InfoHub Logo

«رۋحاني جاڭعىرۋ» جالپىۇلتتىق باعدارلاماسىنىڭ جاڭا كومپونەنتتەرى اتا-بابالارىمىزدىڭ كوپ عاسىرلىق مۇراسىنىڭ سيفرلىق وركەنيەت جاعدايىندا تۇسىنىكتى ءارى سۇرانىسقا يە بولۋىن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، ونى جاڭعىرتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. "ءتول تاريحىن بىلەتىن، باعالايتىن جانە ماقتان ەتەتىن حالىقتىڭ بولاشاعى زور بولادى دەپ سەنەمىن. وتكەنىن ماقتان تۇتىپ، بۇگىنىن ناقتى باعالاي ءبىلۋ جانە بولاشاققا وڭ كوزقاراس تانىتۋ – ەلىمىزدىڭ تابىستى بولۋىنىڭ كەپىلى دەگەنىمىز وسى" دەپ جازدى ەلباسى ءوز ماقالاسىندى. ەلباسىمىزدىڭ تاريحىمىزداعى جەتى ەرەكشەلىك تۋرالى ويلارىندا تاريحي مۇرامىزدىڭ مول ەكەنىنە ءمان بەرىلىپ وتىر. ۋاقىت تۇرعىسىنان ايتىلىپ وتىرعان مادەني جەتىستىكتەردىڭ قازاق حالقىنىڭ ۇلت بولىپ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتتى جانە ولاردىڭ وسى ۇلى دالا ەلىندە پايدا بولعانى انىق. وسىنىڭ ءبارى، اسىرەسە، ونىڭ ىشىندە تاريحي جادىگەرلەر، ءوز ۋاقىتىنداعى وركەنيەتتى دامۋدىڭ نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشى بولعانىن جانە تەحنولوگيالىق دامۋعا ايتارلىقتاي سەپتىگىن تيگىزگەن دالەلدەر ماقالادا جان-جاقتى ايتىلعان. ۇلى دالانىڭ جەتى قىرىنىڭ كەز كەلگەنى قازاق ەلىنىڭ ومىرىندەگى ەرەكشە مۇرا. اتقا ءمىنۋ مادەنيەتى، ەجەلگى مەتالل ءوندىرۋ مەن وڭدەۋ تەحنولوگياسى، ءوز جازۋى مەن ميفولوگياسى بار وزىق مادەنيەتتى قازاق ەلىنىڭ رۋحاني بايلىعىنىڭ ايشىقتى بەلگىسى – «اڭ ءستيلى ونەرى»، بۇكىل الەمدى تامساندىرعان دالا وركەنيەتىنىڭ جادىگەرى - «التىن ادام» جاۋىنگەرى، تۇركى الەمىنىڭ بەسىگى سانالاتىن التايدان باستاۋ الاتىن تۇركى تاريحى، الەمدىك ەكونوميكانىڭ وركەندەنۋىنە سەپتىگىن تيگىزگەن - ۇلى جىبەك جولى جۇيەسى، قازاق ەلىنىڭ ۇلتتىق برەندىنە لايىقتى الما مەن قىزعالداقتار، ەلىمىزدىڭ اۋماعىندا ورىن العان تاريحي ءجايت قانا ەمەس، سونىمەن قاتار ءاربىر قازاق ءۇشىن دە اسا قىمبات قۇندىلىقتار بولىپ تابىلادى.«رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ جالعاسى بولاتىن ەلباسىنىڭ تاريحي سانانى جاڭعىرتۋعا باعىتتالعان ۇسىنىستارى مەملەكەتىمىزدىڭ نىعايۋىنا سەپتىگىن تيگىزەتىنىنە تولىق سەنىمدىمىز. وسى ورايدا «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسى اياسىندا قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلوسوسفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتىنىڭ ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسىنىڭ ءدىنتانۋ ماماندىعىنىڭ 4 كۋرس ستۋدەنتتەرى 14.01.2019-22.02.2019ج وتكەن پەداگوگيكالىق تاجىريبە اياسىندا الماتى قالاسى،مەدەۋ اۋدانى ب.مومىش ۇلى اتىنداعى №131 مەكتەپ-ليسەيىنىڭ تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى جانە ىس-تاجىريبە جەتەكشىسى ەلۋبايەۆا ك.