تاۋەلسىزدىك – قازاقتىڭ سان عاسىرلىق ارمانى
9 - 11 سىنىپ ارالىعىندا ينتەلەكتۋالدىق سايىس
تاقىرىبى: «تاۋەلسىزدىك – قازاقتىڭ سان عاسىرلىق ارمانى»
ماقساتى:
1) وقۋشىلاردى وتانىن سۇيۋگە، ەلىن، جەرىن قورعاۋعا تاربيەلەۋ؛
2) كوپ ۇلتتى قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتىن ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز قازاقستاندا حالىقتار اراسىندا دوستىق سەنىم، كەلىسىم جانە تۇراقتىلىقتى ساقتاۋعا ۇلەس قوسۋعا تاربيەلەۋ.
3) وقۋشىلاردى قازاقستاندىق پاتريوتيزم رۋحىنا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ينتەللەكتۋالدى سايىس
كورنەكىلىگى: ەلىمىزدىڭ تۋى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، كورمە
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ ءسوزى: «ءبىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ وڭايلىقپەن كەلمەگەنىن ءبىلىپ ونى قادىرلەۋىمىز كەرەك. ءاربىر قازاقستاننىڭ ازاماتى ماقتانىشپەن ەلتاڭبانى، ءانۇراندى، تۋدى كوتەرۋى كەرەك. ءاربىر ازامات ءوز وتانى ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە، جانىن قيۋعا مىندەتتى.»
بارىسى:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءانۇرانى ورىندالادى.
ءمۇعالىم: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار مەن تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ۇلاعاتتى ۇرپاقتارى. تالاي عاسىرلار بويى اتا - بابالارىمىز ەركىندىك پەن تاۋەلسىزدىك تاڭىن اڭساپ كەلگەن. ولار كوكسەگەن ارمانعا حح عاسىردىڭ سوڭىنا قاراي قول جەتكىزدىك. سونىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى تاڭدا ءوز باعىت - باعدارىن ۇستانعان، وركەنيەت ەلدەر مويىنداعان جەكە مەملەكەتكە اينالدىق. بيىل تاۋەلسىزدىگىمىزگە 22 جىل. وسىعان بايلانىستى ونىڭ ءقادىر - قاسيەتىن وقۋشىلار بويىنا ءسىڭىرۋ، ۇعىندىرۋ ماقساتىندا «تاۋەلسىزدىك – قازاقتىڭ سان عاسىرلىق ارمانى.» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن وتكىزىپ وتىرمىز. تاربيە ساعاتىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. وزگەشەلىگى سايىستى ءۇش سىنىپ (9 - 11 سىنىپ) اراسىندا وتكىزگەلى وتىرمىز. ءادىل قازىلار القاسىمەن تانىس بولايىق. سايىسىمىزدىڭ شارتتارىمەن تانىس بولايىق.
سايىستىڭ شارتتارى:
1. ماقال - ماتەل ايتۋ
2. بايگە
3. «تاپقىرلىق» سايىسى
4. «ءتىلمار»
5. جەتى جۇمباق
6. ءۇي تاپسىرماسى. پوەزيا مينۋتى
7. تىلەك ايتۋ
تاۋەلسىزدىك جولىندا تالاي جاندار قۇربان بولىپ، ەلىم دەپ ەڭىرەپ وتكەنى بەلگىلى. تالاي كەزەڭ قيىن - قىستاۋ، قۋعىن - سۇرگىندى اتا - بابالارىمىز باسىنان كەشتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ: «ءبىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ وڭايلىقپەن كەلمەگەنىن ءبىلىپ ونى قادىرلەۋىمىز كەرەك. ءاربىر قازاقستاننىڭ ازاماتى ماقتانىشپەن ەلتاڭبانى، ءانۇراندى، تۋدى كوتەرۋى كەرەك. ءاربىر ازامات ءوز وتانى ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە، جانىن قيۋعا مىندەتتى»- دەگەن.
تۋعان جەردەي جات جەردىڭ بولمايتىنى – اقيقات،
وعان كوڭىلىڭ ەشقاشان تولمايتىنى – اقيقات.
التىن توردا التىن قۇس وسىرسەڭ دە، بۇلبۇل قۇس
وسكەن باعى بولماسا، قونبايتىنى – اقيقات، - دەپ سايىسىمىزدى باستايمىز.
