ۇيادا نە كورسەڭ (شاڭىراق سايىسى)
تاقىرىبى: «ۇيادا نە كورسەڭ...»
شاڭىراق سايىسى
ماقساتى: بالانىڭ تال بەسىگى وتباسى ەكەندىگىن ۇعىندىرىپ، وتباسى قۇندىلىقتارىن قۇرمەتتەپ، دارىپتەۋگە، ءوزىنىڭ اينالاسىنداعىلارعا قۇرمەتپەن سىيلاستىقپەن قاراۋ قاسيەتتەرىن جەتىلدىرۋ، زامان تالابىنا ساي وتان سۇيگىش ازامات تاربيەلەۋ؛
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار، ۇلاعاتتى سوزدەر، DVD؛ شارلار، گۇلدەر.
ءادىسى: وي قوزعاۋ، پىكىرتالاس، سايىس.
ساباقتىڭ بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. قوناقتارمەن تانىستىرۋ
1. جاقايەۆا روزا قىزى ايدانامەن
2. تارعىنوۆا ەلەۋسىز ۇلى الماسپەن
3. جاقايەۆا ءاليا قىزى اياۋلىمەن
4. يزەتوۆ راشيد ۇلى الينۇرمەن
ن: «انا سايا بولار باعىڭ بولسا، اكە - اسقار تاۋىڭ» دەيدى قازاقتا.
«جاقسىدان جامان تۋادى، ءبىر اياق اسقا العىسىز،
جاماننان جاقسى تۋادى، ادام ايتسا نانعىسىز» دەيدى دانا حالقىمىز، بۇگىنگى اشىق تاربيە ساعاتىمىزدا وتباسى تۋرالى وي قوزعالادى.
تەرمە ورىندايتىن امانجولوۆا ا. ق.
جۇرگىزۋشى№1: وزدەرىڭىز كورىپ وتىرعانداي بۇگىن بىزدە قوناقتا ۇلكەن اجەمىز نەمەرەمىزبەن كەلىپتى. الماس مەكتەپتەگى كۇمىس كومەي انشىلەردىڭ ءبىرى. «بال داۋرەن»، «ءانشى بالاپان» سىندى بايقاۋلارعا قاتىسىپ، ءوز بەتىنشە ونەرىن شىڭداپ جۇرگەن جەتكىنشەكتىڭ ءبىرى. «ءبىر بالا بار – اتاعا جەتە تۋادى، ءبىر بالا بار – اتادان وتە تۋادى، ءبىر بالا بار – كەرى كەتە تۋادى» دەگەن تۇجىرىمعا بالانىڭ قانداي بولماعىنا نەگىز قالايتىن دا اكەنىڭ جانە شەشەنىڭ، ياعني وتباسىنىڭ اسەرى كوپ. ءوزىڭىز دە ءان سالاسىز، سول تالانتىڭىز، ونەرىڭىزدى نەمەرەڭىزگە قالاي دارىتا الدىڭىز؟ سول تۋرالى بىلگىمىز كەلىپ وتىر.
ءان: الماس پەن اجەسىنىڭ ورىنداۋىندا
جۇرگىزۋشى №2: راحمەت ونەرىڭ ۇستەم بولسىن، اپاڭنىڭ سەنىمىن اقتاپ، ۇلكەن ونەر يەسى بولۋىڭا تىلەكشىمىز! قوشەمەتپەن قول سوعا وتىرىپ، كەلەسى قوناعىمىزدى قارسى الايىق.
ادەپتىلىك ار - ۇيات، ادالدىقتىڭ بەلگىسى.
تۇرپايى مىنەز تاعى جات، ناداندىقتىڭ بەلگىسى، - دەپ ۇنەمى بالامىزدى جاقسى ادەتتەرگە باۋلىپ وتىرامىز. جامان مەن جاقسىنى ايىرىپ ءوسسىن دەپ، اقىل كەڭەستەر ايتىپ وتىرامىز.
جۇرگىزۋشى№1: قاي اتا - انا بولماسىن، بالاسىنا تەك جاقسىنى ءبىلىپ وسۋگە تاربيەلەيدى. سول سياقتى مىنە، كەلەسى قوناعىمىز ءوزى تاماق ازىرلەۋدىڭ سان ءتۇرىن مەڭگەرە وتىرىپ، ءوسىپ كەلە جاتقان قىزدارىنا دا سونى جەتكىزە وتىرادى ەكەن. ءسىزدى تىڭداساق ەندى.
