InfoHub Logo

تاقىرىبى: ۇرىقتىڭ دامۋى (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: ۇرىقتىڭ دامۋىنىڭ نەگىزگى كەزەڭدەرى تۋرالى، جۇكتىلىك كەزەڭ تۋرالى ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى.
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا ادامنىڭ جىنىسپەن كوبەيۋىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى، جىنىس بەزدەرىنىڭ قۇرىلىسى جانە جىنىس جاسۋشالارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛ ۇرىقتىق كەزەڭنەن باستاپ، دۇنيەگە كەلگەنگە دەيىنگى كەزەڭدەر جايىندا بىلىمدەرىن نىعايتۋ؛ وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن ناقتىلاپ، ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە جەتەلەۋ جانە جان - جاقتى ويلاۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: ۇرىقتىڭ دامۋى تۋرالى وقىتا كەلە، وقۋشىلاردىڭ تالداۋ، ويلاۋ، سالىستىرۋ، قورىتىندىلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ
تاربيەلىلىگى: ۇرىقتانۋ كەزىندە قۇرساقتاعى نارەستەگە دۇرىس تاماقتانۋ، جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ، تازا اۋادا تىنىعۋ تۋرالى تۇسىنىكتەردى بەرە وتىرىپ، سانيتارلىق – گيگيەنالىق داعدىسىن قالىپتاستىرۋ. سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس
ءادىسى: اۋىزشا، جازباشا، سۇراق – جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، مودۋلدىك تەحنولوگياسىنىڭ ەلەمەنتتەرىن پايدالانۋ.
قۇرال – جابدىقتار: «جىنىس مۇشەلەرى» كەستەسى، «ۇرىقتانۋ» ۆيدەو كورىنىسى، وقۋلىقتاعى سۋرەتتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تىرەك - سىزبا، ۇلەستىرمەلى قيما قاعازدار،

ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلارمەن امانداسىپ،
2. جوق وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ،
3. زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ.
پايعامبارىمىز مۇحاممەد ءبىلىم الۋدىڭ 4 جولىن نۇسقاعان:
1. جازىپ ۇيرەنۋ
2. كورىپ ۇيرەنۋ
3. وقىپ ۇيرەنۋ
4. سۇراپ ۇيرەنۋ
ال ءبىزدىڭ ساباعىمىز دا 4 باعىتتا جۇرگىزىلمەك
1. وي قوزعاۋ (نەنى بىلەمىز؟)
2. ىزدەنۋ ( نەنى بىلگىمىز كەلەدى؟)
3. وي قورىتۋ (نەنى بىلدىك؟)
4. وي دامىتۋ

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ كەزەڭى. «وي قوزعاۋ» (نەنى بىلەمىز؟)
1. ورگانيكالىق دۇنيەدە كوبەيۋدىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟

ءىىى. جاڭا ساباق: ىزدەنۋ ( نەنى بىلگىمىز كەلەدى؟)
ۇرىق جەكە دامۋ پروسەسىندە بىردەن ادامعا ۇقسامايدى. ۇرىقتا العاشىندا ءبىزدىڭ ارعى تەگىمىزگە ءتان كوپتەگەن بەلگىلەر (ۇزىن قۇيرىق، جەلبەزەك ساڭىلاۋى، ت. ب) پايدا بولادى. ۇرىق دامۋىنىڭ ءۇشىنشى اپتاسىنىڭ سوڭىندا دەنەنىڭ كەيبىر جەكە بولىكتەرى ءالى دە دامىمايدى. ءتورتىنشى اپتادا ۇرىقتىڭ ۇزىندىعى 3 مم بولادى. اياق – قول نىشانى، قۇلاق، كوز، مۇرىن نىشانى بايقالادى. كەيىنىرەك ۇرىقتىڭ جۇرەگى سوعىپ، اياق - قولدارى دامي باستايدى. بۇل كەزدە ۇرىق ءوسىپ. ونىڭ ۇزىندىعى 15 مم - دەي بولادى.
ۇرىقتىڭ دامۋ كەزەڭى: دەنە قۇرىلىمى جەتىنشى، سەگىزىنشى اپتادا قالىپتاسادى. دامۋدىڭ بۇل كەزەڭىندە كەۋدە قۋىسى، قارىن، باس، مۇرىن، كوز، قۇلاق اجىراتىلادى. ۇرىق 2، 5 سم – گە جەتەدى. اياق - قولدارىنداعى ساۋساقتارى اجىراتىلادى. دامۋدىڭ وسى ۋاقىتىنان باستاپ، ۇرىق شارانا دەپ اتالادى. ءارى قاراي دامۋ كەزىندە دەنە بولىكتەرىنە بايلانىستى كەيبىر وزگەرىستەر بايقالادى.
جۇكتىلىك: ۇرىقتانۋدان باستاپ نارەستە تۋىلعانعا دەيىنگى كەز جۇكتىلىك دەپ اتالادى. انانىڭ 280 تاۋلىككە سوزىلعان فيزيولوگيالىق جاعدايى – جۇكتىلىك نارەستەنىڭ تۋىلۋىمەن اياقتالادى. جۇكتىلىك كەزىندە انالىق بەزدەن گورمونداردىڭ ءبولىنۋى ارتادى. وسىعان بايلانىستى ءسۇت بەزدەرى ۇلكەيىپ، جاتىردىڭ ماسساسى مەن مولشەرى ۇلعايادى، ارتەريالىق قىسىم جوعارلايدى، قان قۇرامى وزگەرەدى. ۇرىقتىڭ قاڭقاسى مەن جۇيكە جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا قاجەت زات الماسۋ كۇشەيەدى، سۋ ءىشۋدىڭ قاجەتسىنۋى ارتادى.
ۇرىقتىڭ قاجەتتى قورەكتىك زاتتارمەن قامتاماسىز ەتۋ انا ورگانيزمىنە ۇلكەن سالماق سالادى جانە ەگەر انا اۋرۋ بولسا نەمەسە دۇرىس تاماقتانباسا، ونىڭ دەنساۋلىعى بۇزىلۋى مۇمكىن. بۇل – انا ءۇشىن وتە جاۋاپتى كەزەڭ. ول ءوز دەنساۋلىعىن كۇتىپ، دۇرىس تاماقتانىپ، قاجەتتى گيگيەنالىق تالاپتاردى ساقتاپ، مەديسينالىق باقىلاۋدا بولۋى كەرەك.
جۇكتى ايەلگە سپيرتتىك ىشىمدىك ىشۋگە، تەمەكى تارتۋعا، مۇلدە بولمايدى. ويتكەنى سپيرتتىك ىشىمدىك پەن نيكوتين ۇرىق جولداس ارقىلى ءوتىپ، ۇرىق قانىنا ءتۇسىپ، دەنە كەمىستىگى مەن پسيحيكاسىنىڭ بۇزىلۋىنا اسەر ەتەتىن وزگەرىستەر تۋعىزادى. جۇكتىلىك كەزىندە ءدارىنى دارىگەردىڭ باقىلاۋىمەن ءىشۋ كەرەك. 7 - 8 ساعات ۇيىقتاۋ، تازا اۋادا سەرۋەندەۋ، ۇيرەنشىكتى جەڭىل جۇمىستاردى جاساۋ، كەڭ ءارى جىلى كيىم كيۋ، ت. ب. جۇكتى ايەلگە قويىلاتىن تالاپتارعا جاتادى. جۇكتىلىك كەزەڭنىڭ باسىندا ايەل پسيحيكاسى وتە نازىك: اشۋشاڭ بولىپ، ۇيقىسى بۇزىلادى. جۇكتىلىكتىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ايەل سالماقتى بولىپ، انالىق سەزىمى قالىپتاسا باستايدى.
جۇكتىلىك – كۇردەلى فيزيولوگيالىق پروسەسس. سوندىقتان ۇيدە، جۇمىستا، كوشەدە، قوعامدىق ورىندار مەن كولىكتە اينالاسىنداعىلار جۇكتى ايەلگە قامقورلىق كورسەتۋى ءتيىس. قوعامدىق كولىكتە ورىن بەرىپ، اۋىر جۇگىن كوتەرىسىپ، كومەكتەسۋ قاجەت.
جۇكتىلىك مەرزىمى اياقتالعاندا، ايەل بوسانادى. بوسانۋ كەزىندە جاتىر قابىرعاسى جيىرىلىپ، ۇرىقتى سىرتقا قاراي جىلجىتا وتىرىپ، قاتتى اۋىرتاتىن تولعاق باستالادى. نارەستە تۋىلعاننان كەيىن كىندىگىن كەسىپ بايلايدى. انا ورگانيزمىنەن بولىنگەن بالا ءوز بەتىنشە تىنىس الۋعا كىرىسەدى. جاڭا تۋعان بالا قانىندا جيناقتالعان كومىرقىشقىل گازى تىنىس الۋ ورتالىعىن قوزدىرادى. قوزۋ تىنىس الۋ بۇلشىق ەتتەرىنە بەرىلەدى دە، ولاردىڭ جيىرىلۋىنان العاشقى تىنىس الۋ جۇزەگە اسادى. بۇل جاڭا تۋعان نارەستەنىڭ ءوز بەتىنشە تىنىس الۋىنىڭ باستاماسى بولىپ تابىلادى.

