InfoHub Logo

اتىراۋ وبلىسى، جىلىوي اۋدانى، قۇلسارى قالاسى
جىلىوي مۇناي جانە گاز تەحنولوگيالىق كوللەدجى
«ەلەكترومونتەر» ماماندىعىنىڭ ءى كۋرس ستۋدەنتى: ابيروۆ سايان داۋىلباي ۇلى
حيميا  ءپانى وقىتۋشىسى: ەرگالييەۆا نازگۋل مۋراتوۆنا

 

جوسپار

1. دۇنيە جۇزىندەگى بىرەگەي گاز كەن ورىندارىنىڭ ءبىرى.
2. تەڭىز مۇناي كەن ورىنىنىڭ اشىلۋى تۋرالى.
3. جىبەرىلگەن تەحنيكانىڭ كەنشىلىكتەن جەراستى قىسىم-سالماعى تۋرالى.
4. 1991 جىلى ءساۋىردىڭ 6-دا تەڭىز الاڭىنداعى زاۆودتىڭ 1ء-شى كەن ورىنى ىسكە قوسىلادى.
5. قولدانىلعان ادەبيەتتەر.

تەڭىز مۇناي كەن ورنى - الەمدەگى الىپ مۇناي كەن ورىندارىنىڭ ءبىرى. ول 1979 جىلعى 18 جەلتوقساندا اشىلىپ، 1991 جىلى ءساۋىر ايىندا پايدالانۋعا بەرىلدى.

گەوگرافيالىق ورنى: اتىراۋ وبلىسىنىڭ جىلىوي اۋدانىندا، اتىراۋ قالاسىنان وڭتۇستىك-شىعىسقا قاراي 160 شاقىرىم قاشىقتىقتا، كاسپيي ماڭى ويپاتىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىندا ورنالاسقان.

دۇنيە جۇزىندەگى بىرەگەي –گاز كەن ورىندارىنىڭ ءبىرى – تەڭىز كەن ورىنى اۋماعىندا مۇناي قورى بار ەكەنى سەيسموبارلاۋ ارقىلى 1974 جىلى بەلگىلى بولىپ بارلاۋ –بۇرعىلاۋ ارقىلى 1979 جىلى اشىلدى.

مۇنايلى الاڭ 226 كۆادرات كم، مۇناي–گاز 3867-5415 تەرەڭدىكتەگى تۇز استى قاباتتارىندا. تەڭىز مۇناي الاڭىن يگەرۋدىڭ كوپ قارجى ۇلكەن تەحنولوگيانى قاجەت ەتەتىنى بەلگىلى بولدى.

1985 جىلى شىلدەدە مۇناي ونەركاسىبى مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعىمەن تەڭىز مۇناي كەن ورىنىنڭ اشىلۋىنا جانە وعان تاياۋ تۇزاستى سترۋكتۋرالارىنىڭ ۇلكەن بولاشاعى بار ەكەنىنە بايلانىستى «تەڭىزنەفتەگاز» وندىرىستىك بىلەستىگى قۇرىلدى.

مۇناي الاڭىن بىرتە–بىرتە ىسكە قوسۋ، مۇناي الۋعا دايىندىق جۇرگىزۋدە قيىندىقتى ساتتەر بولماي قالعان جوق.

ونىڭ بىرەۋى 1985 جىلى ماۋسىمنىڭ 25-دە تەڭىز الاڭىنداعى №37 سكۆاجيندا بولعان بۇرىن سوڭدى بولماعان.

جىبەرىلگەن تەحنيكانىڭ كەمشىلىكتەن جاراستى قىسىمىمەن سالماعى 160ت 4،5 كم ترۋبا 9 مينۋتتا اتىلىپ شىقتى. 4467م تەرەڭدىكتەن  900 اتموسفەرا  قىسىممەن اتقىلاعان كۇكىرت سۋتەكتى ، ۋلى گاز ارالاس مۇناي فانتانى جانىپ ،جالىن 200م ، بيىكتىككە دەيىن جەتتى، تەمپەراتۋرا فاكەل مىڭىندا 500،فاكەلدىڭ وزىندە 1500 گرادۋس بولدى. اتقىلاعان مۇناي –گاز ءبىر  جىلدان استام ۋاقىت جانىپ تۇردى. بولىنگەن ۋلى زاتتار ماڭىنداعى جان-جانۋارلاردى قۇرتتى دەۋگە بولادى.

اۆاريالىق مۇناي جانە گاز فانتانىن بولدىرماۋ جانە جويۋ جونىندەگى اسكەري ءبولىم باستىعى نەكراسوۆتىڭ كومانداسى ءبىرىنشى جەتىپ، سكۆاجينا ساعاسىن مۇقياتتايتىن پريەۆەنتردى جاۋىپ ۇلگەردى.

بۇدان ءارى تەڭىزدى يگەرۋى قارقىنى، ورتا بەردى. «تەڭىزنەفتەگاز» وندىرىستىك بىرلەستىگى قىزمەتىن كۇشەيتتى، مۇناي بەرۋگە ءازىر سكۆاجينالار سانى كوبەيدى. 1986 جىلى اقپاننىڭ 6-دا ءبىرىنشى قازىعى قاعىلعان تەڭىز گاز ايىرۋ زۆودى، ۆاحتالىق پوسالكە قۇلسارىداعى ىقشام اۋداندار بوي كوتەرە باستادى.

1991 جىلعى ءساۋىردىڭ 6-دا تەڭىز الاڭىنداعى زاۆودتىق 1ء-شى كەزەگى كتل -1 ىسكە قوسىلدى. جەر قويناۋىنداعى مۇناي، گاز تۇربامەن زاۆودقا جونەلتىلە باستادى. كتل-1 1991 جىلى 1،3 ملن 1992 جىلى 2،9 ملن توننا مۇناي شىعارىپ كۇكىرت جانە كۇكىرت سۋتەكتى كوپتەگەن فراكسيالار ءوندىردى. تەڭىز كومپلەكسىن جاساۋدا 3،5 ملرد ساننىڭ قۇرىلىسى جۇمىسى اتقارىلدى.

1989 جىلدىڭ باسىنان باستاپ 1991 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن پارتكوم، پروفكوم، كامسومول كوميتەتى بىرلەستىگى قۇرىلدى.

قازاقستان سسسر-دىڭ قۇرامىندا بولعان كەزدە بارلىق كاسىپورىندار مەن مەكەمەلەردە پارتيا، كاسىپوداق ۇيىمدارى بولىپ، ولار حالىقتى ەڭبەككە ءتارتىبىن نىعايتۋعا جۇمىسن جۇزەگە اسىرۋدا كادرلاردى ىرىكتەپ، وسىرۋدە ۇلكەن ءرول اتقارادى.  

---