ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى ولشەۋىش اسپاپتار
ءپان ەلەكتروتەحنيكا
ساباق تاقىرىبى: ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى ولشەۋىش اسپاپتار
ساباق ماقساتى: 1) بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار تۋرالى ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛ ولاردىڭ پراكتيكالىق ماڭىزىن ۇعىندىرۋ.
2) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ؛ سويلەۋ شەبەرلىگىن، وي ۇشقىرلىعىن قالىپتاستىرۋ.
3) تاربيەلىك: ەڭبەككە باۋلۋ، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ؛ عىلىمعا قىزىعۋشىلىقتارىن، جانە ماماندىققا سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتۇرى: كىرىكتىرىلگەن ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، جەكە تاپسىرمالارمەن جۇمىس، «بىلگىم كەلەدى»، «وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى.
ءپان ارالىق بايلانىس: 1. فيزيكا – 10، §63 «ەلەكتر ولشەۋىش پريبورلار»،
فيزيكا – 8، §11 «ەلەكتروماگنيتتىك اسپاپتار».
2. ارنايى تەحنولوگيا «ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتار» اۆت. يۋ. د. سيبيكين، 116 - بەت.
كورنەكىلىكتەر: پلاكات «ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتار»، «ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار»، «ءسوزجۇمباق»، ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى، امپەرمەتر، ۆولتمەتر، ەلەكتروماگنيت.
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
1. وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن، سىنىپ بولمەسىنىڭ، وقۋشىلاردىڭ دايىندىعىن تەكسەرۋ.
سۇراقتار: ءىى. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
1. ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتار مەحانيزم ارەكەتىنە قاراي قالاي جىكتەلەدى؟
2. ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتاردىڭ دالدىك كلاسى نەشەگە بولىنەدى؟
3. مىنا اسپاپتاردىڭ بەتىندەگى شارتتى بەلگىلەردى ءتۇسىندىرىڭىز:
1. امپەرمەتر 2. ۆولتمەتر
قورىتىندىلاۋ.
ءىىى. جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ.
ساباق فيزيكا، ارناۋلى ءپان مۇعالىمدەرىمەن بىرىگىپ وتكىزىلەدى.
ەلەكتروتەحنيكا ءپانى ءمۇعالىمى: - ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتارعا ولشەۋىش مەحانيزمدەرىندە ەلەكتر ماگنيتتەن بولاتىن، تۇراقتى جانە اينىمالى توك تىزبەگىندە ولشەۋگە ارنالعان اسپاپتار جاتادى. ولاردىڭ قاتارىنا امپەرمەتر، ۆولتمەتر، فازومەتر ت. ب. اينىمالى توك تىزبەگىندە ولشەۋگە ارنالعان كەڭ تارالعان اسپاپتار كىرەدى.
فيزيكا ءپانى ءمۇعالىمى: سەندەر فيزيكا كۋرسىندا ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتاردىڭ قۇرىلىسىمەن تانىستىڭدار. ەلەكتروماگنيت – تەمىر وزەكشە جانە كاتۋشكادان تۇرادى. ول ءتۇرلى فورمادا جاسالىنىپ، ەلەكتروتەحنيكادا كەڭ قولدانىسقا يە.
باستى قاسيەتى: توكتان اجىراتىلعاندا تەز ماگنيتسىزدەنەدى، جۇمىس كەزىندە كاتۋشكاداعى J توك كۇشىن وزگەرتۋ ارقىلى ماگنيت اسەرىن رەتتەۋگە بولادى. بولات نەمەسە تەمىر وزەكشە اسەرىنەن ماگنيت ءورىسىنىڭ توكقا اسەرى كۇشەيە تۇسەدى.
ەلەكتروتەحنيكا ءپانى ءمۇعالىمى ولشەۋىش اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى بەينەلەنگەن پلاكاتتى جانە قوزعالمالى بولىگىن پايدالانا وتىرىپ قۇرىلىسىن جۇمىس ءپرينسيپىن تۇسىندىرەدى.
ارناۋلى ءپان ءمۇعالىمى: ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتارى بار ەلەكترلىك قۇرىلعىلارىنا تۇسىنىك بەرىپ وتەدى. مىسالى، جوعارى كەرنەۋ جەلىسىندەگى تاراتۋ قۇرىلعىلارىنداعى، تاراتۋ شكافتارىنداعى ولشەۋىش اسپاپتاردىڭ توكتىق جۇكتەمەسى، مونتاجدالۋى تۋرالى ماعلۇمات بەرەدى.
ەلەكتروتەحنيكا ءپانى ءمۇعالىمى: «ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتاردىڭ ىشىندە ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتاردىڭ ارتىقشىلىعى مىنادا: قۇرىلىسى قاراپايىم، اسقىن جۇكتەمەنى كوتەرە الادى. ال كەمشىلىگى: دالدىگى تومەن، وزىندىك قۋاتى جوعارى (10 كۆ) سىرتقى ماگنيتتىك اسەرگە سەزىمتال.
