سۋدى جاقسى كورەتىندەر
سۋدى جاقسى كورەتىندەر
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم»
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: ەكولوگيا نەگىزدەرى.
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: سۋدىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. قۇرلىقتا جانە سۋدا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلاردىڭ ايىرماشىلىعىن ۇيرەتۋ. سۋدىڭ ەرەكشەلىگىنە، قاجەتتىلىگىنە جانە قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: بالالاردى سويلەتۋ ارقىلى ءتىلىن دامىتۋ. ويىندار ويناتىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. جانۋارلاردىڭ اتتارىن، ولاردىڭ تىرشىلىگى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ ارقىلى زەيىندەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: تابيعاتقا قامقورلىقپەن قاراۋعا، سۋدى تازا ساقتاۋعا، لاس قوقىس تاستاماۋعا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: سلايد، بالىق سۋرەتى، اكۆاريۋم، ۇلەستىرمەلى ماتەريالدار.
سوزدىك جۇمىس: بالىق، سۋ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: بالىق - رىبا، سۋ - ۆودا.
ءادىس تاسىلدەر: اڭگىمەلەۋ، كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، ويىن، جۇمباق، تاقپاق، ماقال - ماتەل، سلايد.
شاتتىق شەڭبەر:
قۋان، شاتتان، الاقاي!
قۋاناتىن كۋن كەلدى.
كەلىپ شىقتى كۋن بۋگىن!
قايىرلى تاڭ، بالالار!
قايىرلى تاڭ، اپايلار!
تاربيەشى بالالارعا جۇمباق جاسىرادى.
جۇمباق:
1. قاناتى بار - ۇشپايدى،
جۇرت ايلامەن ۇستايدى. (بالىق)
- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار!
بۇل - بالىق. بالىق سۋدا تىرشىلىك ەتەدى. ول جەلبەزەكتەرىمەن تىنىس الادى.
2. اپپاق ءجۇندى ۇلپىلدەك،
جالعىز جۇرگەن تىم سيرەك. (قويان)
- قويان دا قۇرلىقتا تىرشىلىك ەتەدى. اعاشتىڭ بۇتاقتارى مەن تامىرلارىن قورەك ەتەدى. قوياننىڭ تىرشىلىگى ۇشىندە سۋ وتە قاجەت.
3. شەلەكتەپ سۋ قۇيساڭ دا سۋ جۇقپاس (ۇيرەك)
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار!
ۇيرەك - ءۇي قۇسى. جابايى ۇيرەكتەر دە بولادى. ولار - سۋ قۇستارى. سۋدا جۇزەدى.
سلايد تاماشالاۋ:
سۋ جانە سۋدا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلاردى تانىستىرۋ.
- ادامعا، وسىمدىككە، جانۋارلارعا تىرشىلىك ەتۋ ءۇشىن نە قاجەت ەكەن؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار. سۋ - ءتۇسسىز، ءدامسىز، ءيىسسىز، سۇيىق، ءمولدىر بولادى. جەر بەتىندەگى تىرشىلىك ءۇشىن سۋدىڭ ءمانى زور. سۋ بولماسا، وسىمدىك وسپەيدى. جانۋارلار دا، ادام دا سۋسىز تىرشىلىك ەتە المايدى. فابريكالار مەن زاۋىتتاردىڭ جۇمىسىنا دا سۋ قاجەت. سۋسىز اس دايىنداۋ دا مۇمكىن ەمەس. سۋدى ىشەمىز، سۋمەن جۋىنامىز، كىر جۋامىز. سۋدى ۇنەمدى پايدالانۋ كەرەك. سۋدى رەتسىز شاشىپ، ىسىراپ ەتۋگە بولمايدى.
ادامعا اۋا قانداي قاجەت بولسا، سۋ دا سونداي قاجەت. سۋدى تاماق پىسىرۋگە، ىشۋگە، كىر جۋۋعا، بوياۋلارعا قوسۋعا، ءتىپتى سۋدان ەلەكتر قۋاتىن وندىرەدى.
