قۋىرشاق قوناققا كەلدى، توستاعان
«قۋىرشاق قوناققا كەلدى»، «توستاعان».
كىرىكتىرىلىپ ۇيىمداستىرىلعان اشىق وقۋ ءىس – ارەكەتى.
كىرىكتىرىلگەن ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «قاتىناس»، «شىعارماشىلىق».
كىرىكتىرىلىپ ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: سويلەۋدى دامىتۋ، سۋرەت سالۋ.
ماقساتى: بالالارعا تاعامدار مەن ىدىستاردىڭ اتتارىن ۇيرەتۋ، ولاردى اجىراتۋعا جاتتىقتىرۋ. ىدىستىڭ نە ءۇشىن كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ.
مىندەتى: بالالاردىڭ قازاقتىڭ ويۋ - ورنەكتەرى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ. شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن دامىتۋ. تازالىققا، سالت ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ. قوناق كۇتۋ ەرەجەلەرىمەن تانىستىرۋ. بالالارعا ويىن ويناتىپ، ولەڭ جاتتاتۋ ارقىلى وي - ءورىسىن دامىتۋ. سوزدىك قورىن مولايتۋ. بالالاردىڭ بەينەلەۋ ونەرىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، زاتتاردىڭ ءپىشىنى، ولاردىڭ قۇرىلىمى، ورنەك ەلەمەنتتەرىنىڭ ورنالاسۋىنا كوڭىل ءبولۋدى ۇيرەتۋ. بالالاردى ادامگەرشىلىككە، دوستىققا، قوناقجايلىلىققا تاربيەلەۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: اڭگىمەلەۋ، كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، عاجايىپ ءسات، ديداكتيكالىق ويىن، تاقپاق، تاقتامەن جۇمىس، سلايد، سۋرەت سالۋ، سۇراق – جاۋاپ، قورىتىندىلاۋ.
كورنەكىلىكتەر: سلايد، قۋىرشاق، ىدىستار.
قاجەت قۇرالدار: اكۆارەل، اق قاعاز، سۇلگى،
سوزدىك جۇمىس: قوناق، ىدىس، توستاعان.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: قوناق - گوست، ىدىس – پوسۋدا.
شاتتىق شەڭبەر:
قۋانامىن مەندە،
قۋاناسىڭ سەندە.
قۋانامىز دوستارىم،
ارايلاپ اتقان كۇنگە!
بالالار تاربيەشىمەن بىرگە قيمىل جاساپ شاتتىق شەڭبەرىن ورىندايدى.
- بالالار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇن قانداي بولادى؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار.
- بالالار، بىرەۋ ەسىك قاعىپ تۇرعان سياقتى قارايىنشى.
عاجايىپ ءسات:
تاربيەشى قوناققا قۋىرشاق اسەم كەلگەنىن ايتادى.
- بالالار، ءبىز – قازاق حالقى قوناقجاي حالىقپىز. حالقىمىز قوناقتى قارسى الۋ، شىعارىپ سالۋعا ەرەكشە ءمان بەرەدى. قوناقتى ءۇي يەسى قارسى الىپ، ەسىكتى ءوزى اشىپ، ۇيگە ەنگىزىپ، سوڭىنان ءوزى شىعارىپ سالادى. قۋىرشاق اسەلگە ءوزىمىزدىڭ قوناقجايلىلىعىمىزدى كورسەتەيىك.
تاربيەشى بالالارمەن اڭگىمە وتكىزەدى.
ىدىس – اياق – كۇندەلىكتى تاماقتى دايىنداپ، ءىشىپ جەۋ بارىسىندا پايدالاناتىن تۇرمىستىق زاتتار جيىنتىعى. ىدىس – اياقتى پايدالانۋ جاعدايىنا بايلانىستى تاماق دايىندايتىن: كاسترولدەر، تابالار، قازان، وجاۋ. تاماق قابىلدايتىن: تارەلكەلەر، تاباق، قاسىق، شانىشقى، كەسە، ستاقان،
جانە تاماق ساقتاۋعا ارنالعان ىدىستار دەپ بولىنەدى. ءبىز بۇگىن قۋىرشاق اسەلگە داستارحان جايامىز.
ول ءۇشىن الدىمەن مىناداي جاڭا سوزدەرمەن تانىسامىز.
