سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
تۇز باستى جىلاننىڭ حيكاياسى

بۇرىنعى زاماندا ءبىر قاتىننىڭ ءبىر قىزى بار ەدى. ول قىزدىڭ اتى مارجان ەدى. ءبىر ۋاقىتتا مارجان كورشىلەرىنىڭ قىزدارى مەن سۋعا تۇسۋگە كەتكەن، بارلىق قىزدار كيىمدەرىن، كويلەكتەرىن شەشىپ سۋعا تۇسەدى، بۇل قىزدار سۋدىڭ ىشىندە تۇرعاندا ءبىر تۇز باستى جىلان شىعىپ، مارجاننىڭ كويلەگىنە كىرىپ جاتقان. قىزدار سۋعا شومىلىپ بولعان سوڭ، سۋدان شىعىپ، كيىمدەرىن كيىپ، ۇيگە قايتىپ كەتتى. مارجان سۋدان شىعىپ، كيىمىن كيەمىن دەپ كەلسە، كويلەگى ىشىندە ءبىر ولگەن تۇز باستى جىلان كوردى. جامان قورىققان مارجان ءبىر ۇلكەن تاياق الىپ، جىلاندى قۋالاپ جىبەرەم دەپ، تاياقپەن ۇرام دەگەندە، جىلان باسىن كوتەرىپ، ادام سەكىلدى مارجانعا ايتقان: «اگار ماعان تيەم دەپ ۋاعدا قىلساڭ، كيىمىڭدى بەرەمىن، اگار ماعان تيمەسەڭ، كيىمىڭدى دە بەرمەيمىن، ءوزىڭدى ولتىرەمىن»، – دەگەن. مارجان ءتىپتى جامان ساسىپ، ۋاعدا بەرگەن بولادى. «تيەمىن»،—دەيدى. مۇنان سوڭ جىلان كيىمنىڭ ۇستىنەن ءتۇسىپ، سۋعا ءتۇسىپ كەتكەن. مارجان كيىمىن كيىپ، ۇيىنە قايتىپ كەتكەن. قايتقان سوڭ اناسىنا بارىن قالدىرماستان سويلەگەن، قانداي بولعان ىستەرىن ءھام ءوزىنىڭ ۋاعدا قىلعانىن. قىزدىڭ اناسى قىزىنا كوپ قاراپ ايتتى: «بالا، جانىم، بۇل سەنىڭ تۇسىڭدە كورگەن ءتۇسىڭ شىعار»،—دەگەن.

ءبىر جۇما وتكەن سوڭ ءبىر ۋاقىتتا كوردى، ءبىر كوپ جىلان كەلە جاتىر. مارجاننىڭ ءۇيىن تاۋىپ، ەسىك الدىنا كەلە باستادى. مارجان اناسىنا ايتتى: «مىنەكي، مەنى الۋعا كەلدى». اناسى قاراسا، جولدا كوپ جىلان ەسىككە تامان كەلە جاتقانىن كورىپ، اناسى جامان قورىقتى. ەسىكتى جاۋىپ، ەش تەسىك قالدىرماي ءبارىن بەكىتەدى. اناسى ءبىر بۇرىشقا جاسىرىندى. مارجان پەش باسىنا ءمىنىپ وتىرادى. جىلاندار كىرەتىن جەر تاپپاعان سوڭ بىرىنە-بىرى ورالىپ، تەرەزەگە وزدەرىن لاقتىرىپ، تەرەزەنى سىندىردى. ءۇيدىڭ ىشىنە كىرىپ، مارجاندى تاۋىپ، سۇيرەتىپ، الىپ كەتتى. اناسى قىزىنىڭ ارتىنان جىلاي-جىلاي جۇگىرگەن، جەتە الماعان. جىلان مارجاندى سۋ جانىنا الىپ بارىپ، سۋعا ءتۇسىپ كەتتى. اناسى جىلاپ-جىلاپ ۇيىنە قايتتى، «قىزىم ءولدى» دەپ.

ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ مارجاننىڭ اناسى تەرەزەدەن قاراپ وتىر ەكەن، مارجان ءبىر ەر بالا جەتەكتەپ، ءبىر قىز بالانى قولىنا قۇشاقتاپ، كەلە جاتقانىن اناسى كورىپ تۇردى. مارجان اناسىنىڭ جانىنا كەلىپ كىرگەن، قۋانعان اناسى، مارجاننىڭ بەتىنەن ءسۇيىپ حال سۇراعان: «بۇل بالالار كىمدىكى؟»، – دەپ. قىزى جاۋاپ بەرگەن «وزىمدىكى» دەپ. مارجان اناسى تاعى سۇراعان: «قايدا تۇراسىڭ؟»، – دەپ. مارجان ايتقان: «سۋ تۇبىندە تۇرامىن»، – دەگەن. «سۋ پاتشاسى بولىپ، بۇل بالالار جىلاننان تۋدى»، – دەپ. مارجان ايتقان اناسىنا: «مەن قايتاتىن ۋاقىت بولدى» دەپ. اناسى ايتقان «قىزىم، سۋ پاتشالىعىندا تۇرۋ جاقسى ما، بولماسا ارىسى قۇرعاق جەردە تۇرعان جاقسى ما؟»، – دەپ. قىزى جاۋاپ بەرگەن: «سۋ پاتشالىعىنا تۇرۋ جاقسى»، – دەگەن. اناسى قىزىنا ايتقان: «بۇگىن وسىندا قون»، – دەپ. قىزى ايتقان: «كەرەك ەمەس، نەگە دەسەڭىز بۇگىن قايتام»، – دەپ ۋاعدا بەردىم دەگەن. اناسى مارجاننان سۇراعان: «قىزىم، ناعىپ قايتاسىڭ؟» دەپ. قىزى ايتقان: «مەن سۋدىڭ جانىنا بارام دا «احمەت، شىق، مىندا، مەنى الىپ كىر!» دەپ ايتام. ول شىعىپ مەنى الىپ كىرەدى»، – دەگەن. اناسى ايتتى، «ونداي بولسا ءتىپتى جاقسى»،—دەدى. اناسى ايتتى: «مارجان، ونداي بولسا، بۇگىن مىندا قونىپ كەت»، – دەدى. مارجان اناسىنىڭ ءسوزىن قيماي قوندى. مارجان ۇيىقتاعان سوڭ قىزدىڭ اناسى تۇرىپ، قولىنا بالتا الىپ، سۋ بويىنا بارىپ، «احمەت، احمەت، مىندا شىق، مەنى الىپ كىر»، – دەپ ايقايلادى. جىلان شىقتى، شىققان سوڭ مارجاننىڭ اناسى جىلاندى بالتامەن باسىن شاۋىپ تاستادى. جىلان ولگەن سوڭ سۋدىڭ ءۇستى قىزىل قان بولدى. اناسى ۇيىنە قايتتى. مارجان ۇيقىسىنان تۇرىپ، بالالارىن الىپ، شىعىپ كەتتى. سۋدىڭ جاعاسىنا بارىپ ايقايلادى: «احمەت! احمەت! شىق، مىندا، مەنى الىپ كىر»، – دەپ. سولاي ايتىپ كوپ زامان ايقايلادى. سۋدان ءبىر نارسە دە شىقپادى. مارجان سۋعا جوندەپ قاراسا، سۋ ءۇستى قىپ-قىزىل قان بولعان ءھام جىلاننىڭ باسىن كورىپ، بالالارىن ءسۇيىپ جىلادى. مۇنان سوڭ مارجان بالالارىنا ايتقان: «سىزدەردىڭ، اتاڭىز ولگەن ەكەن، اتاڭىز بولماعان سوڭ اناڭىز دا بولماسىن» دەپ. قىزىنا ايتقان: «سەن، قىزىم، قارلىعاش بول دا، سۋ ۇستىندە ۇشىپ ءجۇر»، – دەگەن. ۇلىنا ايتقان: «سەن، ۇلىم، ساندۋعاش بول دا، تاڭ الدىنا سايراپ ءجۇر»، – دەگەن. اناسى ايتقان: «مەن كوكەك بولىپ، ەرىم ۇستىندە «كوك-كوك» دەپ ۇشىپ جۇرەمىن»، – دەگەن. بولار. ۇشىپ كەتتى ءبىر ۋاقىتتا بۇلار ءارتۇرلى جاققا.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما