توپىراق
دۇنيەتانۋ 2 - سىنىپ
تاقىرىبى: توپىراق
ماقساتى:
بىلىمدىلىك. توپىراق جايلى جانە ونىڭ قۇرامى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، تاجىريبە ارقىلى كوز جەتكىزۋ.
دامىتۋشىلىق. وقۋشىلاردىڭ بايقاعىشتىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن، تۇسىنگەنىن جەتكىزە ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك. تابيعاتتى ايالاۋعا، ۇقىپتىلىققا، ەلىن، جەرىن سۇيۋگە باۋلۋ. وزىنە دەگەن سەنىمدىلىككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: تاجىريبەلى، جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، گەوگرافيا.
ساباقتا قولدانعان ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، ساراماندىق جۇمىس، ۆەەن دياگرامماسى، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى.
ساباقتا پايدالانعان قورنەكىلىكتەر: تاجىريبە جاساۋعا قاجەت زاتتار، فيزيكالىق كارتا، سۋرەتتەر، ناقىل ءسوز جازىلعان پلاكاتتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءتالىم ءسات: ءار ەرتەڭگى كۇنگە سەنىمدىلىكپەن قاراۋ قاجەت، سوندا عانا ادامنىڭ الدىنا قويعان ماقساتى مەن تىلەگى ورىندالادى. ول ءۇشىن ادام ءوز بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەرىن اشا ءبىلۋ كەرەك.
ياعني، مەن اقىلدىمىن.
بىلىمدىلىك دەگەن مەن،
كۇش دەگەن مەن
تابيعاتتى ءسۇيۋشى مەن
وتاندى قورعاۋشى مەن
ساۋاتتىلىق دەگەن مەن
جاستىق شاق دەگەن مەن
دەنساۋلىق دەگەن مەن
ءبارى ءبىزدىڭ قولىمىزدا، جاقسى ءىس جاساپ، ناتيجە كورسەتە ءبىلۋ دە ءبىزدىڭ قولدا!
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
1. سۋعا بايلانىستى جازعان شىعارماسىن، ماقال - ماتەلدى، جۇمباقتارىن وقىتۋ.
2. سۋدىڭ قاسيەتتەرى جايلى، ولاردى قالاي بايقاۋعا بولاتىنى تۋرالى جەكە - جەكە مىسالمەن دالەلدەتۋ ارقىلى سۇراپ ءوتۋ.
وتكەندى پىسىقتاۋ.
- ءقازىر بالالار، قاي جىل مەزگىلى؟
- كۇز ايلارىن اتايىقشى؟
- قانداي ەڭبەك تۇرلەرى اتقارىلادى؟
- ءقازىر، ءبىز، سەندەرمەن، الما باعىندا بولىپ سودان الما جيناۋعا كومەكتەسەيىك. ءاربىر الما ارتىندا سۇراقتار بار، سولارعا جاۋاپ بەرۋىمىز كەرەك.
سۇراقتارعا - جاۋاپ بەرۋ ارقىلى جاڭا ساباق تاقىرىبى شىعادى.
ت و پ ى ر ا ق
جاڭا ساباق.
وي قوزعاۋ:- بالالار وسى توپىراق دەگەنىمىز نە؟
ءاربىر وقۋشىنىڭ ويىن تىڭداۋ
قورتىندى شىعارۋ.
ءمۇعالىم ءتۇسىندىرۋى:
توپىراق دەگەنىمىز - جەردىڭ بەتىندەگى وسىمدىك وسەتىن جۇمساق قاباتى.
ياعني، توپىراق قۇرامىنا وسىمدىكتەردىڭ، جان - جانۋارلاردىڭ، قالدىقتارىنىڭ ارالاسۋى ارقىلى پايدا بولادى.
توپىراق - قۇنارلى توپىراق، قۇنارسىز بولادى ەكەن.
قۇنارلى توپىراق ارقىلى ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءوسىپ وركەندەيدى.
كىتاپپەن جۇمىس.
تاجىريبەلىك جۇمىسقا دەيىنگى بولىكتى وقىتۋ.
اق قاعازعا توپىراق سالىپ انىقتاپ قاراتۋ.
نە كورىپ تۇرعانىن، نە بار ەكەنىن سۇراۋ؟
- توپىراق قۇرامىن مۇنان ءارى انىقتاۋ ءۇشىن تاجىريبە جاسايىق؟
(قورىتىندىنى تاقتاعا ءىلىپ وتىرۋ)
1-تاجىريبە. 1 كەسەك توپىراقتى سۋعا سالايىق. نە بايقادىق؟ كوپىرشىك شىقتى؟
بۇل اۋا. ول قايدان شىقتى؟
ا ۋ ا
2-تاجىريبە. 1 ۋىس توپىراقتى تەمىر قالبىرعا سالىپ، وتقا قىزدىرىپ، بەتىنە شىنىنى ۇستايىق؟
نە كوردىك؟ شىنى بەتىندەگى سۋ تامشىسى.
