تابيعاتتى ايالايىق
تاقىرىبى: تابيعاتتى ايالايىق.
ماقساتى:وقۋشىلاردىڭ تابيعات تۋرالى تۇسىنىگىن انىقتاۋ، تابيعات – ادام ءومىرىنىڭ تىرەگى ەكەنىن وقۋشى ساناسىنا جەتكىزۋ، وقۋشىلاردى تابيعاتتى سۇيۋگە، ونى قورعاۋعا ۇيرەتۋ.
بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلارعا اق قاعاز تاراتىپ، جۇمىس بارىسىندا قاجەت بولعان كەزدە پايدالانتىندارىن ەسكەرتەمىن.
- بالالار، تاقتاداعى ءىلۋلى سۋرەتتەن جىلدىڭ قاي مەزگىلىن كورىپ وتىرسىڭدار؟
- جاز مەزگىلى.
- ونى قايدان بايقادىڭدار؟
- اشىق اسپان جانە جەردەگى شوپتەردىڭ جاسىل ەكەندىگىنەن.
- تابيعات دەيمىز.
- دۇرىس. ەندەشە، بالالار، مەنىڭ باستاعان جۇمىسىما سەندەر كومەكتەسەدى دەگەن ۇمىتتەمىن.
2. ءمۇعالىم: - جازدا بارىپ وزەننىڭ، جاعاسىنا بوگەلدىم. كىم ايتادى، كانەكي، مەن ول جەردە نە كوردىم؟
جاۋاپتار: - تاۋ، وزەن، اعاش،قۇس،گۇل ت.ب.
ءمۇعالىم: - جازدا تاۋعا ورمەلەپ،
شارشاپ تالاي بوگەلدىم.
جان-جاعىما مەن كەنەت،
قاراپ ەدىم، نە كوردىم؟
جاۋاپتار: - كۇن، بۇلت، جانۋارلار، جاسىل جەلەك،تاس ت.ب.
ءمۇعالىم: - تابيعاتتىڭ قاي ءتۇرىن كورىپ وتىرسىڭدار؟
جاۋاپ: - ءتىرى تابيعات، ءولى تابيعات.
3. دوپپەن جۇمىس. دوپتى ءار بالاعا لاقتىرىپ ءتىرى تابيعات جانە ءولى تابيعات اتاۋلارىن سۇرايمىز.
ءمۇعالىم: - تابيعاتقا ارناپ ءان شۋماعىن جازعان ۇلى ادام كىم ەدى؟
- اباي قۇنانبايەۆ.
- ءان ساباعىندا جاتتاعان ءان قالاي اتالادى؟
- «جەلسىز تۇندە جارىق اي».
4. ءمۇعالىم: - بالالار، الدارىڭداعى قاعازعا تابيعات، ونىڭ تۇرلەرىن سحەما تۇرىندە كورسەتىڭدەرشى.
ادام جانۋار وسىمدىك
سۋ، اۋا، وسىمدىك، ءبىلىم، باسپانا،
تاماق، جىلى، سۋ، كيىم، اۋا
ءۇي، ەڭبەك، سۋ، اۋا، جىلۋ
تاپسىرمانى ورىندالۋ ءتارتىبى.
1.قاجەت سوزدەردى سىزىقپەن بەلگىلەۋ كەرەك ەكەنىن ەسكەرتۋ.
2.جاۋاپ بەرەردە توپ ىشىنەن ءبىر بالا عانا ايتۋعا بولاتىنىن ەسكەرتۋ.
3.قوسىمشا جۇمباق، ماقال ايتۋعا بولاتىنىن ەسكەرتۋ.
توپتىڭ جۇمىسىنا باعا بەرىپ ءساتتى ورىندالعانىن ايتىپ نەمەسە قاتەلەسكەن جەرى بولسا، باسقا توپتارمەن اقىلداسىپ، دۇرىس شەشىمىن ايتقىزۋعا تىرىسامىن.
5. پىكىرتالاس جۇمىسى.
كيىز ءۇيدىڭ سۋرەتىن پلاكاتقا جاسىرىپ تۇرىپ:
- مىنا ءولى تابيعاتتى ۇمىتىپ كەتىپپىز – دەيمىن.
وقۋشىلار: - جوق ول تابيعات ەمەس.
ءمۇعالىم: - نەگە؟
وقۋشىلار: - ول ادامنىڭ قولىنان جاسالعان زات.
ءمۇعالىم: - ادام. ادام دەگەنىمىز كىم؟
وقۋشىلار: - ول ءتىرى تابيعات. قوزعالادى، جۇرەدى، سويلەيدى، ەڭبەك ەتەدى.
ءمۇعالىم: - جانۋار دا، قۇستار دا وسىنداي ىس-ارەكەت جاسايدى، ولاردان قانداي ايىرماشىلىعى بار؟
وقۋشىلار: - ادام وقىپ، ءبىلىم الادى. ادام ميىمەن ويلانادى. ادام ەكى اياقتى، جانۋارلار ءتورت اياقتى. قۇس ۇشادى، ادام وزدىگىنەن ۇشا المايدى،ت.س.س.
