ءتىلىم - مەنىڭ تىرەگىم
ءوزiن - ءوزi تانۋ ساباعىنىڭ جوسپارى (4 سىنىپ)
تاقىرىبى: ءتىلىم - مەنىڭ تىرەگىم
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ «ءتىل»، «وتان» قۇندىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.-
مىندەتتەرى:
- انا ءتىلىنىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ؛
- انا تىلىنە دەگەن قۇشتارلىقتارىن ارتتىرۋ؛
انا ءتىلىن سۇيۋگە، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ؛
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. 2 مين. سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردىڭ كوڭىل - كۇيىن سۇراۋ، ساباققا قاتىسۋدى تەكسەرۋ.
تىنىشتىق ءساتى. باياۋ اۋەن تىڭداي وتىرىپ جاساۋ. «كۇننىڭ نۇرى»
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق - قولىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ، كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك - قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى. نۇردى قۇلاقتارىڭىزعا باعىتتاڭىز، قۇلاقتارىڭىز تەك جاقسى ءسوز بەن اسەم اۋەندى عانا ەستيدى. نۇر كوزدەرىمىزگە دە جەتتى، كوزىمىز تەك جاقسىعا قاراپ، بارىنەن جاقسىلىقتى عانا كورەدى. ءسىزدىڭ باسىڭىز تۇگەلدەي نۇرعا بولەنىپ، باسىڭىزعا تەك ىزگى، ساۋلەلى وي كەلەدى.
نۇر بىرتە - بىرتە قارقىن جانە شۇعىلانا باستايدى، ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەن شىعىپ، جان - جاعىڭىزعا ساۋلە شاشادى. وسى نۇردى تۋىسقاندارىڭىزعا، مۇعالىمدەرىڭىزگە، دوستارىڭىزعا، تانىستارىڭىزعا باعىتتاڭىز. نۇردى ۋاقىتشا تۇسىنىسپەي، رەنجىسىپ جۇرگەن ادامدارعا دا باعىتتاڭىز، ولاردىڭ دا جۇرەگى نۇرعا تولسىن.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان - جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر - تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز.
ويشا ايتىڭىز:
«مەن نۇرلىمىن...
نۇر مەنىڭ ىشىمدە...
مەن نۇرمىن».
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
- جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى.
- راحمەت.
كىم ءوزىنىڭ اسەرىمەن بولىسكىسى كەلەدى؟
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ ساحنالاۋ انا ءتىلىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ مەن وقۋشىلاردىڭ تۋعان ءتىلىن جەتە بىلۋگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ساباق ساحنالاۋ تۇرىندە ۇيىمداستىرىلادى.
ءۇنتاسپادان س. تۇرىسبەكتوۆتىڭ «كوڭىل تولقىنى» كۇيى ورىندالىپ تۇرادى.
تاقتادان ءساندى بەزەندىرىلگەن سارايدىڭ ءۇش قاقپاسىنىڭ كورىنىسى كورىنەدى.
ءبىرىنشى قاقپاعا «تانىم»، ەكىنشىسىنە «عۇلامالار»، ۇشىنشىسىنە «قازىنا» دەپ جازىلعان.
ورتاعا پاتشا رولىندەگى بالا شىعادى. قاسىندا ۋازىرلەرى بار. (ءمۇعالىم كەيىپكەرلەردى الدىن - الا دايىنداپ قويادى).
پاتشا: - تىلدەر پاتشالىعىنا ساياحات جاساۋدى كوپتەن كوڭىلىمە ءتۇيىپ ءجۇر ەدىم. سونىڭ ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. مەن قازاق ءتىلى تۋرالى بىلسەم دەيمىن. \ۋازارلەرى ءيىلىپ، قاقپانىڭ ەسىگىن اشادى.\
سابينا: - سوناۋ بەسىنشى، التىنشى عاسىرلاردان باستاپ ۋاقىت سىنىنا توتەپ بەرىپ، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن جەتكەن ورحون - ەنەسەي، تالاس سىنا جازۋلارى قازاق ءتىلىنىڭ كەزىندە وركەندەپ، گۇلدەنگەن داۋرەنىن ايعاقتايدى.
زارينا: قازاق ءتىلى حالقىمىزدىڭ تاريحى،، شەجىرەسى، ارمانى مەن ءۇمىتى، قايعىسى مەن قۋانىشى، ءومىر ءۇنى.
