تاريح ساباعىندا كومپيۋتەر مەن تەست ادىستەرىن پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى
جاس ۇرپاقتىڭ بۇكىل رۋحاني جان-دۇنيەسىن، ءوي-ورىسىن، اسەمدىك تالعامدارىن قالىپتاستىرۋ، ادامگەرشىلىك، يناباتتىلىق سەزىمدەرىن ورىستەتۋ، ءبىلىم دەڭگەيلەرىن كوتەرۋمەن قوسا، وقىتا وتىرىپ تاربيەلەۋ – ۇستازدىڭ داعدىلى ءىسى.
كومپيۋتەرمەن وقىتۋ – وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن ىزدەنۋ جۇمىسىنىڭ وتە ءتيىمدى ءتۇرى. ءتۇرلى تاپسىرمالاردى كومپيۋتەرمەن ورىنداۋ وقۋشىنى ەركىندىككە، توزىمدىلىككە، ماقساتكەرلىككە باۋليدى. كومپيۋتەرمەن تاپسىرما ورىنداۋ وقۋشىنىڭ قيالداۋ مۇمكىندىگىنە جول اشىلادى، اقىل-وي بەلسەندىلىگىن دامىتۋعا كومەكتەسەدى. كومپيۋتەرلىك وقۋلىقتار جانە كومپيۋتەرمەن ءتۇرلى جۇمىستار جۇرگىزۋ ارقىلى وقۋشىنىڭ بىلىكتىلىگى مەن بەلسەندىلىگىن، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا بولادى. ساباقتا كومپيۋتەردى پايدالانۋ ارقىلى ساباق ساپاسىن كوتەرۋمەن قاتار، وقۋشىلاردىڭ ىنتاسىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، وقۋشىنىڭ نازارىن ءپان مازمۇنىنا اۋدارىپ، ءوز بەتىنشە پراكتيكالىق جۇمىستاردى ورىنداۋعا قىزىقتىرادى.
وتكەن ۇرپاق ءۇشىن كىتاپتىڭ مازمۇنى قانداي بولسا، كومپيۋتەر دە وقۋشى ءۇشىن قورشاعان الەمدى تانۋ قۇرالى بولىپ تابىلادى.
تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭىندە تاريح ءپانىنىڭ وقىتىلۋى ايتارلىقتاي قيىنشىلىقتار تۋعىزىپ وتىر. سوندىقتان تاريح ءپانىنىڭ ءاربىر ساباعى كوپ ىزدەنۋدى، قوسىمشا دەرەكتەرمەن تولىقتىرۋدى كەرەك ەتەدى. ءمۇعالىم تاقىرىپتىڭ مازمۇنىن كەڭەيتەتىن جانە تولىقتىراتىن قوسىمشا ماتەريالدى كەڭ قولدانۋ ارقىلى ءداستۇرلى ەمەس ساباق تۇرلەرىن وتكىزىپ، وقۋشىلاردىڭ تاريح پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ۇنەمى ارتتىرىپ وتىرۋعا ءتيىس. وسى مىندەتتەرمەن تالاپتاردى ءمۇعالىم ساباق بارىسىندا قولدانىپ، بالانىڭ بىلىمدىك جانە بىلىكتىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرا الادى.
ساباق بەرۋ دەگەنىمىز – ونەر. كوپتەگەن تاسىلدەردى سىناقتان وتكىزىپ، ءوزىنىڭ وقىتۋ تاسىلدەرىن، وزىق – تاجىريبەلەردى كۇندەلىكتى جۇمىسىندا پايدالانىپ وتىرۋ – قازىرگى تاڭدا ساباقتى ۇيىمداستىرۋدىڭ ءتيىمدى جولى.
تاريح ءپانىن وقىتۋدىڭ باستى مىندەتى – جاس ۇرپاقتى ادامزاتتىڭ شىنايى تاريحىمەن تانىستىرۋ، دۇنيەجۇزىلىك مادەنيەتتىڭ نەگىزگى جەتىستىكتەرىمەن سۋسىنداتۋ، تاريحتى سىن كوزىمەن تالداي وتىرىپ، كەلەشەكتى باعدارلايتىن شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەپ، دۇرىس قورىتىندى جاساي الاتىن وقۋشىلاردى تاربيەلەپ شىعارۋ.
