InfoHub Logo

تاقىرىبى: «تاۋلىكتىك نارياد. تاۋلىك كەزەكشىنىڭ قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرى».
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. تاۋلىكتىك نارياد، ونىڭ قۇرامى، تاعايىندالۋ ءتارتىبىن جانە لاۋازىمدىق تۇلعالاردىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىن وقىپ، ءبىلۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ اسكەري بىلىمدەرىن ارتتىرۋ.
3. وقۋشىلاردى قازاقستاندىق پاتريوتيزمگە باۋلۋ، وقۋشىلار اراسىندا شىنايى اسكەري دوستىقتى نىعايتۋ.
ساباقتىڭ جوسپارى:
1. تاۋلىكتىك نارياد، ونىڭ قۇرامى
2. تاۋلىكتىك ناريادتىڭ تاعايىندالۋى
3. تاۋلىكتىك ناريادتىڭ لاۋازىمدىق تۇلعالاردىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق-جاۋاپ.
كورنەكىلىكتەر: ق ر قك جارعىلارى، پروەكتور، MyTest ورناتىلعان نوۋتبۋكتەر.

تاۋلىكتىك نارياد - اسكەري دايارلىق پەن ىشكى ءتارتىپتى ساقتاۋعا، اسكەري ءبولىمنىڭ جەكە قۇرامىن، قارۋ-جاراعىن، اسكەري تەحنيكاسى مەن وق-دارىلەرىن، ماتەريالدىق قورلارىن، ءۇي جايلارى مەن مۇلىكتەرىن كۇزەتۋگە، بولىمشەلەردەگى ءىستىڭ جاي-كۇيىن باقىلاۋعا جانە قۇقىق بۇزۋدىڭ الدىن الۋ جونىندە دەر كەزىندە شارالار قابىلداۋعا ارنالعان.
ءبولىمنىڭ تاۋلىكتىك ناريادىنىڭ قۇرامى:
— ءبولىم بويىنشا كەزەكشى؛
— ءبولىم بويىنشا كەزەكشىنىڭ كومەكشىسى؛
— قاراۋىل؛
— كەزەكشى بولىمشە؛
— پارك بويىنشا كەزەكشى جانە تاۋلىكتىك كەزەكشىلەر، كەزەكشى سۇيرەتكىشتەردىڭ مەحانيك-جۇرگىزۋشىلەرى؛
— كەزەكشى فەلدشەر جانە مەدپۋنكت بويىنشا تاۋلىكتىك كەزەكشىلەر؛
— باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتى بويىنشا كەزەكشى جانە ونىڭ كومەكشىلەرى؛
— ءبولىم شتابى بويىنشا كەزەكشى؛
— ءورت ناريادى
روتانىڭ تاۋلىكتىك ناريادىنا:
- روتا بويىنشا كەزەكشى
- روتا بويىنشا تاۋلىكتىك كەزەكشىلەر تاعايىندالادى.
روتاداعى تاۋلىكتىك كەزەكشىلەردىڭ اۋىسىم سانىن ءبولىم كومانديرى بەلگىلەيدى. جاتاقحانا بويىنشا تاۋلىكتىك ناريادتىڭ قۇرامى، سونداي-اق ولاردىڭ مىندەتتەرى روتانىڭ تاۋلىكتىك ناريادىنا سايكەستەندىرىلىپ بەلگىلەنەدى.

بولىمشەلەر ناريادقا وزدەرىنىڭ كومانديرلەرىمەن بىرگە تاعايىندالادى. ءبولىم وفيسەرلەرىنىڭ جانە بولىمشەلەرىنىڭ اراسىنداعى كەزەكتىلىكتى ءبولىم شتابىنىڭ باستىعى بەلگىلەيدى.
تاۋلىكتىك نارياد تاعايىندالاتىن بولىمشەلەردىڭ كومانديرلەرى جەكە قۇرامدى ىرىكتەۋ جانە قىزمەت اتقارۋعا، وقۋ ساباقتارىنا جانە جۇمىسقا تاراتۋعا دەر كەزىندە كەلۋى ءۇشىن جاۋاپ بەرەدى.
روتاعا ناريادتاردىڭ كەزەكتىلىگىن روتانىڭ ستارشيناسى، ال ۆزۆودتا – ۆزۆود كومانديرىنىڭ ورىنباسارى بەلگىلەيدى.