ءىV. ءبىلىمدى قورىتىندىلاۋ: وي قورىتۋ (نەنى بىلدىك؟) «مال تابار»

1. سايكەستەندىرۋ تەستى.
4 اپتالى ۇرىقتا نەلەر دامي باستايدى (قۇلاق، كوز، مۇرىن نىشانى)
8 ءشى اپتادا ۇرىقتىڭ ۇزىندىعى (2، 5 سم)
قاي كەزدە ۇرىق شارانا دەپ اتالادى (8 ءشى اپتادا)
انا قۇرساعىندا نارەستە نەشە كۇن جاتادى (280)

2. بيولوگيالىق ديكتانت.
ۇرىقتانۋدان باستاپ نارەستە تۋىلعانعا دەيىنگى كەز............(جۇكتىلىك) دەپ اتالادى. جۇكتى ايەلگە................ (سپيرتتىك ىشىمدىك ىشۋگە، تەمەكى تارتۋعا)، مۇلدە بولمايدى........(7 - 8) ساعات ۇيىقتاۋ، تازا اۋادا سەرۋەندەۋ، ۇيرەنشىكتى جەڭىل جۇمىستاردى جاساۋ، كەڭ ءارى جىلى كيىم كيۋ، ت. ب. جۇكتى ايەلگە قويىلاتىن.............. (تالاپتارعا) جاتادى.

3. سۋرەتتەر سىر شەرتەدى.
تاقتادا قاي كەزەڭدە قانداي مۇشەلەر داميدى سايكەس سۋرەتتەردى تاڭداۋ.

4. «باعدارشام» كابينەتى اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە....؟
قىزىل (سلايد.........)
ەسەپتەپ شىعار
جۇكتى ايەلدىڭ قۇرساعىنداعى نارەستەگە 20 اپتا بولعان، سوندا قۇرساقتاعى نارەستە نەشە ايلىق؟ (5)
سارى (سلايد......)
زياندى ادەتتەردەن اۋلاق بولۋ ءۇشىن جۇكتى ايەلدەرگە جارناما قۇراستىرۋ.
جاسىل (سلايد.....)
جولداستارىڭدى سالاۋاتتى ءومىر – سالتىنا شاقىر.
سۋرەتتەردىڭ ىشىنەن زياندى زاتتاردى تابۋ.

V. باعالاۋ. قاي توپ كوپ اق بوتا جيناسا سول توپ وتە جاقسى دەگەن باعاعا يە بولادى.
Vءى. ۇيگە كەستەنى اياقتاۋ. «وي دامىتۋ»
«جانۋارلار دۇنيەسى مەن ادامداردىڭ جۇكتىلىك كەزدەرىنە سلايد جانە بۋكلەت جاساپ كەلۋ»