InfoHub Logo

تاقىرىبى: «تەڭدەسى جوق جەڭىس!»
سىنىبى: 7 سىنىپ
ماقساتى: 1941 - 45 جىلعى ۇوس - دا نەمىس باسقىنشىلارىن تالقانداۋدا قازاقستان حالقىنىڭ مايداندا جانە تىلدا كورسەتكەن ەرەن ەڭبەگىن پاش ەتۋ. جاس ۇرپاقتى وتانسۇيگىشتىككە، ەلجاندىلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر، پورترەتتەر.

ءجۇرىسى:
جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن قادىرمەندى سوعىس ارداگەرلەرى، ۇستازدار، اتا - انالار، وقۋشىلار! بۇگىنگى 7 سىنىپ ۇيىمداستىرعان «تەڭدەسى جوق جەڭىس!» اتتى تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
جاساسىن جەڭىس، ەڭبەگى بارلىق سولداتتىڭ،
بولاشاق ۇرپاق ەرلىگىن ايتار جالعاپ مىڭ.
قانشاما ادام ەرلىكتەر جاساپ مايداندا
قازاقتىڭ اتىن، حالىقتىڭ اتىن سامعاتتىڭ.

جاساسىن جەڭىس! باقىتتى ەلىم كۇلە بەر!
تاۋەلسىز بولىپ بولاشاعىڭا جۇرە بەر.
بولماسىن سوعىس، بولماسىن سوعىس، بولماسىن.
وسىلايشا بارشا حالىق تىلەر ەل!

فاشيستىك گەرمانيانىڭ ماقساتى - بۇكىل كەڭەس حالقىن قۇلعا اينالدىرىپ، جەر بەتىن باسىپ الۋ ەدى. سۇراپىل سوعىستا تالاي قازاق اتتانىپ، ۇيلەرىنە ورالمادى. ۇلى جەڭىستىڭ 60جىلدىعىندا 6000 بوزداقتىڭ 2000 كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، 16 ەڭبەك ەرى اتانىپ، التىن ارىپپەن جازىلدى. ۇوس - نا قاتىسىپ، قان مايداندا تەر توككەن ارداگەرلەر كۇننەن - كۇنگە ازايىپ بارادى.

ءان «كاتيۋشا» ور: قىزدار توبى

جۇرگىزۋشى:
كەشەگى كۇندەي كۇركىرەپ وتكەن فاشيستىك گەرمانياعا قارسى قازاق جاۋىنگەرلەرى نەبىر ەڭبەك كورسەتتى. سولاردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى - باۋىرجان مومىش ۇلى ەدى.
تۋعان جەرىم مىڭبۇلاق ارنالى اقساي،
ىشسەم سۋى تاتيدى شەكەر، بالداي.
قىزعالداق، قالىڭ ەگىس، كوك جوڭىشقا،
سەنەن ارتىق جەر شىركىن، وتەر قانداي.
- دەپ ءوزى جىرلاعانداي باۋىرجان مومىش ۇلى 1910 جىلى 24 جەلتوقساندا جامبىل وبلىسى، جۋالى اۋدانى، مىڭبۇلاق اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.
باۋىرجاننىڭ اكەسى مومىش اقىن ادام بولعان. باۋىرجان تاربيەسىندە اجەسى قىزتۋماس ەرەكشە ورىن العان. ال، اناسى ءرازيا شەشەسىنەن ءۇش جاسىندا جەتىم قالعان. باۋىرجان مومىش ۇلى ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى:

1 - وقۋشى
پانفيلوۆتان باتا الىپ
ارتىما ەردى مىڭ سولدات.
تاعدىرىن ماعان تاپسىرىپ
ەل ۇلدارى مىڭ سولدات.
بەلۋاردان قان كەشىپ
جۇزدەن اسا سوعىستا
بال ورنىنا ۋ ءىشىپ،
قان مايداندا قان كەشىپ
نامىس تۋىن كوتەردىك.
قيمىلدادى مىڭ باتىر
مىڭعا تاتىپ ءبىر باتىر
اتامەكەن جەرى ءۇشىن
قاسيەتتى ەلى ءۇشىن
بولماي قالار كىم باتىر.

2 - وقۋشى:
سوعىستا ءبىر - اق زاڭ بار مەن بىلەتىن
يا ءولىپ يا بولماسا ولتىرەتىن
جۇرەكتە جانىپ تۇرعان جۇلدىزىڭدى
جاندىراتىن بولماسا سوندىرەتىن.

سوعىستا ءبىر - اق زاڭ بار مەن بىلەتىن
كەۋدەڭمەن قورعاپ قالۋ جەردىڭ بەتىن.
جاس قانىڭ تۋعان جەردە بوسقا اقپاسىن،
ونسىز سەن كورە المايسىڭ جەردىڭ بەتىن.