دالدىك كلاسى 1، 0؛ 2، 5؛ 1، 5 بولاتىن 300 ا - دەن 15كا دەيىنگى قالقاندىق (ششيتتىك) امپەرمەترلەر، دالدىك كلاسى 1، 0؛ 1، 5؛ 2، 5 بولاتىن كەرنەۋى 600 ۆ تان 750 كۆ دەيىنگى قالقاندىق ۆولتمەترلەر شىعارىلادى».
داپتەرمەن جۇمىس جۇرگىزۋ.
قىسقاشا لەكسيا جازعىزۋ. تاقتاداعى جازۋلاردى كوشىرتۋ..
IV. بەكىتۋ كەزەڭى
1. ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپقا قانداي اسپاپتار جاتادى؟
2. ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتىڭ جۇمىسىن امپەرمەتر ارقىلى ءتۇسىندىرىڭىز.
3. ۇلەستىرمە سۋرەتتەرمەن جۇمىس: شارتتى بەلگىلەردى ناقتىلاۋ
4. «بىلگىم كەلەدى» وقۋشىلار سۇراقتارىنا جاۋاپ.
«وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى: ءسوزجۇمباق: « ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپ»
مىنا ءسوزجۇمباقتى دۇرىس شەشسەڭىز بويالعان توركوزدەن ەلەكتر ماگنيتتى جۇيەلى اسپاپتىڭ اتى شىعادى.
كلاسى
وممەتر
اسپاپ
لەنس
گوريزونت
فازومەتر
ۆەرتيكا ل
تۇراقتى
ەلەكتر
سۇراقتارى:
1. دالدىك...
2. كەدەرگىنى ولشەۋىش اسپاپ
3. پريبور ءسوزىنىڭ قازاقشا بالاماسى
4. فيزيك – عالىم
5. مىنا بەلگى قانداي ماعىنا بەرەدى؟
6. جيىلىكتى ولشەۋىش اسپاپ
7. مىنا بەلگى قانداي ماعىنا بەرەدى؟
8. توك ءتۇرى
9. زاريادتالعان بولشەكتەردىڭ رەتتەلگەن قوزعالىسى... توگى دەپ اتالادى.
ءۇ. قورىتىندى
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: وندىرىستىك وقۋدا ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتاردىڭ جۇمىسىمەن تانىسۋ.
ساباق تاقىرىبى: ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى ولشەۋىش اسپاپتار
ساباق ماقساتى: 1) بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار تۋرالى ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛ ولاردىڭ پراكتيكالىق ماڭىزىن ۇعىندىرۋ.
2) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ؛ سويلەۋ شەبەرلىگىن، وي ۇشقىرلىعىن قالىپتاستىرۋ.
3) تاربيەلىك: ەڭبەككە باۋلۋ، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ؛ عىلىمعا قىزىعۋشىلىقتارىن، جانە ماماندىققا سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتۇرى: كىرىكتىرىلگەن ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، جەكە تاپسىرمالارمەن جۇمىس، «بىلگىم كەلەدى»، «وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى.
ءپان ارالىق بايلانىس: 1. فيزيكا – 10، §63 «ەلەكتر ولشەۋىش پريبورلار»،
فيزيكا – 8، §11 «ەلەكتروماگنيتتىك اسپاپتار».
2. ارنايى تەحنولوگيا «ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتار» اۆت. يۋ. د. سيبيكين، 116 - بەت.
كورنەكىلىكتەر: پلاكات «ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتار»، «ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار»، «ءسوزجۇمباق»، ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى، امپەرمەتر، ۆولتمەتر، ەلەكتروماگنيت.
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
1. وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن، سىنىپ بولمەسىنىڭ، وقۋشىلاردىڭ دايىندىعىن تەكسەرۋ.
سۇراقتار: ءىى. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
1. ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتار مەحانيزم ارەكەتىنە قاراي قالاي جىكتەلەدى؟
2. ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتاردىڭ دالدىك كلاسى نەشەگە بولىنەدى؟
3. مىنا اسپاپتاردىڭ بەتىندەگى شارتتى بەلگىلەردى ءتۇسىندىرىڭىز:
1. امپەرمەتر 2. ۆولتمەتر
قورىتىندىلاۋ.
ءىىى. جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ.
ساباق فيزيكا، ارناۋلى ءپان مۇعالىمدەرىمەن بىرىگىپ وتكىزىلەدى.
ەلەكتروتەحنيكا ءپانى ءمۇعالىمى: - ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتارعا ولشەۋىش مەحانيزمدەرىندە ەلەكتر ماگنيتتەن بولاتىن، تۇراقتى جانە اينىمالى توك تىزبەگىندە ولشەۋگە ارنالعان اسپاپتار جاتادى. ولاردىڭ قاتارىنا امپەرمەتر، ۆولتمەتر، فازومەتر ت. ب. اينىمالى توك تىزبەگىندە ولشەۋگە ارنالعان كەڭ تارالعان اسپاپتار كىرەدى.