وركەنيەتتى قوعامدى قۇرۋداعى مەملەكەتتىڭ قالىپتاسۋى الدىمەن وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ەركىن ويلاۋ ءبىلۋى مەن شىعارماشىلىعى، كاسىبي بىلىكتىلىگى مەن بىلىمىنە بايلانىستى بولماق.
اقپاراتتىڭ اعىنى تاسىعان وسى عاسىرداعى دەرەكتى، كوركەم كينوفيلمدەر، وقىعان تاريحي شىعارمالار، ءار ءتۇرلى مەكتەپىشىلىك تاربيە سالاسىنداعى كەزدەسۋلەر، ينتەرنەت جۇيەسىنەن الىنعان ماتەريالداردان حابارى بار ەكەندىگىن اڭعارۋ قيىن ەمەس.
تولىق جاۋاپ وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن، ەستە ساقتاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋدا تەست ادىستەرىن قولدانۋ باستى رولدەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. وقۋشىلار ءبىلىمىن تەكسەرۋگە ارنالعان تەست جۇيەسى بەلگىلى ءبىر تاقىرىپتى نە تاراۋدى قورىتىندىلاۋ نە پىسىقتاۋ كەزىندە جۇزەگە اسىرىلادى. تەست جۇيەسىن وتكىزگەن كەزدە بەلگىلى ءبىر تالاپتاردى ورىنداۋ قاجەت:
قازاقستان تاريحىنان تەست ادىستەرىن قولدانۋ.
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قازاق حالقىنىڭ شىعۋ تاريحى مەن مادەنيەتىن مەڭگەرتۋ، جالپى تۇسىنىك بەرۋ. كومپيۋتەرمەن ءوز بەتىنشە جۇمىس اتقارۋدى مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ وتان سۇيگىش بولىپ ءوسۋىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، تاربيەگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: قازاقتىڭ وتكەن تاريحىن تانىپ بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە، ەلجاندىلىققا تاربيەلەۋ.
باعدارلاماعا ساي بولىمدەر مەن تاراۋلارعا بايلانىستى قۇرالدار؛
1. تەست جۇيەسىنىڭ بىرنەشە باعىتتارى قامتۋى؛
2. ءار سۇراق ءبىر بالدى جۇيەنى قامتيدى؛
3. تەست قىسقا، ناقتى جاۋاپتارعا ساي بولۋى كەرەك؛
4. تەست باعالانۋى: جاۋاپتىڭ بەلگىلى ءبىر پايىزى نەگىزىندە ياعني 80% جوعارى بولسا «5»، 75-80% «4»، 50-75% «3»، ال 50%-دان تومەن بولسا «2» دەپ باعالانۋعا بولادى.
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋدە تەست جۇيەسىنىڭ بىرنەشە تۇرلەرىن قولدانۋعا بولادى.
ءى. سۇراق جاۋاپ.
مىسالى:
ا) 1729 جىلعى اڭىراقاي شايقاسى قاي جەردە بولدى؟
جاۋابىن وقۋشى ءوزى جازادى. (بالقاش كولىنىڭ وڭتۇستىگىندە).
ءا) ابىلايدىڭ شىن اتى.
جاۋابى: (ءابىلمانسۇر)
سۇراققا بىرنەشە جاۋاپ
1) تاۋكە حان تۇسىندا سوت مىندەتىن كىمدەر اتقاردى؟
ا) حاندار؛ ءا) سۇلتاندار؛ ب) بيلەر؛ ۆ) باتىرلار.
2) 1822 جىلعى «ورىنبور قازاقتارىنىڭ جارعىسىنىڭ» اۆتورى كىم؟
ا) بارون يگەلستروم؛ ءا) م. م. سپەرانسكيي؛ ب) پ. ك. ەسسەن.
ءىى. بىرنەشە بولىكتەرگە تولتىرۋ نەمەسە باعاندارعا ساي جاۋاپتار جازۋ.
مەملەكەت، پاتشا وكىمەتى، بىتىراڭقىلىق، ناماز، جەتىسۋ، شاريعات، بورالداي، كودەكس، 1916 جىل، 25 ماۋسىم، قۇن، 2 ملن.400 مىڭ، تاعى باسقا.
تاريح. ------------------زاڭ. --------------------- شاريعات.
