ۇلىسىن ۇلىقتاعان ەل جۇرەگى
بىرەر ءسوز
كوزىنىڭ تىرىسىندە- اق اتى التى الاشقا اڭىز بولىپ تاراعان سارىارقانىڭ ساڭلاق اقىنى، تاريحشىسى، ويشىلى ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيەۆتىڭ شىعارمالارى سوناۋ توقىراۋ جىلدارىنىڭ وزىندە ءار جىلداردا تام - تۇمداپ بولسىن «ءۇش عاسىر جىرلايدى»، « بەس عاسىر جىرلايدى» جارىق كورسە، ونىڭ ەلدەن ەرەك دارا قاسيەتى، اۋليەلىگىن كەڭىنەن تولعاعان كەسەك دۇنيە تۇگىل اۋىزەكى ايتىلاتىن اڭىز اڭگىمەلەردىڭ ارقاۋىنا اينالۋدان قالىپ، ۇمتىلىپ بارا جاتقانداي ەدى.
وعان 1952 - جىلى ماشەكەڭنىڭ بەيىتى قۇلاتىلىپ، سول كەزدەگى پارتيالىق يدەولوگيانىڭ اقىننىڭ ارۋاعىن قورلاپ، بىلايعى جۇرتتىڭ ۇرەيىن ۇشىرۋعا نەگىزدەلگەن سولاقاي ساياساتتىڭ سالقىنى ەرەكشە اسەر ەتكەنى ءسوزسىز.
ءبىر عاجابى يدەولوگتار قانشاما تىرىسىپ، تالاپتانسا دا ماشەكەڭدى حالىق ساناسىنان جويا المادى. ونىڭ رۋحى جىلدار وتكەن سايىن اسقاقتاپ، اسپانداي بەردى.
تەك «ءومىر بار جەردە ءولىم بار» دەگەندەي، كەزىندە ماشەكەڭمەن دامدەس، تۇزداس بولعان، ونىڭ دارا قاسيەتىن كوزىمەن كورىپ، كوڭىلىنە توقىعانداردىڭ قاتارى سيرەي بەردى. كوبىنىڭ جادىندا جاتتالعان نەبىر سىرلارى وزدەرىمەن بىرگە كەتكەن بولار، كىم ءبىلسىن؟!
ايتسە دە، ماشەكەڭنىڭ كومەسكىلەنىپ بارا جاتقان ءىزىن قايتادان جاڭعىرتۋعا تالاپتانعاندار دا از بولعان جوق. ولار جايلى زەردەلەپ، زەرتتەپ، ءسوز قوزعاۋ - كەلەشەكتىڭ ءىسى.
سولاردىڭ ءبىرى اقىننىڭ نەمەرەسى سۇيىندىك كوپەيەۆ 1932 - جىلى تۋعان ەدى. ول اۋىل مەحانيزاتورى، تراكتور بريگاداسىنىڭ بريگاديرى بولا ءجۇرىپ گازەت - جۋرنالدارعا شتاتتان تىس ءتىلشى رەتىندە اتسالىسۋمەن كەلدى.
سونىمەن قاتار ۇرپاق پارىزىن وزىنشە ءتۇسىنىپ، باعالاعان ول ۇلى ادامنىڭ ءومىر كەزەڭدەرىنە، دارا قاسيەتىنە بايلانىستى ايتىلاتىن ەل اۋزىنداعى تام - تۇم اڭگىمەلەردى شاما - شارقى كەلگەنشە قاعاز بەتىنە تۇسىرە بەرگەن ەكەن.
قايتا قۇرۋ، جاريالىلىق رۋحىمەن قاناتتانعان ول سونىڭ كەيبىرىن وبلىستىق « سارىارقا سامالى» گازەتىنە جاريالاتىپ تا ءجۇردى...
وتكەن جىلى وسى «سارىارقا» جۋرنالىنىڭ بەسىنشى سانى س. تورايعىروۆتىڭ تۋعانىنا 100 - جىل تولۋىنا وراي باياناۋىل اۋدانىنا ارنالدى.
