سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
ۇبت – گە ساپالى دايىنداۋ ءۇشىن وتىلگەن تاقىرىپتاردى ءتۇرلى تالداۋ جاساۋ ارقىلى پىسىقتاۋ
تاقىرىبى: ساتىلاي كەشەندى تالداۋ.
ماقساتى: بىلىمدىلىك: ق ر پرەزيدەنتىنىڭ جولداۋىن وقۋشىلارعا تانىستىرۋ.

2. وقۋشىلاردى ۇبت – گە ساپالى دايىنداۋ ءۇشىن وتىلگەن تاقىرىپتاردى ءتۇرلى تالداۋ جاساۋ ارقىلى پىسىقتاۋ، ناقتىلاۋ، العان بىلىمدەرىن قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ا. فونەتيكالىق تالداۋدى ساتىلاي كومپلەكستى تۇردە جۇرگىزۋ. دىبىستارعا ماتەماتيكالىق تاسىلمەن دىبىستىق مىنەزدەمە بەرۋ؛
ءا. ءسوز قۇرامىنا، لەكسيكا – گراماتيكالىق ماعىناسىنا ساتىلاي كەشەندى تالداۋ.
ب. ءبىر سويلەمگە سينتاكسيستىك تالداۋ جاساۋ.
دامىتۋشىلىق: ءتۇرلى تاپسىرمالاردى جىلدام جانە تەز، شىعارماشىلىقپەن ورىنداۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وتانىن سۇيۋگە، ناعىز ازاماتقا ءتان قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ، قازاقستاندىق پاتريوتيزمگە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: پراكتيكالىق تالداۋ ساباعى
ءادىسى: پراكتيكالىق تالداۋ تۇرلەرى، ماتەماتيكالىق ديكتانت، كەستەلى – كەشەندى تالداۋ.
كورنەكىلىگى: ءتۇرلى سلايدتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا.

♦ ساباقتىڭ بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ. كىرىسپە اڭگىمە
بۇگىنگى ساباعىمىزدى بۇگىن ءبىز پرەزيدەنتىمىزدىڭ جولداۋىنان باستاساق دەپ وتىرمىن. بۇل جولداۋدىڭ
♦ 7 تارماعى تىكەلەي مىنا بىزگە، مەكتەپ وقۋشىلارىنا، ناقتىلاي ايتساق، بۇگىنگى مەكتەپ بىتىرۋشىلەرىنە، ارنالعان دەپ ويلايمىن. پرەزيدەنت ادامي كاپيتال تاراۋىندا وقۋشىلاردىڭ ساپالى ءبىلىم الۋىنا، كوپ نازار اۋدارادى. سوندىقتان ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ باستى ماقساتىمىز الدىمىزدا تۇرعان ماڭىزدى بەلەس ۇبت – گە ءوزىمىزدىڭ دايىندىق دەڭگەيىمىزدى انىقتاۋ، ءتۇرلى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ارقىلى ءبىلىمىمىزدى پىسىقتاۋ.
ساباعىمىزدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىن مەن تومەندەگى ماقالمەن باستاماسام دەيمىن
“ۇلى جول ءۇيدىڭ تابالدىرىعىنان باستالادى” – دەلىنسە بۇل ماقالدى مەن قازاق ءتىلدىڭ تابالدىرىعى “فونەتيكا” سالاسى دەپ ويلايمىن.
سوندىقتان ءى – كەزەڭدە ءبىز “فونەتيكادان”.
♦ دىبىستار: (داۋىستى، داۋىسسىز)
♦ بۋىن
♦ تاسىمال
♦ ەكپىن
تاقىرىبىن قايتالاۋدان باستاساق.