سۋدا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلار دا بار. سۋ ولار ءۇشىن مەكەنى. جانۋارلار دا سۋدا شومىلادى. وسىمدىكپەن قورەكتەنەدى. ال وسىمدىك سۋسىز وسپەيدى.
سوزدىك جۇمىس: بالىق، سۋ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: بالىق - رىبا، سۋ - ۆودا.
عاجايىپ ءسات:
التىن بالىق كەلەدى. بالالارمەن امانداسىپ، ولاردان كومەك سۇرايدى. تاربيەشى التىن بالىقتىڭ نە ءۇشىن كەلگەنىن بالالارعا ايتىپ بەرەدى.
- التىن بالىق دوستارىن تابا الماي ءجۇر. سەندەردەن دوستارىن تاۋىپ بەرۋدى وتىنەدى.
- قانە، بالالار، التىن بالىققا كومەكتەسەمىز بە؟
ديد. ويىن: «كولەڭكەسىن تاپ!»
شارتى: بالالار بالىقتاردى كولەڭكەسىنە ورنالاستىرادى.
- بالالار، سەندەر بالىقتاردى كولەڭكەسىنە دۇرىس ورنالاستىرىپ، التىن بالىقتىڭ دوستارىن تەز تاۋىپ بەردىڭدەر.
التىن بالىق بالالارعا دوستارىن تاۋىپ بەرگەندەرى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ايتىپ قوشتاسادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
تازا سۋدا بالىق ءجۇزدى،
اققۋ موينىن سوزدى.
قاز قاناتىن جايدى،
ۇيرەك كەلىپ قوندى.
كىم بالىق تۋرالى تاقپاق بىلەدى؟
تاقپاق ايتۋ:
ادىلەت: سۋ استىندا بالىقتار
سازان، شورتان، بەكىرە،
نەشە ءتۇرلى بالىق بار
شوشىتاسىڭ سەكىرمە.
امينا: ايقايلاما، ۇرىسپا،
ءتىپتى اڭىرىن تىنىستا،
سازان ناعىز ساق بالىق.
جولامايدى دىبىسقا...
اميرا: بىلەم دەسەڭ، ءبىلىپ كور.
قارماعىڭا ءىلىپ كور.
جايىن ءۇشىن ءسوز بە ەكەن.
باقا، شايان، سۇلىكتەر.
ماقال – ماتەل:
بالالاردان وزدەرى بىلەتىن ماقال – ماتەل سۇرالادى:
تاۋلى جەر بۇلاقسىز بولماس،
سۋلى جەر قۇراقسىز بولماس.
سۋ جۇرگەن جەر - بەرەكە،
ەل جۇرگەن جەر - مەرەكە.
سۋ - ىرىستىڭ كوزى،
ەڭبەك - كىرىستىڭ كوزى.
سۋدىڭ دا سۇراۋى بار.
سۋسىز جەردىڭ ءشوبى – ارىق.
ديداكتيكالىق ويىن: «كىم قايدا تۇرادى؟»
شارتى: سۋدا جانە قۇرلىقتا مەكەندەيتىن جانۋارلاردى اجىراتىپ، ولاردى ورنالاستىرۋ.
سۇراق - جاۋاپ:
- بالالار، ادامعا، جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بالىقتارعا تىرشىلىك ەتۋ ءۇشىن نە كەرەك ەكەن؟
- سۋ قانداي بولادى؟
- سۋدى قالاي پايدالانامىز؟
- بالالار، سوندىقتان دا ۇنەمى سۋدى ۇنەمدەپ، قورعاپ وتىرۋ كەرەك.
تاربيەشى جاقسى قاتىسقان بالالاردى ماداقتايدى.
اتىراۋ قالاسى
№25 «ەركەماي» بالاباقشاسى
ماجييەۆا دينارا باۋىرجان قىزى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم»
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: ەكولوگيا نەگىزدەرى.