سۇراق – جاۋاپ:
- مىناۋ – شاي شىعاراتىن شاينەك. مىناۋ – كىشكەنتاي قاسىق. ول نە ءۇشىن كەرەك؟
- مىناۋ - ساپتىاياق. ونىمەن شاي ىشەمىز.
- داستارقان باسىندا ءوزىڭدى قالاي ۇستاۋىڭ كەرەك؟
- كاسترول نە ءۇشىن كەرەك؟ ال تابا شە؟
تاربيەشى داستارقان جايۋ رەتىن كورسەتەدى، تۇسىندىرەدى.
- داستارقاندى جايىپ، ۇستىنە ءدامدى ازىرلەگەن تاعامداردى قويامىز، سودان كەيىن قاسىقتار مەن شانىشقىنى قويامىز، شاي ىشەتىن ىدىستاردى قويامىز.
ديداكتيكالىق ويىن: «قۋىرشاقتى تاماقتاندىرامىز»
- قۋىرشاق اسەم سەندەردى «قوناقجاي، سىپايى بالالار ەكەن»، دەپ جاتىر.
ول سەندەرگە ريزا بولدى.
- قانە، كىم قۋىرشاق اسەمگە ارناپ تاقپاق ايتادى.
اياۋلىم:
اپام ماعان دۇكەننەن،
ءبىر قۋىرشاق اكەلدى.
ەرەگىسپەس ۇلكەنمەن،
مازاقتاماس بوپەمدى.
ويناتامىن ونى مەن،
جىلاتپايمىن ءتۇرتىپ تە.
ەڭ جاقسىسى مەنىمەن
تالاسپايدى كامپيتكە.
نۇرسۇلتان:
بىزدەردە بار قۋىرشاق،
بۇزاۋ، قوزى، قۇلىنشاق
ويىنشىقتار تىڭدايدى،
ءامىر بەرىپ بۇيىرساق.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: قوناق - گوست، ىدىس – پوسۋدا.
سوزدىك جۇمىس: قوناق، ىدىس، تاعام.
بالالار تاربيەشىمەن بىرگە قايتالاپ، سوزدىك جۇمىستى جاتتاپ الادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
اياقپەنەن توپ – توپ،
ال قولمەنەن حلوپ – حلوپ.
ءبىر وڭعا، ءبىر سولعا،
اينالامىز كەل مىندا.
قولىمىزدى سەرمەيمىز،
باسىمىزدى شايقايمىز.
ءبىر وڭعا، ءبىر سولعا،
اينالامىز كەل مىندا.
- ال، بالالار، ۇيگە كەلگەن قوناققا سىيلىق بەرۋ كەرەك. ءبىز قۋىرشاققا ۇيگە بارعاندا سەندەردى ەسىنە الىپ، ءسۇت قۇيىپ ىشەتىن ىدىس سىيلايمىز.
سلايد: ىدىستاردىڭ تۇرلەرى، ولاردىڭ نەدەن جاسالعاندىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
سۋرەت سالۋ:
- بالالار، ءسۇت، كوجە قۇيىپ ىشۋگە توستاعان ىدىس ىڭعايلى. سوندىقتان ءبىز توستاعاننىڭ سۋرەتىن سالامىز.
بالالار پارتاعا جاقىندايدى.
تاربيەشى بالالارعا تريز ءادىسى بويىنشا سۋرەتتى اشەكەيلەۋدى كورسەتەدى.
ساۋساقتى بوياۋعا باتىرىپ، توستاعان سۋرەتىنىڭ ۇستىنەن ءىز قالدىرىپ اشەكەيلەيدى.
ويىن: «كولەڭكەسىن تاپ»
شارتى: بالالار ىدىستاردىڭ كولەڭكەسىن تاۋىپ ورنالاستىرادى.
- بالالار ءبىز قۋىرشاق اسەمگە توستاعانىمىزدى سىيلايمىز. قۋىرشاقپەن قوشتاسۋ.
قورتىندىلاۋ: بالالاردان جاۋاپ الۋ.
- بالالار بىزگە بۇگىن كىم كەلدى؟
- اسەمگە نە بەردىك؟
- داستارحانعا نە قويدىق؟
- قانداي ىدىستار؟
- اسەمگە نە سىيلادىق؟
- توستاعان ىدىسى نەدەن جاسالادى؟
- جارايسىڭدار بالالار!
تاربيەشى جاقسى قاتىسقان بالالاردى ماداقتايدى.