س ۋ
3 -تاجىريبە. توپىراقتى ودان ءارى قىزدىردىق. كوكشىل ءتۇتىن شىعادى. بۇل نە؟
وسىمدىك قالدىق، تامىر جاندى.
ش ءى ر ءى ن د ءى
4- تاجىريبە. ءشىرىندىسى جانىپ بىتكەن توپىراقتى سالىپ ارالاستىردىق.
لايلانعان سۋدى تۇندىرىپ قويدىق.
ستاقان تۇبىنە قۇم، بەتىنە ساز شوگەدى.
ق ۇ م
س ا ز
داپتەرمەن جۇمىس.
توپىراق قۇرامىن جازعىزۋ.
ساباقتى بەكىتۋ.
ۆەەن دياگرامماسى بويىنشا سۋ مەن توپىراقتى سالىستىرۋ.
قورىتىندىلاۋ:
سىر بويىنىڭ اتاقتى كۇرىششىسى ىبىراي جاقايەۆ اتامىزدىڭ ناقىل ءسوزىن ايتا وتىرىپ.
قورەك كوزى
توپىراق تىرشىلىك بەسىگى
جەر
كارتامەن جۇمىس:
- بالالار قارايىقشى، كارتادان قانداي تۇستەردى كورۋگە بولادى؟
جاسىل، سارى، قوڭىر، كوك، ت. ب.
ولار نەنى بىلدىرەتىنىن سۇراۋ.
- بۇل ءبىزدىڭ جەرىمىزدىڭ كەڭ ەكەنىن، الۋان تۇرلىلىگىن، تابيعاتىمىزدىڭ اسەمدىگىن كورسەتەدى.
سول ءۇشىن ءبىز وسى ەلىمىزدى، جەرىمىزدى قورعاپ، ايالاپ، ءسۇيىپ ءوتۋىمىز كەرەك.
باعالاۋ. وزىندىك باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما:
شىعارماشىلىق تاپسىرما: توپىراقتى تىڭايتۋ دەگەنىمىز نە؟ سول جايىندا ماعلۇمات جيناپ اكەلۋ.
تاقىرىبى: توپىراق
ماقساتى:
بىلىمدىلىك. توپىراق جايلى جانە ونىڭ قۇرامى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، تاجىريبە ارقىلى كوز جەتكىزۋ.
دامىتۋشىلىق. وقۋشىلاردىڭ بايقاعىشتىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن، تۇسىنگەنىن جەتكىزە ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك. تابيعاتتى ايالاۋعا، ۇقىپتىلىققا، ەلىن، جەرىن سۇيۋگە باۋلۋ. وزىنە دەگەن سەنىمدىلىككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: تاجىريبەلى، جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، گەوگرافيا.
ساباقتا قولدانعان ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق - جاۋاپ، ساراماندىق جۇمىس، ۆەەن دياگرامماسى، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى.
ساباقتا پايدالانعان قورنەكىلىكتەر: تاجىريبە جاساۋعا قاجەت زاتتار، فيزيكالىق كارتا، سۋرەتتەر، ناقىل ءسوز جازىلعان پلاكاتتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءتالىم ءسات: ءار ەرتەڭگى كۇنگە سەنىمدىلىكپەن قاراۋ قاجەت، سوندا عانا ادامنىڭ الدىنا قويعان ماقساتى مەن تىلەگى ورىندالادى. ول ءۇشىن ادام ءوز بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەرىن اشا ءبىلۋ كەرەك.
ياعني، مەن اقىلدىمىن.
بىلىمدىلىك دەگەن مەن،
كۇش دەگەن مەن
تابيعاتتى ءسۇيۋشى مەن
وتاندى قورعاۋشى مەن
ساۋاتتىلىق دەگەن مەن
جاستىق شاق دەگەن مەن
دەنساۋلىق دەگەن مەن
ءبارى ءبىزدىڭ قولىمىزدا، جاقسى ءىس جاساپ، ناتيجە كورسەتە ءبىلۋ دە ءبىزدىڭ قولدا!
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
1. سۋعا بايلانىستى جازعان شىعارماسىن، ماقال - ماتەلدى، جۇمباقتارىن وقىتۋ.
2. سۋدىڭ قاسيەتتەرى جايلى، ولاردى قالاي بايقاۋعا بولاتىنى تۋرالى جەكە - جەكە مىسالمەن دالەلدەتۋ ارقىلى سۇراپ ءوتۋ.
