تىلەنشى جايىندا بىرەر ءسوز
بەكبولات بي ۇزاق جاسادى، ابدەن قارتايدى. ارعىننىڭ يگى جاقسىلارى جينالىپ، بەكەڭە سالەمدەسۋگە كەلدى. سونىمەن قابات ويلارىن ايتتى: «ورنىنا قاي بالاسىن لايىقتايتىنىن ءوز اۋزىنان ەستىگىلەرى كەلەتىنىن ءبىلدىردى. بەكەڭنىڭ بايبىشەسىنەن ەكى ەر بالاسى، توقالىنان ءبىر ۇل، ءبىر قىزى بار ەدى. بايبىشەسى جانىندا وتىر». سۇراققا جاۋاپ بەرە الماي، تۇنجىراپ تومەن قاراپ وتىرا بەردى.
كەنەت ءۇيدىڭ ءبىر جاعىندا ءتۇرۋلى تۇرعان جىبەك شىمىلدىق ءتۇرىلىپ، ءبىر جاس قىز شىعا كەلدى. ءۇي تولى ادامدارعا باس ءيىپ، سالەم بەردى دە:
— ۋا، قۇرمەتتى اتالار! ون ەكى اتا ارعىن سىزدەردى از عانا قاراكەسەكتەن شىعىپ بەكەم بيلەپ ەدى، بەكەمدى ايەل دە بولسا شەشەم بيلەپ ەدى. بەكەم ايتپايىن دەمەسە، شەشەمنەن قايمىقپاسا، تىلەنشىجاندى ايتپايتىن نەسى بار، تىلەنشىجاننىڭ ەل بيلەمەيتىن نەسى بار، — دەدى دە، شىمىلدىقتى ءتۇسىرىپ، قىز كوزدەن تاسا بولدى.
بەكەڭ باسىن كوتەرىپ، قالىڭ قاباعىن اشتى دا: «سول شىركىننەن ءۇمىتىم بار»، — دەدى. ءبيدىڭ بۇل شەشىمىن جانىندا وتىرعان بايبىشەسى ماقۇلدادى:
— سول شىركىننەن مەنىڭ دە ءۇمىتىم بار ەدى-اۋ! ءبىراق... بايدىڭ ءارۋاعى اق بۋرا، تىلەنشىجاننىڭ ءارۋاعى اق تايلاق ەدى. ول ءالى شوگىپ، ءالى تۇرادى، ءالى تۇرىپ، ءالى شوگەدى. وسى شىركىن ەر جەتىپ، دارەجەسى كوتەرىلسە، ەلدى ءبىر تۇزەپ، ءبىر بۇزىپ، مازاسىن كەتىرەدى-اۋ دەپ ويلايمىن، — دەدى قارت انا.
شىنىندا، بايبىشەدەن تۋعان ەكى ۇل مومىن ەدى، توقالدان تۋعان تىلەنشى پىسىق، اسا زەيىندى بولاتىن. اتا مەن انا بالاعا سىنشى عوي، قارتتار قاتەلەسكەن جوق. ولاردىڭ پىكىرىن جينالعان جۇرت قوستادى، تىلەنشىنى بي كوتەرۋگە ۇيعاردى. بۇل كەزدە تىلەنشى جىلقىدا ەدى، مالىن جايىپ كەلىپ، ەندى نۇراعا قاپتات قاندى. اق كيىزىن، اسىل كيىمدەرىن الىپ، ەل ادامدارى نۇرا بويىنداعى مال سۋاتىنا كەلدى.
بارلىق مال سۋعا ءتۇسىپ، سۋسىنداپ تۇر. مالشىلار سۋاتتان كەيىنىرەك توبەشىكتە كيىمدەرىن ءۇيىپ قويىپ، ويىن سوعىپ ءجۇر. تىلەنشى سول اسىر سالىپ جۇرگەن توپتىڭ ىشىندە.
ەل ادامدارى وزەن جاعاسىنا، ءبىر قىرقاعا ءتۇستى دە، تىلەنشىنى شاقىرتتى. ول كيىمدەرىن كيىپ، جيىنعا كەلىپ سالەمدەستى. اقساقالدار وعان ۇرىسا باستادى:
— اكەڭ قارتايدى، كوزى تىرىسىندە ونىڭ ورنىنا سەنى بي كوتەرمەكپىز. ال، سەن قويشى-قولاڭشىمەن الىسىپ-جۇلىسىپ، ءقادىرلى باسىڭدى كىشىرەيتىپ ءجۇرسىڭ. مۇنىڭ ۇيات ەمەس پە؟ — دەستى.
تىلەنشى سويلەۋگە رۇقسات الىپ، بىلاي دەدى:
— اكەم حاننىڭ دا، ەلدىڭ دە ءقادىرلى ادامى بولدى. وعان ەل جاقسىلارى كەلسە، كىدىرىسسىز كىرىپ، ۇزاق اڭگىمەلەسەتىن، كەلگەندەگى شارۋاسىن ايتىپ، ونى تىندىرىپ قايتاتىن ەدى. ال مومىن شارۋالار، اسىرەسە كەدەيلەر مەن مالشى-جالشىلار ايبارلى بيگە كىرە المايتىن، كوپ ۋاقىت بوسقا تۇرىپ، مۇڭ-مۇددەسىن، تىلەگىن ايتا الماي، رەنجىپ قايتاتىن ەدى. سوندا مەن: «ەرجەتىپ، ەل قۇرمەتىنە بولەنگەن ادام بولسام، ءالسىز ادامدار، مومىن شارۋالار قايمىقپاي كىرىپ، ارىزىن ايتا الاتىنداي بولسام-اۋ!» — دەيتىن ەدىم. سول ماقساتپەن كەدەيلەردى، مالشى-جالشىلاردى وسى باستان جاقىن تارتىپ، وزىمە ۇيرەتىپ ءجۇرمىن. ماعان ءىسى تۇسكەندەي بولسا، «ءوزىمىزدىڭ تىلەنشى عوي دەپ بوگەلمەي كىرىپ، ارمانىن جاسىرماي ايتاتىن بولسىنشى» دەگەن ويدامىن.
جينالعان جۇرت تۇگەل ريزا بولىپ، تىلەنشىنى قۇرمەتپەن بي كوتەردى.
You Might Also Like
-
قازاقتىڭ بەرەكەسى مەن قۋانىشىن،قايعىسى مەن مۇڭىن بىرگە بولىسەتىن،جاقسىلىعىڭدى ماقتاپ،جاماندىعىڭدى بەتىڭە باساتىن اعايىننىڭ،ون شاقتى ۇل ،مونشاقتى قىز وسىرگەن،شاڭى مەن ءتۇتىنىنىڭ ءيىسى،قىمبات ءاتىردىڭ ي...
