سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
تاپقىر بولساڭ – تاۋىپ كور
شىعىس قازاقستان وبلىسى، ءۇرجار اۋدانى،
«جانسۇگىروۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى» مۋزىكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
ساپارعالييەۆا ايگۋل مانتي قىزى

تاپقىر بولساڭ – تاۋىپ كور.
مۋزىكادان كلاستان تىس ءىس - شارا 4 ا، ب كلاستارىنا ارنالعان «تاپقىر بولساڭ – تاۋىپ كور» سايىسى.

ماقساتى: 1 - جارتى جىلدىقتا وتكەن تاقىرىپتارى بويىنشا جۇيەلى دە، جان - جاقتى بىلىمدەرىن وقۋشىلاردىڭ وزدەرىنە تالداتۋ ارقىلى بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن ءان، مۋزىكا ارقىلى دامىتۋ.
3. مادەني مۇرانى جاقسارتۋ ماقساتىندا ءداستۇرلى جانە كاسىبي مۋزىكانى تىڭداۋعا، ونىڭ ماڭىزىن ءتۇسىنىپ، قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
سايىستىڭ ءتۇرى؛ جارىس ساباق.
كورنەكىلىكتەرى؛ كوركەم جازىلعان تاقىرىپ، سازگەرلەردىڭ سۋرەتتەرى، سلايد، ءۇنتاسپا.
سايىستىڭ بارىسى:
قوش كەلدىڭىزدەر قىمباتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! بۇگىنگى جاراتىلىستانۋ بىرلەستىگىنىڭ 10 كۇندىگىنىڭ جوسپارىنا سايكەس وتكىزىلگەلى وتىرعان «تاپقىر بولساڭ – تاۋىپ كور» اتتى سايىسىمىزدى اشىق دەپ جاريالايمىز.

بۇل سايىستا وقۋشىلار مۋزىكا پانىنەن 1 - جارتى جىلدىقتا وتكەن تاقىرىپتارى بويىنشا العان بىلىمدەرىن ورتاعا سالادى. ولاي بولسا:
كەل بالالار كۇلەيىك،
كوڭىلدەنىپ جۇرەيىك.
بالدىرعانبىز دەمەيىك،
ءومىر سىرىن بىلەيىك،- دەپ كەلگەن 4ا سىنىپ وقۋشىلارى «العىرلار» توبى جانە 4ب سىنىپ وقۋشىلارى «تاپقىرلار» توبىنا قوشەمەت كورسەتىپ قويايىق.

جەردىڭ بەتىن جادىراتسىن كۇلكىڭىز،
جاڭا عاسىر بۇزىلماسىن شىرقىمىز.
جەر انامىز تىنىشتىقتى تەربەتسىن،
جارقىراسىن قازاق دەگەن ۇلتىمىز،- دەپ بۇگىنگى سايىسىمىزعا ءادىل باعا بەرەتىن قازىلار القاسىمەن تانىس بولىڭىزدار.
1
2.
3
قازىلار القاسىنىڭ ءتورايىمى: ………………………

بۇگىنگى سايىسىمىز 5 بولىمنەن تۇرادى.

1.«بىلگەنگە مارجان»- سۇراق - جاۋاپ ءبولىمى.
2. «بۇل كىم؟» سازگەرلەردىڭ ءومىر - تاريحى ارقىلى ايىرۋ ءبولىمى.
3. «مۋزىكا تىڭداي بىلەمىز بە؟» ءبولىمى، تىڭداعان مۋزىكالارىن انىقتاۋ.
4. «ءبىلىمدى مىڭدى جىعار» ءبولىمى مۋزىكا ساۋاتى بويىنشا العان بىلىمدەرىنىڭ ەرەجەلەرىن تەكسەرەمىز.