ءى – تاپسىرما. “ماتەماتيكالىق ديكتانت” جازۋ
42، 40، 15 (12)، 25، 7، 8، 11، 5، 6، 4، 7، 8.
تەكسەرۋ:
42 – قازاق تىلىندەگى ءارىپ سانى
40 – دىبىستالاتىن ارىپتەر
12 – 15 داۋىستى دىبىستار (3 قوسارلى دىبىستار (يا، يۋ، ءو)
25 – داۋىسسىز دىبىس
7 – ەزۋلىك داۋىستىلار ا، ءا، ە، ە، ى، ءى، ي.
8 – جىڭىشكە داۋىستىلار ءا، ە، ءو، ە، ءۇ، ۋ، ءى، ي.
11 – قاتاڭ داۋىسسىز دىبىستار ك، ق، ح، س، ت، چ، ش، شش، پ، ف، س.
5 – ەرىندىك داۋىستىلار و، ءو، ۇ، ءۇ، ۋ،
6 – قىساڭ داۋىستىلار ۇ، ءۇ، ۋ، ى، ءى، ي.
4 - جۋان داۋىستىلار ا، و، ۇ، ى.
7 - ءۇندى داۋىسسىز دىبىس – ر، ي، ۋ، ل، م، ن، ڭ.
8 – ۇياڭ داۋىسسىز دىبىستار – ب، ۆ، گ، ع، د، ج، ز، ھ.
 فونەتيكالىق ساتىلاي كەشەندى تالداۋ (ماتەماتيكالىق تاسىلمەن)
 ۇبت – گە ساپالى دايىندالۋ ءۇشىن ەنجارلىققا، جالقاۋلىققا جول بەرۋگە بولمايدى.
 تالداۋ: ەنجارلىققا، جالقاۋلىققا.
جولداۋدىڭ نەگىزگى تالابى كەلەشەكتە ءومىر سۇرەتىن جاستاردىڭ ءبىلىمدى بولۋىن تالاپ ەتۋ. سوندىقتان كەلەسى كەزەندى مەن تومەنگى ماقالمەن قورىتىندىلاسام دەيمىن.
“ءبىلىمسىز ادامنىڭ ءسوزى – بىلەكتەي،
ءبىلىمدى ادامنىڭ ءسوزى – جىبەكتەي.”
كەلەسى تاپسىرمامىز: “مورفولوگيا” قازاق ءتىلىنىڭ ءىى ساتىسىنا بايلانىستى. العان بىلىمدەرىڭىزدى پايدالانا وتىرىپ، تومەندەگى تاپسىرمانى ورىنداڭدار.
قاتەنى تاپ. مورفولوگيالىق ءسوز تابىنا تالداۋ.
ءبىلىمدى – دارا، سىن ەسىمدى، ساپالىق انىقتاۋىش، سەبەبى انىقتاۋىش باسقا ءسوز توبىنىڭ قاتىسى ارقىلى جاسالىپ تۇر.
ءبىلىمسىز – دارا، سىن ەسىمدى، ساپالىق، زات ەسىم تۋدىرۋشى جۇرناقتى انىقتاۋىش.
بىلەكتەي – دارا، سىن ەسىمدى – انىقتاۋىش.
جىبەكتەي – دارا، سىن ەسىمدى – انىقتاۋىش.
ءسوزى – دارا: زات ەسىمدى ءىى جاقتاعى تاۋەلدىك تۇلعالى – باستاۋىش.
ادامنىڭ – كۇردەلى: زات ەسىمدى، بارىس تۇلعالى – انىقتاۋىش.
تەكسەرۋ.
ءسوز تاپتارىنا تالداۋ.
ءبىلىمدى – دارا: سىن ەسىمدى: قاتىستىق انىقتاۋىش، سەبەبى انىقتاۋىش باسقا ءسوز تابىنىڭ قاتىسى ارقىلى جاسالىپ تۇر.
ءبىلىمسىز – دارا، سىن ەسىمدى؛ قاتىستىق سىن ەسىم تۋدىرۋشى جۇرناقتى انىقتاۋىش
بىلەكتەي – دارا سىن ەسىمدى – بايانداۋىش.
جىبەكتەي – دارا سىن ەسىمدى – بايانداۋىش.
ءسوزى – دارا: زات ەسىمدى ءىىى – جاقتاعى (ءى) تاۋەلدىك تۇلعالى – باستاۋىش.
ادامنىڭ – دارا: زات ەسىمدى؛ ىلىك تۇلعالى – انىقتاۋىش.

