تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى
قاراعاندى وبلىسى ،قارقارالى قالاسى،
اكادەميك و. ا. جاۋتىكوۆ اتىنداعى
№1 قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى:
باكيروۆا گۇلمايرا مالگاجداروۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ءتىرى اعزالارعا ءتان قاسيەت - تىنىس الۋدىڭ ماڭىزىن، تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى تۋرالى ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ، عىلىمي دۇنيە تانىمىن قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز بەتىنشە ىزدەنۋىن قالىپتاستىر. ساباققا بەلسەندىلىكتەر مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: سالاۋاتتى، سانالى تۇلعانى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەلەكتروندى وقۋلىق، مۋلياج، تىرەك سىزبا نۇسقالارى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
ءى V. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ
V. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ
Vءى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ تەست ارقىلى جۇرەدى.
1. قان قىسىمىنىڭ كوتەرىلۋىنەن پايدا بولاتىن اۋرۋ
ا) گيپوتونيا ب) جۇرەك تالماسى گ) گەموفيليا
ءا) گيپەرتونيا ۆ) قان ازدىق
2. قان اينالىمىنىڭ ەكى شەڭبەرىنەن قان نەشە سەكۋندتا اينالىپ وتەدى؟
ا) 20 - 23سەك
ءا) 19 - 20سەك
ب) 18 - 17سەك
ۆ) 24 - 25سەك
گ) 16 - 20سەك
3. ليمفا قانداي قاسيەتىمەن پلازمادان ەرەكشەلەنەدى
ا) ءنارۋىزى از
ءا) ەريتروسيتتەرى بولادى
ب) گليۋكوزاسى كوپ
ۆ) ءنارۋىزى كوپ
گ) گليۋكوزاسى از
4. ەڭ ءىرى ليمفا تامىرى؟
ا) ليمفا ءتۇيىنى
ءا) ليمفا وزەگى
ب) قاقپاقشالارى
ۆ) ليمفا قىلتامىرى
گ) ليمفا ۆەنا
5. قانداي گەموگلوبيننىڭ كەمۋىنەن بولاتىن اۋرۋ
ا) قانازدىق
ءا) لەيكەميا
ب) گيپەرتونيا
ۆ) گەموفيليا
گ) گيپوتونيا
سايكەستىك تەستى:
1. سالاتامىر
2. كوكتامىر
3. قىلتامىر
ا) تەرەڭ ورنالاسادى
ءا) جۇرەككە قان اپارادى
ب) قاندى جۇرەكتەن دەنەگە
ۆ) قان قىسىمى جوعارى بولادى
گ) قاننىڭ ءتۇسى قوشقىل
د) وتە جىڭىشكە بولادى
ە) تەرى استىندا ورنالاسادى
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
جوسپار:
1. تىنىس الۋ پروسەسى
2. تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى
تىنىس الۋ - ءتىرى اعزالارعا ءتان قاسيەت. بۇل ساباقتى گرەكتىڭ ۇلى اقىنى ءوۆيدييدىڭ «تىنىسىم باردا، ۇمىتتەنەمىن» سوزىمەن باستاساق، تىنىس الۋدىڭ ماڭىزىن تۇسىنەمىز. ادام اشتىققا، شولگە، ۇيقىسىزدىققا شىداي الۋى مۇمكىن ءبىراق، ادام اۋاسىز ءبىر مينۋتتا ءومىر سۇرە المايدى. بيولوگيالىق تۇرعىدا تىنىس الۋ دەگەنىمىز مۇشەلەر مەن قورشاعان ورتانىڭ اراسىنداعى گاز الماسۋدى ايتادى. جەر بەتىندەگى تىرشىلىك ەتەتىن ءتىرى اعزالاردىڭ بارلىعى تىنىس الۋ كەزىندە وتتەگىن قابىلداپ، كومىرقىشقىل گازىن بولەدى. اعزانىڭ ءاربىر جاسۋشاسىنىڭ جۇمىسى(بۇلشىق ەتتەردىڭ جيىرىلۋى، تەردىڭ، سىلەكەيدىڭ ءبولىنۋى، قوزۋدىڭ بەرىلۋى) ەنەرگيانى جۇمساۋعا تىكەلەي بايلانىستى.