ايدانا اناسىمەن ازىرلەي وتىرىپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
№1 قورجىننان پروبلەمالىق سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
جۇرگىزۋشى№1: «اكە كورگەن وق جونار، شەشە كورگەن تون پىشەر» دەگەن ۇلى ءسوز بار. حالىق دانالىعى ەش ۋاقىتتا قالت ايتپاسا كەرەك. سونداي ۇلگى ونەگەنى بويىنا دارىتىپ، اجەسى مەن اناسىنان قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىنە دەگەن قىزىعۋشىلىق تانىتىپ جۇرگەن 5 - سىنىپ وقۋشىسى اياۋلى مەن اناسىن قارسى الايىق.
اياۋلى مەن اناسى قولونەر شەبەرلىگىن كورسەتەدى.
جۇرگىزۋشى№2: ءار شاڭىراقتا اكەنىڭ ورنى ەرەكشە. اكە وتباسىنىڭ اسىراۋشىسى، وتباسى مۇشەلەرىنىڭ تىرەگى، قامقورشىسى. اكەنىڭ مىنەز - قۇلقى، وزگەلەرمەن قارىم - قاتىناسى، ونەرى مەن ءبىلىمى بالانىڭ كوز الدىندا ۇلگى – ونەگە الاتىن، وعان قاراپ وسەتىن نىساناسى. وتباسىنىڭ بەرەكە، ىنتىماعى ءۇشىن، وتاعاسىنىڭ ءادىل، ۇستامدى بولۋى وراسان ماڭىزعا يە، تاربيەلىك ءرولى دە زور.
جۇرگىزۋشى№1: كەلەسى كورىنىستى تاماشالاي وتىرىپ، ءوز ويلارىڭىزدى بىلدىرسەڭىزدەر.
№2كورىنىس
اكەسى جۇمىستان كەلە سالا جۇمىس دەگەنىڭ قۇرىپ كەتسىن، جاتىپ الىپ دەم العانعا نە جەتسىن، شىبىن جاننىڭ راحاتىن ىزدەۋ كەرەك، جۇمىستى اقىماقتار - اق ىستەسىن دەپ وزىنە – ءوزى ىزالانادى. وسىنى ەستىگەن 5 - سىنىپتا وقيتىن بالاسى دا «ساباق كۇننەن كۇنگە قيىنداپ بارادى. باستى اۋىرتىپ قايتەمىن، ءبارىبىر تۇسىنبەيمىن.» دەگەن ءسوزدى ءجيى ايتىپ، وقۋعا سالقىن قاراي باستايدى.
جۇرگىزۋشى№1: وسى كورىنىستى تاماشالاي وتىرىپ، اكەدەن قانداي تاربيە كۇتۋگە بولادى؟ بۇل وتباسىنداعى تاربيە قانداي بولماق؟
جۇرگىزۋشى№2: «جاقسى اكەنىڭ دانالىعى بالاعا مىڭ جىلدىق ازىق» دەيدى دانا حالقىمىز. وسى ماقالعا قانداي سيپاتتاما بەرۋگە بولادى؟
جۇرگىزۋشى№1: ايتقانى زاڭ، ءوزى ءۇيدىڭ تىرەگى، التىن قازىعى بولعان ەر ازامات نارقى نەگە ارزاندادى؟ اكە – ەر ازامات بەدەلىنىڭ قانشالىقتى ەكەنىن بايقاۋ ءۇشىن مىناداي تاپسىرما - كورىنىستى تاماشالاپ، ويىمىزدى ورتاعا سالايىق.
№3 كورىنىس
سىرقاتتانىپ جاتقان قارياعا جالعىز ۇلى كەلىپ: اكە مەن ءسىزدى ايشىلىق جەردە اتى شىققان تاۋىپكە اپارىپ ەمدەتەمىن، دەپتى. ءسويتىپ، اكەسىن ارقاسىنا سالىپ، جولعا شىعىپتى. ولار ۇزاق ءجۇرىپتى. قاس قارايعان كەزدە الدارىنان قاراۋىتقان سۇلبانى كورسەتىپ، اكەسى:
- بالام، اناۋ نە؟ – دەپ سۇراپتى.