جەتىسۋ ------------------مەملەكەت ------------ناماز
بورالداي ------------- پاتشا وكىمەتى ----------شاريعات
1916 جىل ------------- كودەكس
25 ماۋسىم ------------قۇن
بىتىراڭقىلىق
ءىىى. ورىن اۋىستىرۋ: كەڭەس وكىمەتى.
1. ورىنبوردا ----------------1. 1917 ج. 30. 10
2. پەروۆسكىدە -----------------2. 1918 ج. 15. 01
3. بوكەي ورداسىندا --------3. 1918 ج. 18. 01
4. ورالدا -----------------------4. 1917 ج. 2. 12
جاۋابى:
قازاقستانداعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستەرمەن پاتشا رەفورماسى ۋاقىتىن انىقتاڭىز:
1. ورىنبور قىرعىزدارى تۋرالى جارلىق ---------------------------1. 1868 ج.
2. تۇركىستان ايماعىن باسقارۋ تۋرالى ۋاقىتشا ەرەجە ----------2. 1773-1775 ج.ج.
3. س. دات ۇلى كوتەرىلىسى ------------------------------------------------------3. 1801 ج.
4. بوكەي ورداسىنىڭ نەگىزىنىڭ قالانۋى -------------------------------4. 1771-1781 ج.ج.
5. ابىلاي حاننىڭ بيلىك قۇرۋى ------------------------------------------5. 1824 ج.
6. ە. پۋگاچيەۆ كوتەرىلىسى ------------------------------------------------------6. 1783-1797 ج.ج.
جاۋابى:
4. قاتەسىن تاپ:
1. كومپارتيا مەن كەڭەس ۇكىمەتى قازاق اكسر-ىن قۇرۋعا ازىرلىككە كىرىستى. بۇل ءۇشىن ۇلت ىستەرى جونىندەگى حالىق كوميسسارياتى جانىندا قازاق ءبولىمى قۇرىلدى. ا. بايتۇرسىنوۆقا قازاقستان كەڭەستەرى قۇرىلتاي سەزىن شاقىرۋدى ازىرلەۋ تاپسىرىلدى.
دۇرىسى: ءا. جانگەلدينگە
5. ارالاس تەست.
لكششوەويگن، ىۇرۆسلقو
جاۋابى: گولوششەكين، رىسقۇلوۆ
6. ورىن-ورنىنا قوي.
1. قازريەۆكومنىڭ قۇرىلۋى.
2. قازاقستان كەڭەستەرىنىڭ 2ء-شى سەزى.
3. ازامات سوعىسىنىڭ باستالۋى.
4. چەركاسسك قورعانىسى.
5. ورىنبور قالاسىنىڭ استانا بولۋى.
7. جاۋابىن تولتىر.
1783-1797 جىلعى كوتەرىلىس جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى.
1916 ج. كوتەرىلىس جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى.
الاش پارتياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى.
«قازاق» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى.
8. تەستى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ بىلىمىنە ساي دەڭگەي بويىنشا بەرۋگە بولادى.
مىسالى: ناشار وقۋشىلاردى - 3ء-ى دەڭگەي، ورتاشادان جوعارى، جاقسى وقيتىنداردى – 2ء-ى دەڭگەيگە، ال وتە جاقسى وقيتىندارعا – 1ء-ى دەڭگەيگە ءبولۋ نەگىزىندە سۇراقتاردى كۇردەلەندىرۋدىڭ جۇيەلى ءتۇرىن ەنگىزۋ.
3 دەڭگەي:
مىسالى: ا) ۇلت-ازاتتىق قوزعالىس قاشان بولدى؟ ءا) باسشىلارىن ايت
(جاۋابى:1. 25.06.1916 ج؛ 2. ا. يمانوۆ. ب. اشەكەيەۆ).
2 دەڭگەي: ا) ۇلت-ازاتتىق قوزعالىستىڭ ورتالىقتارىن كارتادان كورسەت.
ا)(جاۋابى: تورعاي، جەتىسۋ.)
ءا) پاتشا وكىمەتى «ءبولىپ ال دا، بيلەي بەر» دەگەن تاكتيكانى قالاي قولداندى؟
ءا)جاۋابى: 23.08.1916 ج. گەنەرال گۋبەرناتور كۋروپاتكيننىڭ قۇپيا بۇيرىعىمەن جەرگىلىكتى اكىمشىلىكتى، بايلار مەن مۇسىلمان ءدىنباسىلارىن جالپى ۇلتتىق قوزعالىستان بولشەكتەپ الا ءبىلدى، ولار تىل جۇمىسىنا ادامدار الۋعا بەلسەنە كومەكتەستى.