ساربازداردىڭ، سەرجانتتار مەن وفيسەرلەردىڭ اراسىندا كەزەكتى ناريادتاردىڭ سانى بىركەلكى جانە ءادىل ءبولىنۋى كەرەك. ناريادتىڭ قاعازدارى جىل بويى ساقتالادى، سونان سوڭ جويىلادى.
تاۋلىكتىك ناريادقا دايىندالۋ
تاۋلىكتىك ناريادكا تاعايىندالاتىن بولىمشەلەردىڭ كومانديرلەرى جەكە قۇرامدى ىرىكتەپ جانە قىزمەت اتقارۋعا دايارلاۋ ءۇشىن، وقۋ ساباقتارىنا جانە جۇمىسقا تاراتۋعا دەر كەزىندە كەلۋى ءۇشىن جاۋاپ بەرەدى.
ناريادتىڭ الدىنداعى ءتۇنى تاۋلىكتىك ناريادقا تاعايىندالعان ادامدار بارلىق وقۋ ساباقتارىنان جانە جۇمىستاردان بوساتىلۋى ءتيىس.

ناريادقا تۇسەتىن كۇنى كۇن تارتىبىندە كورسەتىلگەن ساعاتتاردا جەكە قۇرامعا قىزمەت وتەۋگە دايارلانۋىنا، ونىڭ ىشىندە پراكتيكالىق وقۋ ساباقتارىن وتكىزۋى ءۇشىن كەم دەگەندە ءۇش ساعات جانە تىنىعۋعا كەم دەگەندە ءبىر ساعات ۋاقىت بەرىلۋى كەرەك.

تاۋلىكتىك ناريادتىڭ جەكە قۇرامىن دايارلاۋدى ستارشينا نەمەسە بولىمشەدەن تاعايىندالعان باسقا لاۋازىمدى ادام جۇرگىزەدى. ديۆيزيوننان نەمەسە اسكەري بولىمنەن تاعايىندالعان تاۋلىكتىك ناريادتى دايارلاۋدى ءتيىستى كومانديرلەر ۇيىمداستىرادى جانە ولاردىڭ ورىنباسارلارى جۇرگىزەدى.

جۇمىسقا تاراتۋعا شىعۋعا 15 مينۋت قالعاندا تاۋلىكتىك نارياد قىزمەت وتكەرۋگە دايىن بولۋى جانە ولار ءوز كەزەكشىلەرى مەن ءبولىمنىڭ قاراۋىل باستىقتارىنىڭ قاراماعىنا قابىلدانۋى كەرەك.
تاۋلىكتىك ناريادتى جۇمىسقا تاراتۋ ونىڭ قىزمەت وتكەرۋگە دەگەن دايارلىعىن تەكسەرۋ، لاۋازىمدى ادامدارعا باعىنۋى، بۇرىنعى قاراۋىلداردى اۋىستىرۋ قۇقىعىن بەرۋ بولىپ تابىلادى. جۇمىسقا تاراتۋدىڭ ۇزاقتىعى 40 مينۋتتان اسپاۋ كەرەك.

جۇمىسقا تاراتۋدىڭ باستالۋىنا 10 مينۋت ۋاقىت قالعاندا ءبولىم بويىنشا كەزەكشىنىڭ وفيسەرلەر قاتارىنداعى جاڭا كومەكشىسى جۇمىسقا تاراتۋ ورنىنا كەزەكشى بولىمشەدەن باسقا تاۋلىكتىك ناريادتىڭ جەكە قۇرامىن ساپقا تۇرعىزىپ، تۇگەل بولۋىن تەكسەرىپ، ول تۋرالى ءبولىم بويىنشا كەزەكشى كەلگەن كەزدە باياندايدى.