جۇرگىزۋشى:
ءاليا مولداعۇلوۆا نۇرمۇحامەد قىزى/شىن ەسىمى – ءىليا/ - 1924 جىلى 25 قازاندا اقتوبە وبلىسى، قوبدا اۋدانى، بۇلاق اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. اتا - اناسى قايتىس بولعاننان كەيىن ناعاشىسى اۋباكىر مولداعۇلوۆتىڭ قولىندا تاربيەلەنىپ، لەنينگرادتاعى №9 ورتا مەكتەپتە وقىدى. 1942 جىلى ءوز ەركىمەن قىزىل اسكەر قاتارىنا الىنىپ، مەرگەندەردىڭ ايەلدەر مەكتەبىن بىتىرەدى. سوعىستا مەرگەندىگىمەن كوزگە تۇسەدى. نوۆوسوكولنيكي تەمىر جول ستانسياسى ماڭىندا بولعان ۇرىستا ءاليا شەشۋشى شايقاستا قاھارماندىقپەن قازا تابادى.

مامەتوۆا مانشۇك جيەنعالي قىزى - كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى. 1922 جىلى گۋريەۆ وبلىسى، وردا اۋدانىندا تۋعان. ازان شاقىرىپ قويعان اتى - ءمانسيا. بەس جاسىنان باستاپ ونى اكەسىنىڭ نەمەرە ءىنىسى احمەت مامەتوۆ جانە ايەلى ءامينا اسىراپ الادى. 1941 جىلى ۇوس باستانعاندا مانشۇك 18 جاستا بولاتىن. ول سوعىسقا بارۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى. 1943 جىلى نيەۆەل قالاسىندا شايقاستا باسىنا وق ءتيىپ قاتتى جارالاندى. سوڭعى كۇشتەرىن جيناپ جاۋعا وق جاۋدىرىپ ەرلىكپەن قازا تابادى..

كورىنىس:
راديو:«تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار! سويلەپ تۇرعان موسكۆا! 1941 جىلى 22 ماۋسىم. فاشيستىك گەرمانيا كەڭەس وداعىنا تۇتقيىلدان سوعىس جاريالاپ، ەلىمىزگە باسىپ كىردى.»
كوماندير: تىك تۇر، گەرمانيا باسقىنشىلار ەلىمىزگە سوعىس جاريالادى. وتانىمىزدى قورعاۋ ءۇشىن قان مايدانعا اتتانعالى تۇرمىز. ەلىمىزدى جاۋدان قورعاۋ ءبىزدىڭ پارىزىمىز. سوندىقتان، جاۋىنگەرلەر، العا! العا باس!

جۇرگىزۋشى:
ۋا، حالقىم، كۇن تۋدى سەنىڭ باسىڭا!
جاۋ كىردى سەنىڭ جەرىڭە
سۇم فاشيستەن قورعاۋعا
اتتان، حالقىم، مايدانعا!
3- وقۋشى:
سولداتتىڭ كوكىرەگى تولى ارمانى
وق جاڭبىر استىندا دا جوعالمادى
وتان مەن اناسى ءۇشىن العا دەدى
امال نە، كوپشىلىگى ورالمادى.
الار جاۋ سىباعاسىن وڭباي بىزدەن
شىعامىز سوڭعى كۇشپەن، سوڭعى ايبىنمەن.
قورعايمىز بايتاق ەلدى، ويتكەنى ونى
ءار ۇرپاق ءوز تۇسىندا قورعاي بىلگەن.
ءان «بەيبىت كۇن تىلەگى» ور: حور
4 - وقۋشى:
سەن قۇرمەتتە ونى! ءتۇسىندىڭ بە، قاراعىم
ول اقشاعا ساتقان جوق تىزەدەن كەسىپ اياعىن
ەرىككەننەن دە ۇستاپ جۇرگەن جوق
قولتىقتاعى ۇزىن تاياعىن
كەشەگى ەلگە قاتەر تونگەندە
ول جاۋعا قارسى شاپتى
ءبىزدى جالماماق بولعان اجالدى
ءور كەۋدەسىمەن قاقتى.
ول ارىستانشا الىستى،
ەل سوققىسىن ءوز ۇستىنە الدى.
دەنەسىن وق پارشەلەسە دە،
ەل نامىسىن قورعاپ قالدى.
سەن قۇرمەتتە ونى، ءتۇسىندىڭ بە قاراعىم!
سەنىڭ كەلەشەگىڭ ءۇشىن بەردى ول
ازاتتىق جولدا اياعىن!
جۇرگىزۋشى: بي «كوك ورامال» ورىندايتىن 7 سىنىپ وقۋشىلارى.