وندا سۇلتانماحمۇت، قانىش، شاكەن، زەيىن تاعى دا باسقا التى الاشتىڭ ارىستارى، ءيسى قازاقتىڭ ءبىرتۋار ازاماتتارى مەن عابيت مۇسىرەپوۆ، ەۆنەي بۋكەتوۆ سىندى ۇلى تۇلعالار جايلى ەستەلىكتەر بەرىلىپ، ازدى - كوپتى سىر شەرتىلدى. جۋرنالدىڭ سول سانىندا ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيەۆ اۋليە تۋرالى ەشتەڭە جوق ەدى.
ءبىز ول جايلى ماتەريالدى سۇيىندىكتەن كۇتكەن ەدىك. كەيىن انىقتاپ بىلگەنىمىزدەي وعان جىبەرگەن حابارىمىز دەر كەزىندە جەتپەگەن. ال قايتا حابارلاسۋعا، توسۋعا جۋرنالدىڭ ۋاقىتى كوتەرمەدى. قاپ، دەپ وكىنگەننەن باسقا شارا بولماعان.
«بىتەر ءىستىڭ باسىنا، جاقسى كەلەر قاسىنا» دەمەكشى، س.تورايعىروۆتىڭ ءجۇز جىلدىق مەرەيتويىنا اقمولا دەلەگاسياسىنىڭ قۇرامىندا كەلگەن بەلگىلى جازۋشى، اقىن، حالقىنىڭ وتكەنىن زەردەلەي زەرتتەۋشى، جوقشىسى، بۇل كۇندە مىڭداعان وقىرمانداردىڭ سۇيىكتى باسىلىمىنا اينالعان «سارىارقا» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى نۇرعوجا ورازوۆ اعامىز ءماشھۇر ءجۇسىپ اۋليەنىڭ ءوزى اتىنداعى شارۋاشىلىقتاعى ەسكەلدى ەلدى مەكەنىندەگى مازارىنا ارنايى بارىپ، ءتاۋاپ قىلدى.
سول جولى قالامداس باۋىرىم تىلەۋبەك عالىم ۇلى ەكەۋىمىزگە جۋرنالعا ماشەكەڭ جايلى ماتەريال ۇيىمداستىرىپ جىبەرۋ جونىندە ارنايى تاپسىرما بەردى. ءبىز ول كىسىگە ۋادە بەرگەن ەدىك.
سودان... ۋادە بەرۋ وڭاي، ونى ورىنداۋ سونشالىقتى قيىن بولارىن كىم بىلگەن. تاعى دا سارىلا سۇيىندىك اعادان، بەيىت باسىندا بىرگە بولعان بۇل دا اقىننىڭ نەمەرەسى قاجىماننان حابار كۇتتىك.
كۇن وتكەن سايىن سول حاباردىڭ بولاتىنىنا دەگەن ءۇمىتىمىز ازايا بەردى. سونداي كۇندەردىڭ بىرىندە ەسىمە ماشەكەڭە اعايىن، اۋدانداعى بەلگىلى ازاماتتاردىڭ ءبىرى، اۋداندىق سالىق ينسپەكسياسىنىڭ باستىعى بالعا شايحين اعا تۇسە كەتكەنى. باكەڭە جولىعىپ، جاعدايدى ايتتىم. ايتىپ ايتپاي نە كەرەك، اپتالار بويى توستىرعان ماتەريال باكەڭنىڭ ارالاسۋىمەن اينالاسى ءبىر - ەكى كۇندە قولعا ءتيدى.
باكەڭە شىن جۇرەكتەن ماشەكەڭ ءۇشىن اتقارعان ىزگىلىكتى ىسىڭىزگە راحمەت. سىزگە باباڭىزدىڭ ارۋاعى جار بولسىن دەي وتىرىپ، ماشەكەڭ جايلى سۇيىندىك جازعان «وسىنداي اڭگىمەلەر بار» اتتى دۇنيەنى «سارىارقا» جۋرنالىنا ۇلكەن ۇمىتپەن تولقۋ ۇستىندە ۇسىندىق.
سۇلەيمەن بايازيتوۆ
You Might Also Like
-
جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ 1-سىنىپ وقۋشىلارى جاڭارتىلعان باعدارلاما بويىنشا ءبىلىم الۋعا كوشتى. بۇل باعدارلاما نەگىزىندە بەس كۇندىك وقۋ اپتاسى دا بار. ياعني، بيىلدان باستاپ ءبىرىنشى سىنىپتار بەس كۇن عانا...
