InfoHub Logo

ءارقاشان دا پاراساتتى، ءبىلىمدى ادامداردىڭ بالالارعا ءۇيىر كەلەتىن ادەتى عوي، سونداي-اق قوجا دا كىشكەنتاي بالالارمەن ويناۋعا اۋەس بولعان. ءاقشاھار بالالارى ءارقاشان قوجانى قورشاپ الىپ، ويناپ، كۇلىپ، اڭگىمە تىڭداپ قارىق بولىپ قالاتىن. بىلمەگەن ءبىر نارسەسى بولسا، جۇگىرىپ قوجاعا باراتىن.

ءبىر كۇنى بالالار كوپ ەتىپ جاڭعاق جيناپ الادى، ءبىراق بولىسە كەلە ارالارىندا تالاس تۋادى. سونسوڭ بالالار قوجاعا كەلىپ:

— جاڭعاعىمىزدى ءبولىپ بەر، — دەپ وتىنەدى.

— قالاي بولەيىن، تاڭىرشە بولەيىن بە، پەندەشە بولەيىن بە؟ — دەپ سۇرايدى قوجا بالالاردان. پاك جاندى سابيلەر قىزىق كورىپ:

— تاڭىرشە ءبولىپ بەر، — دەيدى. قوجا جاڭعاقتى بالا باسىنا بولە باستايدى، بىرەۋلەرىنە ءبىر-بىر ۋىستان، ەكىنشىسىنە ءبىر-بىر جاڭعاقتان بەرەدى، ەندى بىرەۋلەرىنە تۇك تە تيمەي قالادى.

بالالار بۇلايشا ءبولۋدىڭ ءمانىن ەش تۇسىنە الماي:

— مۇنىڭ نە، قوجا؟ — دەپ وزىنەن سۇرايدى.

سوندا قوجا:

— شۋلاماي عانا ءسوز تىڭداڭدار، تۇسىندىرەيىن، — دەيدى. — مىنا مۇراتتىڭ اكەسى اسقان باي، ءشاھارىمىزدىڭ ماڭداي الدى ازاماتى، ءسان-سالتانات ءبارى سوندا، بالا-شاعانى دا قۇداي اياماي-اق بەرگەن، ءبارى ماڭعاز. ال مىنا قۇرتاقانداي سامەننىڭ اكەسى ىڭىرشاعى شىققان كەدەي، ءوزى كەمتار، جۇمىس ىستەۋگە شاماسى ارەڭ كەلەدى، ونىڭ ۇستىنە زايىبى سىرقات. ال انا قۇسايىننىڭ جاعدايى وزىنشە ءبىر بولەك. دەمەك، ءار ادامنىڭ تىرشىلىگى باسقا- باسقا. ماسەلەن، مەنىڭ كۇن كورىسىم، تىرشىلىگىم، باسقا جانعا ۇقسامايدى. مىنە، مۇنىڭ ءبارى ءتاڭىردىڭ ءىسى، «تاڭىرشە ءبولىس» دەپ وسىنى ايتادى. قۇدىرەتى كۇشتى اللانىڭ قايىر-راقمەتىندە شەك جوق. ول ادامعا اقىل-وي بەردى، جاقسىلىق پەن جاماندىقتى، پايدا مەن زياندى تانىتتى. بويىنا ءوزى بەرگەن قاسيەت، اقىل، ءبىلىم، سەزىم، قايراتتى ورىندى-ورنىنا دۇرىس جۇمساي بىلگەن ادامدى قۇداي قۇر الاقان قالدىرمايدى، ۇستىنە نۇر جاۋدىرادى، ال ول قاسيەتتى دۇرىس پايدالانا بىلمەگەن ادام ءومىرىن يت قورلىقپەن وتكىزەدى. مىنە، تاڭىرشە ءبولىستىڭ وسىنداي-وسىنداي الا-قۇلالىعى بار. دەمەك، سونىڭ ءبارى دە ءبىر اللاعا ايان.

---