ايتەگىن: انا ءتىلىمىز ارقىلى ءبىز وتانىمىزدى، حالقىمىزدى تانىپ بىلەمىز.
جانەل: ەل جۇرتىمىزدى، تۋعان جەرىمىزدى، ونىڭ وزەن، كولدەرىن، بورانى مەن نايزاعايىن انا ءتىلىمىز ارقىلى قابىلداپ، سولارعا دەگەن پەرزەنتتىك ماحابباتىمىزدى انا ءتىلىارقىلى جەتكىزەمىز.
توميريس: انا ءتىلى اتا بابا مۇراسى. ءتىل اتا بابا اماناتى. عاسىردان عاسىرعا، ۇرپاقتان ۇرپاققا ۇلاسقان، بابادان بالاعا جالعاسقان ۇلى مۇرالاردىڭ ۇلىسى.
پاتشا ۋازىرلەرىمەن «عۇلامالار» قاقپاسىنا كەلەدى. بۇل جەردە قازاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن عۇلامالاردىڭ پورترەتتەرىنەن جاسالعان توپتامالار كورسەتىلەدى.
ءمۇعالىم: - قازاق ءتىلى - ايتەكە، تولە، قازىبەك بيلەر سىندى شەشەندەردىڭ، اباي، جامبىل، ا. بايتۇرسىنوۆ، م. جۇمابايەۆ، س. سەيفۋللين، م. اۋەزوۆ سياقتى الىپ اقىن - جازۋشىلاردىڭ، قاجىمۇقان، ب. مومىشۇلىنداي اتاقتى باتىرلاردىڭ ءتىلى. قازاق ءتىلى – قازاقتىڭ جوعىن جوقتاپ وتكەن ش. ءۋاليحانوۆ پەن ت. رىسقۇلبەكوۆتاي ارىستىڭ ءتىلى.
پاتشا: - تۋعان ءتىلىم، تۋرالى ولەڭ تىڭداسام دەيمىن.
ءمۇعالىم وقۋلىقتاعى ولەڭدى مانەرلەتىپ وقىتادى.
ءۇش باقىتىم
م. ماقاتايەۆ
• «ءبىرىنشى باقىت»نە؟ ەكىنشى باقىت نە؟ ءۇشىنشى باقىت نە؟
• التىننان قىمبات نە ەكەن؟
پاتشا جايلاپ «قازىنا» قاقپاسىنا جاقىندايدى.
پاتشا: - بۇل قانداي كەرەمەت بولدى ەكەن، ا؟!
نوكەرلەرى قاقپانى يتەرەدى. قاقپا اشىلمايدى.
پاتشا (اشۋلانىپ) – مەنىڭ كىم ەكەنىمدى بىلمەيدى - اۋ شاماسى – دەپ، قاقپانى ءوزى
يتەرەدى.
ءبارىبىر اشىلمايدى. ول قاقپا ەسىگىن قاعىپ - قاعىپ جىبەرەدى. سوندا ارعى جاعىنان تىلدەي قاعاز تۇسەدى. نوكەرى اشىپ وقيدى:
دۇنيەدە نە ءتاتتى؟
دۇنيەدە نە اششى؟
پاتشا: - مۇنىڭ ءمانىسى نەدە؟ – دەپ، وقۋشىلاردان سۇرايدى.
بالالاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى.
ءابىلحايىر: و، حان يەم!
دۇرىس سويلەي ءبىلۋ دە ونەر، جۇيەسىن تاۋىپ سويلەگەن ءسوز جۇرەككە جەتىپ، جۇيەنى بوساتادى. سوندىقتان دا ءتىل – ءتاتتى. جەبە سالعان جارا جازىلار، بالتامەن وتالعان ورمان قايتا وسەر، ءبىراق ءتىلدىڭ جاراسى جازىلماس. سوندىقتان دا ءتىل - اششى.
ب ا ق دەگەنىمىز نە؟
بايلىق دەگەنىمىز نە؟
باقىت دەگەنىمىز نە؟
ايبار:
تولە بي:
ب ا ق ۇزاتىلعان قىز،
بايلىق ەريتىن مۇز
بالا ارتتا قالعان ءىز
ءومىردىڭ ادامعا ەڭ جاقىن سىيى
سىيلاسقان ءسىز بەنەن ءبىز.
