ۇمىتۋعا بولمايتىن وقيعالار
“ۇمىتۋعا بولمايتىن وقيعالار.”
(قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە ارنالعان وقۋشىلاردىڭ «ىزدەنىس» عىلىمي قوعامىنىڭ مەكتەپىشىلىك «تاۋەلسىز ەلىم!» عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسياسىندا)
سەزد داناعا
پىكىر.
قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە وراي «ۇمىتۋعا بولمايتىن وقيعالار
- ەلتاڭبا اۆتورى: جانداربەك مالىبەكوۆ» اتتى زەرتتەۋ جۇمىسىن الىپ وتىرعان سەزد دانانىڭ دايىندىعى قۋانتارلىق جاعدايدا. دانانىڭ ءوي-ورىسى، تالانتى جالىنداپ تۇرعان وت ءتارىزدى، سىنىپتا يناباتتىلىعىمەن تاربيەلى، مەكتەپ ماقتانىشى دەۋگە بولادى. مەكتەپىشىلىك، اۋداندىق سايىس، وبلىستىق فەستيۆالدارعا قاتىسىپ، جۇلدەلى ورىندارعا يە بولىپ جۇرگەن وقۋشى.
پاتريوتتىق سەزىمى كۇشتى، شاپشاڭ جىلدامدىعىمەن، پىسىقتىعىمەن كورىنىپ ءجۇر. پاتريوتتىق وي – ءورىسىن دامىتۋ ماقساتىندا «ۇمىتۋعا بولمايتىن وقيعالار --- ەلتاڭبا اۆتورى: جانداربەك مالىبەكوۆ» اتتى عىلىمي جۇمىسىنا ءوزىمنىڭ باعىت-باعدار كەڭەسىمدى بەرە وتىرىپ، ەڭبەگى زور، تالابى «اسقار تاۋداي بيىك بولسىن»،- دەپ زور سەنىم ارتامىن.
پىكىر ءبىلدىرۋشى: دجانبايەۆا مارجان
مازمۇنى
كىرىسپە.
نەگىزگى ءبولىم.
1. ەلتاڭبا اۆتورى: جانداربەك مالىبەكوۆتىڭ ءومىربايانى.
2. وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنا ۇلەس قوسقان شىعارماشىلىعى جانە جەتىستىگى.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ۇلەس قوسقان ەرەن ەڭبەگى.
قورىتىندى.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى.
كىرىسپە.
تاۋەلسىزدىكتى نىعايتۋ جولىنداعى عاسىرعا بەرگىسىز ءومىرىمىز جىلجىپ وتۋدە. تالاي-تالاي مازمۇندى وقيعالار تىزبەگى كوز الدىمىزدا. «قازاقستان»- دەگەن ەل اتىن ەستىسە، تاڭدانا قايران قالاتىن الەم جۇرتشىلىعى، بۇگىنگى تاڭدا ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ءاربىر اياق الىسىنا، ارشىندى قادامىنا قۋانا قول سوعاتىن بولدى.
اتا بابالارىمىزدان قالعان اسىل مۇرالارىمىز، ءارقاشاندا حالىق ومىرىمەن تاريحىن، ۇلتتىق بولمىسىمىزبەن رۋحاني جانىمىزدى تانىتاتىن حالىقتىڭ تاريحي مۇراسى بولعانى دا جانە بولاتىنى دا انىق.
حالقىمىزدىڭ ەلدىككە، ەگەمەندىككە، ەرلىككە، جارقىن بولاشاققا، ادامگەرشىلىكپەن پاراساتتىلىققا شاقىرىپ، جەتەلەيتىن ادەبي، مادەني مۇرالارى، سوناۋ ەجەلگى داۋىردەن بەرى كەلە جاتقان شەجىرەمىز بۇدان ءارى جالعاسۋدا.