1 دەڭگەي:
قازاقتىڭ دەموكراتياشىل زيالىلارى جانە دالانىڭ بەتكە ۇستارلارى، ءدىن يەلەرى قانداي ساياسات ۇستاندى؟
جاۋابى: قازاق حالقىنىڭ ريەۆوليۋسيالىق دەموكراتيالىق زيالىلارى (ءا. بوكەيحانوۆ، ا. بايتۇرسىنوۆ، م. دۋلاتوۆ)، كوتەرىلىس شىرقاۋ شەگىنە جەتكەندە پاتشا وكىمەتى قارۋسىز حالىقتى قانعا بويايتىنىن ءتۇسىنىپ وتارشىل يمپەريامەن پاراساتتى ىمىرالاسۋ تاكتيكاسىن ۇستانىپ، حالىقتىڭ امان قالۋى، ونىڭ ەتنيكالىق تۇتاستىعىن ساقتاۋ يدەياسىن ۇسىندى.
قورىتىندى: تەست جۇيەسى بالالاردى قىسقا، ناقتى جاۋاپ بەرۋگە ۇيرەتەدى. ولاردىڭ جان-جاقتى ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرادى. تەست جۇيەسىنەن سوڭ باقىلاۋ الۋ وقۋشىلاردىڭ العان ءبىلىمىن بەرە بىلۋگە ۇيرەتەدى.
8-سىنىپ.
ورىن اۋىستىرۋ تەستى.
ورىن اۋىستىرۋ: قازاق حاندىعىنىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىسى.
1. اۋىل-------------------1. اقساقال
2. اتا - ايماق ----------2. بي
3. ارىس ------------------3. اۋىل باسى
4. ۇلىس ------------------4. سۇلتان
5. رۋ ----------------------5. حان
6. حاندىق --------------6. رۋ باسى
7. ءجۇز -------------------7. قاعان (ۇلى حان )
ورىن اۋىستىرۋ: قازاق حاندىعىنىڭ اسكەري قۇرىلىمى.
1. بىرىككەن اسكەر. ---------------------1. ۇلىس باسشىسى.
2. رۋ - تايپالىق جاساق. -------------2. جاساق باسشىسى.
3. ۇلىس اسكەرى. -------------------------3. حان (جوعارعى قولباسشى).
ورىن اۋىستىرۋ: ابىلاي حاندىعى.
ا)
1. 1758 ج. ---------------------------1. باتىردىڭ سۇلتان بولۋى.
2. 1742 ج. 2 قىركۇيەك. ----------2. ي. نەپليۋيەۆ گالدان سەرەنگە حات جولداۋى.
3. 1771 ج. ----------------------------3. ابىلمامبەت قايتىس بولۋى.
ب)
1. ابىلاي قىتايدىڭ بيلىگىن مويىندادى. --------------1. 1742 ج.
2. ابىلاي سۇلتاننىڭ جوڭعارياعا شابۋىلى. ----------2. 1745 ج.
3. ءامىرسانانىڭ ابىلايدى پانالاۋى. ------------------3. 1753 ج.
4. ابىلايدىڭ جوڭعارلارعا تۇتقىنعا ءتۇسۋى. -----------4. 1757-1760 ج. ج.
قازاقستانداعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستەرمەن پاتشا رەفورماسى ۋاقىتىن انىقتاڭىز:
1. ورىنبور قىرعىزدارى تۋرالى جارلىق ---------------------------1. 1868 ج.
2. تۇركىستان ايماعىن باسقارۋ تۋرالى ۋاقىتشا ەرەجە------------ 2. 1773-1775 ج.ج.
3. س. دات ۇلى كوتەرىلىسى -------------------------------------------------3. 1801 ج.
4. بوكەي ورداسىنىڭ نەگىزىنىڭ قالانۋى ------------------------------4. 1771-1781 ج.ج.
5. ابىلاي حاننىڭ بيلىك قۇرۋى ----------------------------------------5. 1824 ج.
6. ە. پۋگاچيەۆ كوتەرىلىسى -------------------------------------------------6. 1783-1797 ج.ج.