ەنەرگيا اعزالىق زاتتاردىڭ توتىعۋى مەن ىدىراۋىنان بوساپ شىعادى. توتىعۋعا وتتەگى جۇمسالادى. اعزادا وتتەگىنىڭ قورى بولمايدى. اعزا تانىس العاندا وتتەگىن قابىلدايدى، ىدىراۋ ونىمدەرى اعزادان سىرتقا شىعارىلادى. تىنىس الۋ مۇشەلەرى، قان اينالىم جۇيەسى، اعزا مەن قورشاعان ورتا اراسىنداعى گاز الماسۋدى قامتاماسىز ەتەدى. اعزالىق زاتتاردان ەنەرگيا بوساۋ ءۇشىن وتتەگى قاجەت.
مۇرىن قۋىسىنىڭ قۇرىلىسى. اۋا تاناۋ تەسىكتەرى ارقىلى كەڭسىرىككە بارادى. كەڭسىرىكتى سۇيەكتى - شەمىرشەكتى پەردە وڭ جانە سول جاق جارتىعا ءبولىپ تۇرادى. كەڭسىرىكتىڭ قابىرعالارىن ەپيتەليي ۇلپاسىنان تۇزىلگەن كىرپىكشەلەرى مەن تۇكتەرى بار سىلەكەيلى قابىقشا قاپتايدى. وندا كوپتەگەن ۇساق بەزدەر بولادى. بەزدى جاسۋشالاردان بولىنگەن شىرىش شاڭ مەن توزاڭداردى ۇستاپ قالادى. ءارى اۋا ىلعالدانادى. سىلەمەيلى قابىقشا قانتامىرلارىنا باي. مۇرىن قۋىسىنداعى ۇساق كوپتەگەن قانتامىرلاردىڭ اسەرىنەن اۋا ءبىرشاما جىلىنىپ، ودان ءارى وتەدى. قان جاسۋشالارى - لەيكوسيتتەر مۇرىن قۋىسىنا ەنگەن ميكروبتاردى جويادى.
كەڭسىرىكتىڭ جوعارعى جاعىندا ءتۇرلى يىستەردى قابىلدايتىن ءيىس سەزۋ جۇيكەلەرىنىڭ ۇشتارى ورنالاسادى. مۇرىن قۋىسى ىشكى تاناۋ تەسىگى ارقىلى جۇتقىنشاقپەن جالعاسادى. جۇتقىنشاقتا اسقورىتۋ جانە تىنىس الۋ جۇيەلەرىنىڭ جولى تۇيىسەدى. تاماق جۇتقىنشاقتان وڭەشكە، اۋا جۇتقىنشاق ارقىلى كومەكەيگە وتەدى. جۇتقىنشاق ءارى اسقورىتۋ، ءارى تىنىس الۋ مۇشەلەر جۇيەسىنە جاتادى.
كومەكەي - مويىننىڭ الدىڭعى جاعىندا ورنالاسقان ءىشى قۋىس شەمىرشەكتى مۇشە. ونىڭ ىشكى بەتىن سىلەمەيلى قابىقشا استارلاپ جاتادى. قابىرعاسى 3سىڭار، 3جۇپ شەمىرشەكتەردەن تۇزىلگەن. ءىرى شەمىرشەكتەرىنە: تومەنگى بولىگىندەگى ساقينا ءتارىزدى، الدىڭعى جاعى مەن بۇيىرىندەگى قالقانشا ءتارىزدى، ۇستىڭگى جاعىنداعى كومەكەي قاقپاقشاسى جاتادى. كومەكەيدىڭ ارتقى جاعىندا 3جۇپ مايدا شەمىرشەكتەر بولادى.
دىبىس سىڭىرلەرىنىڭ اراسىنداعى كەڭىستىكتى دىبىس ساڭىلاۋى دەيدى.
ادام دەم شىعارعاندا دىبىس ساڭلاۋى تارالىپ، دىبىس شىعادى. دىبىستىڭ شىعۋى ادام سويلەگەندە اۋا اعىنىنىڭ دىبىس سىڭىرلەرىن تەربەتۋىنە بايلانىستى. دىبىس سىڭىرلەرى نەعۇرلىم ۇزىن بولسا، ونىڭ تەربەلىسىنەن جۋان دىبىس شىعادى. ەر ادامداردىڭ كومەكەيى ۇلكەن، دىبىس سىڭىرلەرى ۇزىن، داۋىستارى جۋان. مويىننىڭ الدىڭعى جاعىنداعى ەڭ ءىرى قالقانشا شەمىرشەكتىڭ ۇلكەن ۇشكىر ءتۇيىنى جۇتقىنشاق شودىرى دەپ اتالادى. ەر ادامداردا كومەكەيدىڭ ورتاشا ۇزىندىعى 44مم. ايەلدەردىڭ كومەكەيى كىشىلەۋ، دىبىس سىڭىرلەرى قىسقا بولعاندىقتان، داۋىسى جىڭىشكە بولادى، ونىڭ ورتاشا ۇزىندىعى 36مم. اۋىز قۋىسىندا دىبىس شىعارۋعا ءتىل، ەرىن، جاقسۇيەكتەرى قاتىسادى.