5- وقۋشى:
مەن سوعىستى جەك كورەم!
كوكەم ايتىپ وتىرسا
كىم قاسىرەت شەكپەگەن.
كىم كوز جاسىن توكپەگەن.
تالاي وتكەن عاسىرلار
ەش سوعىسسىز وتپەگەن.
مەن سوعىستى جەك كورەم
كۇنى ەرتەڭ – اق ەر جەتەم
تۋعان جەردى الپەشتەپ
كىرپىك ىلمەي تەربەتەم

كورىنىس: /وق داۋىسى/
قىزى:- انا، قارنىم اشتى. سوعىس قاشان بىتەدى؟ مەنىڭ اكەم قاشان كەلەدى؟
اناسى: قۇلىنىم - اۋ، بىتەدى عوي، شىداي تۇر. اكەڭ جەڭىسپەن ورالادى. دۇنيەدەگى بار ءتاتتىنى ساعان اكەلەدى. بالمۇزداق پا، كامپيت پە، ءتاتتى نان ءبارىن ساعان اكەلەدى.
قىز: قاشان، انا؟ /جىلامسىراپ/
اناسى: جاقىندا. ۇيىقتاي عوي، قىزىم.

6- وقۋشى:
كوزىندە وتتىڭ جاسى بار
سان جارلىر ونى جاڭا ۇرپاق
كەلەشەك ۇلى عاسىرلار
باۋكەڭە قاراپ تاڭىرقاپ.

جەڭىلدەن بەزىپ ءاماندا
ۇلەسىن العان اۋىردان
كۇردەلى ءبىزدىڭ زامانعا
ۇقسايدى قايسار باۋىرجان!
ماحامبەتتىڭ كۇيى «جۇمىر قىلىش» ور: ميرامعالي دياس

كورىنىس: /جۇمىس جاساپ جاتىرعا ايەلدەر/
1 -ايەل: مىنانى قاراشى، ۇلىمنان قارا قاعاز كەلدى. كوزىمنىڭ قاراشىعىنداي جالعىز ۇلىمنان ايرىلدىم. ەندى قالاي ءومىر سۇرەمىن؟ //جىلايدى//
2 -ايەل سەن ول قاعازعا سەنبە. بالكىم ۇرىستا اداسىپ كەتكەن شىعار. كور دە تۇر. ۇلىڭ امان - ەسەن كەلەدى ءالى. جىلاما.
1 -ايەل: سوعىس، سۇراپىل سوعىس. قانشا ءۋيدىڭ اكەسىن الدى قانشاما ءۇيدىڭ ۇل - قازدارىن جالمادى. قانشاما انالار زار يلەپ بالالارىنان ايرىلىپ، جەسىر قالدى. بۇل سوعىس قاشان بىتەدى.// مۋزىكا//

قان مايداننىڭ جۇرەكتە جاراسى بار
قايعىسى مەن ءزىلى بار، نالاسى بار
ارامىزدا جۇرەتىن الشاڭ باسىپ
ارداگەرلەر ازايىپ باراسىڭدار.

قاستەرلەيدى حالقىمىز قاھارمانىن
ءجۇر ەسىندە سان جارىق، ساپارلارىڭ
قايران ەرلەر، قاھارمان ارداگەرلەر
قالدى – اۋ سيرەپ بۇگىندە قاتارلارىڭ.
بي «سمۋگليانكا»

كورىنىس: «جەڭىس» مۋزىكا
راديو: تىڭداڭىزدار! تىڭداڭىزدار! سويلەپ تۇرعان موسكۆا! 1945 جىلى 8 مامىردا گەرمانيانىڭ جوعارعى كوماندوۆانيەسى جەڭىلگەندىگىن مويىنداپ اكتىگە قول قويدى. 9 مامىر جەڭىس كۇنى!
//جاۋىنگەرلەر باستارىن وراپ، تاياق ۇستاپ كەلە جاتادى//
ءسۇيىنشى، حالقىم، ءسۇيىنشى! نەمىس فاشيستەرى تىزە بۇگىپ، جەڭىلىپتى. شىنىمەن قارعىس اتقان سوعىستىڭ بىتكەنى مە؟ //ءبىر - بىرىمەن قۇشاقتاسىپ جاتادى//
جۇرگىزۋشى:
كۇتكەن جەڭىس جارىق ەتتى ساۋلە شاشىپ
جەڭىس كەلدى، قۋاندىق كوڭىل تويىپ
جاۋدى جويىپ باتىرلار ەلگە ورالدى
اتا - انامەن قاۋىشتى قۇشاق جايىپ

ءان «اق كوگەرشىن» // كوگەرشىن ۇشىرىلادى//