InfoHub Logo

ابىلاي حان قازاققا حان بولىپ تۇرعان كۇندە قالدان شەرىنگە ەلشى جىبەرگەن ەكەن. سوندا قالدان شەرىن حانىمى قاراباس حانىمعا ايتقان ەكەن:

— قازاقتان ەلشىلىككە كەلگەندەردى ارالاپ كور. ءبىتىم الۋعا جارارلىق كىسىسى بار ما ەكەن. تۇرارلىق كىسىسى بار بولسا، سىناپ الىپ كەل، — دەدى، — ءبىتىم الىپ قايتارلىق كىسىسى جوق بولسا، مەنى كورسەتپەي، قايىرىپ جىبەرىڭدەر! ءتۇزۋ ءسوز بىلەرلىك بىرەۋىن جىبەرسىن، — دەپ دەگەن سوڭ، قاراباس حانىم ارالاپ، تاڭداپ، ءتورت كىسىنى الىپ، قالدان شەرىننىڭ الدىنا كەلدى دەيدى.

بىرەۋى — قاز داۋىستى قازىبەك، بىرەۋى — ايدابول بالاسى تايكەلتىر بي، ءبىرى — بالتاكەرەي تۇرسىنباي، ءبىرى — شاقشاق-ۇلى جانىبەك.

سوندا قالدان شەرىن حانىمىنان سۇراپتى:

— بۇلاردى نە سىنمەن الىپ كەلدىڭ؟ — دەپ.

سوندا قاراباس حانىم ايتتى دەيدى:

— مىناۋ وتىرعان قاز داۋىستى قازىبەك. ۇيىقتاعاندا ەكى قولىن ەكى جاققا، ەكى اياعىن ەكى [جاققا] جىبەرىپ، كەرگەن توستىكتەي جاتادى ەكەن. ونىڭ ءمانىسى: «دۇنيەنىڭ [ءتورت] بۇرىشىن قاراپ تۋعان ۇلمىن» دەگەنى. قارا باقايىنا شەيىن قۇت ەكەن، — دەيدى، — ولگەندە ارۋلاعان جەرىن باسىپ وتكەن ەل باي بولار، — دەيدى.

— مىناۋ وتىرعان تايكەلتىر. كىشكەنە قولىنىڭ ۇشى ەكى ءيىر بىتكەن ەكەن. ونەرى قارا ساننان كەلەدى ەكەن، — دەيدى.

— مىناۋ وتىرعان — بالتاكەرەي تۇرسىنباي. قۇلاعى جوق شۇناق، قۇيرىعى جوق شولاق ەكەن. ەرلىگىنەن دە ءمىنى جوق، ەڭبەگىندە كىنا، تىلەگىندە ءمىنى جوق. جالعىز-اق ايىبى — جاۋى جەلكەسىندە ەكەن، ونان باسقا قورقار نارسەسى بولماسا كەرەك، —  دەيدى.

— مىناۋ وتىرعان — جانىبەك. ەكى اياقتى، ءبىر باستىنىڭ سىرتتانى ەكەن، — دەيدى، — ءوزىنىڭ وققاعارى بار ەكەن. كۇنىندە ىڭىرشاعىڭدى وتقا جاعىپ، باقايشاعىڭنىڭ مايىن شاعاتۇعىن وسى ەكەن، — دەيدى.

سوندا قالدان شەرىن:

— وسىنى ءولتىرىپ تاستاسام قايتەدى؟ — دەيدى.

سوندا حانىمى ايتتى دەيدى:

— «حاننىڭ اقىلى بالانىڭ شومەتەيىمەن ءبىر ءباس» دەيدى ەكەن دەپ. حانىمى ايتتى: «قازاق، قالماقتىڭ تىيىشلىعى بولسىن دەپ ەلشى جىبەرسىن» دەسىپ. «كەلگەن ەلشىنى ولتىرسەك قايتەدى؟» دەيسىڭ. سوناۋ تۇرعان تورتەۋى دۇنيەنىڭ ءتورت تىرەۋىندەي كىسىلەر ەمەس پە؟! «اتسا مىلتىق، شاپسا قىلىش
وتپەيتۇعىن، وتقا سالسا كۇيمەيتىن، سۋعا سالسا باتپايتىن» دەپ وسىنداي جانداردى ايتادى دەپتى، — دەيدى.

قالدان شەرىن سوندا بۇل تورتەۋىنە، ەر باسىنا توقسان جەسىردى [دولگسىز] بەرگەن ەكەن دەيدى. بۇرىن قازاق، قالماق اراسىندا اتىس-شابىندىلىقتا تۇسكەندەردى مال بەرىپ، ساتىپ الادى ەكەن. بۇل جولى بۇلار ساتۋسىز الىپ قايتتى دەيدى.

سوندا ءبىر كەلىنشەك قاتىن:

— بي اعالار-اۋ، — دەپ قازىبەككە، — مەن قالىپ بارامىن، — دەگەندە، حاننان سۇراپ العان ەكەن دەپتى.

---