جۇمىسقا تاراتۋ كەزىندە تاۋلىكتىك نارياد: وڭ قاپتالدا – قاراۋىلدار، سوسىن وڭنان سولعا – پارك بويىنشا كەزەكشى، كەزەكشى فەلدشەر، باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتى بويىنشا كەزەكشى، ءبولىم شتابى بويىنشا كەزەكشى، بولىمشەلەر رەتىندەگى روتالار بويىنشا بارلىق كەزەكشىلەر، شابارماندار، اسحانا بويىنشا كەزەكشى، ءورت ناريادىنىڭ باستىعى، كەزەكشى بەلگى بەرۋشى-بارابانشى؛ باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتى بويىنشا كەزەكشىنىڭ كومەكشىلەرى، تاۋلىكتىك كەزەكشىلەر مەن كەزەكشى سۇيرەتكىشتەردىڭ جۇرگىزۋشىلەرى ءوز كەزەكشىلەرىنىڭ ارتىنا ءبىر–بىردەن ءتىزىلىپ، ءبولىم بويىنشا كەزەكشىنىڭ كومەكشىسى قاراۋىلداردىڭ وڭ جاق قاناتىنا تۇرادى.

ءبولىم بويىنشا كەزەكشى ءبولىمنىڭ باسقارۋ وفيسەرلەرىنەن، روتا كومانديرلەرى مەن وعان تەڭەستىرىلگەندەردەن تاعايىندالادى. ول بولىمشەلەر مەن ءبولىم باسقارمالارىنىڭ دابىل جاريالانعاندىعى تۋرالى دەر كەزىندە قۇلاقتانۋىنا، بولىمدە ىشكى ءتارتىپتى ۇستاۋعا جانە تاۋلىكتىك ناريادتىڭ قىزمەت وتكەرۋىنە، ءبولىم شتابى مەن قىزمەتتەرى وفيسەرلەرىنىڭ پيستولەتتەرى مەن وقدارىلەرىنىڭ ساقتالۋى ءۇشىن جاۋاپتى بولادى. ءبولىم بويىنشا كەزەكشى ءبولىمنىڭ كومانديرىنە باعىنادى. وعان ءبولىمنىڭ بارلىق تاۋلىكتىك ناريادى باعىنادى.

ءبولىم بويىنشا كەزەكشىنىڭ كومەكشىسى كىشى وفيسەرلەردەن نەمەسە اسكەري قىزمەتتى كەلىسىم شارت بويىنشا وتكەرۋشى ىسكەري قىزمەتكەرلەردەن سايلانىپ، ءبولىم بويىنشا كەزەكشىگە باعىنادى، كەزەكشىنىڭ ورنىندا قالا وتىرىپ، ونىڭ مىندەتتەرىن ورىنداۋعا مىندەتتى.

باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتى بويىنشا كەزەكشى سەرجانتتاردان تاعايىندالادى. ول بولىمگە كەلگەن-كەتكەن ادامداردى باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتىنەن دۇرىس وتكىزۋ-شىعارۋ مەن قانداي دا ءبىر بولماسىن مۇلىكتى الىپ شىعۋدىڭ (الىپ كىرۋدىڭ) نەمەسە اكەتۋدىڭ (اكەلۋدىڭ) دۇرىستىعىنا جاۋاپ بەرەدى.

باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتى بويىنشا كەزەكشىنىڭ كومەكشىسى سەرجانتتاردان نەمەسە ساربازداردان تاعايىندالادى. ول باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتى بويىنشا كەزەكشىگە باعىنادى. كەزەكشىنىڭ كەزەكتى كومەكشىسى باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتىندە ۇنەمى بولۋى كەرەك جانە ول ءبولىم اۋماعىندا كەلگەن ادامداردى وتكىزۋدىڭ دۇرىستىعى مەن قانداي دا ءبىر بولماسىن مۇلىكتى الىپ شىعارۋ نە كىرگىزۋ نەمەسە اكەتۋ نە اكەلۋ دۇرىستىعى ءۇشىن جاۋاپ بەرەدى.
ءبولىم شتابى بويىنشا كەزەكشى ءبولىم پراپورششيكتەرى مەن سەرجانتتارىنان تاعايىندالادى. ول شتابتىڭ قىزمەت بولمەلەرىن كۇزەتۋ، شتاب ءۇي-جايلارىنىڭ تازالىعى، شابارمانداردىڭ قىزمەتتى دۇرىس وتكەرۋى جانە بايلانىس جىبەرىلىمدەرى مەن تەلەفونوگراممالاردى دەر كەزىندە قابىلداۋ ءۇشىن جاۋاپ بەرەدى. ءبولىم شتابى بويىنشا كەزەكشى ءبولىم بويىنشا كەزەكشىگە، ونىڭ كومەكشىسىنە جانە ءبولىم شتابىنىڭ باستىعىنا باعىنادى. كەزەكشىلىكتى تاپسىرۋ مەن قابىلداۋ جايلى بۇرىنعى كەزەكشى مەن جاڭا كەزەكشى ءبولىم شتابىنىڭ باستىعىنا جانە ءبولىم بويىنشا كەزەكشىگە باياندايدى.