ءى ءبولىم. ءبىزدىڭ حالقىمىزدا اتامەكەندى ارداقتاۋ سەزىمى وتە تەرەڭ، ولار ءۇشىن تۋعان جەردى قاسيەت تۇتۋ قانعا سىڭگەن مىنەز، ەجەلگى ءداستۇر. بۇل تانىم جانىمىزعا انا سۇتىمەن تاراعان، انا تىلىمەن دارىعان. ءبىزدىڭ ماقال - ماتەلدەرىمىز، ناقىل سوزدەرىمىز تۋعان جەردى، وتاندى ارداقتاۋعا تولى. العاشقى سايىسىمىز ماقال - ماتەل ايتۋ. (تۋعان جەر، وتان، باتىرلىق، ەرلىك تۋرالى وزدەرىڭىزدىڭ دايىنداپ كەلگەن ماقال - ماتەلدەرىڭىزدى ايتىڭىزدار).
ءىى ءبولىم. بايگە. (سۇراق - جاۋاپ) قاراپ تۇرماي بايگەگە ەرىڭىز،
شاكىرتتەرگە ءادىل شەشىم بەرىڭىز.
جۇزدەن جۇيرىك مىڭنان تۇلپار شىعارار،
بايگە، بايگە، بايگەلەردى كورىڭىز!
قازاقستان تۋرالى ءار سىنىپقا 7 سۇراقتان بەرىلەدى. ءار جاۋاپقا 10 ۇپايدان بەرىلەدى.
9 سىنىپقا سۇراقتار:
1. قازاقستاننىڭ استانالارى بولعان قالالاردى اتا.
جاۋابى:
2. 1919 - 1925جج. قازاقستاننىڭ استاناسى - ورىنبور قالاسى،
3. 1925 - 1929جج. قىزىلوردا قالاسى.
4. 1929 - 1997جج. الماتى قالاسى.
5. 1997ج. اقمولا قالاسى استانا اتاندى.
6. 1998ج. اقمولا اتاۋى استانا بولىپ وزگەرتىلدى.
تاقىرىبى: «تاۋەلسىزدىك – قازاقتىڭ سان عاسىرلىق ارمانى»
ماقساتى:
1) وقۋشىلاردى وتانىن سۇيۋگە، ەلىن، جەرىن قورعاۋعا تاربيەلەۋ؛
2) كوپ ۇلتتى قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتىن ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز قازاقستاندا حالىقتار اراسىندا دوستىق سەنىم، كەلىسىم جانە تۇراقتىلىقتى ساقتاۋعا ۇلەس قوسۋعا تاربيەلەۋ.
3) وقۋشىلاردى قازاقستاندىق پاتريوتيزم رۋحىنا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ينتەللەكتۋالدى سايىس
كورنەكىلىگى: ەلىمىزدىڭ تۋى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، كورمە
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ ءسوزى: «ءبىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ وڭايلىقپەن كەلمەگەنىن ءبىلىپ ونى قادىرلەۋىمىز كەرەك. ءاربىر قازاقستاننىڭ ازاماتى ماقتانىشپەن ەلتاڭبانى، ءانۇراندى، تۋدى كوتەرۋى كەرەك. ءاربىر ازامات ءوز وتانى ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە، جانىن قيۋعا مىندەتتى.»
بارىسى:
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءانۇرانى ورىندالادى.
ءمۇعالىم: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار مەن تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ۇلاعاتتى ۇرپاقتارى. تالاي عاسىرلار بويى اتا - بابالارىمىز ەركىندىك پەن تاۋەلسىزدىك تاڭىن اڭساپ كەلگەن. ولار كوكسەگەن ارمانعا حح عاسىردىڭ سوڭىنا قاراي قول جەتكىزدىك. سونىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى تاڭدا ءوز باعىت - باعدارىن ۇستانعان، وركەنيەت ەلدەر مويىنداعان جەكە مەملەكەتكە اينالدىق. بيىل تاۋەلسىزدىگىمىزگە 22 جىل. وسىعان بايلانىستى ونىڭ ءقادىر - قاسيەتىن وقۋشىلار بويىنا ءسىڭىرۋ، ۇعىندىرۋ ماقساتىندا «تاۋەلسىزدىك – قازاقتىڭ سان عاسىرلىق ارمانى.» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن وتكىزىپ وتىرمىز. تاربيە ساعاتىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. وزگەشەلىگى سايىستى ءۇش سىنىپ (9 - 11 سىنىپ) اراسىندا وتكىزگەلى وتىرمىز. ءادىل قازىلار القاسىمەن تانىس بولايىق. سايىسىمىزدىڭ شارتتارىمەن تانىس بولايىق.
