سۋ. سۋدىڭ ماڭىزى
الماتى وبلىسى،
تالعار اۋدانى، نۇرا اۋىلى،
№12 ججب مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
بايديلدايەۆا ماكپال شامگالييەۆنا
دۇنيەتانۋ 2 سىنىپ
ساباقتىڭ اتاۋى: سۋ. سۋدىڭ ماڭىزى
ماقساتى: ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرى:
• سۋدىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
• جەرگىلىكتى جەردىڭ سۋ ايدىندارىمەن تانىستىرىپ، ولاردىڭ سول ايماققا پايداسىن ۇعىندىرۋ
• سۋدىڭ بارلىق ەرەكشەلىكتەرىن سيپاتتاۋ: ءتۇسىن، مولدىرلىگىن، ءيىسىن، تازالىعىن، جەرگىلىكتى جەرگە تيگىزەتىن پايداسىن (اۋىز سۋعا، مادەني وسىمدىكتەردى سۋارۋعا، ىشۋگە جاراي ما، جارامايتىن بولسا، نەلىكتەن ەكەنىن انىقتاۋ)
• قازىرگى تاڭدا ادامزات اۋاسىن جۇتىپ، سۋىن ءىشىپ وتىرعان تابيعات - انانى قورعاپ، ايالاۋعا ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىگى: گلوبۋس،. كارتا، تاجىريبە ستولى، پروبيركالار، قۇم، ساز، قانت، سۋ، اس سوداسى، كوفە، شاي، شتاتيۆ، شىنى، ماي شام.
ناقىل سوزدەر:
• سۋلى جەر - نۋلى جەر
• سۋ - تىرشىلىكتىڭ عانا ەمەس، تازالىقتىڭ، پاكتىكتىڭ بەلگىسى.
• سۋ - ەنەرگيانىڭ قاينار كوزى، كەلەشەكتىڭ وتىنى.
• «ءبىر جۇتىم سۋ بولىسپەگەن ادام اللا تاعالانىڭ الدىندا كۇناھار»
كۇتىلەتىن ناتيجە
پسيحولوگيالىق احۋال
پسيحولوگيالىق دايىندىق
ءبىز بالدىرعان بالامىز،
قۇستاي قانات قاعامىز.
دۇنيەنى ارالاپ،
وقىپ ءبىلىم الامىز.
وقۋشىلار شەڭبەردە جينالىپ، مۇعالىممەن بىرگە بۇگىنگى ساباققا ساتتىلىك تىلەيدى.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
پسيحولوگيالىق يكەم وقۋشىلاردىڭ كوڭىل كۇيلەرىن جازۋ، سۇراۋ:
تاماشا!
جاقسى!
ورتاشا!
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
سۋدىڭ قاسيەتتەرىن جانە جاي كۇيى تۋرالى بىلىمدەرىن جيناقتاۋ، قورىتىندىلاۋ.
- سۋدىڭ قانداي قاسيەتتەرىن بىلەمىز؟ ونى دالەلدەڭدەر.
ماعىنانى تانۋ
- سۋدىڭ قانداي ءۇش جاعدايى بولادى؟
ول ءبىر جاعدايدان ەكىنشى جاعدايعا قالاي كوشەدى؟
سۋدىڭ جاي كۇيى:
↓
سۇيىق
بۋ
قاتتى(مۇز)
III. وقۋشىلاردى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىمەن، مىندەتىمەن تانىستىرۋ. داپتەرگە كۇندى جازۋ.
ادام ومىرىنە نە قاجەت؟ وتكەن تاقىرىپتان ەسكە ءتۇسىرۋ.
ادام ومىرىنە نە قاجەت؟
↓
تاماق
سۋ
اۋا
جارىق
جىلۋ
بۇگىنگى ساباقتا ءبىز توپپەن جۇمىس ىستەپ تاجىريبە جاسايمىز.