مەديسينالىق پۋنكت بويىنشا كەزەكشى فەلدشەر مەدپۋنكتەگى ىشكى تارتىپكە جانە دارىگەر بولماعان جاعدايدا – دارىگەرگە دەيىنگى مەديسينالىق كومەك كورسەتۋگە جاۋاپ بەرەدى. ول ءبولىم بويىنشا كەزەكشىگە، كومەكشىسىنە جانە مەدپۋنكتىڭ باستىعىنا باعىنادى. وعان مەدپۋنكت بويىنشا تاۋلىكتىك كەزەكشىلەر باعىنادى. بۇرىنعى جانە جاڭا كەزەكشى كەزەكشىلىكتى تاپسىرۋ جانە قابىلداۋ جونىندە مەدپۋنكتىڭ باستىعىنا باياندايدى.

اسحانا بويىنشا كەزەكشى كىشى وفيسەرلەردەن، پراپورششيكتەردەن نەمەسە سەرجانتتاردان تاعايىندالادى. ول قويمادان ازىق تۇلىكتىڭ دۇرىس الىنۋىنا، ولاردىڭ قازانعا كەرەكتى مولشەردە تولىق سالىنۋىنا، بەلگىلەنگەن نورما بويىنشا تاماقتىڭ دەر كەزىندە بەرىلۋىنە، اسحانالىق ىدىس اياقتىڭ باسى بۇتىندىگىنە، سانيتاريالىق گيگيەنالىق كۇيىنە جانە ونداعى ءتارتىپ جاعدايىنا جاۋاپ بەرەدى. اسحانا بويىنشا كەزەكشى ءبولىم بويىنشا كەزەكشىگە، ونىڭ كومەكشىسىنە، تىل جونىندەگى ءبولىم كومانديرىنىڭ ورىنباسارىنا جانە ءبولىمنىڭ ازىق تۇلىك قىزمەتىنىڭ باستىعىنا باعىنادى. وعان اسحانادا جۇمىس ىستەۋگە بەلگىلەنگەن تاۋلىكتىك نارياد جانە اسپازشىلار باعىنادى.

ءورت ناريادى ءبولىمنىڭ شتاتتىق ءورت كومانداسىنان قۇرالادى، ونىڭ قۇرامىنا: نارياد باستىعى، جۇرگىزۋشىلەر جانە ءورت ءسوندىرۋشى ماشينالار نەمەسە باسقا اۆتوموبيلدەر (موتوپومپالار)سانى بويىنشا ءورت توبىنىڭ ءنومىرى، ءورت پوستتاردىڭ سانى بويىنشا پوستقا تۇرۋشىلار كىرەدى. ءورت ناريادى ءبولىم بويىنشا كەزەكشىگە جانە ءورت كومانداسىنىڭ باستىعىنا باعىنادى.