ءمۇعالىم: - جاڭا ادام ءبىلىم الادى دەدىڭدەر. دۇرىس – اق، بالالار. ءبىلىمدى قايدان الۋعا بولادى؟
وقۋشىلار: - كومپيۋتەردەن.
كىتاپحانادان
كىتاپتان
مەكتەپتەن
جۋرنالدان
تەاتردان
تەلەديداردان
ءبىلىمدى ادامدار قانداي ماماندىقتارعا يە بولا الادى؟
6. وي تولعاۋ.
وقۋشىلارعا اق پاراق تاراتىلىپ بەرىلەدى.
ءار توپ بەرىلگەن سۇراقتارعا جاۋاپ جازادى.
1 – توپ: تابيعاتتىڭ ادامعا دەگەن پايداسىن جاز.
2 – توپ: تابيعاتتى قالاي قورعايسىڭدار؟
3 – توپ: تابيعاتتى كورىكتەندىرۋ ءۇشىن نە ىستەيسىڭدەر؟
7.تابيعات جايلى ماقال-ماتەلدەن جارىس ۇيىمداسىتىرىلادى.
1.ەكپەي ەگىن شىقپاس، وقىماي ءبىلىم جۇقپاس.
2.جەر ادامدى اسىرايدى، انا بالاسىن اسىرايدى.
3.التىن جەردەن الىنادى.
ال، ءبىلىم كىتاپتان الىنادى.
4.گۇل – جەردىڭ كوركى، قىز – ەلدىڭ كوركى.
5.جاڭبىر جاۋسا – جەر ىرىسى.
ءمۇعالىم: - تابيعات قانداي؟
وقۋشىلار: - ادەمى، كوركەم، سۇلۋ، قىزىقتى.
تابيعاتتى اقىندار جىرعا قوسسا، سۋرەتشىلەر قىلقالاممەن بەينەلەگەن.
قورىتىندىلاۋ كەزەڭى.
ءمۇعالىم: تابيعاتسىز ادام ءومىر سۇرە المايدى ەكەن، ەندەشە جەردىڭ، تابيعاتتىڭ يەسى مىنا سەندەر، ءبىز ونى قورعاۋىمىز كەرەك. دەمەك، تابيعاتتى قورعاۋ – ءوز وتانىمىزدى ساقتاۋ دەگەن ءسوز.
«تابيعاتتى قورعايىق» دەگەن بەلگى تاپسىرىلادى.
ماقساتى:وقۋشىلاردىڭ تابيعات تۋرالى تۇسىنىگىن انىقتاۋ، تابيعات – ادام ءومىرىنىڭ تىرەگى ەكەنىن وقۋشى ساناسىنا جەتكىزۋ، وقۋشىلاردى تابيعاتتى سۇيۋگە، ونى قورعاۋعا ۇيرەتۋ.
بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلارعا اق قاعاز تاراتىپ، جۇمىس بارىسىندا قاجەت بولعان كەزدە پايدالانتىندارىن ەسكەرتەمىن.
- بالالار، تاقتاداعى ءىلۋلى سۋرەتتەن جىلدىڭ قاي مەزگىلىن كورىپ وتىرسىڭدار؟
- جاز مەزگىلى.
- ونى قايدان بايقادىڭدار؟
- اشىق اسپان جانە جەردەگى شوپتەردىڭ جاسىل ەكەندىگىنەن.
- تابيعات دەيمىز.
- دۇرىس. ەندەشە، بالالار، مەنىڭ باستاعان جۇمىسىما سەندەر كومەكتەسەدى دەگەن ۇمىتتەمىن.
2. ءمۇعالىم: - جازدا بارىپ وزەننىڭ، جاعاسىنا بوگەلدىم. كىم ايتادى، كانەكي، مەن ول جەردە نە كوردىم؟
جاۋاپتار: - تاۋ، وزەن، اعاش،قۇس،گۇل ت.ب.
ءمۇعالىم: - جازدا تاۋعا ورمەلەپ،
شارشاپ تالاي بوگەلدىم.
جان-جاعىما مەن كەنەت،
قاراپ ەدىم، نە كوردىم؟
جاۋاپتار: - كۇن، بۇلت، جانۋارلار، جاسىل جەلەك،تاس ت.ب.
ءمۇعالىم: - تابيعاتتىڭ قاي ءتۇرىن كورىپ وتىرسىڭدار؟
جاۋاپ: - ءتىرى تابيعات، ءولى تابيعات.
3. دوپپەن جۇمىس. دوپتى ءار بالاعا لاقتىرىپ ءتىرى تابيعات جانە ءولى تابيعات اتاۋلارىن سۇرايمىز.
ءمۇعالىم: - تابيعاتقا ارناپ ءان شۋماعىن جازعان ۇلى ادام كىم ەدى؟
- اباي قۇنانبايەۆ.
- ءان ساباعىندا جاتتاعان ءان قالاي اتالادى؟
- «جەلسىز تۇندە جارىق اي».
4. ءمۇعالىم: - بالالار، الدارىڭداعى قاعازعا تابيعات، ونىڭ تۇرلەرىن سحەما تۇرىندە كورسەتىڭدەرشى.