ەرنازار ايتەكە بي:
سۋالمايتىن سۋات جوق
تارتىلمايتىن بۇلاق جوق
تامىرى سۋدا تۇرسا دا،
قۋرامايتىن قۇراق جوق.
ۋاقتىسى جەتكەندە،
تەك جاقسىدان ولمەيتىن ءسوز.
سول ۋاقىتتا قاقپا اشىلادى. جاساندى گۇلدەرمەن بەزەندىرىپ جاساعان باقتاعى بۇلاق باسىنان «انا ءتىلىم - قازىنام» دەگەن جازۋى بار كىتاپتى پاتشا قولىنا الادى، پاراقتاپ قاراي باستايدى.
پاتشا: - ماعان كومەك قاجەت بولدى، كىم كومەكتەسەر ەكەن؟ مىنا كىتاپتا بەرىلگەن ماقال - ماتەلدەردى اياقتاۋ كەرەك. پاتشا ماقال - ماتەلدى وقيدى، بالالار ءارى قاراي جالعاستىرادى.
ءوز بىلمەگەنىڭدى كىسىدەن سۇرا،
ۇلكەن بولماسا،....
ونەر الدى -...
ءجىپتىڭ ۇزىنى، ءسوزدىڭ... جاقسى.
ءپىل كۇشتى،
ءپىل كۇشتى ەمەس،... كۇشتى.
وتىز تىستەن شىققان ءتىس،
وتىز رۋلى... تارايدى.
جۇيەلى ءسوز – جۇيەسىن تابار،
جۇيەسىز ءسوز -...
پاتشا: - ويپىرماي - ا! ءتىلدىڭ قۇدىرەتى وسى دە. بالالار، سەندەرگە ۇلكەن راحمەت. ساۋ بولىڭدار!
پاتشا نوكەرلەرىمەن شىعىپ كەتەدى.
ءمۇعالىم ساباقتى قورىتىندىلايدى:
- بالالار، ساحنالاندىرۋ ارقىلى جانە ءوزىمىزدىڭ ومىردەن تۇيگەنىمىزدەن ۇققانىمىزداي ءتىل بالاعا انانىڭ اق سۇتىنەن تۋىلعان ساتىنەن - اق بەرىلەدى. ءتىل ادامدى جاقسى دا، جاعىمسىز دا كورسەتەدى
تاقىرىبى: ءتىلىم - مەنىڭ تىرەگىم
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ «ءتىل»، «وتان» قۇندىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.-
مىندەتتەرى:
- انا ءتىلىنىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ؛
- انا تىلىنە دەگەن قۇشتارلىقتارىن ارتتىرۋ؛
انا ءتىلىن سۇيۋگە، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ؛
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. 2 مين. سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردىڭ كوڭىل - كۇيىن سۇراۋ، ساباققا قاتىسۋدى تەكسەرۋ.
تىنىشتىق ءساتى. باياۋ اۋەن تىڭداي وتىرىپ جاساۋ. «كۇننىڭ نۇرى»
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق - قولىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ، كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك - قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى. نۇردى قۇلاقتارىڭىزعا باعىتتاڭىز، قۇلاقتارىڭىز تەك جاقسى ءسوز بەن اسەم اۋەندى عانا ەستيدى. نۇر كوزدەرىمىزگە دە جەتتى، كوزىمىز تەك جاقسىعا قاراپ، بارىنەن جاقسىلىقتى عانا كورەدى. ءسىزدىڭ باسىڭىز تۇگەلدەي نۇرعا بولەنىپ، باسىڭىزعا تەك ىزگى، ساۋلەلى وي كەلەدى.
نۇر بىرتە - بىرتە قارقىن جانە شۇعىلانا باستايدى، ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەن شىعىپ، جان - جاعىڭىزعا ساۋلە شاشادى. وسى نۇردى تۋىسقاندارىڭىزعا، مۇعالىمدەرىڭىزگە، دوستارىڭىزعا، تانىستارىڭىزعا باعىتتاڭىز. نۇردى ۋاقىتشا تۇسىنىسپەي، رەنجىسىپ جۇرگەن ادامدارعا دا باعىتتاڭىز، ولاردىڭ دا جۇرەگى نۇرعا تولسىن.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان - جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر - تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز.
ويشا ايتىڭىز:
«مەن نۇرلىمىن...
نۇر مەنىڭ ىشىمدە...
مەن نۇرمىن».
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
- جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى.