كومپيۋتەرمەن وقىتۋ – وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن ىزدەنۋ جۇمىسىنىڭ وتە ءتيىمدى ءتۇرى. ءتۇرلى تاپسىرمالاردى كومپيۋتەرمەن ورىنداۋ وقۋشىنى ەركىندىككە، توزىمدىلىككە، ماقساتكەرلىككە باۋليدى. كومپيۋتەرمەن تاپسىرما ورىنداۋ وقۋشىنىڭ قيالداۋ مۇمكىندىگىنە جول اشىلادى، اقىل-وي بەلسەندىلىگىن دامىتۋعا كومەكتەسەدى. كومپيۋتەرلىك وقۋلىقتار جانە كومپيۋتەرمەن ءتۇرلى جۇمىستار جۇرگىزۋ ارقىلى وقۋشىنىڭ بىلىكتىلىگى مەن بەلسەندىلىگىن، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا بولادى. ساباقتا كومپيۋتەردى پايدالانۋ ارقىلى ساباق ساپاسىن كوتەرۋمەن قاتار، وقۋشىلاردىڭ ىنتاسىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، وقۋشىنىڭ نازارىن ءپان مازمۇنىنا اۋدارىپ، ءوز بەتىنشە پراكتيكالىق جۇمىستاردى ورىنداۋعا قىزىقتىرادى.
وتكەن ۇرپاق ءۇشىن كىتاپتىڭ مازمۇنى قانداي بولسا، كومپيۋتەر دە وقۋشى ءۇشىن قورشاعان الەمدى تانۋ قۇرالى بولىپ تابىلادى.
تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭىندە تاريح ءپانىنىڭ وقىتىلۋى ايتارلىقتاي قيىنشىلىقتار تۋعىزىپ وتىر. سوندىقتان تاريح ءپانىنىڭ ءاربىر ساباعى كوپ ىزدەنۋدى، قوسىمشا دەرەكتەرمەن تولىقتىرۋدى كەرەك ەتەدى. ءمۇعالىم تاقىرىپتىڭ مازمۇنىن كەڭەيتەتىن جانە تولىقتىراتىن قوسىمشا ماتەريالدى كەڭ قولدانۋ ارقىلى ءداستۇرلى ەمەس ساباق تۇرلەرىن وتكىزىپ، وقۋشىلاردىڭ تاريح پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ۇنەمى ارتتىرىپ وتىرۋعا ءتيىس. وسى مىندەتتەرمەن تالاپتاردى ءمۇعالىم ساباق بارىسىندا قولدانىپ، بالانىڭ بىلىمدىك جانە بىلىكتىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرا الادى.
ساباق بەرۋ دەگەنىمىز – ونەر. كوپتەگەن تاسىلدەردى سىناقتان وتكىزىپ، ءوزىنىڭ وقىتۋ تاسىلدەرىن، وزىق – تاجىريبەلەردى كۇندەلىكتى جۇمىسىندا پايدالانىپ وتىرۋ – قازىرگى تاڭدا ساباقتى ۇيىمداستىرۋدىڭ ءتيىمدى جولى.
تاريح ءپانىن وقىتۋدىڭ باستى مىندەتى – جاس ۇرپاقتى ادامزاتتىڭ شىنايى تاريحىمەن تانىستىرۋ، دۇنيەجۇزىلىك مادەنيەتتىڭ نەگىزگى جەتىستىكتەرىمەن سۋسىنداتۋ، تاريحتى سىن كوزىمەن تالداي وتىرىپ، كەلەشەكتى باعدارلايتىن شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەپ، دۇرىس قورىتىندى جاساي الاتىن وقۋشىلاردى تاربيەلەپ شىعارۋ.
وركەنيەتتى قوعامدى قۇرۋداعى مەملەكەتتىڭ قالىپتاسۋى الدىمەن وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ەركىن ويلاۋ ءبىلۋى مەن شىعارماشىلىعى، كاسىبي بىلىكتىلىگى مەن بىلىمىنە بايلانىستى بولماق.
اقپاراتتىڭ اعىنى تاسىعان وسى عاسىرداعى دەرەكتى، كوركەم كينوفيلمدەر، وقىعان تاريحي شىعارمالار، ءار ءتۇرلى مەكتەپىشىلىك تاربيە سالاسىنداعى كەزدەسۋلەر، ينتەرنەت جۇيەسىنەن الىنعان ماتەريالداردان حابارى بار ەكەندىگىن اڭعارۋ قيىن ەمەس.
