تۋعان جەرىم ماڭگىلىك جۇرەگىمدە
ۇلتاراقتاي بولسا دا،
اتا-قونىس جەر قىمبات.
ات توبەلىندەي بولسا دا،
تۋىپ-وسكەن ەل قىمبات.
تۋعان جەر، تۋعان ەل، وتان – بىر-بىرىمەن ىرگەسى ءبىر ۇعىمدار. وتان مەن جۇرەك تە ەگىز سەكىلدى. ادامنىڭ جۇرەكسىز ءومىر سۇرە المايتىنى بەلگىلى بولسا، ءوز وتانىنسىز دا ءومىر سۇرە الماسى تايعا تاڭبا باسقانداي. جۇرەك توقتاسا – ءومىرىڭنىڭ بىتكەنى، اجالىڭنىڭ جەتكەنى، وتانىڭنان تىرىدەي ايىرىلساڭ – كوكىرەگىڭدە جانىڭنىڭ ۇشقانى، كومەيىڭدە ءتىلىڭنىڭ كەسىلگەنى.
ءاربىر پەندەنىڭ شىر ەتىپ جەرگە تۇسكەننەن-اق تامىر جايار توپىراعى – تۋعان جەرى. تۋعان جەرىن تاستاپ، وتانىنان بولىنگەندى ءبورى جەيدى. «وتانسىز ادام – ورمانسىز بۇلبۇل». قانداي دا ءبىر وزگە ەلدىڭ بايلىعى تاۋداي ءۇيىلىپ جاتسا دا، تابيعاتىنىڭ عاجاپتىعى الەم جۇرتشىلىعىنا ءماشھۇر بولىپ تارالسا دا، ءوز ەلىڭنىڭ جۋسان، ساسىرىنا، ويلاپ ايتقان ءسوزىڭدى دە، ويناپ ايتقان ءسوزىڭدى دە كوتەرە بىلەتىن باۋىرمال جانداردىڭ كوڭىلىنىڭ كەڭدىگىنە، نيەتىنىڭ پاكتىگىنە تەڭ كەلە المايدى. مەنىڭ قازىعۇرتىما دا ەشبىر ولكە پاراپار كەلە المايدى. كەۋدەمنەن جانىم شىقسا شىعار، ءبىراق تۋعان جەرىمنىڭ ەسىمى سانامنان وشپەيدى. قوزىكوش جەر جۇرسەڭ دە، قۇرلىق اسىپ كەتسەڭ دە، كۇندە بولا بەرمەيتىن ساعىنىش سەزىمى بويىڭدى ورتەپ، ءىش قۇسا بولىپ، جۇرەگىڭ شەمەندەي شەرلەنەدى. «تاۋدا تۋعان قۇلىننىڭ ەكى كوزى تاستا بولادى» دەمەكشى، جەر بەتىنىڭ قاي بۇرىشىندا جۇرسەم دە، كيەلى قازىعۇرتىما قاراي بۇيرەگىم بۇرىپ تۇرادى. بىرلىگى مەن تىرلىگى جاراسقان، تىرەگى مەن تىلەگى ءبىر، تاۋەلسىزدىگى مەن جاسامپازدىعى بەرىك قازاقستان دەيتىن قاسيەتتى ەلدىڭ توپىراعىندا دۇنيەگە كەلگەنىمدى ماقتانىش ەتەم. قازاقستانىم مەن قازىعۇرتىمنىڭ ەسىمىن جۇرەگىمنىڭ تۇكپىرىنەن وشىرمەيمىن، وزگەنىڭ وشىرۋىنە دە جول بەرمەيمىن.
«جەر ماسەلەسى – قازاقتىڭ ءتىرى نە ءولى بولۋىنىڭ ماسەلەسى» - دەيتىن احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ءسوزى بار. وسى ءسوزدىڭ تەرەڭىنە سۇڭگىپ، ءتۇبىن كوزدەسەك، تۋعان جەر – حالىقتىڭ وتكەنى، بۇگىنى مەن كەلەشەگى ەكەندىگىن مەڭزەپ تۇر-اۋ. جەرىمىزدەن ايىرىلساق - الەم كارتاسىنان اتىمىزدىڭ وشكەنى، دىنىمىزدەن اداسىپ، ءتىلىمىزدى جوعالتقانىمىز. ەل ءۇشىن ەمىرەنىپ، جەر ءۇشىن تەبىرەنەتىن ءساتتىڭ ۋاقىتى جەتىپ، ساعاتى سوققان كەزدە اسىل ەرلەر كىجىنۋى دە، كيلىگۋى دە كوپ جاۋىز جاۋلارىن قاباقتارىنان قار جاۋعان كۇيى قارسى الدى. اق بىلەكتىڭ كۇشىمەن، اق نايزانىڭ ۇشىمەن ەل قورعانىنا اينالعان قازاقتىڭ باتىر دا، باتىل ازاماتتارى شابۋىل وتىن تۋعىزعان جاۋلاردىڭ بارشاسىن بۇركىت باسقان تۇلكىدەي ەتىپ وتىردى، بەلدەسكەننىڭ بەلىن بۇگىپ، تىرەسكەننىڭ تىزەسىن سىندىردى. ولاردى مۇنداي ىسكە بارۋعا ىقپال ەتىپ وتىرعان كوزگە كورىنبەيتىن، قۇلاقپەن ەستي المايتىن، سوزبەن جەتكىزە المايتىن ەرەكشە ءبىر سەزىم بار، ول – تۋعان جەرگە دەگەن ماحاببات، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، تۋعان ەلگە دەگەن قۇرمەت. مىنە، كەزىندە اتا-بابالارىمىزدىڭ قاسىق قانىمەن قورعاعان جەرىندە بەيبىتشىلىك ۇرانىمەن، باقىتتى دا باياندى عۇمىر كەشىپ جاتىرمىز. ەل اراسىنا جارىق جىلدامدىعىنداي تەز تاراعان ەرەن ەرلىكتەردى تۋعىزعان تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك بىزدەي جاستاردىڭ دا جۇرەگىنەن ويىپ تۇرىپ ورىن العان. وزگە ەلدىڭ جاقسىسى بولىپ كۇن كەشكەنشە، ءوز ەلىمىزدىڭ ساقشىسى بولۋ – ەڭ مارتەبەلى ءىس. جۇگىرگەن اڭنىڭ اياعى، ۇشقان قۇستىڭ قاناتى تالاتىن ۇلان-عايىر جەرىمىزدى كوزىمىزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، كۇننەن-كۇنگە كوركەيىپ، كەڭ قانات جايۋىنا جاڭبىر سۋىنىڭ ءبىر تامشىسىنداي بولسا دا ۇلەس تيگىزۋ – ءبىزدىڭ قولىمىزدا!
You Might Also Like
-
قاراعاندىلىقتار ەندى بالالاردى مەكتەپكە ونلاين رەجىمىندە ورنالاستىرا الادى. جاڭاشىلدىق اتا-انالاردىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەۋگە جانە سىبايلاس جەمقورلىققا جول بەرمەۋگە كومەكتەسەدى.