- راحمەت.
كىم ءوزىنىڭ اسەرىمەن بولىسكىسى كەلەدى؟
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ ساحنالاۋ انا ءتىلىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ مەن وقۋشىلاردىڭ تۋعان ءتىلىن جەتە بىلۋگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ساباق ساحنالاۋ تۇرىندە ۇيىمداستىرىلادى.
ءۇنتاسپادان س. تۇرىسبەكتوۆتىڭ «كوڭىل تولقىنى» كۇيى ورىندالىپ تۇرادى.
تاقتادان ءساندى بەزەندىرىلگەن سارايدىڭ ءۇش قاقپاسىنىڭ كورىنىسى كورىنەدى.
ءبىرىنشى قاقپاعا «تانىم»، ەكىنشىسىنە «عۇلامالار»، ۇشىنشىسىنە «قازىنا» دەپ جازىلعان.
ورتاعا پاتشا رولىندەگى بالا شىعادى. قاسىندا ۋازىرلەرى بار. (ءمۇعالىم كەيىپكەرلەردى الدىن - الا دايىنداپ قويادى).
پاتشا: - تىلدەر پاتشالىعىنا ساياحات جاساۋدى كوپتەن كوڭىلىمە ءتۇيىپ ءجۇر ەدىم. سونىڭ ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. مەن قازاق ءتىلى تۋرالى بىلسەم دەيمىن. \ۋازارلەرى ءيىلىپ، قاقپانىڭ ەسىگىن اشادى.\
سابينا: - سوناۋ بەسىنشى، التىنشى عاسىرلاردان باستاپ ۋاقىت سىنىنا توتەپ بەرىپ، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن جەتكەن ورحون - ەنەسەي، تالاس سىنا جازۋلارى قازاق ءتىلىنىڭ كەزىندە وركەندەپ، گۇلدەنگەن داۋرەنىن ايعاقتايدى.
زارينا: قازاق ءتىلى حالقىمىزدىڭ تاريحى،، شەجىرەسى، ارمانى مەن ءۇمىتى، قايعىسى مەن قۋانىشى، ءومىر ءۇنى.
ايتەگىن: انا ءتىلىمىز ارقىلى ءبىز وتانىمىزدى، حالقىمىزدى تانىپ بىلەمىز.
جانەل: ەل جۇرتىمىزدى، تۋعان جەرىمىزدى، ونىڭ وزەن، كولدەرىن، بورانى مەن نايزاعايىن انا ءتىلىمىز ارقىلى قابىلداپ، سولارعا دەگەن پەرزەنتتىك ماحابباتىمىزدى انا ءتىلىارقىلى جەتكىزەمىز.
توميريس: انا ءتىلى اتا بابا مۇراسى. ءتىل اتا بابا اماناتى. عاسىردان عاسىرعا، ۇرپاقتان ۇرپاققا ۇلاسقان، بابادان بالاعا جالعاسقان ۇلى مۇرالاردىڭ ۇلىسى.
پاتشا ۋازىرلەرىمەن «عۇلامالار» قاقپاسىنا كەلەدى. بۇل جەردە قازاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن عۇلامالاردىڭ پورترەتتەرىنەن جاسالعان توپتامالار كورسەتىلەدى.
ءمۇعالىم: - قازاق ءتىلى - ايتەكە، تولە، قازىبەك بيلەر سىندى شەشەندەردىڭ، اباي، جامبىل، ا. بايتۇرسىنوۆ، م. جۇمابايەۆ، س. سەيفۋللين، م. اۋەزوۆ سياقتى الىپ اقىن - جازۋشىلاردىڭ، قاجىمۇقان، ب. مومىشۇلىنداي اتاقتى باتىرلاردىڭ ءتىلى. قازاق ءتىلى – قازاقتىڭ جوعىن جوقتاپ وتكەن ش. ءۋاليحانوۆ پەن ت. رىسقۇلبەكوۆتاي ارىستىڭ ءتىلى.
پاتشا: - تۋعان ءتىلىم، تۋرالى ولەڭ تىڭداسام دەيمىن.
ءمۇعالىم وقۋلىقتاعى ولەڭدى مانەرلەتىپ وقىتادى.
ءۇش باقىتىم
م. ماقاتايەۆ
• «ءبىرىنشى باقىت»نە؟ ەكىنشى باقىت نە؟ ءۇشىنشى باقىت نە؟
• التىننان قىمبات نە ەكەن؟
پاتشا جايلاپ «قازىنا» قاقپاسىنا جاقىندايدى.