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: سۋدىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. قۇرلىقتا جانە سۋدا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلاردىڭ ايىرماشىلىعىن ۇيرەتۋ. سۋدىڭ ەرەكشەلىگىنە، قاجەتتىلىگىنە جانە قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: بالالاردى سويلەتۋ ارقىلى ءتىلىن دامىتۋ. ويىندار ويناتىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ. جانۋارلاردىڭ اتتارىن، ولاردىڭ تىرشىلىگى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ ارقىلى زەيىندەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: تابيعاتقا قامقورلىقپەن قاراۋعا، سۋدى تازا ساقتاۋعا، لاس قوقىس تاستاماۋعا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: سلايد، بالىق سۋرەتى، اكۆاريۋم، ۇلەستىرمەلى ماتەريالدار.
سوزدىك جۇمىس: بالىق، سۋ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: بالىق - رىبا، سۋ - ۆودا.
ءادىس تاسىلدەر: اڭگىمەلەۋ، كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، ويىن، جۇمباق، تاقپاق، ماقال - ماتەل، سلايد.
شاتتىق شەڭبەر:
قۋان، شاتتان، الاقاي!
قۋاناتىن كۋن كەلدى.
كەلىپ شىقتى كۋن بۋگىن!
قايىرلى تاڭ، بالالار!
قايىرلى تاڭ، اپايلار!
تاربيەشى بالالارعا جۇمباق جاسىرادى.
جۇمباق:
1. قاناتى بار - ۇشپايدى،
جۇرت ايلامەن ۇستايدى. (بالىق)
- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار!
بۇل - بالىق. بالىق سۋدا تىرشىلىك ەتەدى. ول جەلبەزەكتەرىمەن تىنىس الادى.
2. اپپاق ءجۇندى ۇلپىلدەك،
جالعىز جۇرگەن تىم سيرەك. (قويان)
- قويان دا قۇرلىقتا تىرشىلىك ەتەدى. اعاشتىڭ بۇتاقتارى مەن تامىرلارىن قورەك ەتەدى. قوياننىڭ تىرشىلىگى ۇشىندە سۋ وتە قاجەت.
3. شەلەكتەپ سۋ قۇيساڭ دا سۋ جۇقپاس (ۇيرەك)
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار!
ۇيرەك - ءۇي قۇسى. جابايى ۇيرەكتەر دە بولادى. ولار - سۋ قۇستارى. سۋدا جۇزەدى.
سلايد تاماشالاۋ:
سۋ جانە سۋدا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلاردى تانىستىرۋ.
- ادامعا، وسىمدىككە، جانۋارلارعا تىرشىلىك ەتۋ ءۇشىن نە قاجەت ەكەن؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار. سۋ - ءتۇسسىز، ءدامسىز، ءيىسسىز، سۇيىق، ءمولدىر بولادى. جەر بەتىندەگى تىرشىلىك ءۇشىن سۋدىڭ ءمانى زور. سۋ بولماسا، وسىمدىك وسپەيدى. جانۋارلار دا، ادام دا سۋسىز تىرشىلىك ەتە المايدى. فابريكالار مەن زاۋىتتاردىڭ جۇمىسىنا دا سۋ قاجەت. سۋسىز اس دايىنداۋ دا مۇمكىن ەمەس. سۋدى ىشەمىز، سۋمەن جۋىنامىز، كىر جۋامىز. سۋدى ۇنەمدى پايدالانۋ كەرەك. سۋدى رەتسىز شاشىپ، ىسىراپ ەتۋگە بولمايدى.
ادامعا اۋا قانداي قاجەت بولسا، سۋ دا سونداي قاجەت. سۋدى تاماق پىسىرۋگە، ىشۋگە، كىر جۋۋعا، بوياۋلارعا قوسۋعا، ءتىپتى سۋدان ەلەكتر قۋاتىن وندىرەدى.