تولىق جاۋاپ وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن، ەستە ساقتاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋدا تەست ادىستەرىن قولدانۋ باستى رولدەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. وقۋشىلار ءبىلىمىن تەكسەرۋگە ارنالعان تەست جۇيەسى بەلگىلى ءبىر تاقىرىپتى نە تاراۋدى قورىتىندىلاۋ نە پىسىقتاۋ كەزىندە جۇزەگە اسىرىلادى. تەست جۇيەسىن وتكىزگەن كەزدە بەلگىلى ءبىر تالاپتاردى ورىنداۋ قاجەت:
قازاقستان تاريحىنان تەست ادىستەرىن قولدانۋ.
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قازاق حالقىنىڭ شىعۋ تاريحى مەن مادەنيەتىن مەڭگەرتۋ، جالپى تۇسىنىك بەرۋ. كومپيۋتەرمەن ءوز بەتىنشە جۇمىس اتقارۋدى مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ وتان سۇيگىش بولىپ ءوسۋىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، تاربيەگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: قازاقتىڭ وتكەن تاريحىن تانىپ بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە، ەلجاندىلىققا تاربيەلەۋ.
باعدارلاماعا ساي بولىمدەر مەن تاراۋلارعا بايلانىستى قۇرالدار؛
1. تەست جۇيەسىنىڭ بىرنەشە باعىتتارى قامتۋى؛
2. ءار سۇراق ءبىر بالدى جۇيەنى قامتيدى؛
3. تەست قىسقا، ناقتى جاۋاپتارعا ساي بولۋى كەرەك؛
4. تەست باعالانۋى: جاۋاپتىڭ بەلگىلى ءبىر پايىزى نەگىزىندە ياعني 80% جوعارى بولسا «5»، 75-80% «4»، 50-75% «3»، ال 50%-دان تومەن بولسا «2» دەپ باعالانۋعا بولادى.
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋدە تەست جۇيەسىنىڭ بىرنەشە تۇرلەرىن قولدانۋعا بولادى.
ءى. سۇراق جاۋاپ.
مىسالى:
ا) 1729 جىلعى اڭىراقاي شايقاسى قاي جەردە بولدى؟
جاۋابىن وقۋشى ءوزى جازادى. (بالقاش كولىنىڭ وڭتۇستىگىندە).
ءا) ابىلايدىڭ شىن اتى.
جاۋابى: (ءابىلمانسۇر)
سۇراققا بىرنەشە جاۋاپ
1) تاۋكە حان تۇسىندا سوت مىندەتىن كىمدەر اتقاردى؟
ا) حاندار؛ ءا) سۇلتاندار؛ ب) بيلەر؛ ۆ) باتىرلار.
2) 1822 جىلعى «ورىنبور قازاقتارىنىڭ جارعىسىنىڭ» اۆتورى كىم؟
ا) بارون يگەلستروم؛ ءا) م. م. سپەرانسكيي؛ ب) پ. ك. ەسسەن.
ءىى. بىرنەشە بولىكتەرگە تولتىرۋ نەمەسە باعاندارعا ساي جاۋاپتار جازۋ.
مەملەكەت، پاتشا وكىمەتى، بىتىراڭقىلىق، ناماز، جەتىسۋ، شاريعات، بورالداي، كودەكس، 1916 جىل، 25 ماۋسىم، قۇن، 2 ملن.400 مىڭ، تاعى باسقا.
تاريح. ------------------زاڭ. --------------------- شاريعات.
جەتىسۋ ------------------مەملەكەت ------------ناماز
بورالداي ------------- پاتشا وكىمەتى ----------شاريعات
1916 جىل ------------- كودەكس
25 ماۋسىم ------------قۇن
بىتىراڭقىلىق
ءىىى. ورىن اۋىستىرۋ: كەڭەس وكىمەتى.
1. ورىنبوردا ----------------1. 1917 ج. 30. 10
2. پەروۆسكىدە -----------------2. 1918 ج. 15. 01
3. بوكەي ورداسىندا --------3. 1918 ج. 18. 01
4. ورالدا -----------------------4. 1917 ج. 2. 12
جاۋابى:
قازاقستانداعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستەرمەن پاتشا رەفورماسى ۋاقىتىن انىقتاڭىز:
1. ورىنبور قىرعىزدارى تۋرالى جارلىق ---------------------------1. 1868 ج.