پاتشا: - بۇل قانداي كەرەمەت بولدى ەكەن، ا؟!
نوكەرلەرى قاقپانى يتەرەدى. قاقپا اشىلمايدى.
پاتشا (اشۋلانىپ) – مەنىڭ كىم ەكەنىمدى بىلمەيدى - اۋ شاماسى – دەپ، قاقپانى ءوزى
يتەرەدى.
ءبارىبىر اشىلمايدى. ول قاقپا ەسىگىن قاعىپ - قاعىپ جىبەرەدى. سوندا ارعى جاعىنان تىلدەي قاعاز تۇسەدى. نوكەرى اشىپ وقيدى:
دۇنيەدە نە ءتاتتى؟
دۇنيەدە نە اششى؟
پاتشا: - مۇنىڭ ءمانىسى نەدە؟ – دەپ، وقۋشىلاردان سۇرايدى.
بالالاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى.
ءابىلحايىر: و، حان يەم!
دۇرىس سويلەي ءبىلۋ دە ونەر، جۇيەسىن تاۋىپ سويلەگەن ءسوز جۇرەككە جەتىپ، جۇيەنى بوساتادى. سوندىقتان دا ءتىل – ءتاتتى. جەبە سالعان جارا جازىلار، بالتامەن وتالعان ورمان قايتا وسەر، ءبىراق ءتىلدىڭ جاراسى جازىلماس. سوندىقتان دا ءتىل - اششى.
ب ا ق دەگەنىمىز نە؟
بايلىق دەگەنىمىز نە؟
باقىت دەگەنىمىز نە؟
ايبار:
تولە بي:
ب ا ق ۇزاتىلعان قىز،
بايلىق ەريتىن مۇز
بالا ارتتا قالعان ءىز
ءومىردىڭ ادامعا ەڭ جاقىن سىيى
سىيلاسقان ءسىز بەنەن ءبىز.
ەرنازار ايتەكە بي:
سۋالمايتىن سۋات جوق
تارتىلمايتىن بۇلاق جوق
تامىرى سۋدا تۇرسا دا،
قۋرامايتىن قۇراق جوق.
ۋاقتىسى جەتكەندە،
تەك جاقسىدان ولمەيتىن ءسوز.
سول ۋاقىتتا قاقپا اشىلادى. جاساندى گۇلدەرمەن بەزەندىرىپ جاساعان باقتاعى بۇلاق باسىنان «انا ءتىلىم - قازىنام» دەگەن جازۋى بار كىتاپتى پاتشا قولىنا الادى، پاراقتاپ قاراي باستايدى.
پاتشا: - ماعان كومەك قاجەت بولدى، كىم كومەكتەسەر ەكەن؟ مىنا كىتاپتا بەرىلگەن ماقال - ماتەلدەردى اياقتاۋ كەرەك. پاتشا ماقال - ماتەلدى وقيدى، بالالار ءارى قاراي جالعاستىرادى.
ءوز بىلمەگەنىڭدى كىسىدەن سۇرا،
ۇلكەن بولماسا،....
ونەر الدى -...
ءجىپتىڭ ۇزىنى، ءسوزدىڭ... جاقسى.
ءپىل كۇشتى،
ءپىل كۇشتى ەمەس،... كۇشتى.
وتىز تىستەن شىققان ءتىس،
وتىز رۋلى... تارايدى.
جۇيەلى ءسوز – جۇيەسىن تابار،
جۇيەسىز ءسوز -...
پاتشا: - ويپىرماي - ا! ءتىلدىڭ قۇدىرەتى وسى دە. بالالار، سەندەرگە ۇلكەن راحمەت. ساۋ بولىڭدار!
پاتشا نوكەرلەرىمەن شىعىپ كەتەدى.
ءمۇعالىم ساباقتى قورىتىندىلايدى:
- بالالار، ساحنالاندىرۋ ارقىلى جانە ءوزىمىزدىڭ ومىردەن تۇيگەنىمىزدەن ۇققانىمىزداي ءتىل بالاعا انانىڭ اق سۇتىنەن تۋىلعان ساتىنەن - اق بەرىلەدى. ءتىل ادامدى جاقسى دا، جاعىمسىز دا كورسەتەدى
You Might Also Like
