InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: سيمۆولدىق وپەراتورلار.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك ماتىندىك اقپاراتتاردى وڭدەۋ امالدارىن ءتۇسىندىرۋ، length concat، copy فۋنكسيالارى مەن delete، insert پروسەدۋرالارى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
تاربيەلىلىك: ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە، ۇجىمدىق قارىم - قاتىناسقا، ەڭبەكقورلىققا، ىنتالىلىققا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: پاسكال تىلىندە باعدارلاما قۇرۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار: كومپيۋتەر، پرەزەنتاسيالار، ۇلەستىرمە قاعازدار، جۇمىس داپتەرى، ەلەكتروندىق وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، merits پروگرامماسى،

ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ، بەلگىلەنگەن ورىندارعا وتىرعىزۋ. (1 مين.)
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ. (3 مين.)
3. جاڭا ساباققا بايلانىستى قايتالاۋ سۇراقتارىن قويۋ. (2 مين.)
4. ءبىز ۇيرەنەتىن جاڭا ۇعىمدار نەمەسە جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. (15 مين.)
5. وقۋشىلارعا ۇلەستىرمە تاپسىرمالار ورىنداتۋ. (3 مين.)
6. كومپيۋتەردە پراكتيكالىق تاپسىرمالاردى ورىنداتۋ. (16 مين.)
7. ۇيگە تاپسىرما (2 مين.)
8. رەفلەكسيا (2 مين.)
9. ساباقتى قورىتىندىلاۋ. (1 مين.)

1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (1 مين): سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار!
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ (3 مين):
بەرىلگەن پروسەدۋرا پارامەترلەرىن كوورديناتالار جۇيەسىندە بەلگىلەڭىز.
بالالار بەرىلگەن كارتوچكالارداعى تاپسىرمالاردى ورىنداپ، تاقتاعا ىلەدى. ناتيجەسىندە فيگۋرالار پايدا بولادى.
3. جاڭا ساباققا بايلانىستى قايتالاۋ سۇراقتارىن قويۋ. (2 مين.)
Integer String Real
1024 ‘25’ 39. 5
- 26
Integer – ءبۇتىن تيپ
Real - ناقتى تيپ
String – جولدىق شاما.
جولدىق شاما دەگەنىمىز ماندەرى ءماتىن بولىپ تابىلاتىن شامالار. داپتەرلەرىڭە تاقىرىپتى جازىپ قويىڭدار.
جول – اپوستروفپەن بەكىتىلگەن، سيمۆولداردىڭ تىزبەگى، مىسالى، ‘سىنىپ’، ‘اۆس 1ا’
جولداردى، ساندار سەكىلدى، تۇراقتىلار بولىمىندە سيپاتتاۋعا بولادى.
Const Str= ‘مەكتەپ’؛
جولدىق شامالار String قىزمەتشى ءسوزى ارقىلى اينىمالىلار بولىمىندە سيپاتتالادى.
Var s1، s2: String[N]؛
String – قىزمەتشى ءسوز؛
S1، s2 – جولدىق ءتيپتىڭ اينىمالىلارى؛
N – جولدىڭ ماكسيمالدى ۇزىندىعى ( 0 - دەن 255 - كە دەيىن).
جولدىق دەرەكتەرمەن جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن فۋنكسيالار مەن پروسەدۋرالار:
Length (Str) – Str جولىنداعى سيمۆولداردىڭ سانىن ەسەپتەيدى. ناتيجە ءبۇتىن ءتيپتى ساندار بولادى. مىسالى:
S:=’سكانەر’؛
D:=length(S)؛
Writeln (D)؛
ەكرانعا شىعاتىن ناتيجە: 6
Delete (Str، Poz، N) – Str جولىنىڭ Poz پوزيسياسىنان باستاپ N سيمۆولداردى جويادى. ەگەر Poz>255، پروگراممالىق توقتاتىلۋ بولادى.
مىسالى:
S:=’ەتىستىك’؛
Delete(S، 2، 3)؛
Writeln (S)؛
ەكرانعا شىعاتىن ناتيجە: ەتىك
Insert (Str1، Str2، Poz) – Str1 جولىن Str2 جولىنا Poz پوزيسياسىنان باستاپ قويادى.
مىسالى:
S1:=’ما’؛
S2:=’فورت’؛
Insert(S1، S2، 4)؛
Writeln (S2)؛
ەكرانعا شىعاتىن ناتيجە: فورمات
Copy (St، Poz، N) – St جولىنان Poz پوزيسياسىنان باستاپ N سيمۆولدى قيىپ الادى. ەگەر Poz St جولىنىڭ ۇزىندىعىنان ۇزىن بولسا، وندا ناتيجە بوس ورىن بولادى.
مىسالى:
S:=’پروگرامما’؛
S:=Copy(S، 4، 5)؛
Writeln (S)؛
ەكرانعا شىعاتىن ناتيجە: گرامم
Concat (St1، St2،…، StN) – St1، St2، …، StN تىزىمدە كورسەتىلگەن رەت بويىنشا بويىنشا تىركەسەدى. بارلىق تىركەلگەن سيمۆولداردىڭ قوسىندىسى 255 سيمۆولدان اسپاۋى كەرەك.
مىسالى:
S1:=’دار’؛
S2:=’باع’؛
S3:=’شام’؛
s:=Concat(S2، S1، S3)؛
Writeln (S)؛
ەكرانعا شىعاتىن ناتيجە: باعدارشام
4. وقۋشىلارعا ۇلەستىرمە تاپسىرمالار ورىنداتۋ. (3 مين.)
تاپسىرما ءى
№1 باعدارلامانىڭ فراگمەنتى ورىندالعاننان ەكرانعا قانداي ناتيجە شىعادى؟
ا) a:=’قازاقشاڭىز’
b:=’قالاي؟ ’؛
c:=concat(a، b)؛
ءا) a:=’دۋدار - اي’؛
b:= copy(a، 7، 2)+copy(a، 3، 3)؛
writeln(b)؛
№2 باعدارلامانىڭ فراگمەنتى ورىندالعاننان ەكرانعا قانداي ناتيجە شىعادى؟
S:=’مونيتور’؛
Delete(S، 3، 2)؛
Writeln(S)؛

تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