1 - تاپسىرما
1 - توپقا تاپسىرما:
سۋعا قانتتى سالىپ قورىتىندى شىعارىڭىز
2 - توپقا تاپسىرما:
سۋعا تۇز سالىپ قورىتىندى شىعارىڭىز
2 - تاپسىرما
سۋعا اس سوداسىن سالىپ قورىتىندى شىعارىڭىز
3 - تاپسىرما
سۋعا شاي سالىپ قورىتىندى جاساڭىز
سۋعا كوفە سالىپ قورىتىندى جاساڭىز
وقۋشىلار قورىتىندىلارىن داپتەرگە جازادى:
• سۋعا سالعان نارسەلەر نە ىستەدى؟
• سۋدىڭ ءتۇسى وزگەردى مە؟
• ءدامى وزگەردى مە؟
قورىتىندى: سۋ ەرىتكىش.
4 - تاپسىرما
سازدى سۋعا سالۋ
قۇمدى سۋعا سالۋ
ناتيجەسىن داپتەرگە جازۋ: سۋ لايلاندى. ىدىستىڭ قابىرعاسىنان ەكىنشى جاعىنداعى نارسەنى كورە المايمىز، سەبەبى ساز، قۇم سۋعا ارالاسقانىمەن سۋدا ەرىگەن جوق. سۋدا اۋا ەرىپ وعان ارالاسادى.
مۇعالىممەن بىرگە تاجىريبە جاساۋ:
تازا سۋدى شىنى بەتىنە تامىزىپ، استىنا ماي شاممەن قىزدىرامىز. سۋ بۋعا اينالىپ، ۇشىپ كەتەدى، ال شىنى بەتىندە اقشىل داق قالادى. بۇل نە؟
قورىتىندى: تازا ءمولدىر سۋدىڭ وزىندە ەرىگەن زاتتار بار. اسىرەسە، ەرىگەن زاتتار اششى سۋلاردا كوپ بولادى.
قورىتىندى شىعارۋ:
ەرىمەيتىن زاتتار (ساز، قۇم)
سۋ (سۋ بۋلانادى)
ەريتىن زاتتار (قانت، تۇز، سودا، شاي، كوفە)
• بالالارعا سۇراق: بيداي ءدانى توپىراقتا ءونىپ، ءوسۋ ءۇشىن وعان قانداي جاعداي جاساۋىمىز كەرەك؟ (وقۋشىلار جاۋابى). تىرشىلىك سۋدان باستالادى.
IY. دەرەكتەر مەن دايەكتەر:
• سۋ بار جەردە تىرشىلىك بار، ءومىر بار، جايقالىپ وسكەن باۋ باقشا، سىڭسىعان ورمان، توعاي، بىتىك شىققان ەگىن، مىڭعىراعان مال، الىپ سۋ ەلەكتر ستانسياسى بار، سوندىقتان قازاق «سۋلى جەر نۋلى جەر»دەيدى. نۋ دەگەنىمىز قالىن ورمان.
• سۋ تىرشىلىكتىڭ عانا ەمەس، تازالىقتىڭ پاكتىكتىڭ بەلگىسى.
• قازاق حالقى سۋدى ءقادىر ەتۋمەن قاتار ونى جالپى حالىققا، جان جانۋار دۇنيەسىنە، وسىمدىك الەمىنە تىرشىلىك بەرۋشى دەپ ساناعان. سۋ بەرمەۋ، سۋدان تارىقتىرۋ ەڭ ۇلكەن قىلمىس.
• مۇحاممەد پايعامبار قۇرانىندا: «ءبىر جۇتىم سۋ بولىسپەگەن ادام اللا تاعالانىڭ الدىندا كۇناھار» دەپ جازعان. سول ءۇشىن اتامزاماننان بەرى قازاق ۇيىندەگى سۋ، قىمىز، ايران شالاپ سياقتى سۋسىندار تەگىن بولعان. ايدالادا جاپادان جالعىز مال باعىپ وتىرعان ادامنىڭ ۇيىنە جولاۋشى كەلىپ تۇسسە، ەڭ الدىمەن سۋسىن بەرىپ قۇرمەتتەگەن.
