ءۇي جانۋارلارى قالاي دىبىستايدى؟
باتىس قازاقستان وبلىسى،
جاڭاقالا اۋدانى، جاڭاقالا اۋىلى،
«جاڭاقالا اۋداندىق بالالار باقشاسى»
مكق كاسىپورىن تاربيەشى: اديەتوۆا ل. ە
«اققويان» توبىنىڭ ۇيىمداستىرىلعان اشىق وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «قاتىناس»
ءبىلىم بەرۋ ءبولىمى: ءتىل دامىتۋ
تاقىرىبى: «ءۇي جانۋارلارى قالاي دىبىستايدى؟»
ماقساتى: ءۇي جانۋارلارىمەن تانىستىرۋ. جانۋارلاردىڭ دىبىستارى جازىلعان ءۇنتاسپانى تىڭداتۋ ارقىلى "جانۋارلار قالاي دىبىستايدى؟" سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋگە ۇيرەتۋ. بالالاردىڭ ءتورت تۇلىك تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، سوزدىك قورىن دامىتۋ
الدىن - الا جۇرگىزىلەتىن جۇمىستار: شاتتىق شەڭبەرى
قاجەتتى كورنەكى قۇرالدار: ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتتەرى
قوستىلدىلىك كومپونەنت: سيىر - كوروۆا، جىلقى - لوشاد
سەبەپتى قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ كەزەڭى
بالالاردىڭ كوڭىل كۇيلەرىن كوتەرىپ، ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىن باستاۋ ءۇشىن بالالاردى ورىندارىنان تۇرعىزىپ شاتتىق شەڭبەرىن ايتقىزۋ.
ءبىز كىشكەنتاي بالامىز،
ءوسىپ - ءونىپ تولامىز.
كۇنگە قاراي تالپىنىپ،
كوككە قولدى سوزامىز.
قايىرلى تاڭ، بالالار!
قايىرلى تاڭ، قوناقتار!
ۇيىمداستىرۋشىلىق ىزدەنىس كەزەڭى
- بالالار ادامداردىڭ كۇندەلىكتى تىرشىلىك ەتىپ، ءومىر سۇرەتىن باسپاناسى قالاي اتايمىز؟
- ءۇي قانداي بولىكتەردەن تۇرادى؟
- ءۇيدىڭ توبەسى، قابىرعاسى، ەسىگى، تەرەزەسى بولادى.
- ءۇي بولىكتەرى قانداي پىشىندەرگە ۇقسايدى؟
- توبەسى ءۇشبۇرىشقا، ەسىگى تىك ءتورتبۇرىشقا، تەرەزەسى ءتورتبۇرىشقا، قابىرعالارى تىك ءتورتبۇرىشقا ۇقسايدى.
- بالالار دۇرىس ايتاسىڭدار ەندى الدىمىزداعى تۇرعان ءۇيدىڭ نەشە تەرەزەسى بار ەكەنىن سانايىق؟
- بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدە اڭگىمەلەيتىنىمىز وسى تەرەزەلەردىڭ ىشىندە جاسىرىلعان. ەندەشە، سەندەر ءقازىر بەس تەرەزەنىڭ تۇستەرىن ايتاسىڭدار، ىشىندە نە بار ەكەنىن كورەيىك، بالالار!
- بۇل سۋرەتتەر سەندەرگە تانىس پا؟
- دۇرىس، ءۇي جانۋارلارى. ەندى ءۇي جانۋارلارى تۋرالى تولىقتاي ايتۋ ءۇشىن ءبىر ءسات تاقتاعا نازار اۋدارايىق!
تۇيە: ءۇي جانۋارلارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ءىرىسى ءسۇت قورەكتى جانۋار. تۇيە شوپپەن قورەكتەنەدى. ادامدارعا ءجۇن، ەت، ءسۇت بەرەدى. سۇتىنەن: ەڭ پايدالى دارىلىك قۋاتى بار شۇبات جاسايدى. تۇيە جۇنىنەن كورپە جاسايمىز. ەرتە كەزدە ادامدار كوشىپ، قونۋ ءۇشىن كولىك رەتىندە پايدالانعان.