ءبىزدىڭ بۇگىنگى ەلتاڭبامىز ەل تاريحىنىڭ تەرەڭىنەن تامىر تارتىپ، ۇلتىمىزدىڭ رۋحىن اسقاقتاتىپ، شاڭىراعىمىزدىڭ بەرىكتىگىن پاش ەتىپ، رەسپۋبليكامىزدىڭ قاناتتى تۇلپارداي ۇشقىرلىعىن ايعاقتاپ كەلەدى.
ءبىراق، وسى ەلتاڭبامىزدىڭ اۆتورى تۋرالى مالىمەتتەر وتە از. جانداربەك مالىبەكوۆ ساۋلەتشىنىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن قانداي يدەيالارى بولعانى تۋرالى دەرەكتەردىڭ جوقتىڭ قاسى.
جانداربەك مالىبەكوۆ ساۋلەتشىنىڭ كوپتەگەن ەرەن ەڭبەكتەرىن زەرتتەي كەلە، تەك قانا ساۋلەتشى ەمەس، ءقازىر قانداي تۇلعا؟؟؟.
مىنە وسى اعامىزدىڭ كوپتەگەن ەڭبەكتەرى، ءومىر بايانى، ازىلدەرى تۋرالى مالىمەتتەر جيناقتاپ، زەرتتەۋ جۇرگىزدىم.
1. نەگىزگى ءبولىم.
تاۋەلسىزدىك رۋحى كۇشتى عاجاپ كۇن،
ارتتا قالدى بودان بولعان ازات كۇن.
ەلىم، جەرىم، قازاعىم دەپ كۇڭىرەنەم،
ويتكەنى مەن تاۋەلسىزبىن، ازاتپىن.
قۇلتاي جادىرا.
اتا بابالارىمىزدان قالعان اسىل مۇرالارىمىز، ءارقاشاندا حالىق ومىرىمەن تاريحىن، ۇلتتىق بولمىسىمىزبەن رۋحاني جانىمىزدى تانىتاتىن حالىقتىڭ تاريحي مۇراسى بولعانى دا جانە بولاتىنى دا انىق.
وسى ەلتاڭبامەن تىعىز بايلانىستى. ەلتاڭبانىڭ بەينەسىندە تەرەڭدە جاتقان ءبىر سىر بار. تەرەڭدە جاتقان تاريحىمىزدى، اسىل قازىنامىزدى ۇشتاستىرا بىلگەن جانداربەك مالىبەكوۆ اعامىز بولاتىن.
جانداربەك مالىمبەكوۆ 1942 جىلى قىزىلوردا وبلىسىنداعى جاڭاقورعان اۋدانىنىڭ ەكپىندى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. 1964 جىلى تاشكەنت پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتىنىڭ ساۋلەت ونەرى فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. كەيىن 1964 جىلى وزبەكستان رەسپۋبليكاسى عىلىمي-ينجەنەرلىك قالا قۇرلىسىن جوبالاۋ ينستيتۋتىندا، باس ساۋلەتشى بولدى. 1993 جىلى استاناعا قونىس اۋداردى. ءقازىر استانا قالاسىنداعى ل. ن. گۋميليەۆا اتىنداعى ەۆرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە پروفەسسور-وقىتۋشى بولىپ قىزمەت اتقارىپ ءجۇر. جۇبايى ءاقشايى ەكەۋى دە، قىزىلوردالىق. سەرىك، نۇرلان، دوسجان ءۇش ۇلىنان 6 نەمەرەسى بار. سەرىك پەن دوسجان اكەلەرىنىڭ جولىن قۋىپ كەلە جاتىر. نۇرلان وتباسىمەن تاشكەنتتە تۇرادى. كەنجە بالاسى دوسجان وسى جىلى ۇيلەندى.
ماڭعىستاۋ وبلىسى، قاراقيا اۋدانى، سەنەك اۋىلى،
قاشاعان كۇرجىمان ۇلى اتىنداعى ورتا مەكتەبى
ورىنداعان: سەزد دانا
جەتەكشىسى: دجانبايەۆا مارجان
(قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە ارنالعان وقۋشىلاردىڭ «ىزدەنىس» عىلىمي قوعامىنىڭ مەكتەپىشىلىك «تاۋەلسىز ەلىم!» عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسياسىندا)
سەزد داناعا
پىكىر.
قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە وراي «ۇمىتۋعا بولمايتىن وقيعالار
- ەلتاڭبا اۆتورى: جانداربەك مالىبەكوۆ» اتتى زەرتتەۋ جۇمىسىن الىپ وتىرعان سەزد دانانىڭ دايىندىعى قۋانتارلىق جاعدايدا. دانانىڭ ءوي-ورىسى، تالانتى جالىنداپ تۇرعان وت ءتارىزدى، سىنىپتا يناباتتىلىعىمەن تاربيەلى، مەكتەپ ماقتانىشى دەۋگە بولادى. مەكتەپىشىلىك، اۋداندىق سايىس، وبلىستىق فەستيۆالدارعا قاتىسىپ، جۇلدەلى ورىندارعا يە بولىپ جۇرگەن وقۋشى.
پاتريوتتىق سەزىمى كۇشتى، شاپشاڭ جىلدامدىعىمەن، پىسىقتىعىمەن كورىنىپ ءجۇر. پاتريوتتىق وي – ءورىسىن دامىتۋ ماقساتىندا «ۇمىتۋعا بولمايتىن وقيعالار --- ەلتاڭبا اۆتورى: جانداربەك مالىبەكوۆ» اتتى عىلىمي جۇمىسىنا ءوزىمنىڭ باعىت-باعدار كەڭەسىمدى بەرە وتىرىپ، ەڭبەگى زور، تالابى «اسقار تاۋداي بيىك بولسىن»،- دەپ زور سەنىم ارتامىن.
پىكىر ءبىلدىرۋشى: دجانبايەۆا مارجان
مازمۇنى
كىرىسپە.
نەگىزگى ءبولىم.
1. ەلتاڭبا اۆتورى: جانداربەك مالىبەكوۆتىڭ ءومىربايانى.
2. وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنا ۇلەس قوسقان شىعارماشىلىعى جانە جەتىستىگى.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ۇلەس قوسقان ەرەن ەڭبەگى.
قورىتىندى.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى.
كىرىسپە.
تاۋەلسىزدىكتى نىعايتۋ جولىنداعى عاسىرعا بەرگىسىز ءومىرىمىز جىلجىپ وتۋدە. تالاي-تالاي مازمۇندى وقيعالار تىزبەگى كوز الدىمىزدا. «قازاقستان»- دەگەن ەل اتىن ەستىسە، تاڭدانا قايران قالاتىن الەم جۇرتشىلىعى، بۇگىنگى تاڭدا ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ءاربىر اياق الىسىنا، ارشىندى قادامىنا قۋانا قول سوعاتىن بولدى.
اتا بابالارىمىزدان قالعان اسىل مۇرالارىمىز، ءارقاشاندا حالىق ومىرىمەن تاريحىن، ۇلتتىق بولمىسىمىزبەن رۋحاني جانىمىزدى تانىتاتىن حالىقتىڭ تاريحي مۇراسى بولعانى دا جانە بولاتىنى دا انىق.
حالقىمىزدىڭ ەلدىككە، ەگەمەندىككە، ەرلىككە، جارقىن بولاشاققا، ادامگەرشىلىكپەن پاراساتتىلىققا شاقىرىپ، جەتەلەيتىن ادەبي، مادەني مۇرالارى، سوناۋ ەجەلگى داۋىردەن بەرى كەلە جاتقان شەجىرەمىز بۇدان ءارى جالعاسۋدا.
ءبىزدىڭ بۇگىنگى ەلتاڭبامىز ەل تاريحىنىڭ تەرەڭىنەن تامىر تارتىپ، ۇلتىمىزدىڭ رۋحىن اسقاقتاتىپ، شاڭىراعىمىزدىڭ بەرىكتىگىن پاش ەتىپ، رەسپۋبليكامىزدىڭ قاناتتى تۇلپارداي ۇشقىرلىعىن ايعاقتاپ كەلەدى.