5 «ءاندى سۇيسەڭ - مەنشە ءسۇي»ءان سايىسى. تىڭداعان ءاننىڭ اتىن تابۋ، 1 شۋماعى مەن قايىرماسىن ورىنداپ بەرۋ.
ال، ولاي بولسا بالالار ىسكە ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ«بىلگەنگە - مارجان» ءبىرىنشى ءبولىمىمىزدى باستايمىز.
سۇراقتار 4ا سىنىپ «العىرلار» توبىنا بەرىلەدى:
1. ارقا ءوڭىرىنىڭ انشىلىك ءداستۇرىن جالعاستىرۋشىلاردى اتا؟
2. قوبىز كۇيلەرىن ورىنداپ جەتكىزۋشىلەر كىمدەر؟
3. قاراتاۋ ءوڭىرىنىڭ ءداستۇرلى ەرەكشەلىگى نەدە؟
4. باتىس وڭىرىندەگى انشىلىك جانە كۇيشىلىك ءداستۇرىن جالعاستىرۋشىلار ايتىپ بەر؟
5. ۇستاز بەن شاكىرت دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
6. قازىرگى ءداستۇرلى ورىنداۋشىلاردان كىمدەردى بىلەسىڭ؟
7. العاشقى ۇلت اسپاپتار وركەسترىن قۇرۋ كىمنىڭ ۇلەسىنە تيەدى؟
8. قۇرمانعازى اتىنداعى ۇلت اسپاپتار وركەسترى قاي جىلى قۇرىلدى؟
9. دومبىرا اسپابىنىڭ قانداي تۇرلەرى پايدا بولدى؟
10. قوبىز اسپابىنىڭ قانداي تۇرلەرى پايدا بولدى؟
11. وركەستر قۇرامىنداعى ۇرمەلى اسپاپتاردى اتا؟
12. وركەستر قۇرامىنا قانداي ۇرمالى اسپاپتار ەنەدى؟

4 ب سىنىپ «تاپقىرلار» توبىنا:
1. قۇرمانعازى «اداي» كۇيىن كىمگە ارنادى؟
2. نە سەبەپتى مۇسا جاياۋ اتاندى؟
3. «قارقارالى» ءانىن كىم شىعاردى؟
4. جەز كيىككە نەگە وق دارىمايدى؟
5. مۇحيت كىمنەن باتا الادى؟
6. ءداستۇرلى اندەر مەن كۇيلەر قازىرگى ۋاقىتتا قالاي جالعاسۋدا؟
7. وزىڭە ۇناعان قانداي اندەر مەن كۇيلەردى ەرەكشە اتاي الاسىڭ؟
8. ديريجەر مىندەتى نە؟
9. بولات سارىبايەۆ قانشا كونە ساز اسپاپتارىن قايتا جاڭعىرتادى؟
10. شەرتەر اسپابىنىڭ دومبىرادان ايىرماشىلىعى نەدە؟
11. «وتىرار سازى» وركەسترىنىڭ نەگىزىن قۇرعان كىم؟
12. قۇرمانعازى اتىنداعى حالىق اسپاپتار وركەسترى مەن «وتىرار سازى» وركەسترىنىڭ اراسىندا قانداي ايىرماشىلىق بار؟
ەكىنشى ءبولىم «بۇل كىم؟»
تاپسىرما «العىرلار» توبىنا بەرىلەدى؟

1. ول پاۆلودار وبلىسى باياناۋىل اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول ءومىرىنىڭ قيىندىعىنا قاراماستان، وتە اق جارقىن، كوڭىلى كەڭ ادام بولعان. ءومىرى مەن تاعدىرىنا مۇڭايماعان ونىڭ اندەرى جەڭىل، ءارى ازىلگە تولى بولدى. ول ءوزىنىڭ اسقان انشىلىگىمەن قاتار ورىس ءتىلىن جاقسى مەڭگەرىپ، سكريپكا مەن بالالايكادا ويناي العان.(جاياۋ مۇسا)
2. ۇلكەن جارمەڭكەلەر مەن توي - دۋماندارعا قاتىسىپ، ءان سالىپ، اتاعى ەلگە ەرتە تاراپ كەتكەن ءدۇلدىل ءانشى. ول ءحىح عاسىردا قازىرگى ورال وبلىسى قاراتوبە اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ونىڭ كەڭ اۋقىمدى، كۇردەلى دە اسقاق اندەرىنىڭ دۇنيەگە كەلۋى، سول كەزدەگى بوكەي ورداسىندا قالىپتاسقان داۋىلدى كۇيشىلىك ءداستۇردىڭ اسەرى ەكەنى ءسوزسىز. ونىڭ «پاڭ كويلەك»، «زاۋرەش»، «اينامكوز» سىندى كوپتەگەن اندەرى ەلگە تانىمال. (مۇحيت)