سيىر: ءۇي جانۋارلارىنىڭ ىشىندەگى ءىرى اشا تۇياقتى جانۋار. سيىر ءسۇت قورەكتى جانۋار، شوپپەن قورەكتەنەدى.. ونىڭ تەرىسىنەن تون كيەمىز. ادامدارعا ەت، ءسۇت بەرەدى سيىر سۇتىنەن: ايران، ءسۇت، ىرىمشىك، كۇرت، ماي، قاتىق جاسايدى.
جىلقى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ ىشىندەگى ءىرى ءسۇت قورەكتى جانۋار، شوپپەن قورەكتەنەدى. جىلقىنى ادامدار كولىك قىلىپ مىنەدى. ادامدارعا ەت، ءسۇت بەرەدى جىلقىنىڭ سۇتىنەن ادام دەنساۋلىعىنا وتە پايدالى سۋسىن قىمىز جاسايدى.
قوي: ءتورت تۇلىك مالدىڭ ىشىندەگى ءسۇت قورەكتى، مومىن جانۋار. شوپپەن قورەكتەنەدى. ادامدارعا ەت، ءسۇت، ءجۇن بەرەدى. تۇيە جۇنىنەن قالىڭ كيىم توقيدى، كيىز باسادى، بايپاق جاسايدى.
ەشكى: ەشكىنىڭ ءسۇتى وتە پايدالى. ەشكىنىڭ ءجۇنى ءتۇبىت دەپ اتالادى. ودان ءتۇرلى قالىڭ كيىمدەر، اسىرەسە قولعاپ توقيمىز.
- ءۇي جانۋارلارىنىڭ بارلىعى ادامدار، ياعني، ءبىز ءۇشىن وتە پايدالى. ولار ادامداردىڭ باعىپ - قاعۋىمەن، اسىراۋىمەن تىرشىلىك ەتەدى. ادامدار ولارعا جەم، سۋ، ءشوپ بەرەدى.
- ءۇي جانۋارلارىنىڭ بالالارى بولادى. ءبىز ولاردى تولدەرى دەپ اتايمىز.
قوي – قوزى
سيىر - بۇزاۋ
جىلقى – قۇلىن
تۇيە – بوتا
ەشكى - لاق
سەرگىتۋ ءساتى:
قوشاقانى قويدىڭ،
قايدا قالىپ قويدىڭ؟
بۇلتيىپ تۇر ءبۇيىرىڭ،
قاي ورىستەن تويدىڭ؟
- بالالار، ءۇي جانۋارلارىنىڭ ءارقايسىسىنىڭ وزدەرىنىڭ دىبىستارى بار. سەندەرگە تانىس داۋىستار شىعار. تاقتاعا قارايىق.
بالالارعا ءۇي جانۋارلارىنىڭ دىبىستارىن جاسىرىپ، تىڭداتۋ.
