تاربيەلى ادام - تاعالى اتپەن تەڭ
بالا كەزىمىزدەن بارلىعىمىزعا جاقسى جانە تاربيەلى ادام بولۋدىڭ وتە ماڭىزدى ەكەندىگى تۋرالى اتا-انامىز تالماي ايتادى، ويتكەنى بۇل ءبىزدىڭ جەكە تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىمىزدا شەشۋشى ءرول اتقارادى.
تاربيەلىكتىڭ دەڭگەيىن قانداي ولشەمدەر انىقتايدى؟
مىسالى، قارت ادامدارعا قوعامدىق كولىكتە ورىن بەرەتىن، ءبىراق سونىمەن قاتار ادامدار كوپ جينالاتىن جەرلەردە ءوزىن-وزى دۇرىس ۇستاماي، نەمەسە وزىنەن ءسال ۇلكەن ادامدارعا دورەكى سوزدەر ايتاتىن ادامدى تاربيەلى تۇلعا رەتىندە قاراستىرۋعا بولا ما ؟
ماسەلە مىنادا: تاربيە دەگەنىمىز - ادام بولمىسىنىڭ جالپىعا بىردەي قابىلدانعان نورمالارىنا سايكەس قورشاعان ورتا ارقىلى ادامنىڭ بويىنا سىڭىرەتىن مىنەز-قۇلىق داعدىلارى. تاربيە بەلگىلى ءبىر نارسە جانە تەك سىپايىلىقپەن انىقتالادى دەپ ايتۋعا بولمايدى. وعان تولەرانتتىلىق، باسقا ادامدارمەن قارىم-قاتىناس، قوعامدىق ورىندارداعى ءوزىن-وزى ۇستاۋ، باسقالارعا دەگەن قۇرمەت كىرەدى. ادام بويىنداعى بارلىق قاسيەتتەردى بىلە تۇرا ، ونى باسقالارىمەن سالىستىرعاننان كەيىن عانا تاربيە دەڭگەيى تۋرالى قورىتىندى جاساۋعا بولادى. ايتا كەتۋ كەرەك، ءارقايسىمىزدىڭ تاربيەلىك ءبىلىم الۋىمىزعا كوپتەگەن ادامدار ءوز سەپتىگىن تيگىزەدى. بىرىنشىدەن، بالانىڭ ساناسىنا ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتار مەن جالپىعا بىردەي قابىلدانعان تاربيە تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋعا، سونداي-اق ونىڭ تاربيەسىن جۇزەگە اسىرۋعا كومەكتەسەتىن اتا-انا. ادام ءومىرىنىڭ ءار كەزەڭىندە - بالاباقشادا، مەكتەپتە، جوعارى ءبىلىم الۋ ورىندارىندا تۇراتىن تاربيە ۇدەرىسىنە اتا-انالارى مەن تۋىستارىنان باسقا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى دە قاتىسادى. سەبەبى، ءار ساباقتىڭ وزىندىك ءمانى بار. ءبىراق كەز-كەلگەن ادام ءومىر بويى داميتىن بولعاندىقتان، ءوزىن-وزى تاربيەلەۋ پروسەسى ءىشىنارا بايقالادى، بۇل كەزدە ءوزىن قالاي ۇستاۋ كەرەك، قالاي دۇرىس ارەكەت ەتۋ كەرەك دەگەن تۇسىنىك سانادان تىس دەڭگەيدە بولادى.
«التىن كورسە، پەرىشتە جولدان تايادى». پەرىشتە التىندى نە قىلسىن، ءوزىنىڭ كورسەقىزار سۇمدىعىن قوستاعالى ايتقانى دەپ باياندالاتىن اباي اتامىزدىڭ جيىرما توعىزىنشى ءسوزىن بارلىعى بىلەدى. وسى ماقالدى ءتۇسىندىرۋدىڭ مىناداي ءبىر نۇسقاسى بار. پەرىشتە جولدا كەلە جاتسا، الدىندا التىن جاتىر ەكەن. بۇل مەنىكى ەمەس، وزگەنىڭ ەڭبەگىنە تيىسۋگە حاقىم جوق دەپ، كەلە جاتقان اياق جولىنان بۇرىلىپتى. مىنە بۇل دا تاربيەنىڭ ءبىر بەلگىسى .
ارينە، اتا-انا، تۋما-تۋىس، دوستار، ۇستازدار بىزگە ءومىر بويى اقىل مەن تاربيە بەرەدى . ءبىراق ءار ادام ومىرلىك جولىندا ءوزىنىڭ قاتەلىكتەرىن كورە وتىرىپ قورىتىندى جاساي كەلە ءوزىن ءوزى تاربيەلەيدى .
ادام قانشالىقتى ءبىلىمدى، سىپايى، ساۋاتتى، ادەپتى، سابىرلى جانە سالماقتى ادام - وسىنىڭ ءبارى دە تاربيەنىڭ دەڭگەيىمەن انىقتالادى.
اقبايان اتاپكەلوۆا
You Might Also Like
-
تاۋەلسىزدىك تارتۋلارى جازۋشى قابدەش ءجۇمادىلوۆ: «ەلى ازات بولىپ ەدى، مۇقاعالي دا ازات بولدى» دەگەن تەڭەۋىن تاۋىپ ايتقانىنداي، ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العاننان بەرى اقىن ولەڭدەرى قاناتىن ەركىن...
-
ماقالادا قازاق جۋرناليستيكاسىنداعى تىلدىك ماسەلەلەر مەن ولاردىڭ دارەجەلەرى قاراستىرىلعان. اتالمىش جاۋاپكەرشىلىك پەن ەكران الدىنداعى ەتيكەتتەگى ءتىل تازالىعىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەلەرى تالقىلانادى. ماقال...
