سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 6 كۇن بۇرىن)
تەلەديدار جانە بالالار

فرانسيالىق بالالار پسيحولوگى پروفەسسور مارسەل رۋفو: «تەلەديدار كەرەمەتتەي قىلمىس مەكتەبى. تەلەديدار ەلەكترلىك تىنىشتاندىرعىش بولۋى سەبەپتى، ۇنەمى تەلەديدار الدىنان شىقپايتىن بالالاردا ەسىرتكى جانە تىنىشتاندىرعىش ءدارى تاۋەلدىلىگىن جەڭىلدەتەتىنى انىقتالدى. تەلەديداردى شامادان تىم ارتىق كورەتىن بالالاردىڭ تاماق جەمەي، ۇيىقتاۋ قيىندىعى، جامان ءتۇس كورۋ، ساباق وقۋعا نەمقۇرايلىق، قيالشاڭ ءومىر ءسۇرۋ، تەلەديدارداعى كەيىپكەرلەرگە ەلىكتەۋ، تۇيىق بولۋ، الەۋمەتتىك قارىم-قاتىناستاردا ساتسىزدىك سەكىلدى كەلەڭسىزدىكتەرگە تاپ بولىپ جاتقاندىعى كورىنۋدە» دەيدى.   

سوڭعى جىلدارى جاسالىپ جاتقان عىلىمي زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە تەلەديداردىڭ مي فۋنكسيالارىنا زياندى اسەر ەتەتىندىگى انىقتالۋدا. بۇل زەرتتەۋلەردەن شىعارىلعان ناتيجە ميىمىز ءۇشىن تەلەديدار كورۋمەن، دۋالعا قاراپ وتىرۋدىڭ ايتارلىقتاي ايىرماشىلىعى بولماۋىندا. بۇل ناتيجە ءبىر قاراعاندا قيسىنعا ساي كەلمەيتىندەي كورىنەدى، الايدا تەلەديدار الدىندا ميىمىز اۆتوپيلوت رەجيمىنە ەنىپ كەتەدى ەكەن. مۇنى ءبىر تۇتام ازىقتى شايناماستان جۇتىپ جىبەرگەنمەن تەڭ دەسە بولادى. ەداۋىر مولشەردەگى اقپاراتتار تالقىلانباي، وڭدەلمەي ميعا تولا بەرەدى. ءبىر سەنارييگە، شىتىرمان وقيعاعا دەن قويىلسا دا ناتيجە وسىنداي. مي تەلەديدار كورە باستاعاننان 60 سەكۋندتان كەيىن بەلسەندىلىگىن جوعالتادى. تەلەديداردىڭ بۇل قاسيەتى ەڭ كوپ جارناماشىلار تاراپىنان قولدانىلۋدا. جارناما كورسەتىلىمىندەگى ەسكەرتۋلەر تەز وزگەرەتىنى سونشالىق، ميىمىز بۇل جىلدام وزگەرىستى ۇستاپ قالۋ ءۇشىن بۇكىل زەيىنىن ەكرانعا باعىتتايدى. مي گيپنوزعا تۇسكەندەي بەلسەندىلىگىن جوعالتىپ، جارناماسى جاسالعان ونىمگە تالاپ قالىپتاستىرىلعان بولادى.  

بايقاعان بولساڭىزدار كوگىلدىر ەكرانعا جارناما شىققان كەزدە بالالار تىپ-تىنىش وتىرا قالىپ كورەدى. ويتكەنى مي ەسىرتكى العانداي بولىپ، اۆتوپيلوت رەجيمىنە وتەدى. انالار وسىنى پايدالانىپ جارناماسى بار كانالداردى تاڭداپ، قويىپ جاتادى. ءبىراق وسى ارقىلى بالانىڭ ميىن قاجەتسىز كورىنىستەرمەن تولتىرىپ جاتقاندىعى جانە ونىڭ زەيىنىنىڭ جەتىلۋىنە بولىمسىز تۇرعىدا اسەر ەتىپ جاتقاندىعىنان حابارى بولمايدى.

كەيبىر اتا-انالار بالانى تىنىشتاندىرۋ ءۇشىن تەلەديداردىڭ الدىنا وتىرعىزادى. ءالى سويلەۋ بىلمەيتىن، كوپ ۋاقىتىن تەلەديدار باسىندا وتكىزۋگە داعدىلانعان بالانىڭ مي فۋنكسيالارىندا اقاۋ بولماسىنا كىم كەپىل؟ بالامەن كوپ ۋاقىت وتكىزۋدىڭ ورنىنا، ولاردىڭ مازاسىزدىعىنان قۇتىلۋ سەكىلدى ءارتۇرلى سىلتاۋلارمەن جاسالىپ جاتقان مۇنداي قاتەلىكتىڭ زاردابىن بالالارعا تارتتىرۋ دۇرىس ەمەس.

تەلەديداردا ءارتۇرلى جاس تالعامدارىنا ساي كورسەتىلىمدەر جەتىپ ارتىلاتىنى بارشاعا ءمالىم. سول سەبەپتى ءبىر ساتتە باسقا باسقا كانالداردى كورگىسى كەلەتىن وتباسى مۇشەلەرى اراسىندا تالاس-تارتىس بولارى دا ءسوزسىز. مۇنداي كەلەڭسىزدىكتى وتباسىلار ءار بولمەگە ءبىر تەلەديدار قويۋ ارقىلى شەشۋدە. بىر-بىرىنەن بولەك بولمەلەردە كۇن كەشەتىن وتباسىلاردا وسكەن بالا ماحاببات پەن قارىم-قاتىناستان ماحرۇم تۇردە ءومىر ءسۇرۋى مۇمكىن. اتا-انالار اراسىندا كەيدە شارشاعاندارىن جەلەۋ ەتىپ بۇكىل كەشتى تەلەديدار كورىپ وتكىزەتىندەرى بار. وسىنداي ساتتە بولمەسىندە ساباق وقىپ جاتقان بالانىڭ باسقا وتباسى مۇشەلەرى تەلەديدار الدىندا وتىرعاندا دارىستەرىنە تولىعىمەن زەيىن اۋدارۋى قيىن بولادى. مۇنداي جاعدايدا ءوسىپ جاتقان بالانىڭ ساباعىنىڭ باسەڭدەگەنىنە ءوزىمىز كىنالى ەكەنىمىزدى كوبىمىز اڭعارا بەرمەيمىز. مۇنداي تاقىرىپتا بالامىزعا جاقسى ۇلگى بولۋ، قاجەت كەزدە تەلەديداردى ءسوندىرىپ، ونىمەن ۋاقىت وتكىزۋ، ساباعىن بىرگە قاداعالاۋ ورىندى بولادى.      

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

تەلەديدار جانە وتباسى

تەلەديداردىڭ كوزگە زياندارى

جاستار جانە تەلەديدار


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما