سيۋساي جۇيەسىنىڭ شاريعي ۇكىمى
قازىرگى زامانىمىزدا الەمدە سان قيلى وقيعالار ورىن الىپ جاتىر، مۇسىلمان ادام ومىرىندە ءار ءتۇرلى جانە جاڭا ماسەلەلەر مەن جاعدايلارعا تاپ بولادى. كەيدە ادام يسلام شاريعاتىنىڭ زاڭدارى مەن ەرەجەلەرىن بۇزباۋ ءۇشىن مۇنداي ساتتە نە ىستەۋ كەرەكتىگىن جانە تۋىنداعان ماسەلەنى قالاي شەشۋ كەرەكتىگىن بىلمەي قالادى.
قمدب شاريعاتتا پال اشتىرۋ جانە جۇلدىزناماعا سەنۋدىڭ حارام ەكەنىن ەسكەرتەدى. قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى «سيۋساي» جۇيەسىنە قاتىستى ۇكىم شىعاردى.
سيۋساي — رادجا-يوگا فيلوسوفياسىنا نەگىزدەلگەن نۋمەرولوگيانىڭ ءبىر ءتۇرى. بۇل جۇيەنىڭ سەنىمىندە تۋعان كۇن، نەكە قيعان كەز سەكىلدى ادام ومىرىندەگى بەلگىلى ساندار ءبىر پلانەتا ەنەرگياسىمەن تىعىز بايلانىستا بولادى. سانداردا ادامنىڭ مىنەزى، قابىلەتى، ومىرگە كەلگەن ماقساتى، بولاشاقتا ورىن الاتىن وقيعالارى قامتىلعان. ەگەر ساندار ەنەرگياعا سايكەس كەلسە، ءومىرى جاقسى، ال سايكەس كەلمەسە، كەلەڭسىز جاعدايلار ورىن الۋى مۇمكىن. سيۋساي ادامداردىڭ تاعدىرىن وزگەرتەدى دەپ سەنەدى.
«بۇل جۇيەمەن شۇعىلدانۋ شاريعاتقا قايشى. سەبەبى، بۇل — ادامنىڭ تاعدىرىن ساندارعا بايلاپ، ونىڭ جاعىمدى نەمەسە كەرى اسەرى بار دەپ سەندىرۋ. سيۋساي — پال اشۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. شاريعاتىمىزدا پال اشتىرۋ جانە جۇلدىزناماعا سەنۋ — حارام. وسى جانە وزگە دە سەبەپتەرگە بايلانىستى سيۋساي جۇيەسىنە نەمەسە سوعان ۇقساس باسقا دا تىلسىم كۇشتەرمەن اينالىسۋعا، ولارعا جۇگىنۋگە شاريعاتىمىزدا قاتاڭ تىيىم سالىنادى»، — دەپ جازىلعان قمدب حابارلاماسىندا. قمدب عۇلامالار كەڭەسى وسىعان سۇيەنە وتىرىپ ۇكىم شىعارعان.
«سيۋساي جۇيەسىندە ساندار بولجامىنا سەنىپ، اللانىڭ قۇدىرەتىنە شاك كەلتىرۋ جانە ادامنىڭ تاعدىرىن بولجاۋ — حارام. مۇسىلمان ادام تاعدىرعا يمان كەلتىرىپ، جاقسىلىق پەن جاماندىقتى ءبىر اللادان دەپ سەنىپ، بولاشاقتى بولجايتىن ءتۇرلى نانىم-سەنىمدەردەن اۋلاق بولۋى ءتيىس»، — دەپ جازىلعان ۇكىمدە.
سيۋساي — رادجا-يوگا فيلوسوفياسىنا نەگىزدەلگەن نۋمەرولوگيانىڭ ءبىر ءتۇرى. بۇل جۇيەنىڭ سەنىمىندە ادام ومىرىندەگى بەلگىلى ساندار (تۋعان كۇنى، نەكە قيعان كەزى ت.ب.) ءبىر پلانەتا ەنەرگياسى مەن تىعىز بايلانىستا بولادى. سانداردا ادامنىڭ مىنەزى، قابىلەتى، ومىرگە كەلگەن ماقساتى، بولاشاقتا ورىن الاتىن وقيعالارى قامتىلعان. ەگەر ساندار ەنەرگياعا سايكەس كەلسە، ءومىرى جاقسى، ال سايكەس كەلمەسە، كەلەڭسىز جاعدايلار ورىن الۋى مۇمكىن. سيۋساي ادامداردىڭ تاعدىرىن وزگەرتەدى دەپ سەنەدى.
بۇلجۇيەمەن شۇعىلدانۋ شاريعاتىمىزعا قايشى. سەبەبى: ادامنىڭ تاعدىرىن ساندارعا بايلاپ، ونىڭ جاعىمدى نەمەسە كەرى اسەرى بار دەپ سەندىرۋ. مۇنداي نانىمنىڭ ناتيجەسىندە ادامنىڭ اللاعا ەمەس، ساندارعا سەنىمى ارتادى. دىنىمىزدە مۇنداي ساندار بولجامىنا سەنىپ، اللانىڭ قۇدىرەتىنە، تاعدىرىنا شاك كەلتىرۋ — ۇلكەن كۇنا. يسلام سەنىمى بويىنشا الەمدەگى بارلىق قۇبىلىستار، وزگەرىستەر اللا تاعالانىڭ قالاۋىمەن عانا جۇزەگە اسادى. سونىمەن قاتار، تاعدىردى، بولاشاقتى اللادان باسقا ەشكىم بىلمەيدى. اللا تاعالا قاسيەتتى قۇراندا:
قُلْ لا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعًا وَلا ضَرًّا إِلا مَا شَاءَ اللَّهُ وَلَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلا نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
«(ۋا، مۇحاممەد) ولارعا: «مەن اللا قالامايىنشا، وز-وزىمە تيتتەي دە پايدا كەلتىرە المايمىن، سونداي-اق وزىمە كەلەتىن زياننىڭ دا بەتىن قايتارا المايمىن. ەگەر عايىپتى (بولاشاقتى) بىلەتىن بولسام (ەش ۋاقىتتا شىعىنعا ۇشىرماي) ءاردايىم مول تابىسقا كەنەلىپ وتىرار ەدىم ءھام (الداعى قاۋىپ-قاتەردەن الدىن-الا ساقتانار ەدىم) باسىما ەشقانداي جاماندىق تا، بالە-جالا دا كەلمەس ەدى. مەن بار بولعانى يمان كەلتىرەتىن قاۋىمعا ەسكەرتۋشى ءارى سۇيىنشىلەۋشىمىن» دەپ ايت»، — دەگەن.
پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) عايىپتىڭ كىلتى بەسەۋ دەپ، ونىڭ ءبىرى رەتىندە ەرتەڭگى كۇنى نە بولاتىنىن ءبىر اللادان باسقا ەشكىم بىلمەيتىنىن اتاپ وتكەن.
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى
«ءدىنتانۋ» ماماندىعىنىڭ 4-كۋرس ستۋدەنتى،
ورىنداعان: لەسبايەۆ مۇرات
عىلىمي جەتەكشى: سارسەمبايەۆ ر.م
You Might Also Like
-
ءدىن ادامنىڭ رۋحاني كورىنىسى. ءدىني ساۋاتتى جان ونى ءاردايىم ۇستاپ شارتتارىن ورىنداۋعا تىرىسادى. ءقازىر ەلىمىزدە ءدىني قىزىعۋشىلىق ءدىني پراكتيكانىڭ كۇشەيىپ جاتقاندىعىن بايقايمىز. اسىرەسى، جاستاردىڭ قىزى...
-
تاكاپپارلىق – ءوزىن باسقالاردان جوعارى دەپ ساناۋ دەگەن ءسوز. حاديس شاريفتە: «تاكاپپارلىق – وزىنىكى قاتە بولسا دا مويىنداماۋ، باسقالاردى وزىنەن تومەن دەپ ساناۋ» دەلىنگەن. (ءمۇسليم)