كەڭىردەك – كومەكەيدىڭ جالعاسى، ءىشى قۋىس تۇتىك ءپىشىندى شەمىرشەكتى مۇشە. ول وڭەشتىڭ الدىڭعى جاعىندا ورنالاسادى، ۇزىندىعى شامامەن 9-12سم، ال ديامەترى 15-18مم. كەڭىردەكتىڭ الدىڭعى قابىرعاسى بىرىمەن - ءبىرى سىڭىرلەر ارقىلى ءوزارا بايلانىسقان جارتىلاي شەمىرشەكتى ساقينالاردان تۇرادى.
كەڭىردەك 5ء-شى ارقا ومىرتقاسىنىڭ تۇسىنان وڭ جانە سول جاق وكپەگە باراتىن 2 اۋاتامىرعا تارماقتالادى. اۋاتامىر كەڭىردەكتىڭ جالعاسى. ىشكى بەتى سىلەمەيلى قابىقشامەن قاپتالعان. اۋاتامىرلارى وكپەدە وتە كوپ تارماقتارعا بولىنگەن. ەڭ جىڭىشكە تارماقتارى اۋا تامىرلىق تارماقشالار دەپ اتالادى. الۆەولانىڭ ديامەترى 0، 2 - 0، 3مم، قابىرعالارى ءبىر قابات ەپيتەليي جاسۋشالارىنان تۇرادى. وكپە كوپىرشىكتەرىنىڭ سىرتىن تۇتاس قىلتامىرلار تورلاپ جاتادى.
جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋ:
1. تىنىس الۋ مۇشەلەرىنە نەلەر جاتادى؟
2. كومەكەي قانداي قىزمەت اتقارادى؟
3. كەڭىردەك قايدا ورنالاسقان؟
4. الۆەوللا قانداي ماعىنا بىلدىرەدى؟
ۇيگە تاپسىرما:
تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسىن وقۋ، اڭگىمەلەۋ.
اكادەميك و. ا. جاۋتىكوۆ اتىنداعى
№1 قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى:
باكيروۆا گۇلمايرا مالگاجداروۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ءتىرى اعزالارعا ءتان قاسيەت - تىنىس الۋدىڭ ماڭىزىن، تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى تۋرالى ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ، عىلىمي دۇنيە تانىمىن قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز بەتىنشە ىزدەنۋىن قالىپتاستىر. ساباققا بەلسەندىلىكتەر مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: سالاۋاتتى، سانالى تۇلعانى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەلەكتروندى وقۋلىق، مۋلياج، تىرەك سىزبا نۇسقالارى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
ءى V. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ
V. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ
Vءى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ تەست ارقىلى جۇرەدى.
1. قان قىسىمىنىڭ كوتەرىلۋىنەن پايدا بولاتىن اۋرۋ
ا) گيپوتونيا ب) جۇرەك تالماسى گ) گەموفيليا
ءا) گيپەرتونيا ۆ) قان ازدىق
2. قان اينالىمىنىڭ ەكى شەڭبەرىنەن قان نەشە سەكۋندتا اينالىپ وتەدى؟
ا) 20 - 23سەك
ءا) 19 - 20سەك
ب) 18 - 17سەك
ۆ) 24 - 25سەك
گ) 16 - 20سەك
3. ليمفا قانداي قاسيەتىمەن پلازمادان ەرەكشەلەنەدى
ا) ءنارۋىزى از
ءا) ەريتروسيتتەرى بولادى
ب) گليۋكوزاسى كوپ
ۆ) ءنارۋىزى كوپ
گ) گليۋكوزاسى از
4. ەڭ ءىرى ليمفا تامىرى؟
ا) ليمفا ءتۇيىنى
ءا) ليمفا وزەگى
ب) قاقپاقشالارى
ۆ) ليمفا قىلتامىرى
گ) ليمفا ۆەنا