ادام جانۋار وسىمدىك
سۋ، اۋا، وسىمدىك، ءبىلىم، باسپانا،
تاماق، جىلى، سۋ، كيىم، اۋا
ءۇي، ەڭبەك، سۋ، اۋا، جىلۋ
تاپسىرمانى ورىندالۋ ءتارتىبى.
1.قاجەت سوزدەردى سىزىقپەن بەلگىلەۋ كەرەك ەكەنىن ەسكەرتۋ.
2.جاۋاپ بەرەردە توپ ىشىنەن ءبىر بالا عانا ايتۋعا بولاتىنىن ەسكەرتۋ.
3.قوسىمشا جۇمباق، ماقال ايتۋعا بولاتىنىن ەسكەرتۋ.
توپتىڭ جۇمىسىنا باعا بەرىپ ءساتتى ورىندالعانىن ايتىپ نەمەسە قاتەلەسكەن جەرى بولسا، باسقا توپتارمەن اقىلداسىپ، دۇرىس شەشىمىن ايتقىزۋعا تىرىسامىن.
5. پىكىرتالاس جۇمىسى.
كيىز ءۇيدىڭ سۋرەتىن پلاكاتقا جاسىرىپ تۇرىپ:
- مىنا ءولى تابيعاتتى ۇمىتىپ كەتىپپىز – دەيمىن.
وقۋشىلار: - جوق ول تابيعات ەمەس.
ءمۇعالىم: - نەگە؟
وقۋشىلار: - ول ادامنىڭ قولىنان جاسالعان زات.
ءمۇعالىم: - ادام. ادام دەگەنىمىز كىم؟
وقۋشىلار: - ول ءتىرى تابيعات. قوزعالادى، جۇرەدى، سويلەيدى، ەڭبەك ەتەدى.
ءمۇعالىم: - جانۋار دا، قۇستار دا وسىنداي ىس-ارەكەت جاسايدى، ولاردان قانداي ايىرماشىلىعى بار؟
وقۋشىلار: - ادام وقىپ، ءبىلىم الادى. ادام ميىمەن ويلانادى. ادام ەكى اياقتى، جانۋارلار ءتورت اياقتى. قۇس ۇشادى، ادام وزدىگىنەن ۇشا المايدى،ت.س.س.
ءمۇعالىم: - جاڭا ادام ءبىلىم الادى دەدىڭدەر. دۇرىس – اق، بالالار. ءبىلىمدى قايدان الۋعا بولادى؟
وقۋشىلار: - كومپيۋتەردەن.
كىتاپحانادان
كىتاپتان
مەكتەپتەن
جۋرنالدان
تەاتردان
تەلەديداردان
ءبىلىمدى ادامدار قانداي ماماندىقتارعا يە بولا الادى؟
6. وي تولعاۋ.
وقۋشىلارعا اق پاراق تاراتىلىپ بەرىلەدى.
ءار توپ بەرىلگەن سۇراقتارعا جاۋاپ جازادى.
1 – توپ: تابيعاتتىڭ ادامعا دەگەن پايداسىن جاز.
2 – توپ: تابيعاتتى قالاي قورعايسىڭدار؟
3 – توپ: تابيعاتتى كورىكتەندىرۋ ءۇشىن نە ىستەيسىڭدەر؟
7.تابيعات جايلى ماقال-ماتەلدەن جارىس ۇيىمداسىتىرىلادى.
1.ەكپەي ەگىن شىقپاس، وقىماي ءبىلىم جۇقپاس.
2.جەر ادامدى اسىرايدى، انا بالاسىن اسىرايدى.
3.التىن جەردەن الىنادى.
ال، ءبىلىم كىتاپتان الىنادى.
4.گۇل – جەردىڭ كوركى، قىز – ەلدىڭ كوركى.
5.جاڭبىر جاۋسا – جەر ىرىسى.
ءمۇعالىم: - تابيعات قانداي؟
وقۋشىلار: - ادەمى، كوركەم، سۇلۋ، قىزىقتى.
تابيعاتتى اقىندار جىرعا قوسسا، سۋرەتشىلەر قىلقالاممەن بەينەلەگەن.
قورىتىندىلاۋ كەزەڭى.
ءمۇعالىم: تابيعاتسىز ادام ءومىر سۇرە المايدى ەكەن، ەندەشە جەردىڭ، تابيعاتتىڭ يەسى مىنا سەندەر، ءبىز ونى قورعاۋىمىز كەرەك. دەمەك، تابيعاتتى قورعاۋ – ءوز وتانىمىزدى ساقتاۋ دەگەن ءسوز.
«تابيعاتتى قورعايىق» دەگەن بەلگى تاپسىرىلادى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ كۇزگى تابيعات ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتە ءتۇسۋ، كۇزدىڭ نەگىزى بەلگىلەرىن، اڭگىمەلەپ ايتۋعا ۇيرەتۋ، كۇز بايلىقتارىن - استىق، كوكونىس، جەمىستەر تۋرالى ءبىلىمد...