سۋدا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلار دا بار. سۋ ولار ءۇشىن مەكەنى. جانۋارلار دا سۋدا شومىلادى. وسىمدىكپەن قورەكتەنەدى. ال وسىمدىك سۋسىز وسپەيدى.
سوزدىك جۇمىس: بالىق، سۋ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: بالىق - رىبا، سۋ - ۆودا.
عاجايىپ ءسات:
التىن بالىق كەلەدى. بالالارمەن امانداسىپ، ولاردان كومەك سۇرايدى. تاربيەشى التىن بالىقتىڭ نە ءۇشىن كەلگەنىن بالالارعا ايتىپ بەرەدى.
- التىن بالىق دوستارىن تابا الماي ءجۇر. سەندەردەن دوستارىن تاۋىپ بەرۋدى وتىنەدى.
- قانە، بالالار، التىن بالىققا كومەكتەسەمىز بە؟
ديد. ويىن: «كولەڭكەسىن تاپ!»
شارتى: بالالار بالىقتاردى كولەڭكەسىنە ورنالاستىرادى.
- بالالار، سەندەر بالىقتاردى كولەڭكەسىنە دۇرىس ورنالاستىرىپ، التىن بالىقتىڭ دوستارىن تەز تاۋىپ بەردىڭدەر.
التىن بالىق بالالارعا دوستارىن تاۋىپ بەرگەندەرى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ايتىپ قوشتاسادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
تازا سۋدا بالىق ءجۇزدى،
اققۋ موينىن سوزدى.
قاز قاناتىن جايدى،
ۇيرەك كەلىپ قوندى.
كىم بالىق تۋرالى تاقپاق بىلەدى؟
تاقپاق ايتۋ:
ادىلەت: سۋ استىندا بالىقتار
سازان، شورتان، بەكىرە،
نەشە ءتۇرلى بالىق بار
شوشىتاسىڭ سەكىرمە.
امينا: ايقايلاما، ۇرىسپا،
ءتىپتى اڭىرىن تىنىستا،
سازان ناعىز ساق بالىق.
جولامايدى دىبىسقا...
اميرا: بىلەم دەسەڭ، ءبىلىپ كور.
قارماعىڭا ءىلىپ كور.
جايىن ءۇشىن ءسوز بە ەكەن.
باقا، شايان، سۇلىكتەر.
ماقال – ماتەل:
بالالاردان وزدەرى بىلەتىن ماقال – ماتەل سۇرالادى:
تاۋلى جەر بۇلاقسىز بولماس،
سۋلى جەر قۇراقسىز بولماس.
سۋ جۇرگەن جەر - بەرەكە،
ەل جۇرگەن جەر - مەرەكە.
سۋ - ىرىستىڭ كوزى،
ەڭبەك - كىرىستىڭ كوزى.
سۋدىڭ دا سۇراۋى بار.
سۋسىز جەردىڭ ءشوبى – ارىق.
ديداكتيكالىق ويىن: «كىم قايدا تۇرادى؟»
شارتى: سۋدا جانە قۇرلىقتا مەكەندەيتىن جانۋارلاردى اجىراتىپ، ولاردى ورنالاستىرۋ.
سۇراق - جاۋاپ:
- بالالار، ادامعا، جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بالىقتارعا تىرشىلىك ەتۋ ءۇشىن نە كەرەك ەكەن؟
- سۋ قانداي بولادى؟
- سۋدى قالاي پايدالانامىز؟
- بالالار، سوندىقتان دا ۇنەمى سۋدى ۇنەمدەپ، قورعاپ وتىرۋ كەرەك.
تاربيەشى جاقسى قاتىسقان بالالاردى ماداقتايدى.
اتىراۋ قالاسى
№25 «ەركەماي» بالاباقشاسى
ماجييەۆا دينارا باۋىرجان قىزى
You Might Also Like