5. قانداي گەموگلوبيننىڭ كەمۋىنەن بولاتىن اۋرۋ
ا) قانازدىق
ءا) لەيكەميا
ب) گيپەرتونيا
ۆ) گەموفيليا
گ) گيپوتونيا
سايكەستىك تەستى:
1. سالاتامىر
2. كوكتامىر
3. قىلتامىر
ا) تەرەڭ ورنالاسادى
ءا) جۇرەككە قان اپارادى
ب) قاندى جۇرەكتەن دەنەگە
ۆ) قان قىسىمى جوعارى بولادى
گ) قاننىڭ ءتۇسى قوشقىل
د) وتە جىڭىشكە بولادى
ە) تەرى استىندا ورنالاسادى
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
جوسپار:
1. تىنىس الۋ پروسەسى
2. تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى
تىنىس الۋ - ءتىرى اعزالارعا ءتان قاسيەت. بۇل ساباقتى گرەكتىڭ ۇلى اقىنى ءوۆيدييدىڭ «تىنىسىم باردا، ۇمىتتەنەمىن» سوزىمەن باستاساق، تىنىس الۋدىڭ ماڭىزىن تۇسىنەمىز. ادام اشتىققا، شولگە، ۇيقىسىزدىققا شىداي الۋى مۇمكىن ءبىراق، ادام اۋاسىز ءبىر مينۋتتا ءومىر سۇرە المايدى. بيولوگيالىق تۇرعىدا تىنىس الۋ دەگەنىمىز مۇشەلەر مەن قورشاعان ورتانىڭ اراسىنداعى گاز الماسۋدى ايتادى. جەر بەتىندەگى تىرشىلىك ەتەتىن ءتىرى اعزالاردىڭ بارلىعى تىنىس الۋ كەزىندە وتتەگىن قابىلداپ، كومىرقىشقىل گازىن بولەدى. اعزانىڭ ءاربىر جاسۋشاسىنىڭ جۇمىسى(بۇلشىق ەتتەردىڭ جيىرىلۋى، تەردىڭ، سىلەكەيدىڭ ءبولىنۋى، قوزۋدىڭ بەرىلۋى) ەنەرگيانى جۇمساۋعا تىكەلەي بايلانىستى.
ەنەرگيا اعزالىق زاتتاردىڭ توتىعۋى مەن ىدىراۋىنان بوساپ شىعادى. توتىعۋعا وتتەگى جۇمسالادى. اعزادا وتتەگىنىڭ قورى بولمايدى. اعزا تانىس العاندا وتتەگىن قابىلدايدى، ىدىراۋ ونىمدەرى اعزادان سىرتقا شىعارىلادى. تىنىس الۋ مۇشەلەرى، قان اينالىم جۇيەسى، اعزا مەن قورشاعان ورتا اراسىنداعى گاز الماسۋدى قامتاماسىز ەتەدى. اعزالىق زاتتاردان ەنەرگيا بوساۋ ءۇشىن وتتەگى قاجەت.
مۇرىن قۋىسىنىڭ قۇرىلىسى. اۋا تاناۋ تەسىكتەرى ارقىلى كەڭسىرىككە بارادى. كەڭسىرىكتى سۇيەكتى - شەمىرشەكتى پەردە وڭ جانە سول جاق جارتىعا ءبولىپ تۇرادى. كەڭسىرىكتىڭ قابىرعالارىن ەپيتەليي ۇلپاسىنان تۇزىلگەن كىرپىكشەلەرى مەن تۇكتەرى بار سىلەكەيلى قابىقشا قاپتايدى. وندا كوپتەگەن ۇساق بەزدەر بولادى. بەزدى جاسۋشالاردان بولىنگەن شىرىش شاڭ مەن توزاڭداردى ۇستاپ قالادى. ءارى اۋا ىلعالدانادى. سىلەمەيلى قابىقشا قانتامىرلارىنا باي. مۇرىن قۋىسىنداعى ۇساق كوپتەگەن قانتامىرلاردىڭ اسەرىنەن اۋا ءبىرشاما جىلىنىپ، ودان ءارى وتەدى. قان جاسۋشالارى - لەيكوسيتتەر مۇرىن قۋىسىنا ەنگەن ميكروبتاردى جويادى.
كەڭسىرىكتىڭ جوعارعى جاعىندا ءتۇرلى يىستەردى قابىلدايتىن ءيىس سەزۋ جۇيكەلەرىنىڭ ۇشتارى ورنالاسادى. مۇرىن قۋىسى ىشكى تاناۋ تەسىگى ارقىلى جۇتقىنشاقپەن جالعاسادى. جۇتقىنشاقتا اسقورىتۋ جانە تىنىس الۋ جۇيەلەرىنىڭ جولى تۇيىسەدى. تاماق جۇتقىنشاقتان وڭەشكە، اۋا جۇتقىنشاق ارقىلى كومەكەيگە وتەدى. جۇتقىنشاق ءارى اسقورىتۋ، ءارى تىنىس الۋ مۇشەلەر جۇيەسىنە جاتادى.