2. تۇركىستان ايماعىن باسقارۋ تۋرالى ۋاقىتشا ەرەجە ----------2. 1773-1775 ج.ج.
3. س. دات ۇلى كوتەرىلىسى ------------------------------------------------------3. 1801 ج.
4. بوكەي ورداسىنىڭ نەگىزىنىڭ قالانۋى -------------------------------4. 1771-1781 ج.ج.
5. ابىلاي حاننىڭ بيلىك قۇرۋى ------------------------------------------5. 1824 ج.
6. ە. پۋگاچيەۆ كوتەرىلىسى ------------------------------------------------------6. 1783-1797 ج.ج.
جاۋابى:
4. قاتەسىن تاپ:
1. كومپارتيا مەن كەڭەس ۇكىمەتى قازاق اكسر-ىن قۇرۋعا ازىرلىككە كىرىستى. بۇل ءۇشىن ۇلت ىستەرى جونىندەگى حالىق كوميسسارياتى جانىندا قازاق ءبولىمى قۇرىلدى. ا. بايتۇرسىنوۆقا قازاقستان كەڭەستەرى قۇرىلتاي سەزىن شاقىرۋدى ازىرلەۋ تاپسىرىلدى.
دۇرىسى: ءا. جانگەلدينگە
5. ارالاس تەست.
لكششوەويگن، ىۇرۆسلقو
جاۋابى: گولوششەكين، رىسقۇلوۆ
6. ورىن-ورنىنا قوي.
1. قازريەۆكومنىڭ قۇرىلۋى.
2. قازاقستان كەڭەستەرىنىڭ 2ء-شى سەزى.
3. ازامات سوعىسىنىڭ باستالۋى.
4. چەركاسسك قورعانىسى.
5. ورىنبور قالاسىنىڭ استانا بولۋى.
7. جاۋابىن تولتىر.
1783-1797 جىلعى كوتەرىلىس جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى.
1916 ج. كوتەرىلىس جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى.
الاش پارتياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى.
«قازاق» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى.
8. تەستى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ بىلىمىنە ساي دەڭگەي بويىنشا بەرۋگە بولادى.
مىسالى: ناشار وقۋشىلاردى - 3ء-ى دەڭگەي، ورتاشادان جوعارى، جاقسى وقيتىنداردى – 2ء-ى دەڭگەيگە، ال وتە جاقسى وقيتىندارعا – 1ء-ى دەڭگەيگە ءبولۋ نەگىزىندە سۇراقتاردى كۇردەلەندىرۋدىڭ جۇيەلى ءتۇرىن ەنگىزۋ.
3 دەڭگەي:
مىسالى: ا) ۇلت-ازاتتىق قوزعالىس قاشان بولدى؟ ءا) باسشىلارىن ايت
(جاۋابى:1. 25.06.1916 ج؛ 2. ا. يمانوۆ. ب. اشەكەيەۆ).
2 دەڭگەي: ا) ۇلت-ازاتتىق قوزعالىستىڭ ورتالىقتارىن كارتادان كورسەت.
ا)(جاۋابى: تورعاي، جەتىسۋ.)
ءا) پاتشا وكىمەتى «ءبولىپ ال دا، بيلەي بەر» دەگەن تاكتيكانى قالاي قولداندى؟
ءا)جاۋابى: 23.08.1916 ج. گەنەرال گۋبەرناتور كۋروپاتكيننىڭ قۇپيا بۇيرىعىمەن جەرگىلىكتى اكىمشىلىكتى، بايلار مەن مۇسىلمان ءدىنباسىلارىن جالپى ۇلتتىق قوزعالىستان بولشەكتەپ الا ءبىلدى، ولار تىل جۇمىسىنا ادامدار الۋعا بەلسەنە كومەكتەستى.