سيىر - موڭىرەيدى
تۇيە – بوزدايدى
جىلقى - كىسىنەيدى
قوي - ماڭىرايدى
ەشكى - ماڭىرايدى
- ەندى، ءۇي جانۋارلارىنىڭ ورىسشا اۋدارمالارىن ايتايىق:
قوستىلدىلىك كومپونەنت:
سيىر - كوروۆا، جىلقى - لوششاد
ديداكتيكالىق ويىن:
«اناسىن تابۋعا كومەكتەس»
شارتى: سۋرەت بويىنشا ءۇي جانۋارلارىنىڭ انالارىن تاۋىپ، قاسىنا ورنالاستىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
نەنى بىلەدى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى
قانداي تۇسىنىكتەردى مەڭگەردى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ ادامعا پايداسىن تۇسىنەدى
مەڭگەرگەن داعدىلارى مەن ىسكەرلىكتەرى: ولاردى تولدەرىمەن اجىراتىپ، اتاي بىلەدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
جاڭاقالا اۋدانى، جاڭاقالا اۋىلى،
«جاڭاقالا اۋداندىق بالالار باقشاسى»
مكق كاسىپورىن تاربيەشى: اديەتوۆا ل. ە
«اققويان» توبىنىڭ ۇيىمداستىرىلعان اشىق وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «قاتىناس»
ءبىلىم بەرۋ ءبولىمى: ءتىل دامىتۋ
تاقىرىبى: «ءۇي جانۋارلارى قالاي دىبىستايدى؟»
ماقساتى: ءۇي جانۋارلارىمەن تانىستىرۋ. جانۋارلاردىڭ دىبىستارى جازىلعان ءۇنتاسپانى تىڭداتۋ ارقىلى "جانۋارلار قالاي دىبىستايدى؟" سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋگە ۇيرەتۋ. بالالاردىڭ ءتورت تۇلىك تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، سوزدىك قورىن دامىتۋ
الدىن - الا جۇرگىزىلەتىن جۇمىستار: شاتتىق شەڭبەرى
قاجەتتى كورنەكى قۇرالدار: ءۇي جانۋارلارىنىڭ سۋرەتتەرى
قوستىلدىلىك كومپونەنت: سيىر - كوروۆا، جىلقى - لوشاد
سەبەپتى قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ كەزەڭى
بالالاردىڭ كوڭىل كۇيلەرىن كوتەرىپ، ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىن باستاۋ ءۇشىن بالالاردى ورىندارىنان تۇرعىزىپ شاتتىق شەڭبەرىن ايتقىزۋ.
ءبىز كىشكەنتاي بالامىز،
ءوسىپ - ءونىپ تولامىز.
كۇنگە قاراي تالپىنىپ،
كوككە قولدى سوزامىز.
قايىرلى تاڭ، بالالار!
قايىرلى تاڭ، قوناقتار!
ۇيىمداستىرۋشىلىق ىزدەنىس كەزەڭى
- بالالار ادامداردىڭ كۇندەلىكتى تىرشىلىك ەتىپ، ءومىر سۇرەتىن باسپاناسى قالاي اتايمىز؟
- ءۇي قانداي بولىكتەردەن تۇرادى؟
- ءۇيدىڭ توبەسى، قابىرعاسى، ەسىگى، تەرەزەسى بولادى.
- ءۇي بولىكتەرى قانداي پىشىندەرگە ۇقسايدى؟
- توبەسى ءۇشبۇرىشقا، ەسىگى تىك ءتورتبۇرىشقا، تەرەزەسى ءتورتبۇرىشقا، قابىرعالارى تىك ءتورتبۇرىشقا ۇقسايدى.
- بالالار دۇرىس ايتاسىڭدار ەندى الدىمىزداعى تۇرعان ءۇيدىڭ نەشە تەرەزەسى بار ەكەنىن سانايىق؟
- بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدە اڭگىمەلەيتىنىمىز وسى تەرەزەلەردىڭ ىشىندە جاسىرىلعان. ەندەشە، سەندەر ءقازىر بەس تەرەزەنىڭ تۇستەرىن ايتاسىڭدار، ىشىندە نە بار ەكەنىن كورەيىك، بالالار!
- بۇل سۋرەتتەر سەندەرگە تانىس پا؟
- دۇرىس، ءۇي جانۋارلارى. ەندى ءۇي جانۋارلارى تۋرالى تولىقتاي ايتۋ ءۇشىن ءبىر ءسات تاقتاعا نازار اۋدارايىق!
تۇيە: ءۇي جانۋارلارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ءىرىسى ءسۇت قورەكتى جانۋار. تۇيە شوپپەن قورەكتەنەدى. ادامدارعا ءجۇن، ەت، ءسۇت بەرەدى. سۇتىنەن: ەڭ پايدالى دارىلىك قۋاتى بار شۇبات جاسايدى. تۇيە جۇنىنەن كورپە جاسايمىز. ەرتە كەزدە ادامدار كوشىپ، قونۋ ءۇشىن كولىك رەتىندە پايدالانعان.