ءبىراق، وسى ەلتاڭبامىزدىڭ اۆتورى تۋرالى مالىمەتتەر وتە از. جانداربەك مالىبەكوۆ ساۋلەتشىنىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن قانداي يدەيالارى بولعانى تۋرالى دەرەكتەردىڭ جوقتىڭ قاسى.
جانداربەك مالىبەكوۆ ساۋلەتشىنىڭ كوپتەگەن ەرەن ەڭبەكتەرىن زەرتتەي كەلە، تەك قانا ساۋلەتشى ەمەس، ءقازىر قانداي تۇلعا؟؟؟.
مىنە وسى اعامىزدىڭ كوپتەگەن ەڭبەكتەرى، ءومىر بايانى، ازىلدەرى تۋرالى مالىمەتتەر جيناقتاپ، زەرتتەۋ جۇرگىزدىم.
1. نەگىزگى ءبولىم.
تاۋەلسىزدىك رۋحى كۇشتى عاجاپ كۇن،
ارتتا قالدى بودان بولعان ازات كۇن.
ەلىم، جەرىم، قازاعىم دەپ كۇڭىرەنەم،
ويتكەنى مەن تاۋەلسىزبىن، ازاتپىن.
قۇلتاي جادىرا.
اتا بابالارىمىزدان قالعان اسىل مۇرالارىمىز، ءارقاشاندا حالىق ومىرىمەن تاريحىن، ۇلتتىق بولمىسىمىزبەن رۋحاني جانىمىزدى تانىتاتىن حالىقتىڭ تاريحي مۇراسى بولعانى دا جانە بولاتىنى دا انىق.
وسى ەلتاڭبامەن تىعىز بايلانىستى. ەلتاڭبانىڭ بەينەسىندە تەرەڭدە جاتقان ءبىر سىر بار. تەرەڭدە جاتقان تاريحىمىزدى، اسىل قازىنامىزدى ۇشتاستىرا بىلگەن جانداربەك مالىبەكوۆ اعامىز بولاتىن.
جانداربەك مالىمبەكوۆ 1942 جىلى قىزىلوردا وبلىسىنداعى جاڭاقورعان اۋدانىنىڭ ەكپىندى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. 1964 جىلى تاشكەنت پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتىنىڭ ساۋلەت ونەرى فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. كەيىن 1964 جىلى وزبەكستان رەسپۋبليكاسى عىلىمي-ينجەنەرلىك قالا قۇرلىسىن جوبالاۋ ينستيتۋتىندا، باس ساۋلەتشى بولدى. 1993 جىلى استاناعا قونىس اۋداردى. ءقازىر استانا قالاسىنداعى ل. ن. گۋميليەۆا اتىنداعى ەۆرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە پروفەسسور-وقىتۋشى بولىپ قىزمەت اتقارىپ ءجۇر. جۇبايى ءاقشايى ەكەۋى دە، قىزىلوردالىق. سەرىك، نۇرلان، دوسجان ءۇش ۇلىنان 6 نەمەرەسى بار. سەرىك پەن دوسجان اكەلەرىنىڭ جولىن قۋىپ كەلە جاتىر. نۇرلان وتباسىمەن تاشكەنتتە تۇرادى. كەنجە بالاسى دوسجان وسى جىلى ۇيلەندى.
ماڭعىستاۋ وبلىسى، قاراقيا اۋدانى، سەنەك اۋىلى،
قاشاعان كۇرجىمان ۇلى اتىنداعى ورتا مەكتەبى
ورىنداعان: سەزد دانا
جەتەكشىسى: دجانبايەۆا مارجان
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءسابيت دونەنتايەۆ. «ۋاق - تۇيەك» ولەڭدەر جيناعى.