تالعار اۋدانى، نۇرا اۋىلى،
№12 ججب مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
بايديلدايەۆا ماكپال شامگالييەۆنا
دۇنيەتانۋ 2 سىنىپ
ساباقتىڭ اتاۋى: سۋ. سۋدىڭ ماڭىزى
ماقساتى: ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرى:
• سۋدىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
• جەرگىلىكتى جەردىڭ سۋ ايدىندارىمەن تانىستىرىپ، ولاردىڭ سول ايماققا پايداسىن ۇعىندىرۋ
• سۋدىڭ بارلىق ەرەكشەلىكتەرىن سيپاتتاۋ: ءتۇسىن، مولدىرلىگىن، ءيىسىن، تازالىعىن، جەرگىلىكتى جەرگە تيگىزەتىن پايداسىن (اۋىز سۋعا، مادەني وسىمدىكتەردى سۋارۋعا، ىشۋگە جاراي ما، جارامايتىن بولسا، نەلىكتەن ەكەنىن انىقتاۋ)
• قازىرگى تاڭدا ادامزات اۋاسىن جۇتىپ، سۋىن ءىشىپ وتىرعان تابيعات - انانى قورعاپ، ايالاۋعا ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىگى: گلوبۋس،. كارتا، تاجىريبە ستولى، پروبيركالار، قۇم، ساز، قانت، سۋ، اس سوداسى، كوفە، شاي، شتاتيۆ، شىنى، ماي شام.
ناقىل سوزدەر:
• سۋلى جەر - نۋلى جەر
• سۋ - تىرشىلىكتىڭ عانا ەمەس، تازالىقتىڭ، پاكتىكتىڭ بەلگىسى.
• سۋ - ەنەرگيانىڭ قاينار كوزى، كەلەشەكتىڭ وتىنى.
• «ءبىر جۇتىم سۋ بولىسپەگەن ادام اللا تاعالانىڭ الدىندا كۇناھار»
كۇتىلەتىن ناتيجە
پسيحولوگيالىق احۋال
پسيحولوگيالىق دايىندىق
ءبىز بالدىرعان بالامىز،
قۇستاي قانات قاعامىز.
دۇنيەنى ارالاپ،
وقىپ ءبىلىم الامىز.
وقۋشىلار شەڭبەردە جينالىپ، مۇعالىممەن بىرگە بۇگىنگى ساباققا ساتتىلىك تىلەيدى.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
پسيحولوگيالىق يكەم وقۋشىلاردىڭ كوڭىل كۇيلەرىن جازۋ، سۇراۋ:
تاماشا!
جاقسى!
ورتاشا!
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
سۋدىڭ قاسيەتتەرىن جانە جاي كۇيى تۋرالى بىلىمدەرىن جيناقتاۋ، قورىتىندىلاۋ.
- سۋدىڭ قانداي قاسيەتتەرىن بىلەمىز؟ ونى دالەلدەڭدەر.
ماعىنانى تانۋ
- سۋدىڭ قانداي ءۇش جاعدايى بولادى؟
ول ءبىر جاعدايدان ەكىنشى جاعدايعا قالاي كوشەدى؟
سۋدىڭ جاي كۇيى:
↓
سۇيىق
بۋ
قاتتى(مۇز)
III. وقۋشىلاردى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىمەن، مىندەتىمەن تانىستىرۋ. داپتەرگە كۇندى جازۋ.
ادام ومىرىنە نە قاجەت؟ وتكەن تاقىرىپتان ەسكە ءتۇسىرۋ.
ادام ومىرىنە نە قاجەت؟
↓
تاماق
سۋ
اۋا
جارىق
جىلۋ
بۇگىنگى ساباقتا ءبىز توپپەن جۇمىس ىستەپ تاجىريبە جاسايمىز.