فيزيكا ءپانى ءمۇعالىمى: سەندەر فيزيكا كۋرسىندا ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتاردىڭ قۇرىلىسىمەن تانىستىڭدار. ەلەكتروماگنيت – تەمىر وزەكشە جانە كاتۋشكادان تۇرادى. ول ءتۇرلى فورمادا جاسالىنىپ، ەلەكتروتەحنيكادا كەڭ قولدانىسقا يە.
باستى قاسيەتى: توكتان اجىراتىلعاندا تەز ماگنيتسىزدەنەدى، جۇمىس كەزىندە كاتۋشكاداعى J توك كۇشىن وزگەرتۋ ارقىلى ماگنيت اسەرىن رەتتەۋگە بولادى. بولات نەمەسە تەمىر وزەكشە اسەرىنەن ماگنيت ءورىسىنىڭ توكقا اسەرى كۇشەيە تۇسەدى.
ەلەكتروتەحنيكا ءپانى ءمۇعالىمى ولشەۋىش اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى بەينەلەنگەن پلاكاتتى جانە قوزعالمالى بولىگىن پايدالانا وتىرىپ قۇرىلىسىن جۇمىس ءپرينسيپىن تۇسىندىرەدى.
ارناۋلى ءپان ءمۇعالىمى: ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتارى بار ەلەكترلىك قۇرىلعىلارىنا تۇسىنىك بەرىپ وتەدى. مىسالى، جوعارى كەرنەۋ جەلىسىندەگى تاراتۋ قۇرىلعىلارىنداعى، تاراتۋ شكافتارىنداعى ولشەۋىش اسپاپتاردىڭ توكتىق جۇكتەمەسى، مونتاجدالۋى تۋرالى ماعلۇمات بەرەدى.
ەلەكتروتەحنيكا ءپانى ءمۇعالىمى: «ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتاردىڭ ىشىندە ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتاردىڭ ارتىقشىلىعى مىنادا: قۇرىلىسى قاراپايىم، اسقىن جۇكتەمەنى كوتەرە الادى. ال كەمشىلىگى: دالدىگى تومەن، وزىندىك قۋاتى جوعارى (10 كۆ) سىرتقى ماگنيتتىك اسەرگە سەزىمتال.
دالدىك كلاسى 1، 0؛ 2، 5؛ 1، 5 بولاتىن 300 ا - دەن 15كا دەيىنگى قالقاندىق (ششيتتىك) امپەرمەترلەر، دالدىك كلاسى 1، 0؛ 1، 5؛ 2، 5 بولاتىن كەرنەۋى 600 ۆ تان 750 كۆ دەيىنگى قالقاندىق ۆولتمەترلەر شىعارىلادى».
داپتەرمەن جۇمىس جۇرگىزۋ.
قىسقاشا لەكسيا جازعىزۋ. تاقتاداعى جازۋلاردى كوشىرتۋ..
IV. بەكىتۋ كەزەڭى
1. ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپقا قانداي اسپاپتار جاتادى؟
2. ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتىڭ جۇمىسىن امپەرمەتر ارقىلى ءتۇسىندىرىڭىز.
3. ۇلەستىرمە سۋرەتتەرمەن جۇمىس: شارتتى بەلگىلەردى ناقتىلاۋ
4. «بىلگىم كەلەدى» وقۋشىلار سۇراقتارىنا جاۋاپ.
«وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى: ءسوزجۇمباق: « ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپ»
مىنا ءسوزجۇمباقتى دۇرىس شەشسەڭىز بويالعان توركوزدەن ەلەكتر ماگنيتتى جۇيەلى اسپاپتىڭ اتى شىعادى.
كلاسى
وممەتر
اسپاپ
لەنس
گوريزونت
فازومەتر
ۆەرتيكا ل
تۇراقتى
ەلەكتر
سۇراقتارى:
1. دالدىك...
2. كەدەرگىنى ولشەۋىش اسپاپ
3. پريبور ءسوزىنىڭ قازاقشا بالاماسى
4. فيزيك – عالىم
5. مىنا بەلگى قانداي ماعىنا بەرەدى؟
6. جيىلىكتى ولشەۋىش اسپاپ
7. مىنا بەلگى قانداي ماعىنا بەرەدى؟
8. توك ءتۇرى
9. زاريادتالعان بولشەكتەردىڭ رەتتەلگەن قوزعالىسى... توگى دەپ اتالادى.
ءۇ. قورىتىندى
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: وندىرىستىك وقۋدا ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتاردىڭ جۇمىسىمەن تانىسۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباق تاقىرىبى: اليۋمينيي سىمداردى پرەستەۋ جانە دانەكەرلەۋ ارقىلى جالعاۋ
-
سىنىپتان تىس جۇمىستىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ماماندىققا سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ؛ ەڭبەككە باۋلۋ؛ جەكە تۇلعا دامىتۋ؛ ادامگەرشىلىككە، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ؛ ۇجىمدىق ەڭبەككە ۇيرەتۋ.