سايىستىڭ شارتتارى:
1. ماقال - ماتەل ايتۋ
2. بايگە
3. «تاپقىرلىق» سايىسى
4. «ءتىلمار»
5. جەتى جۇمباق
6. ءۇي تاپسىرماسى. پوەزيا مينۋتى
7. تىلەك ايتۋ
تاۋەلسىزدىك جولىندا تالاي جاندار قۇربان بولىپ، ەلىم دەپ ەڭىرەپ وتكەنى بەلگىلى. تالاي كەزەڭ قيىن - قىستاۋ، قۋعىن - سۇرگىندى اتا - بابالارىمىز باسىنان كەشتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ: «ءبىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ وڭايلىقپەن كەلمەگەنىن ءبىلىپ ونى قادىرلەۋىمىز كەرەك. ءاربىر قازاقستاننىڭ ازاماتى ماقتانىشپەن ەلتاڭبانى، ءانۇراندى، تۋدى كوتەرۋى كەرەك. ءاربىر ازامات ءوز وتانى ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە، جانىن قيۋعا مىندەتتى»- دەگەن.
تۋعان جەردەي جات جەردىڭ بولمايتىنى – اقيقات،
وعان كوڭىلىڭ ەشقاشان تولمايتىنى – اقيقات.
التىن توردا التىن قۇس وسىرسەڭ دە، بۇلبۇل قۇس
وسكەن باعى بولماسا، قونبايتىنى – اقيقات، - دەپ سايىسىمىزدى باستايمىز.
ءى ءبولىم. ءبىزدىڭ حالقىمىزدا اتامەكەندى ارداقتاۋ سەزىمى وتە تەرەڭ، ولار ءۇشىن تۋعان جەردى قاسيەت تۇتۋ قانعا سىڭگەن مىنەز، ەجەلگى ءداستۇر. بۇل تانىم جانىمىزعا انا سۇتىمەن تاراعان، انا تىلىمەن دارىعان. ءبىزدىڭ ماقال - ماتەلدەرىمىز، ناقىل سوزدەرىمىز تۋعان جەردى، وتاندى ارداقتاۋعا تولى. العاشقى سايىسىمىز ماقال - ماتەل ايتۋ. (تۋعان جەر، وتان، باتىرلىق، ەرلىك تۋرالى وزدەرىڭىزدىڭ دايىنداپ كەلگەن ماقال - ماتەلدەرىڭىزدى ايتىڭىزدار).
ءىى ءبولىم. بايگە. (سۇراق - جاۋاپ) قاراپ تۇرماي بايگەگە ەرىڭىز،
شاكىرتتەرگە ءادىل شەشىم بەرىڭىز.
جۇزدەن جۇيرىك مىڭنان تۇلپار شىعارار،
بايگە، بايگە، بايگەلەردى كورىڭىز!
قازاقستان تۋرالى ءار سىنىپقا 7 سۇراقتان بەرىلەدى. ءار جاۋاپقا 10 ۇپايدان بەرىلەدى.
9 سىنىپقا سۇراقتار:
1. قازاقستاننىڭ استانالارى بولعان قالالاردى اتا.
جاۋابى:
2. 1919 - 1925جج. قازاقستاننىڭ استاناسى - ورىنبور قالاسى،
3. 1925 - 1929جج. قىزىلوردا قالاسى.
4. 1929 - 1997جج. الماتى قالاسى.
5. 1997ج. اقمولا قالاسى استانا اتاندى.
6. 1998ج. اقمولا اتاۋى استانا بولىپ وزگەرتىلدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: حالىق اۋىز ادەبيەتى. تۇرمىس - سالت جىرلارى، تۇرلەرى، ولاردىڭ ەرەكشەلىكتەرى
