تۇڭعىش پرەزيدەنتى كۇنى تۋرالى بىرەر ءسوز
ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى رەتىندە ن.ءا.نازاربايەۆ مەملەكەت قۇرىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەپ اتالاتىن ەلدى باسقارعانى ءۇشىن 30 جىلعا جۋىق ۋاقىت قۇرمەتكە يە بولدى. كوپتەگەن جىلدار بويى ادامدار ەلباسىنا بەلگىسىز جولمەن ەلدى باسقارۋعا سەندى.
وتكەنگە كوز جۇگىرتسەك، ەلباسى 1991 جىلدان باستاپ ءوز حالقىممەن بىرگە اۋىر داعدارىستار مەن قيىنشىلىقتاردى باستان وتكەرگەنىن جاقسى بىلەمىز. ەگەمەن قازاقستان ۇلكەن ماقساتتار قويىپ، ولارعا قول جەتكىزدى.
سونىمەن، ن.ءا.نازاربايەۆ قازاقستاندى كەڭەس زامانىنان بەرى باسقاردى، 1984 جىلى قازاقستان مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى بولىپ سايلاندى. مىنە، 35 جىل ءوتتى، كسرو ىدىراعاننان كەيىن جانە سوڭعى 30 جىل اسا اۋىر جىلدار بولدى، ىدىراعان مەملەكەتتەردە، سونىڭ ىشىندە كسرو-نىڭ ءبىر بولىگى بولعان قازاقستاندا سىنعان ىدىس سياقتى تۇك جوق بولدى. بارلىق بايلانىستار ءۇزىلدى، 2 ميلليون ادام جۇمىسسىز قالدى، ەلەكترقۋات، دۇكەندەردە نان، ءسۇت، شۇجىق جوعالىپ كەتتى. وسىنداي قازاقستاندى كەزىندە ەلباسى قابىلدادى.
1991 جىلدان باستاپ، قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ بيلىگى كەزىندە نولگە اينالعان ەكونوميكانى ءساتتى رەفورمالادى، بارلىق كاسىپورىندار توقتاعان كەزدە، تۇراقتى جۇمىسسىزدىق پەن بوس دۇكەن سورەلەرى بولدى، زەينەتاقى مەن جالاقى تولەۋ مۇمكىن بولمادى — سونى بارىننەن قۇتىلدىق.
2012 جىلدىڭ 1 جەلتوقسانىنان باستاپ ەلىمىزدە قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ كۇنى اتاپ وتىلەدى. 2011 جىلى جەلتوقساندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى سەناتىنىڭ جالپى وتىرىسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەرەكەلەر تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ قابىلداندى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى كۇنى — قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ كورنەكتى ەڭبەكتەرىن اتاپ ءوتۋ جانە تانۋ ءۇشىن قۇرىلعان.
1991 جىلى 1 جەلتوقساندا بولعان ءىس-شارا مەرەكە كۇنىن تاڭداۋدىڭ تاريحي شارتى مەن نەگىزى بولىپ تابىلادى — بۇكىلحالىقتىق سايلاۋ ناتيجەسىندە نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاق كسر-نىڭ پرەزيدەنتى بولىپ قايتا سايلاندى. ول تەك 98،7% داۋىس جيناعان جالعىز كانديدات بولعان، داۋىس بەرگەن سايلاۋشىلاردىڭ 88،2%-ى. سول كۇننەن باستاپ شىن مانىندە تاۋەلسىز مەملەكەت باسشىسىنىڭ جەمىستى، كونسترۋكتيۆتى جانە پروگرەسسيۆتى قىزمەتى باستالدى.
سول جىلى، 16 جەلتوقسان، ءبىزدىڭ ەلىمىز تاۋەلسىز جانە ەگەمەن مەملەكەتكە اينالدى. وسى جىلدار ىشىندە ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ باسشىلىعىمەن بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ رەسپۋبليكاسىنان شيكىزات ەكونوميكاسىنا يە بولدى، ول بۇكىل كەڭەس وداعىن ونەركاسىپ پەن اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاجەتتى شيكىزاتپەن قامتاماسىز ەتىپ، تاۋەلسىز، كوپ ۆەكتورلى سىرتقى ساياسات جۇرگىزىپ جانە نارىقتىق ەكونوميكانى قۇردى. ءقازىر ەلىمىزدە يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق ساياسات تولىققاندى جۇرگىزىلىپ جاتىر جانە مەملەكەتتىك قۇرىلىسىنا جانە تاۋەلسىز ەلدىڭ دامۋىنا بۇل مىقتى يمپۋلس بەرەتىنەنە كامىل سەنەمىز.
XX عاسىردىڭ باسىندا قازاقستاندا ۇلتتىق جانە دەموكراتيالىق دامۋ ءۇشىن الاش قوزعالىسىنىڭ يدەيالارى حح عاسىردىڭ سوڭىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانە ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ باسشىلىعىمەن ەگەمەن جانە تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىسىن قۇرۋى ناقتى كورىنىس تاپتى. ەلباسى ءوز تيتانيكالىق جانە جىگەرلى جۇمىسىمەن الاش قوزعالىسىنىڭ بارلىق يدەيالارى مەن ۇمتىلىستارىن شىندىققا اينالدىردى، تمد، ەۋرازيا جانە الەمدىك قاۋىمداستىقتا ەگەمەندى، بەيبىت، كونسترۋكتيۆتى جانە كونسترۋكتيۆتى مەملەكەت پەن قوعام رەتىندە وسى يدەيالاردىڭ نەگىزىندە قازاقستاننىڭ ساياسي جانە حالىقارالىق ءيميدجىن قالىپتاستىردى.
ال، بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان الەمدەگى ەڭ دامىعان 50 ەلدىڭ قاتارىنا كىرەدى. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ەلدىڭ ءجىو 18 ەسە ءوستى، ەل ەكونوميكاسى بۇگىندە ورتالىق ازياداعى ءجىو دەڭگەيىنەن ەكى ەسە جوعارى.
حالىقتىڭ تابىسى دوللارمەن 9 ەسەگە ءوستى، كەدەيلىك دەڭگەيى 10 ەسە ازايدى — 40%-دان 4%-عا، 20 جىل ىشىندە ەلگە 320 ملرد. دوللار تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيسيا تارتىلدى. بۇل كورسەتكىش بويىنشا قازاقستان ايماقتا ءبىرىنشى ورىنعا يە بولدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا سايلانعان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ 10 مىندەتىن ورىنداۋدا ءبىرىنشى كەزەكتە جۇمىس ىستەيتىن بولادى.
1. كىرىستەردىڭ ارتۋى
توقايەۆ: ءبىز ءوسۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن تەرەڭ ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىز بەيبىت ءومىر ءسۇرىپ، جۇمىس ىستەپ، بالالارىن تاربيەلەۋ ءۇشىن ەكونوميكالىق ءوسىم بولۋى كەرەك. تاياۋ ۋاقىتتا ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ءبىز دامۋدىڭ ماڭىزدى باعىتتارىن انىقتايمىز.
2. سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس
1 قىركۇيەككە دەيىن سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى تۇزەتۋلەر پاكەتى ازىرلەنەتىن بولادى. ءبىز سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزەمىز.
3. سوت رەفورماسى
سوت جانە قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ. توقايەۆ وسى لاۋازىمعا سۋديالاردى جانە كانديداتتاردى ىرىكتەۋ جۇيەسىن كۇشەيتۋ قاجەتتىگىن ايتتى. سوت ادىلەتتىلىك ءۇشىن تۇپكىلىكتى وكىلەتتىلىك بولۋى كەرەك.
4. جۇمىسپەن قامتۋ
جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋى. تابىستى ءادىل ءبولۋ - بۇل ستراتەگيالىق ماڭىزدى ماسەلە.
5. تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن شەشۋ
ءارتۇرلى ساناتتاعى ازاماتتارعا تۇرعىن ءۇي الۋعا ەرەكشە نازار اۋدارۋ قاجەت.
6. ءادىل الەۋمەتتىك ساياسات
امبەباپ ءبىلىم بەرۋدى قولداۋ، جوعارى ساپالى مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى ۇسىنۋ.
توقايەۆ: مۇعالىمدەر مەن دارىگەرلەردىڭ مارتەبەسىن كوتەرەتىن، ولاردىڭ قۇقىقتارىن قورعايتىن جاڭا زاڭداردى قابىلدايمىز، بارلىق جاعدايلاردى جاسايمىز.
7. وڭىرلىك دامۋدىڭ جاڭا كەلىسىمى
كۇشتى ايماق - كۇشتى قازاقستان. بارلىق تاپسىرمالار جەرگىلىكتى دەڭگەيدە جاسالۋى كەرەك. حالىق وڭىرلەردەگى شەشىمدەرگە قاتىسۋى كەرەك.
8. رۋحاني جانعىرۋ
ەركىندىك، بىرلىك جانە حالىقتىڭ شىعارماشىلىق كۇشى، جاستار - ەل بولاشاعى. ءبىز وسى باعدارلامانى جاس ۇرپاقتى تاربيەلەۋگە ارناۋىمىز كەرەك.
9. سىرتقى ساياسات
قازاقستان ءوزىن اشىق، سەنىمدى ەل رەتىندە تانىتتى. ءبىز الەمدىك دەڭگەيدە ۇلتتىق مۇددەلەردى ىلگەرىلەتەمىز. سىرتقى ساياسي قىزمەت ەلگە ەكونوميكالىق پايدا اكەلەدى.
10. جاستار - پروگرەستىڭ قوزعالتقىشى
«مەن اسىرەسە جاس ۇرپاققا جۇگىنگىم كەلەدى. ءسىز قازاقستاننىڭ دامۋىندا ماڭىزدى ءرول اتقارىپ، پروگرەستىڭ قوزعاۋشى كۇشى بولۋعا ءتيىسسىز. ەلباسى 2019 جىلى جاستار جىلىن جاريالادى. ارنايى جوبا جۇمىسىنا كىرىستى. ءبىز «جاس كاسىپكەر» جاستار بيزنەس-باستامالارىنىڭ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋدامىز، ءبىز جاستار ستارتاپتارىن قولدايمىز. ءبىز جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋ باعدارلامالارىن ىسكە اسىرامىز. مەنىڭ مىندەتىم - ءسىز ءوزىڭىزدىڭ ەڭ ۇلكەن ارمانىڭىزدى ىسكە اسىرۋعا جانە جەكە جەتىستىكتەر تاريحىن جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن بارلىق مۇمكىندىكتەردى جاساۋ. مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىنە جاس تالانتتى مەنەدجەرلەردى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن پرەزيدەنتتىك دارىندى پۋل جاسالادى. ءبىزدىڭ جاستارىمىز ماقساتتى، ەڭبەكقور، شىعارماشىلىق، سوندىقتان قازاقستاننىڭ بولاشاعى قولىندا»، - دەدى پرەزيدەنت.
كەرىمسال جۇباتقانوۆ تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى
You Might Also Like
-
نۇريلا ون جاسىندا قۇدىقتان سۋ الۋعا بارادى. ءبىر كەزدە اڭداۋسىزدا قىزدىڭ قولى تيگەن قاۋعا ىلگەكتەن سىرعىپ شىعىپ، شىڭىراۋ تۇبىنە قۇلاي زىمىراي جونەلەدى. جىلقىنىڭ قىلىنان ەسكەن ارقاندى بايقاماي ۇستاعا...