د ۇيىمداستىرىۋىمەن 9-سىنىپتارعا ارنالعان ەلباسىمىزدىڭ"ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى" اتتى ماقالاسىنا ارناپ دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزدى. دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ وتكىزۋدەگى نەگىزگى ماقسات– وقۋشىلارعا ن.نازاربايەۆتىڭ «ۇلى دالانى جەتى قىرى» اتتى ماقالاسى جايلى جانە ماقالادا اتتالعان تاريحىمىز تۋرالى ءتۇسىندىرۋ. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ،وزدىگىنەن جۇمىس ىستەۋگە باۋلۋ. ادامگەرشىلىككە،مەيىرىمدىلىككە،ۇقىپتىلىققا، ءوز تۋعان جەرىن قادىرلەپ،وتانىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ. تاريحسىز حالىق جوق. تاريحىن بىلگەن حالىقتىڭ بولاشاعى ايقىن.سونىمەن قاتار كەش ەرەكشەلىگى قۇرمەتتى قوناق تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى پروفەسسور ءابجانوۆ حانكەلدى ماحمۇت ۇلى. حانكەلدى ماحمۇت ۇلى ءوزىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسىنا قاتىستى وي-پىكىرىن بىلدىرە وتىرىپ،جاستارعا وسيەت-ناسيحات ايتىپ،وتانسۇيگىشتىككە ءبىلىمپازدىلىققا،قازاق جەرىنىڭ تاريحي قۇندىلىقتارىن سىيلاپ دارىپتەۋگە شاقىرا وتىرىپ،وقۋشىلاردىڭ قويعان سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى.وقۋشىلاردىڭ دا قانشالىقتى «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» تۋرالى بىلەتىندەرىن ورتاعا سالا وتىردى.قالالىق بايقاۋدان ب.مومىش ۇلى اتىنداعى №131 مەكتەپ-ليسەيىنىڭ 10-سىنىپ وقۋشىلارى «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسى تۋرالى كورىنىستەرىن قويىپ جۇلدەلى ورىنعا يە بولدى.سونىمەن قاتار اسەرلى ءان،كۇمىرلەگەن كۇي دە تارتىلدى. ەلباسىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسى بارشا جاستاردىڭ تاريحىن تەرەڭىنەن تانىپ ءبىلىپ، وتانسۇيگىشتىك قاسيەتىنىڭ ارتۋىنا ءسوزسىز جوعارى يدەولوگيالىق تاربيە بولماق. ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى تاريح ارقىلى سانامىزعا جاڭعىرتا باستاعانىمىزعا ەرەكشە قۋانىشتىمىن. جاستارىمىز سوناۋ زامانداردا قازاقستاننىڭ قاي تۇكپىرىندە بولماسىن اتا-بابالارىمىزدىڭ تەكتىلىگىنە تاعى دا ءبىر كوز جەتكىزەتىن بولدى. تولىعىمەن وقۋشىلار مەن كەلگەن قوناقتار وزدەرىنىڭ اسەرلەرىمەن بولىسە وتىرىپ،كەشتەن العان قۇندى مالىمەتتەرى ماڭگى جادىلارىندا ساقتالىپ، ەل قامى ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتەتىن قازاق جاستارى ءوسىپ جەتىلەدى دەگەن سەنىمدەمىز. وتكەنىمىزگە كوز تاستاپ، ۇلتتىق تاريحىمىزدى حالىقتىڭ يگىلىگىنە اينالدىرا وتىرىپ، بولاشاققا قاراي ۇمتىلۋىمىز قاجەت. ەلباسىمىز بولاشاق جاستاردىڭ قولىندا دەي وتىرىپ وسى كەلىپ جەتكەن 2019 جىلدى «جاستار جىلى» دەي وتىرا بولاشاق ەلىمىزدىڭ بار بايلىعى،قورعاۋشىسى،قامقورشىسى دا قازاق جاستارى.

ماقالانى دايىنداعان: قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتىنىڭ ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسىنىڭ ءدىنتانۋ ماماندىعىنىڭ 4 كۋرس ستۋدەنتى تاناشباەاۆا گۇلجانات فيلوسوفيا عىلىمىنىڭ كانديدانتى.ي.و.دوسەنت ابجالوۆ س.ۋ

---