شەشە سەن باقىتتىسىڭ
شەشە، سەن باقىتتىسىڭ!
مۇقاعالي ولەڭدەرىندەگى انا تاقىرىبى
«انا» ءۇش ارىپتەن قۇرالعان كيەلى دە قاستەرلى ءسوز. انا ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ بىزدەردى الپەشتەپ وسىرگەن ەرەكشە جان. انا ءبىر قولىمەن بەسىكتى تەربەتسە، ەندى ءبىر قولىمەن الەمدى تەربەتەدى. «الىپ انادان تۋادى دەمەكشى» اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتايەۆ ءوز پوەزياسىندا ەرەكشە جىرلاعان ليريكاسى «انا» تاقىرىبى. اقىن ءوز اناسىنا بىرنەشە ولەڭدەر ارناعان «شەشە، سەن باقىتتىسىڭ»، «اناشىم اسىل انام»، «انا»، «انام ماعان ۇلكەندى سىيلا، دەگەن» جانە «ارۋ انا» پوەماسىندا انا بەينەسىن سۋرەتتەگەن.
«شەشە، سەن باقىتتىسىڭ» - 1972 جىلى جازىلعان ولەڭى. سىندىرعان جولداردى ەسەپتەمەگەندە، ءارقايسىسى ءتورت تارماقتان تۇراتىن ون ءبىر بۋىندى قارا ولەڭ ۇيقاسىمەن جازىلعان ءتورت شۋماق. اقىن ولەڭدەرىندە اتا-اناعا، تۋعان جەرگە، ۇلتقا دەگەن قۇرمەت انىق كوىرىنىپ تۇرادى.
مىسالى وسى ولەڭىندە اناڭدى ءۇش رەت مەككەگە ارقالاپ اپارساڭ دا وتەلمەيتىن پارىزىڭدى مارتەبەلەۋ، دەم بەرۋ، قولعاناتى ەكەنىن ۇقتىرۋ بار.
«مەن سەنىڭ قانىقپىن عوي كوز جاسىڭا،
ءوزىم كەپىل توت باسىپ، توزباسىما.
ەكى جىر جازسام ساعان ءبىرىن ارناپ،
«شەشە» دەپ جازدىم ىلعي ءسوز باسىنا.
(ءتاڭىرىم كەشە كورسىن كەسىرىمدى).
اسپانعا جازام سەنىڭ ەسىمىڭدى!
شەشە!
سەن باقىتتىسىڭ، تەربەتەر،
قۇبا تالدان يىلگەن بەسىگىمدى...»
وسى ولەڭنىڭ بويىندا جاراتقان اللا تاعالانى تانۋدىڭ، سەنۋدىڭ، كەشىرىم تىلەۋدىڭ ءدال قازاقشا ۇعىمى بار. جاقشاعا الىنعان جول كەيىنگى جولدىڭ كۇناسىنە كەشىرىم تىلەۋدى بىلدىرەدى جانە انانىڭ ءرولىن جوعارى دارەجەگە كوتەرىپ تۇر.
ادام ومىرىندەگى ەڭ قاستەرلى، قاسيەتتى جان ول –انا. بالاعا تاربيە بەرۋدە دە انانىڭ ءرولى ەرەكشە. بۇل تاقىرىپتى دا اقىن «انام ماعان: ۇلكەندى سىيلا دەگەن» ولەڭىندە بايانداعان.
«انام ماعان: «ۇلكەندى سىيلا!» - دەگەن،
سول ءسوز ماعان ىزگىلىك قۇيعان ەرەن.
ۇلكەندەردەن اۋىسقان كىشىلىكتى،
ۇلكەندەردىڭ وزىنە سىيعا بەرەم». ول جاس ۇرپاققا ونەگە رەتىندە بەرىلەتىن، ياعني بالا وزىنەن ۇلكەندەردىڭ دە ۇلكەندى سىيلاعانىن كورۋدەن ۇعىلىپ، قابىلداناتىن قۇبىلىس ەكەن. مۇنى اقىن «ۇلكەندەردەن اۋىسقان كىشىلىكتى، ۇلكەندەردىڭ وزىنە سىيعا بەرۋ» دەپ ءتۇسىندىرىپ، ۇلكەننىڭ كىشىگە كورسەتكەن ونەگەسىنىڭ تاربيەگە اينالىپ، سول تاربيەنى بويعا سىڭىرەتىن دە انا ەكەنىن ۇقتىرادى.
كەلەسى «اناشىم» - دەگەن ولەڭىندە، انا مەن بالا اراسىنداعى ماحابباتتى جىرلاعان.
«اناشىم!
اسىل انام، ەسىل انام،
ەلجىرەپ ەسىركەيمىن، ەسى مە الام.
مەن ءۇشىن سەن سۋالتاقان اق ءسۇتىڭدى
اقتاماسام بوپ ءجۇرمىن نەسىنە ادام.
الىس جولدا جۇرسەمدە ارىپ-اشىپ،
اعات ويلاپ تۇسىرمەي جانىڭا شىق،
وقىتىپ كەشەۋ بارعان حاتتارىمدى
وتىرمىسىڭ ءۇرپيىپ، جانىڭ اشىپ؟»- اقىننىڭ بۇل ولەڭ جولدارىندا بالا مەن انا اراسىنداعى ءبىر – بىرىنە دەگەن ساعىنىشى باياندالعان.
اقىننىڭ «اناشىم» اتتى تاعى ءبىر ولەڭىندە انانىڭ توزىمدىلىگىن سۋرەتتەگەن.
اعارعان سەنىڭ شاشىڭا قاراپ ۋايىمدايمىن كۇندە مەن،
جاستىق بار جەردە قارتايۋ بارىن مەن وسى نەگە بىلمەگەم.
نەمەرەلەرىڭ ارقاڭدا ءبارى قاراماي بەلگە بۇگىلگەن،
باقىت دەگەن بالادا ەكەنىن ءتۇسىندىم انا بۇگىن مەن.
تۇرسادا داۋىل مايىسا كورمە ۇستاشى تىكتەپ بويىڭدى،
اناشىم سەنىڭ كورگىم كەلەدى ءجۇز جاسقا كەلگەن تويىڭدى – انانىڭ قارتايىپ بەلى بۇگىلسە دە نەمەرەسىن باعىپ، تاعدىردىڭ قيىنشىلىعىنا توتەپ بەرىپ جانە اناسى قارتايسا دا مويىماعاندىعىن، ادام بالاسىن ومىرگە اكەلىپ، قۇشاعىنا الىپ، اق سۇتىمەن ماپەلەپ، ەرجەتكەنگە دەيىنگى ەڭبەگىن جىرلاعان. اقيىق مۇقاعالي ماقاتايەۆ انا – الەمدەگى اسىل جان ەكەنىن ءوز ولەڭدەرىمەن كەيىنگى ۇرپاققا جەتكىزە بىلگەن. انا – ادامدى ومىرگە اكەلەتىن قاسيەتتى جان.
تۇران ۋنيۆەرسيتەتى بەكمۇحانبەت بىرلىك
You Might Also Like
-
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىن جانە «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا اعىمداعى جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن باستاپ قازاقستاندىق جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدە...
-
ارحەولوگتار يسپانيانىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىنداعى لا-المولاييا ارحەولوگيالىق ورنىندا ۇلكەن قىش قۇمىراعا بىرگە جەرلەنگەن ايەل مەن ەر ادامنىڭ سۇيەگىن تاپتى. مۇندا ەرتە قولا داۋىرىندە ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەي...