روتا بويىنشا كەزەكشى سەرجانتتاردان نە جاقسى دايارلانعان ساربازدار قاتارىنان تاعايىندالادى. ول روتا اسكەري قىزمەتشىلەرىن العان دابىلدار جايلى ۋاقىتىلى حاباردار ەتۋگە كۇن ءتارتىبىنىڭ ءدال ورىندالۋىنا جانە روتاداعى ىشكى ءتارتىپتى ساقتاۋ جونىندەگى باسقا دا ەرەجەلەردى ورىنداۋعا، قارۋلاردىڭ، ءوقدارى جاشىكتەرىنىڭ، روتا مۇلىكتەرىنىڭ، ساربازدار مەن سەرجانتتاردىڭ جەكە زاتتارىنىڭ بۇتىندىگىنە جانە تاۋلىكتىك كەزەكشىلەردىڭ قىزمەتتى دۇرىس وتكەرۋى ءۇشىن جاۋاپ بەرەدى. روتا بويىنشا كەزەكشى ءبولىم بويىنشا كەزەكشى مەن ونىڭ كومەكشىسىنە، ال روتاداعى ىشكى قىزمەت ءتارتىبى بويىنشا – روتا كومانديرىنە جانە روتا ستارشيناسىنا باعىنادى.

روتا بويىنشا تاۋلىكتىك كەزەكشى ساربازداردان تاعايىندالادى. ول ءوزىنىڭ قول استىندا كۇكزەتۋگە تۇرعان قارۋ جاراقتىڭ، پيستولەتتەر تۇرعان شكافتاردىڭ، ءوقدارى سالىنعان جاشىكتەردىڭ، روتا مۇلىكتەرىنىڭ جانە ساربازدار مەن سەرجانتتاردىڭ جەكە زاتتارىنىڭ ساقتالۋى ءۇشىن جاۋاپ بەرەدى. روتا بويىنشا تاۋلىكتىك كەزەكشى روتا بويىنشا كەزەكشىگە باعىنادى.

روتا بويىنشا كەزەكتى تاۋلىكتىك كەزەكشى كازارمالىق ءۇي جايدىڭ ىشىندە كىرە بەرىس ەسىكتىڭ جانىندا، قارۋ جاراقتى ساقتاۋعا ارنالعان بولمەنىڭ جانىندا قىزمەتىن وتكەرەدى.
جۇمىسقا تاراتۋدان سوڭ جاڭا كەزەكشى بۇرىنعى كەزەكشىدەن تىزبە بويىنشا قۇجاتتاردى، ءبولىم شتابى مەن قىزمەتتەرىنىڭ وفيسەرلەرىنىڭ قارۋ جاراقتارى مەن وق دارىلەرىن قابىلداپ الادى. قارۋ جاراق نومەرى مەن جيناقتالۋى بويىنشا بىر-بىرلەپ جەكە قابىلدانادى. سوسىن بۇرىنعى كەزەكشىمەن بىرگە حابارلاۋ مەن كۇزەتتىڭ تەحنيكالىق قۇرالدارىنىڭ، رادياسيالىق جانە حيميالىق بارلاۋ اسپاپتارى دۇرىس جۇمىس ىستەۋىن تەكسەرەدى.

كەزەكشىلىكتى وتكىزگەننەن كەيىن جانە قاراۋىل اۋىسىمى تۋرالى قاراۋىل باستىقتارىنىڭ بايانداۋىنان كەيىن بۇرىنعى جانە جاڭا كەزەكشى ءبولىم كومانديرىنە بايانداۋعا كەلەدى.
مىسالى: «پولكوۆنيك مىرزا، لەيتەنانت وماروۆ ءبولىم بويىنشا كەزەكشىلىكتى تاپسىردى». «پولكوۆنيك مىرزا، كاپيتان يۆانوۆ ءبولىم بويىنشا كەزەكشىلىكتى قابىلدادى».

مۇنان سوڭ ءبولىم بويىنشا جاڭا كەزەكشى كەزەكشىلىكتى قابىلداپ الۋ كەزىندە اڭعارىلعان جانە اۋىستىرىلعان تاۋلىكتىك نارياد جويا الماعان بارلىق كەمشىلىكتەر تۋرالى، قاراۋىل كۇزەتكەن وبەكتىلەردى اشۋ جانە جابۋ تۋرالى حابارلايدى.

ساباقتىڭ قورىتىندىسى
ءوز بەتىمەن دايىندالۋعا ارنالعان تەست سۇراقتارى
ءۇي تاپسىرماسى