اتىراۋ قالاسى،
№25 «ەركەماي» بالاباقشاسى
ماجييەۆا دينارا باۋىرجان قىزى
كىرىكتىرىلىپ ۇيىمداستىرىلعان اشىق وقۋ ءىس – ارەكەتى.
كىرىكتىرىلگەن ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «قاتىناس»، «شىعارماشىلىق».
كىرىكتىرىلىپ ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: سويلەۋدى دامىتۋ، سۋرەت سالۋ.
ماقساتى: بالالارعا تاعامدار مەن ىدىستاردىڭ اتتارىن ۇيرەتۋ، ولاردى اجىراتۋعا جاتتىقتىرۋ. ىدىستىڭ نە ءۇشىن كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ.
مىندەتى: بالالاردىڭ قازاقتىڭ ويۋ - ورنەكتەرى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ. شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن دامىتۋ. تازالىققا، سالت ءداستۇردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ. قوناق كۇتۋ ەرەجەلەرىمەن تانىستىرۋ. بالالارعا ويىن ويناتىپ، ولەڭ جاتتاتۋ ارقىلى وي - ءورىسىن دامىتۋ. سوزدىك قورىن مولايتۋ. بالالاردىڭ بەينەلەۋ ونەرىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، زاتتاردىڭ ءپىشىنى، ولاردىڭ قۇرىلىمى، ورنەك ەلەمەنتتەرىنىڭ ورنالاسۋىنا كوڭىل ءبولۋدى ۇيرەتۋ. بالالاردى ادامگەرشىلىككە، دوستىققا، قوناقجايلىلىققا تاربيەلەۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: اڭگىمەلەۋ، كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، عاجايىپ ءسات، ديداكتيكالىق ويىن، تاقپاق، تاقتامەن جۇمىس، سلايد، سۋرەت سالۋ، سۇراق – جاۋاپ، قورىتىندىلاۋ.
كورنەكىلىكتەر: سلايد، قۋىرشاق، ىدىستار.
قاجەت قۇرالدار: اكۆارەل، اق قاعاز، سۇلگى،
سوزدىك جۇمىس: قوناق، ىدىس، توستاعان.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: قوناق - گوست، ىدىس – پوسۋدا.
شاتتىق شەڭبەر:
قۋانامىن مەندە،
قۋاناسىڭ سەندە.
قۋانامىز دوستارىم،
ارايلاپ اتقان كۇنگە!
بالالار تاربيەشىمەن بىرگە قيمىل جاساپ شاتتىق شەڭبەرىن ورىندايدى.
- بالالار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇن قانداي بولادى؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار.
- بالالار، بىرەۋ ەسىك قاعىپ تۇرعان سياقتى قارايىنشى.
عاجايىپ ءسات:
تاربيەشى قوناققا قۋىرشاق اسەم كەلگەنىن ايتادى.
- بالالار، ءبىز – قازاق حالقى قوناقجاي حالىقپىز. حالقىمىز قوناقتى قارسى الۋ، شىعارىپ سالۋعا ەرەكشە ءمان بەرەدى. قوناقتى ءۇي يەسى قارسى الىپ، ەسىكتى ءوزى اشىپ، ۇيگە ەنگىزىپ، سوڭىنان ءوزى شىعارىپ سالادى. قۋىرشاق اسەلگە ءوزىمىزدىڭ قوناقجايلىلىعىمىزدى كورسەتەيىك.
تاربيەشى بالالارمەن اڭگىمە وتكىزەدى.
ىدىس – اياق – كۇندەلىكتى تاماقتى دايىنداپ، ءىشىپ جەۋ بارىسىندا پايدالاناتىن تۇرمىستىق زاتتار جيىنتىعى. ىدىس – اياقتى پايدالانۋ جاعدايىنا بايلانىستى تاماق دايىندايتىن: كاسترولدەر، تابالار، قازان، وجاۋ. تاماق قابىلدايتىن: تارەلكەلەر، تاباق، قاسىق، شانىشقى، كەسە، ستاقان،
جانە تاماق ساقتاۋعا ارنالعان ىدىستار دەپ بولىنەدى. ءبىز بۇگىن قۋىرشاق اسەلگە داستارحان جايامىز.
ول ءۇشىن الدىمەن مىناداي جاڭا سوزدەرمەن تانىسامىز.
سۇراق – جاۋاپ:
- مىناۋ – شاي شىعاراتىن شاينەك. مىناۋ – كىشكەنتاي قاسىق. ول نە ءۇشىن كەرەك؟
- مىناۋ - ساپتىاياق. ونىمەن شاي ىشەمىز.