ءىىى كەزەڭ
ادام بولاتىن بالا الىسقا قارايدى.
ءيا، ەرتەڭ مەن مەكتەپتى بىتىرەمىن. ۇبت – دى تاپسىرامىن، ماماندىق تاڭدايمىن، جوو ورنىنا تۇسۋگە تىرىسامىن.
كەلەشەكتە مەن ءبىر مامان يەسى بولامىن. ەڭ باستىسى، مەن وتانىمنىڭ ازاماتى بولامىن. مەنىڭ قازاقستان ازاماتى رەتىندە باستى ۇستانىمىم جولداۋدا كورسەتىلگەندەي تومەندەگىدەي بولادى.

ءسوز قۇرامىنا تالداۋ.
1. كوپۇلتتىلىق، تولەرانتتىلىق، كوپتىلدىلىك، ەلجاندىلىق، مورالدىق، ادامي قۇندىلىقتاردى جوعارىلاتۋ.

V كەزەڭ
جاڭىلماس” جاق بولمايدى، سۇرىنبەس تۇياق بولمايدى. – دەيدى بۇل ماقال. مۇمكىن ەرتەڭ مەن وقۋعا تۇسە الماي قالامىن. سوندا مەن بولاشاعىما جول ىزدەيمىن، باسقا ماماندىقتى يگەرەمىن، سودان سوڭ كەلەشەكتە ءوزىمنىڭ ارمانداعان ماماندىعىما قول جەتكىزەمىن. سەبەبى، ءقازىر ۋاقىت باسقا، ەڭبەك رىنوگى ۇنەمى وزگەرىستە بولادى. سوعان وراي مەن دايىن بولۋىم كەرەك، ءبىر عانا ماماندىقپەن ءومىر ءسۇرۋ وتە قيىن بولادى. مىسالى؛ جاپون، اقش. سياقتى دامىعان ەلدەردە ءاربىر ادام، ءاربىر بەس جىل سايىن ماماندىعىن، كاسىبىن وزگەرتىپ وتىرادى. ولار، سوعان دايىن، جاڭا ماماندىقتار الۋ ءۇشىن ولار ءومىر بويى وقيدى جانە قايتا دايارلاۋدان وتەدى.
ءبىزدىڭ پرەزيدەنت تە جولداۋىندا وسىعان كوپ كوڭىل ءبولىپ وتىر. “جاستاردىڭ بىلىمگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن ولارعا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ، وقۋ ورىندارىنىڭ بازاسىن نىعايتۋ، وندىرىستەن قول ۇزبەي ءبىلىم الۋىن نازاردان تىس قالدىرماۋى” - تۋرالى ايتىلعان. سوندىقتان وكىمەت ماعان قامقورلىق جاساپ جاتقان سوڭ، مەن دە ءومىرىمنىڭ كەلەسى ساتىسىنا ەشبىر الاڭسىز اتتايمىن. بۇل مەنىڭ جەكە باسىمنىڭ، ءومىرىمنىڭ، باعىتى بولماق.
سوڭدىقتان ساباعىمىزدىڭ سوڭعى ساتىسى دا قازاق ءتىلدىڭ سوڭعى تاراۋلارى “لەكسيكا”، “سينتاكسيس” تاقىرىپتارىنا بايلانىستى بولماق.
تومەندەگى سويلەمگە ساتىلاي كەشەندى سينتاكسيستىك تالداۋ جاساۋ.
پرەزيدەنتىمىزدىڭ جولداۋىن جولباعدار قۇجات رەتىندە نەگىزگە الىپ، ساپالى بىلىمىممەن سانالى تاربيەممەن باسقالارعا ۇلگى كورسەتەمىن.

ساباقتى قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ، ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما