ءتان ازابىن شەكتىرگەن زورلىق
قىزدى الىپ مەنشىكتى ق ۇلى كورەتىن ەر ازاماتتارىمىز قىز اتاۋلىسىن سىيلاۋ بىلاي تۇرسىن قۇرمەتتىن ءوزىن تانىتپاۋى دۇرىسپا؟
مامانداردىن كوبى ايەل ادامىن باسىنان-اق ءوزىن-وزى سىيلاتىپ ۇيرەتۋ كەرەك دەيدى؟ ال ەر ازاماتتارىمىزعا كەلگەندەشە؟
جانەدە بۇنداي جاعدايلار قىز بالاسىنىن بولاشاعىنا دەگەن ۇلكەن قورقىنىشىن اكەلىپ، كارەرا قۋىپ كەتۋىنە بىردەن-بىر سەبەپ ەكەن. بۇنداي ماسەلەلەردىن الىدە قولعا الىنباۋى قوعامنىن بۇعان جاي كوزبەن قاراۋىنا اكەلەتىنى ءسوزسىز.
2021 جىلدىڭ ستاتيستيكانى الاتىن بولساق اتىراۋ وبلىسىندا 121 ساندى مولشەرىندە زورلىق قىلمىستارى اڭىقتالعان. ونىڭ ىشىندە 54% ايەلدەر بولسا 6% بالالار وقيعالارى. پايىزدىق ايەلدەر ماسەلەلرى:تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق جانە جىنىستىق زورلاۋلار ەكەنى اڭىقتالعان. ءتىپتى بۇل جاعدايلاردىڭ ءۇنسىز قۇرباندارىن ايتىپ كەتپەسەك مۇلدەم بولماس سەبەبى بۇنىن سوڭى وز-وزىنە قول جۇمساۋمەن اياقتالعاندار.
2019 جىلى قازاقستاندا بۇنداي ماسەلە اۋىر قىلمىستان ورتاشا قىلمىسقا اۋىسۋىنا جارلىق بولعان ەدى. سول سەبەپتەن ءقازىر زورلاۋ ماسەلەسىمەن تۇسكەن قىلمىسكەرلەرگە شامامەن ايىپپۇل سالسا، ال كەيبىرەۋلەرىنە 7 تاۋلىككە تورعا قاماپ ۋاقىت وتكەسىن قىلمىسكەرلەردى قوعامعا ورالتادى. بۇنداي جاعدايلاردان قىلمىسكەرلەردىن جاقسى جولعا وزگەرۋىنە ءبىرى سەنسە، ءبىرى سەنبەسى انىق.
وسى ايتىلعان جۇمىسىمنىن ءبىر دايەگى رەتىندە ەلىمىزدىن باتىر قىزى سەبەبى ەش ۋايىمسىز جەلىگە وسىنداي كۇيدى باستان وتكىزۋى تۋرالى ويىن جازادى. "زامانداستارىمەن جاڭا جىلدى بىرگە اتاپ وتەمىز دەپ كەشكى ويىن-ساۋىققا شىققان ءمولدىر سول كۇندى ساناسىنان وشىرە المايدى. ءبىر سىنىپتا وقىعان قاتارلاس جىگىت تاڭ اتا سىرتقا شىعارىپ، كولىگىنە وتىرعىزادى. تىلگە كەلمەستەن تاپا باس سالعان. ونىڭ قالامايتىندىعىنا، كوز جاسىنا قاراماپتى. جانتالاسقان ءمولدىر جان داۋسى شىقسادا ونى قۇتقارۋعا جان بالاسى كەلمەگەن. ارام ويىن ىسكە اسىرعان جىگىت ونى سول اۆتوكولىكتە ۇيىنە دەيىن اپارىپ سالادى. بۇل وقيعادان كەيىن ءمولدىر سىرتقا شىعىپ، كوپشىلىكپەن ارالاسۋدى قويادى. وتباسى مەن تۋىستارى ونىڭ مىنەزىنىن كۇرت وزگەرگەنىن بايقاپ جاس ەرەكشەلىگىندەگى وتپەلى كەزەڭمەن بايلانىستىرادى. الايدا اناسى ءبىر جاماندىقتىن بولعانىن سەزەدى.
- مەن ول ۋاقىتتا ءوزىمدى جەك كوردىم. سول كەشتە سىرتقا شىققانىم ءۇشىن ءوزىمدى كوپكە دەيىن ايىپتاپ كەلدىم. ءبىزدىڭ قازاقتىڭ «تانا كوزىن سۇزبەسە، بۇقا ءجىبىن ۇزبەيدى» دەگەن جامان ءبىر ءتامسىلى بار عوي. بۇل ءسوز كىمنىڭ ساندىراعى ەكەنىن بىلمەيمىن. دەسە دە، مەن ول جىگىتكە ەشقاشان كوڭىلىم بولعان ەمەس. ويتكەنى ءبىزدىن اتا-انالارىمىز بىر-بىرىنە دوستار ەدى. ال ارتىق قيقان-سيقانىم بولمادى. بۇل وقيعانى ەشكىمگە ايتپاي ىشتەي جەپ ءجۇردىم. ءبىراق انام سەزىكتەنىپ، كوزىمە تىكە قاراعاندا جەر شۇقىلاپ قالاتىنمىن. قۇددى بۇل ماسقارانى مەنىڭ ءوزىم جاساعانداي سەزىندىم". - دەيدى ول. ءتىپتى بايان ەسەنتايەۆانىڭ قازىرگى "باقىت" كينوسىندا دا وسى وتباسىنداعى زورلىق-زومبىلىق پەن جەمقورلىقتى اسەرلەتىپ جەتكىزەدى.
قازاق قىزدارىنىڭ كوبىسى زورلىق زومبىلىقتى باسىنان وتكەرگەن جاعدايدا وسىنداي تۇجىرىمعا كەلەدى. قازاق ۇلتىنىڭ قىرىق جەردەن تيىپ اۋرەت جەرلەرىن جاپقىزىپ ار-وجدان مەن نامىستى ءبىرىنشى ورىنعا قويدىرتاتىن بۇل مەنتاليتەتى ارۋلارىمىزدىڭ ءۇنسىز قالۋىنا سەبەپ!!!
يزعالييەۆا سابينا
You Might Also Like
-
مۇسىلماننىڭ مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى — دوس اقىسىنا ءمان بەرۋ. سوندىقتان ۇنەمى ساليح جانە جاقسى ادامدارمەن دوستىق قۇرۋ كەرەك. ويتكەنى جامان دوس وتە زياندى. بارلىق جاماندىقتاردىڭ باسى جامان دوس بولىپ ...
-
ءانۋار جانعوزين «نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» دببۇ باسقارما ءتوراعاسى لاۋازىمىنا تاعايىندالدى.