كومەكەي - مويىننىڭ الدىڭعى جاعىندا ورنالاسقان ءىشى قۋىس شەمىرشەكتى مۇشە. ونىڭ ىشكى بەتىن سىلەمەيلى قابىقشا استارلاپ جاتادى. قابىرعاسى 3سىڭار، 3جۇپ شەمىرشەكتەردەن تۇزىلگەن. ءىرى شەمىرشەكتەرىنە: تومەنگى بولىگىندەگى ساقينا ءتارىزدى، الدىڭعى جاعى مەن بۇيىرىندەگى قالقانشا ءتارىزدى، ۇستىڭگى جاعىنداعى كومەكەي قاقپاقشاسى جاتادى. كومەكەيدىڭ ارتقى جاعىندا 3جۇپ مايدا شەمىرشەكتەر بولادى.
دىبىس سىڭىرلەرىنىڭ اراسىنداعى كەڭىستىكتى دىبىس ساڭىلاۋى دەيدى.
ادام دەم شىعارعاندا دىبىس ساڭلاۋى تارالىپ، دىبىس شىعادى. دىبىستىڭ شىعۋى ادام سويلەگەندە اۋا اعىنىنىڭ دىبىس سىڭىرلەرىن تەربەتۋىنە بايلانىستى. دىبىس سىڭىرلەرى نەعۇرلىم ۇزىن بولسا، ونىڭ تەربەلىسىنەن جۋان دىبىس شىعادى. ەر ادامداردىڭ كومەكەيى ۇلكەن، دىبىس سىڭىرلەرى ۇزىن، داۋىستارى جۋان. مويىننىڭ الدىڭعى جاعىنداعى ەڭ ءىرى قالقانشا شەمىرشەكتىڭ ۇلكەن ۇشكىر ءتۇيىنى جۇتقىنشاق شودىرى دەپ اتالادى. ەر ادامداردا كومەكەيدىڭ ورتاشا ۇزىندىعى 44مم. ايەلدەردىڭ كومەكەيى كىشىلەۋ، دىبىس سىڭىرلەرى قىسقا بولعاندىقتان، داۋىسى جىڭىشكە بولادى، ونىڭ ورتاشا ۇزىندىعى 36مم. اۋىز قۋىسىندا دىبىس شىعارۋعا ءتىل، ەرىن، جاقسۇيەكتەرى قاتىسادى.
كەڭىردەك – كومەكەيدىڭ جالعاسى، ءىشى قۋىس تۇتىك ءپىشىندى شەمىرشەكتى مۇشە. ول وڭەشتىڭ الدىڭعى جاعىندا ورنالاسادى، ۇزىندىعى شامامەن 9-12سم، ال ديامەترى 15-18مم. كەڭىردەكتىڭ الدىڭعى قابىرعاسى بىرىمەن - ءبىرى سىڭىرلەر ارقىلى ءوزارا بايلانىسقان جارتىلاي شەمىرشەكتى ساقينالاردان تۇرادى.
كەڭىردەك 5ء-شى ارقا ومىرتقاسىنىڭ تۇسىنان وڭ جانە سول جاق وكپەگە باراتىن 2 اۋاتامىرعا تارماقتالادى. اۋاتامىر كەڭىردەكتىڭ جالعاسى. ىشكى بەتى سىلەمەيلى قابىقشامەن قاپتالعان. اۋاتامىرلارى وكپەدە وتە كوپ تارماقتارعا بولىنگەن. ەڭ جىڭىشكە تارماقتارى اۋا تامىرلىق تارماقشالار دەپ اتالادى. الۆەولانىڭ ديامەترى 0، 2 - 0، 3مم، قابىرعالارى ءبىر قابات ەپيتەليي جاسۋشالارىنان تۇرادى. وكپە كوپىرشىكتەرىنىڭ سىرتىن تۇتاس قىلتامىرلار تورلاپ جاتادى.
جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋ:
1. تىنىس الۋ مۇشەلەرىنە نەلەر جاتادى؟
2. كومەكەي قانداي قىزمەت اتقارادى؟
3. كەڭىردەك قايدا ورنالاسقان؟
4. الۆەوللا قانداي ماعىنا بىلدىرەدى؟
ۇيگە تاپسىرما:
تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسىن وقۋ، اڭگىمەلەۋ.
You Might Also Like