- داستارقان باسىندا ءوزىڭدى قالاي ۇستاۋىڭ كەرەك؟
- كاسترول نە ءۇشىن كەرەك؟ ال تابا شە؟
تاربيەشى داستارقان جايۋ رەتىن كورسەتەدى، تۇسىندىرەدى.
- داستارقاندى جايىپ، ۇستىنە ءدامدى ازىرلەگەن تاعامداردى قويامىز، سودان كەيىن قاسىقتار مەن شانىشقىنى قويامىز، شاي ىشەتىن ىدىستاردى قويامىز.
ديداكتيكالىق ويىن: «قۋىرشاقتى تاماقتاندىرامىز»
- قۋىرشاق اسەم سەندەردى «قوناقجاي، سىپايى بالالار ەكەن»، دەپ جاتىر.
ول سەندەرگە ريزا بولدى.
- قانە، كىم قۋىرشاق اسەمگە ارناپ تاقپاق ايتادى.
اياۋلىم:
اپام ماعان دۇكەننەن،
ءبىر قۋىرشاق اكەلدى.
ەرەگىسپەس ۇلكەنمەن،
مازاقتاماس بوپەمدى.
ويناتامىن ونى مەن،
جىلاتپايمىن ءتۇرتىپ تە.
ەڭ جاقسىسى مەنىمەن
تالاسپايدى كامپيتكە.
نۇرسۇلتان:
بىزدەردە بار قۋىرشاق،
بۇزاۋ، قوزى، قۇلىنشاق
ويىنشىقتار تىڭدايدى،
ءامىر بەرىپ بۇيىرساق.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: قوناق - گوست، ىدىس – پوسۋدا.
سوزدىك جۇمىس: قوناق، ىدىس، تاعام.
بالالار تاربيەشىمەن بىرگە قايتالاپ، سوزدىك جۇمىستى جاتتاپ الادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
اياقپەنەن توپ – توپ،
ال قولمەنەن حلوپ – حلوپ.
ءبىر وڭعا، ءبىر سولعا،
اينالامىز كەل مىندا.
قولىمىزدى سەرمەيمىز،
باسىمىزدى شايقايمىز.
ءبىر وڭعا، ءبىر سولعا،
اينالامىز كەل مىندا.
- ال، بالالار، ۇيگە كەلگەن قوناققا سىيلىق بەرۋ كەرەك. ءبىز قۋىرشاققا ۇيگە بارعاندا سەندەردى ەسىنە الىپ، ءسۇت قۇيىپ ىشەتىن ىدىس سىيلايمىز.
سلايد: ىدىستاردىڭ تۇرلەرى، ولاردىڭ نەدەن جاسالعاندىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
سۋرەت سالۋ:
- بالالار، ءسۇت، كوجە قۇيىپ ىشۋگە توستاعان ىدىس ىڭعايلى. سوندىقتان ءبىز توستاعاننىڭ سۋرەتىن سالامىز.
بالالار پارتاعا جاقىندايدى.
تاربيەشى بالالارعا تريز ءادىسى بويىنشا سۋرەتتى اشەكەيلەۋدى كورسەتەدى.
ساۋساقتى بوياۋعا باتىرىپ، توستاعان سۋرەتىنىڭ ۇستىنەن ءىز قالدىرىپ اشەكەيلەيدى.
ويىن: «كولەڭكەسىن تاپ»
شارتى: بالالار ىدىستاردىڭ كولەڭكەسىن تاۋىپ ورنالاستىرادى.
- بالالار ءبىز قۋىرشاق اسەمگە توستاعانىمىزدى سىيلايمىز. قۋىرشاقپەن قوشتاسۋ.
قورتىندىلاۋ: بالالاردان جاۋاپ الۋ.
- بالالار بىزگە بۇگىن كىم كەلدى؟
- اسەمگە نە بەردىك؟
- داستارحانعا نە قويدىق؟
- قانداي ىدىستار؟
- اسەمگە نە سىيلادىق؟
- توستاعان ىدىسى نەدەن جاسالادى؟
- جارايسىڭدار بالالار!
تاربيەشى جاقسى قاتىسقان بالالاردى ماداقتايدى.
اتىراۋ قالاسى،
№25 «ەركەماي» بالاباقشاسى
ماجييەۆا دينارا باۋىرجان قىزى
You Might Also Like