1 - تاپسىرما
1 - توپقا تاپسىرما:
سۋعا قانتتى سالىپ قورىتىندى شىعارىڭىز
2 - توپقا تاپسىرما:
سۋعا تۇز سالىپ قورىتىندى شىعارىڭىز
2 - تاپسىرما
سۋعا اس سوداسىن سالىپ قورىتىندى شىعارىڭىز
3 - تاپسىرما
سۋعا شاي سالىپ قورىتىندى جاساڭىز
سۋعا كوفە سالىپ قورىتىندى جاساڭىز
وقۋشىلار قورىتىندىلارىن داپتەرگە جازادى:
• سۋعا سالعان نارسەلەر نە ىستەدى؟
• سۋدىڭ ءتۇسى وزگەردى مە؟
• ءدامى وزگەردى مە؟
قورىتىندى: سۋ ەرىتكىش.
4 - تاپسىرما
سازدى سۋعا سالۋ
قۇمدى سۋعا سالۋ
ناتيجەسىن داپتەرگە جازۋ: سۋ لايلاندى. ىدىستىڭ قابىرعاسىنان ەكىنشى جاعىنداعى نارسەنى كورە المايمىز، سەبەبى ساز، قۇم سۋعا ارالاسقانىمەن سۋدا ەرىگەن جوق. سۋدا اۋا ەرىپ وعان ارالاسادى.
مۇعالىممەن بىرگە تاجىريبە جاساۋ:
تازا سۋدى شىنى بەتىنە تامىزىپ، استىنا ماي شاممەن قىزدىرامىز. سۋ بۋعا اينالىپ، ۇشىپ كەتەدى، ال شىنى بەتىندە اقشىل داق قالادى. بۇل نە؟
قورىتىندى: تازا ءمولدىر سۋدىڭ وزىندە ەرىگەن زاتتار بار. اسىرەسە، ەرىگەن زاتتار اششى سۋلاردا كوپ بولادى.
قورىتىندى شىعارۋ:
ەرىمەيتىن زاتتار (ساز، قۇم)
سۋ (سۋ بۋلانادى)
ەريتىن زاتتار (قانت، تۇز، سودا، شاي، كوفە)
• بالالارعا سۇراق: بيداي ءدانى توپىراقتا ءونىپ، ءوسۋ ءۇشىن وعان قانداي جاعداي جاساۋىمىز كەرەك؟ (وقۋشىلار جاۋابى). تىرشىلىك سۋدان باستالادى.
IY. دەرەكتەر مەن دايەكتەر:
• سۋ بار جەردە تىرشىلىك بار، ءومىر بار، جايقالىپ وسكەن باۋ باقشا، سىڭسىعان ورمان، توعاي، بىتىك شىققان ەگىن، مىڭعىراعان مال، الىپ سۋ ەلەكتر ستانسياسى بار، سوندىقتان قازاق «سۋلى جەر نۋلى جەر»دەيدى. نۋ دەگەنىمىز قالىن ورمان.
• سۋ تىرشىلىكتىڭ عانا ەمەس، تازالىقتىڭ پاكتىكتىڭ بەلگىسى.
• قازاق حالقى سۋدى ءقادىر ەتۋمەن قاتار ونى جالپى حالىققا، جان جانۋار دۇنيەسىنە، وسىمدىك الەمىنە تىرشىلىك بەرۋشى دەپ ساناعان. سۋ بەرمەۋ، سۋدان تارىقتىرۋ ەڭ ۇلكەن قىلمىس.
• مۇحاممەد پايعامبار قۇرانىندا: «ءبىر جۇتىم سۋ بولىسپەگەن ادام اللا تاعالانىڭ الدىندا كۇناھار» دەپ جازعان. سول ءۇشىن اتامزاماننان بەرى قازاق ۇيىندەگى سۋ، قىمىز، ايران شالاپ سياقتى سۋسىندار تەگىن بولعان. ايدالادا جاپادان جالعىز مال باعىپ وتىرعان ادامنىڭ ۇيىنە جولاۋشى كەلىپ تۇسسە، ەڭ الدىمەن سۋسىن بەرىپ قۇرمەتتەگەن.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