تاپسىرما «تاپقىرلار» توبىنا بەرىلەدى؟
1. ارقا داستۇرىندەگى ونىڭ اندەرى وقشاۋلانىپ دارا تۇر. ول قاراعاندى وبلىسى قارقارالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ءوز باسىنىن وتكىزگەن اۋىرتپالىق پەن قيىندىقتى ءوز اندەرىندە بەينەلەپ وتىردى. ول ادىلەتسىزدىكتىڭ كۇرەسكەرى رەتىندە شەرلى، مۇڭدى، جان سەزىمىن باياندايتىن اندەر تۋعىزدى.. ونىڭ “ءۇشقارا ”،“قارقارالى” «قاراكەسەك» سىندى اندەرى حالىق اراسىندا كەڭىنەن تانىمال بولدى.(ءمادي)
2. ول قاراعاندى وبلىسى، جاڭاارقا اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ونىڭ اتاسى قوبىز، دومبىرا جاساعان، ال اكەسى اسقان كۇيشى قوبىزشى بولعان. ول 7 - 8 جاسىنان باستاپ اكەسىنەن قوبىز ۇيرەنەدى. 15 جاسىنان باستاپ ەلگە تانىلا باستايدى. ول اتاقتى جاناق پەن شوجە اقىننىڭ باتاسىن الادى. ونىڭ ۇلى دا قوبىزشى بولادى. ونىڭ «جەز كيىك»، «شىڭىراۋ» سىندى كوپتەگەن كۇيلەرى بار.(ىقىلاس).

3 - ءبولىم «مۋزىكا تىڭداي بىلەمىز بە؟
1. سۇگىر. «بەس جورعا».
2. ت. مومبەكوۆ. «سالتانات».
3. حالىق كۇيى «قاسقىر».
4. ىقىلاس. «شىڭىراۋ».


4 - ءبولىم «ءاندى سۇيسەڭ - مەنشە ءسۇي».
بۇل بولىمدە تىڭداعان ءاننىڭ اتىن تابۋ. (1 كۋپلەت قايىرماسىمەن ورىنداۋ).
1. ب بەيسەنوۆا «ۇستازىم».
2. «العاشقى ۇستاز»
3. «تۋعان جەر».
4. «تۋعان جەردەي جەر بولماس».
5. «جاسا، جايناا قازاقستان».

5 - ءبولىم «ءبىلىمدى مىڭدى جىعار» بۇل بولىمدە مۋزىكا ساباعىندا وتكەن ەرەجەلەردى ەسكە ءتۇسىرىپ ايتىپ بەرەمىز.
4 ا سىنىبىن «العىرلار توبىنا»:
1. دىبىستىڭ بوياۋى قالاي اتالادى؟
2. سيمفونيالىق وركەسترگە ارنالعان شىعارما قالاي اتالادى؟
3. ساحنادا قويىلۋ ءۇشىن جازىلعان، باسىنان اياعىنا دەيىن انمەن ورنەكتەلگەن، كولەمدى مۋزىكالىق - درامالىق شىعارمانى نە دەيمىز؟

4 ب سىنىبىنا «تاپقىرلار»توبىنا:
1. دىبىستىڭ كولەمى قالاي اتالادى؟
2. وپەرانىڭ ليبرەتتوسى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
3. «فورتەپيانو» اسپابىنىڭ يتاليانشا اتاۋى؟

سايلانىپ كەلىپسىزدەر مىنا ءبارىڭ،
ارنالىپ، شىرقالادى سەندەرگە ءانىم،
تىلەيمىن تالاپتارىڭ قۇتتى بولسىن،
سايىسقا دايىندىقپەن كەلگەن ءبارىڭ،- دەي كەلە ءادىلقازىلار القاسى شەشىمىن شىعارعانشا سىنىپ ۇلدارىنىڭ ءبيىن تاماشالاڭىزدار.
سايىس قورىتىندىلانىپ، جەڭىمپازدار ماقتاۋ قاعازىمەن ماراپاتتالادى.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما