InfoHub Logo

ساباقتىڭ ماقساتى: تەڭدەۋ ۇعىمىن تانىپ بىلەدى. تەڭدەۋ - بەلگىسىز سانى بار تەڭدىك ەكەنىن، بەلگىسىز ساننىڭ ءمانى تەڭدەۋدىڭ ءتۇبىرى ەكەنىن ياعني تەڭدەۋدىڭ شەشۋى بولاتىنىن مەڭگەرەدى.
1) مازمۇنىنا بايلانىستى: تەڭدەۋ شەشۋ ءتاسىلىن مەڭگەرەدى. تەڭدەۋ شەشۋ -تەڭدەۋدى دۇرىس ساندىق تەڭدەۋگە اينالدىراتىنداي بەلگىسىز ساننىڭ ءمانىن تابۋ ەكەنىن ۇعىنادى.
كۇردەلى تەڭدەۋدى شەشۋ ءۇشىن اۋەلى ورىنداۋعا بولاتىن بولىگىن ەسەپتەپ الاتىنىن ۇيرەنەدى.
2) سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ: وقۋشىلار ءوز بەتىنشە تەڭدەۋ شەشۋگە داعدىلانادى، اۋىزشا تۇجىرىم جاساۋعا جاتتىعادى.
3) توپپەن جۇمىس: وقۋشىلاردىڭ ىسكەرلىك داعدىلارى قالىپتاسىپ، ماتەماتيكالىق تىلدە سويلەپ، دالەلدەۋگە جاتتىعادى.
كورنەكىلىگى: ماتەماتيكالىق كەستەلەر، تاقىرىپتىق سۋرەتتەر، ۇلەستىرمە پاراقشالار، سىزبا پلاكاتتار.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ
وقىتۋ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى

ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى:
ساباق مازمۇنى:
1قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
ا) ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءا) «ماتەماتيكالىق ءسوزجۇمباق» شەشۋ
2. ماعىنانى تانۋ؛
ا) تۇسىنە ءبىل! ساباق ءتۇسىندىرۋ
ءا) تاقتامەن جۇمىس:
ب) ەسەپتەيىك، دالەلدەيىك، تەكسەرەيىك!
ۆ) «وي شاقىرۋ» مازمۇندى ەسەپ
3. ەسكە ءتۇسىر! ا) پەريمەترىن تاپ
ءا) ساعات نەشە؟
4. وي تولعانىس؛ ا) تالداۋ جاسايىق!
ءا) «ءبىز نە ۇيرەندىك؟»
5. ۇيگە تاپسىرما
6. باعالاۋ:

I. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
ا) ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
ءا) «ماتەماتيكالىق ءسوزجۇمباق شەشۋ»
72 - 12= ە
46+16 = ش
32+18 =ڭ
64 - 44=ت
98 - 23=ۋ
27+40=ە
27+4 =ە
35 - 8 =ش
53+20 =ۋ
48 - 8 = د
20 -- 60 -- 50 -- 40 --- 67 -- 73 -- 62 -- 31 --- 27 --- 75
ت ---- ە --- ڭ ---- د ---- ە ---- ۋ --- ش ---- ە ---- ش ---- ۋ

II. ماعىنانى تانۋ: تەڭدەۋ شەشۋ:
سۇراقتار: تەڭدەۋ دەگەنىمىز نە؟
- بەلگىسىز سانى بار تەڭدىكتى تەڭدەۋ دەيمىز.
- بەلگىسىز سان نەمەن بەلگىلەنەدى؟
- تەڭدەۋدە بەلگىسىز سان لاتىن ارىپتەرىمەن بەلگىلەنەدى.
- تەڭدەۋ شەشۋ دەگەنىمىز نە؟
- تەڭدەۋ شەشۋ دەگەنىمىز - تەڭدەۋدى دۇرىس ساندىق تەڭدىككە اينالدىراتىنداي بەلگىسىز ساننىڭ ءمانىن تابۋ.
- ولاي بولسا، مىنا سۋرەتكە نازار اۋدارايىق:
- بۇل نە؟ - تارازى.
- ول قايدا قولدانىلادى، نە ءۇشىن؟
- بۇل دۇكەندەردە زاتتىڭ ماسساسىن ولشەۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
سۋرەت بويىنشا ساباق تۇسىندىرىلەدى:
- بۇل تارازى. تارازىنىڭ سول جاعىندا 15 كگ، 9 كگ، ح كگ قوراپتار بار، وڭ جاعىندا 30 كگ كارتوپ بار. تارازىنىڭ ەكى جاعىنا قاراپ نە ايتۋعا بولادى؟
- بۇلار تەڭ. 15 - 9+ح=30
- بۇل قانداي تەڭدەۋ؟ كۇردەلى تەڭدەۋ.
- بۇل تەڭدەۋدى بىردەن شەشۋگە بولا ما؟ ءجاي تەڭدەۋگە اينالدىرۋ كەرەك.
ول ءۇشىن نە ىستەيمىز؟ تەڭدەۋدىڭ مۇنداي ءتۇرىن شەشۋ ءۇشىن، بارلىق ىقتيمال ەسەپتەۋلەردى ورىنداپ، الدىمەن ونىڭ ءبىر جاق بولىگىن جەڭىلدەتۋ كەرەك. ياعني، اۋەلى ەسەپتەۋگە بولاتىن بولىگىن ورىنداپ الامىز.
15+9+ح=30
24+ح=30
ح=30 - 24
ح=6
---------------
15+9+6 =30
30=30
ءا) توپپەن جۇمىس تاقتادا ورىندالادى:
1 توپ:
35+23+ح=100
(30 - 15)+ۋ=80
2 توپ:
ح -(23+17)=60
ا+(45 - 30)=75

3 توپ:
70 - ا =8+9+2
ح+12=50 -(15+5)

ب) ەسەپتەيىك، دالەلدەيىك، تەكسەرەيىك:
1 توپ: -------------- 2 توپ:---------- 3 توپ:
78+9 -------------- 80 - 57 --------- 100 - 83
46+44 ------------ 98 - 35 ----------- 50 - 17
57+29 ----------- 100 - 89 --------- 90 - 65
70+19 ----------- 50 - 38 ----------- 70 - 63
ۆ) «وي شاقىرۋ» مازمۇندى ەسەپ
1 توپ: №4 ا)
بولعانى - 56 م
قيىپ العانى - 19م
14م
قالعانى -؟
2 توپ: ءا)
1 - 19 م
2 -؟ 7 م (ۇزىن)
3 -؟ 11 م (قىسقا) -؟
3 توپ: ب) بولعانى - 56م
قيىپ العانى - 19 م
سونشا
قالدى -؟
III. «ەسكە ءتۇسىر!»
پەريمەتر تابۋ دەگەن نە؟
- كوپبۇرىشتىڭ بارلىق قابىرعالارىنىڭ ۇزىندىقتارىنىڭ قوسىندىسى پەريمەتر دەپ اتالادى.
ا) ا=3 سم
ر=؟
1) ر= 3سم+3سم+3سم+3سم=12سم
2) ر= 3سم*4 =12سم
ءا) 5 سم
2سم ا=5 سم ر=(ا+ۆ)*2
ۆ=2 سم 1) ر=(5+2)*2=14سم
ر=؟ 2) ر=5+5+2+2=14 سم

ب) ساعات نەشە؟
1) 8 - گە 10 مينۋت قالدى؛ 4) 5 - كە 5 مينۋت قالدى؛
2) 1 - دەن 15 مينۋت كەتتى؛ 5) 7 - دەن 20 مينۋت كەتتى
3) 10 - عا 25 مينۋت قالدى؛
IV: «وي تولعانىس:
ا) تالداۋ جاسا!
تەڭدەۋ - 5○꞊ 2□+4▲
ح
2□=-------؛ 4▲=1؛ 4▲=1؛ 4▲=2؛
2

ءا) ءبىز نەنى ۇيرەندىك؟
بىلەتىنىم ۇيرەنگەنىم ۇيرەنگىم كەلەدى
ءجاي تەڭدەۋ شەشۋ كۇردەلى تەڭدەۋ شەشۋ ءتاسىلى ەسەپكە تەڭدەۋ قۇرۋدى

V. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ: № 3 قالعانى، №7
VI. باعالاۋ: بەلسەندى قاتىسقان وقۋشىلار باعالاندى.
ساباق سوڭى؛