سيىر: ءۇي جانۋارلارىنىڭ ىشىندەگى ءىرى اشا تۇياقتى جانۋار. سيىر ءسۇت قورەكتى جانۋار، شوپپەن قورەكتەنەدى.. ونىڭ تەرىسىنەن تون كيەمىز. ادامدارعا ەت، ءسۇت بەرەدى سيىر سۇتىنەن: ايران، ءسۇت، ىرىمشىك، كۇرت، ماي، قاتىق جاسايدى.
جىلقى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ ىشىندەگى ءىرى ءسۇت قورەكتى جانۋار، شوپپەن قورەكتەنەدى. جىلقىنى ادامدار كولىك قىلىپ مىنەدى. ادامدارعا ەت، ءسۇت بەرەدى جىلقىنىڭ سۇتىنەن ادام دەنساۋلىعىنا وتە پايدالى سۋسىن قىمىز جاسايدى.
قوي: ءتورت تۇلىك مالدىڭ ىشىندەگى ءسۇت قورەكتى، مومىن جانۋار. شوپپەن قورەكتەنەدى. ادامدارعا ەت، ءسۇت، ءجۇن بەرەدى. تۇيە جۇنىنەن قالىڭ كيىم توقيدى، كيىز باسادى، بايپاق جاسايدى.
ەشكى: ەشكىنىڭ ءسۇتى وتە پايدالى. ەشكىنىڭ ءجۇنى ءتۇبىت دەپ اتالادى. ودان ءتۇرلى قالىڭ كيىمدەر، اسىرەسە قولعاپ توقيمىز.
- ءۇي جانۋارلارىنىڭ بارلىعى ادامدار، ياعني، ءبىز ءۇشىن وتە پايدالى. ولار ادامداردىڭ باعىپ - قاعۋىمەن، اسىراۋىمەن تىرشىلىك ەتەدى. ادامدار ولارعا جەم، سۋ، ءشوپ بەرەدى.
- ءۇي جانۋارلارىنىڭ بالالارى بولادى. ءبىز ولاردى تولدەرى دەپ اتايمىز.
قوي – قوزى
سيىر - بۇزاۋ
جىلقى – قۇلىن
تۇيە – بوتا
ەشكى - لاق
سەرگىتۋ ءساتى:
قوشاقانى قويدىڭ،
قايدا قالىپ قويدىڭ؟
بۇلتيىپ تۇر ءبۇيىرىڭ،
قاي ورىستەن تويدىڭ؟
- بالالار، ءۇي جانۋارلارىنىڭ ءارقايسىسىنىڭ وزدەرىنىڭ دىبىستارى بار. سەندەرگە تانىس داۋىستار شىعار. تاقتاعا قارايىق.
بالالارعا ءۇي جانۋارلارىنىڭ دىبىستارىن جاسىرىپ، تىڭداتۋ.
سيىر - موڭىرەيدى
تۇيە – بوزدايدى
جىلقى - كىسىنەيدى
قوي - ماڭىرايدى
ەشكى - ماڭىرايدى
- ەندى، ءۇي جانۋارلارىنىڭ ورىسشا اۋدارمالارىن ايتايىق:
قوستىلدىلىك كومپونەنت:
سيىر - كوروۆا، جىلقى - لوششاد
ديداكتيكالىق ويىن:
«اناسىن تابۋعا كومەكتەس»
شارتى: سۋرەت بويىنشا ءۇي جانۋارلارىنىڭ انالارىن تاۋىپ، قاسىنا ورنالاستىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
نەنى بىلەدى: ءۇي جانۋارلارى تۋرالى
قانداي تۇسىنىكتەردى مەڭگەردى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ ادامعا پايداسىن تۇسىنەدى
مەڭگەرگەن داعدىلارى مەن ىسكەرلىكتەرى: ولاردى تولدەرىمەن اجىراتىپ، اتاي بىلەدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
قىزىلوردا وبلىسى، جالاعاش اۋدانى،