وتكەندى پىسىقتاۋ.
- ءقازىر بالالار، قاي جىل مەزگىلى؟
- كۇز ايلارىن اتايىقشى؟
- قانداي ەڭبەك تۇرلەرى اتقارىلادى؟
- ءقازىر، ءبىز، سەندەرمەن، الما باعىندا بولىپ سودان الما جيناۋعا كومەكتەسەيىك. ءاربىر الما ارتىندا سۇراقتار بار، سولارعا جاۋاپ بەرۋىمىز كەرەك.
سۇراقتارعا - جاۋاپ بەرۋ ارقىلى جاڭا ساباق تاقىرىبى شىعادى.
ت و پ ى ر ا ق
جاڭا ساباق.
وي قوزعاۋ:- بالالار وسى توپىراق دەگەنىمىز نە؟
ءاربىر وقۋشىنىڭ ويىن تىڭداۋ
قورتىندى شىعارۋ.
ءمۇعالىم ءتۇسىندىرۋى:
توپىراق دەگەنىمىز - جەردىڭ بەتىندەگى وسىمدىك وسەتىن جۇمساق قاباتى.
ياعني، توپىراق قۇرامىنا وسىمدىكتەردىڭ، جان - جانۋارلاردىڭ، قالدىقتارىنىڭ ارالاسۋى ارقىلى پايدا بولادى.
توپىراق - قۇنارلى توپىراق، قۇنارسىز بولادى ەكەن.
قۇنارلى توپىراق ارقىلى ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءوسىپ وركەندەيدى.
كىتاپپەن جۇمىس.
تاجىريبەلىك جۇمىسقا دەيىنگى بولىكتى وقىتۋ.
اق قاعازعا توپىراق سالىپ انىقتاپ قاراتۋ.
نە كورىپ تۇرعانىن، نە بار ەكەنىن سۇراۋ؟
- توپىراق قۇرامىن مۇنان ءارى انىقتاۋ ءۇشىن تاجىريبە جاسايىق؟
(قورىتىندىنى تاقتاعا ءىلىپ وتىرۋ)
1-تاجىريبە. 1 كەسەك توپىراقتى سۋعا سالايىق. نە بايقادىق؟ كوپىرشىك شىقتى؟
بۇل اۋا. ول قايدان شىقتى؟
ا ۋ ا
2-تاجىريبە. 1 ۋىس توپىراقتى تەمىر قالبىرعا سالىپ، وتقا قىزدىرىپ، بەتىنە شىنىنى ۇستايىق؟
نە كوردىك؟ شىنى بەتىندەگى سۋ تامشىسى.
س ۋ
3 -تاجىريبە. توپىراقتى ودان ءارى قىزدىردىق. كوكشىل ءتۇتىن شىعادى. بۇل نە؟
وسىمدىك قالدىق، تامىر جاندى.
ش ءى ر ءى ن د ءى
4- تاجىريبە. ءشىرىندىسى جانىپ بىتكەن توپىراقتى سالىپ ارالاستىردىق.
لايلانعان سۋدى تۇندىرىپ قويدىق.
ستاقان تۇبىنە قۇم، بەتىنە ساز شوگەدى.
ق ۇ م
س ا ز
داپتەرمەن جۇمىس.
توپىراق قۇرامىن جازعىزۋ.
ساباقتى بەكىتۋ.
ۆەەن دياگرامماسى بويىنشا سۋ مەن توپىراقتى سالىستىرۋ.
قورىتىندىلاۋ:
سىر بويىنىڭ اتاقتى كۇرىششىسى ىبىراي جاقايەۆ اتامىزدىڭ ناقىل ءسوزىن ايتا وتىرىپ.
قورەك كوزى
توپىراق تىرشىلىك بەسىگى
جەر
كارتامەن جۇمىس:
- بالالار قارايىقشى، كارتادان قانداي تۇستەردى كورۋگە بولادى؟
جاسىل، سارى، قوڭىر، كوك، ت. ب.
ولار نەنى بىلدىرەتىنىن سۇراۋ.
- بۇل ءبىزدىڭ جەرىمىزدىڭ كەڭ ەكەنىن، الۋان تۇرلىلىگىن، تابيعاتىمىزدىڭ اسەمدىگىن كورسەتەدى.
سول ءۇشىن ءبىز وسى ەلىمىزدى، جەرىمىزدى قورعاپ، ايالاپ، ءسۇيىپ ءوتۋىمىز كەرەك.
باعالاۋ. وزىندىك باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما:
شىعارماشىلىق تاپسىرما: توپىراقتى تىڭايتۋ دەگەنىمىز نە؟ سول جايىندا ماعلۇمات جيناپ اكەلۋ.
You Might Also Like
