InfoHub Logo

ەرتە كەزدەردەن باستاپ-اق قازاق حالقى توبىلعى بۇتاسىنا ەرەكشە ءمان بەرگەن، ءارى ونى قاسيەتتى دەپ تە ساناعان. سوندىقتان دا، ونىڭ تامىرىنا بالتا شابۋعا بولمايدى دەپ ەسەپتەگەن. ويتكەنى تامىرى قىرقىلعان توبىلعى جەردەن ءنار الىپ وسە المايدى. ونى باكىمەن كەسىپ، گۇلىن سىلكىلەپ، تۇقىمىن ءتۇسىرىپ الاتىن بولعان. توبىلعى وسكەن جەرگە مال جايماعان، ءتىپتى بەيبەرەكەت اياقپەن باسۋعا دا رۇحسات ەتپەگەن.

توبىلعى وسكەن جەردە ىلعال مول بولاتىنىن حالقىمىز بايقاپ بىلگەن. «توبىلعى شوپكە جەتەدى، ءشوپ كوپكە جەتەدى» — دەگەن ماتەل سونىڭ ايعاعى. توبىلعىنىڭ دارىلىك قاسيەتىن دە حالقىمىز جوعارى باعالاعان. «قاراعان — كەن، توبىلعى — ەم» دەگەن ماتەل، توبىلعىنىڭ ەمدىك قاسيەتىن اڭعارتىپ تۇر. توبىلعىنىڭ مايىن وت جالىنا ۇستاپ ەرىتىپ الىپ، جاراقاتتانعان جەرگە، تەمىرتكىگە قارسى پايدالانعان. توبىلعى تۇتىنىندە ەرەكشە قاسيەت بار. توبىلعى تۇتىنىنەن ميكروبتار مەن باكتەريالار جويىلادى. توبىلعىدان ءتىس شۇقىعىشتار دايىندالىپ ءتىس اراسىنداعى ميكروبتارعا قارسى پايدالانعان. توبىلعى تۇتىنىمەن سابانى، كۇبىنى، تورسىقتى ىستاعان. توبىلعىدان ءتۇرلى بۇيىمدار جاساعان. توبىلعى شىبىعىنىڭ تۇسىنە قاراپ حالقىمىز اۋا-رايىنىڭ قانداي بولاتىنىن دا بولجاعان. مىسالى، جاۋىن شاشىن كوپ بولاتىن ماۋسىمدا توبىلعى شىبىعىنىڭ ءتۇسى قوڭىر، ال جاۋىن-شاشىن از بولاتىن ماۋسىمدا ونىڭ ءتۇسى كۇلگىن بولادى. ەگەردە مامىر ايىنىڭ العاشقى ون كۇندىگىندە توبىلعى شىبىعىنىڭ ءتۇسى قوڭىر-قىزىل بولسا جاز جاڭبىرلى، ال ونىڭ ءتۇسى كۇلگىن بولسا، جاڭبىر از جاۋادى دەپ توپشىلاعان.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

توبىلعى

---