InfoHub Logo

الەمدە كەڭ تاراعان ءتىل اعىلشىن، ورىس تىلدەرى. ولاردى ءبىلۋ كوپتىك ەتپەيتىن اقيقات. سەبەبى  كوپتىلدى مەڭگەرگەن  جاستاردىڭ الار بەلەستەرى بيىك. سوندىقتان كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋدىڭ باستى ماقساتى     ءار ءبىلىم الۋشىنىڭ  جەكە قابىلەتتەرىن كوپتىلدى دامىتۋدى قامتاماسىزداندىراتىن جاعداي جاساۋ. كوپتىلدى مەڭگەرگەن، ءوزىن-وزى الەۋمەتتىك  جانە كاسىبي بيلەۋگە، وزدىگىنەن دامۋعا، وزدىگىنەن جەتىلۋگە قابىلەتتى تۇلعا قالىپتاستىرۋ.  بۇگىندە ەلىمىزدە اعىلشىن ءتىلدى مامانداردى دايارلاۋ ىسىنە ەرەكشە ءمان بەرىلۋدە.  اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتەتىن  توپتار، ۇيىرمەلەر اشىلۋدا. وسىنىڭ ءبارى كۇندەلىكتى جادى جاعداي. ەندى كوپتىلدىلىكتى  تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى اراسىندا حالىق ارالىق ستاندارت دەڭگەيىندە ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋ ۇلكەن ماسەلە.

ونىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنا ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ «تىلدەردىڭ ءۇش تۇعىرلىلىعى» مادەني جوباسى سەپتىگىن تيگىزىپ وتىر. قازاقستاندىقتاردىڭ ءۇش ءتىلدى ەركىن مەڭگەرۋى تۋرالى يدەيانى تاجىريبە جۇزىندە ىسكە اسىرۋ بۇگىندە وتاندىق مەكتەپتەن ماماننىڭ شىعارماشىلىق ءوزىن-وزى جەتىلدىرۋ سالاسىن دامىتۋعا، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قوعامدىق ءومىردىڭ بارلىق سالاسىندا قىزمەت ەتۋىن قامتاماسىز ەتۋگە، ونىڭ ۇلتارالىق كەلىسىم مەن قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى نىعىيتۋ فاكتورى رەتىندەگى ءرولىن ارتتىرۋعا، ورىس ءتىلىنىڭ لينگۆيستىك بەلسەندىلىگىن ساقتاۋعا جانە اعىلشىن ءتىلىن عىلىمي اقپارات پەن جاhاندانۋ ەكونوميكاسىنا ءساتتى كىرىگۋ ءتىلى رەتىندە ەنگىزۋ باعىتتالعان كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋدى ەنگىزۋدى تالاپ ەتەدى. بۇل ماسەلەنىڭ بۇگىندە مەملەكەتتىك دەڭگەيدە تالقىلانىپ، ءبىلىم رەفورمالارى اياسىندا قاراستىرىلىپ وتىرعاندىعى قۋانتادى. قازىرگى تاڭدا وقۋشىلارعا كومپيۋتەرمەن، ينتەرنەتپەن، ينتەربەلسەندى تاقتامەن ساباق وتكىزۋ تولىعىمەن جولعا قويىلىپ وتىر.

كوپتەگەن وقىتۋشىلار تەحنيكالىق قۇرالداردى ءتيىمدى پايدالانا وتىرىپ، مەتوديكالىق تۇرعىدان سارالاي الۋان ءتۇرلى ادىس-تاسىلدەر قولدانۋدا. ارينە ول وقىتۋشىدان ۇلكەن ساۋاتتىلىقتى، ىزدەنىستى قاجەت ەتەدى.

قازىرگى كەزدە ادامنىڭ كاسىبي شەبەرلىگىنە، ءبىلىم ورىسىنە، زيالىلىق جانە تانىمدىلىق دەڭگەيىنە ءومىردىڭ ءوزى بيىك تالاپتار قويىپ وتىر.

حالقىمىز ەجەلدەن ءتىل ابىرويىن بيىك كوتەرىپ، ادەتتە ءتىل جونىندە، ءتىل ــ ادامدار ارا قارىم-قاتىناس جاساۋ قۇرالى دەپ، وعان جاي-جاداعاي انىقتاما بەرىلگەنىمەن، ءىس جۇزىندە ءتىل تەك ادامدار ارا قارىم-قاتىناس جاساۋ قۇرالى عانا بولىپ قالماستان، قايتا ونان دا ماڭىزدىسى، ول بەلگىلى ءبىر ۇلتتىڭ ۇلتتىق سانا-سەزىمى، حالىقتىڭ حالىقتىق قاسيەتى، ونىڭ جالپى تاريحى، ادەت-عۇرپى، مادەنيەتى قاتارلىلاردى تۇتاستاي ءوز بويىنا قامتىپ جاتاتىن كۇردەلى ۇعىم. سوندىقتان ءتىل مەيلى قايسى ۇلتتىڭ بولماسىن تاريحى مەن تاعدىرىنىڭ، تاربيەسى مەن تاعىلىمىنىڭ، بۇكىل حالىقتىق بولمىسىنىڭ باعا جەتپەس اسىلى، سارقىلماس قۇندى قازىناسى، ۇلت رۋحىنىڭ ۇيتقىسى بولىپ كەلگەن. 

كوپتىلدىلىك ماسەلەسى – قازاقستان ءۇشىن عانا ەمەس، بۇكىل الەمنىڭ الدىندا تۇرعان كوكەيتەستى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى، سەبەبى، جاھانداندىرۋ جانە كيبەركەڭەستىككە شىققان زامان تىلدەردى ءبىلۋدى تالاپ ەتەدى.   قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ 12 سەسسياسىندا:  «قازاقستاندىقتاردىڭ جاس ۇرپاعى كەم دەگەندە ءۇش ءتىلدى بىلۋلەرى ءتيىس: قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىن ەركىن مەڭگەرۋلەرى قاجەت»-دەپ، ەۋروپاداعى مەكتەپ تۇلەكتەرى مەن ستۋدەنتتەرىنىڭ ءوزارا بىرنەشە تىلدە ەركىن سويلەسۋلەرى قالىپتى جاعدايعا اينالعاندىعىن اتاپ ءوتتى.  كەم دەگەندە ءۇش ءتىلدى مەڭگەرۋ-زامان تالابىنا اينالىپ وتىرعان قاجەتتىلىكتەردىڭ ءبىرى. 
    

---