1 دەڭگەي:
قازاقتىڭ دەموكراتياشىل زيالىلارى جانە دالانىڭ بەتكە ۇستارلارى، ءدىن يەلەرى قانداي ساياسات ۇستاندى؟
جاۋابى: قازاق حالقىنىڭ ريەۆوليۋسيالىق دەموكراتيالىق زيالىلارى (ءا. بوكەيحانوۆ، ا. بايتۇرسىنوۆ، م. دۋلاتوۆ)، كوتەرىلىس شىرقاۋ شەگىنە جەتكەندە پاتشا وكىمەتى قارۋسىز حالىقتى قانعا بويايتىنىن ءتۇسىنىپ وتارشىل يمپەريامەن پاراساتتى ىمىرالاسۋ تاكتيكاسىن ۇستانىپ، حالىقتىڭ امان قالۋى، ونىڭ ەتنيكالىق تۇتاستىعىن ساقتاۋ يدەياسىن ۇسىندى.
قورىتىندى: تەست جۇيەسى بالالاردى قىسقا، ناقتى جاۋاپ بەرۋگە ۇيرەتەدى. ولاردىڭ جان-جاقتى ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرادى. تەست جۇيەسىنەن سوڭ باقىلاۋ الۋ وقۋشىلاردىڭ العان ءبىلىمىن بەرە بىلۋگە ۇيرەتەدى.
8-سىنىپ.
ورىن اۋىستىرۋ تەستى.
ورىن اۋىستىرۋ: قازاق حاندىعىنىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىسى.
1. اۋىل-------------------1. اقساقال
2. اتا - ايماق ----------2. بي
3. ارىس ------------------3. اۋىل باسى
4. ۇلىس ------------------4. سۇلتان
5. رۋ ----------------------5. حان
6. حاندىق --------------6. رۋ باسى
7. ءجۇز -------------------7. قاعان (ۇلى حان )
ورىن اۋىستىرۋ: قازاق حاندىعىنىڭ اسكەري قۇرىلىمى.
1. بىرىككەن اسكەر. ---------------------1. ۇلىس باسشىسى.
2. رۋ - تايپالىق جاساق. -------------2. جاساق باسشىسى.
3. ۇلىس اسكەرى. -------------------------3. حان (جوعارعى قولباسشى).
ورىن اۋىستىرۋ: ابىلاي حاندىعى.
ا)
1. 1758 ج. ---------------------------1. باتىردىڭ سۇلتان بولۋى.
2. 1742 ج. 2 قىركۇيەك. ----------2. ي. نەپليۋيەۆ گالدان سەرەنگە حات جولداۋى.
3. 1771 ج. ----------------------------3. ابىلمامبەت قايتىس بولۋى.
ب)
1. ابىلاي قىتايدىڭ بيلىگىن مويىندادى. --------------1. 1742 ج.
2. ابىلاي سۇلتاننىڭ جوڭعارياعا شابۋىلى. ----------2. 1745 ج.
3. ءامىرسانانىڭ ابىلايدى پانالاۋى. ------------------3. 1753 ج.
4. ابىلايدىڭ جوڭعارلارعا تۇتقىنعا ءتۇسۋى. -----------4. 1757-1760 ج. ج.
قازاقستانداعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستەرمەن پاتشا رەفورماسى ۋاقىتىن انىقتاڭىز:
1. ورىنبور قىرعىزدارى تۋرالى جارلىق ---------------------------1. 1868 ج.
2. تۇركىستان ايماعىن باسقارۋ تۋرالى ۋاقىتشا ەرەجە------------ 2. 1773-1775 ج.ج.
3. س. دات ۇلى كوتەرىلىسى -------------------------------------------------3. 1801 ج.
4. بوكەي ورداسىنىڭ نەگىزىنىڭ قالانۋى ------------------------------4. 1771-1781 ج.ج.
5. ابىلاي حاننىڭ بيلىك قۇرۋى ----------------------------------------5. 1824 ج.
6. ە. پۋگاچيەۆ كوتەرىلىسى -------------------------------------------------6. 1783-1797 ج.ج.
You Might Also Like
-
بۇگىنگى تاڭدا قوعامىمىزدىڭ جاڭا قارقىنمەن دامۋى، عىلىمي-تەحنيكالىق پروگرەسستەردىڭ جەتىستىكتەرى، ەلىمىزدىڭ وركەنيەتتى ەلدەر قاتارىنان كورىنۋى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە دە ىقپال ەتپەي قويعان جوق.
-
ساباق تاقىرىبى: ماتەماتيكا ساباعىندا ۇلتتىق ويىنداردى پايدالانۋدىڭ ماڭىزى.