- ول تۇيە، - دەپ جاۋاپ بەردى ۇلى.
سالدەن كەيىن اكەسى الگى قارايعان نارسەنىڭ نە ەكەنىن تاعى دا سۇراپتى. بالا اۋەلگى جاۋابىن قايتالاپتى. اكەسى وسى ساۋالىن ءۇشىنشى رەت قايتالاپ سۇراعاندا بالاسى:
- ول تۇيە. ءوزىم شارشاپ كەلە جاتقاندا نەگە سۇراي بەرەسىڭ، - دەپ رەنجىپتى. سوندا اكەسى:
- بالام، كىشكەنە كەزىڭدە مەن اۋىر تىرلىكتەن شارشاپ كەلىپ وتىرسام دا، سەنىڭ «اناۋ نە، مىناۋ نە» دەپ، كۇنىنە ءجۇز رەت سۇرايتىن سۇراعىڭا بەتى قايتپاسىن، جىگەرى جاسىماسىن دەپ، ۇنەمى جاۋاپ بەرەتىنمىن. بۇل اۋرۋدان ەمدەلەيىن دەگەن ويىم جوق ەدى، تەك بەتىڭدى قايتارمايىن دەپ، كونگەنمىن. ەندى سەنەن ءسوز ەستىگەنشە، ۇيىمە بارىپ اجالعا مويىنسۇنعانىم ارتىق، مەنى جەرگە ءتۇسىر، - دەپتى.
بالالار، سەندەر اكەلەرىڭە نە دەپ جاۋاپ بەرەر ەدىڭدەر؟
جۇرگىزۋشى№2: ارينە، وتباسىنىڭ ۇيتقىسى، بەرەكەسى، مەيىر شاپاعات كوزى – اكە. اكەنىڭ بۇل ءرولى بالا - شاعانىڭ اكەگە، اناعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى مەن قامقورلىعى مەن انا جانىن قاس قاباعىنان، جانارىنان تانىعىشتىقپەن نىعايا، بيىكتەي بەرەدى.
جۇرگىزۋشى№1: وسىنداي وتباسىنىڭ ۇيتقىسى بولىپ وتىرعان كەلەسى قوناعى يزەتوۆ راشيد بالا تاربيەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولەتىن اكەلەردىڭ ءبىرى بۇگىن بىزدە ۇلى الينۇرمەن قوناقتا.
ۇلى الينۇرمەن بي «قارا جورعا»
جۇرگىزۋشى№2: قانە بالالار، بۇگىن مىنە، وتباسىنىڭ قورعاۋشىسى، ساقتاۋشىسى، اسىراۋشىسى اكەنىڭ بەدەلى مەن ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ ايالاپ الپەشتەپ وسىرگەن انالارىڭ تۋرالى بۇگىن ۇلكەن وي تۇيدىڭدەر دەگەن ويدامىزح. وسى ۇلكەن تاربيە باستاۋى وتباسى تۋرالى اقىن جازۋشىلارىمىز جىرلاماي قالماعان.
مۇزافار الىمبايەۆ «اتا - انانىڭ ارمانى»
قيپاقتايتىن قيت ەتسە اناڭ - اكەڭ،
قايتسەم عانا وسىنى ادام ەتەم؟
باسقالاردىڭ وسىنداي بالالارى،
تاپ وسىنداي جاڭعالاق شالا ما ەكەن؟
ويىم ەمەس وللاحي بىزدىكىنىڭ،
ەنجارلىعى ەلدە جوق الا بوتەن،
تۋا سالا تۇلپاردىڭ جالىن تارتقان،
قىرعيلارعا قىزىعىپ قاراپ وتەم.
جارىق سىيلاپ، ماڭىنا جىلۋ سىيلاپ،
بۇل دا ءبىر كۇن الاۋلاپ جانار ما ەكەن؟
ەل قاتارلى ەلەۋلى ەڭبەك ەتسە - اۋ،
بولماسا دا توپ جارعان دانا بوتەن.
مۇشە تىستەپ مىقتىلار توي جاساسا،
جەرگە قاراپ مەن سورلى قالار ما ەكەم؟
ءۇمىت پەنەن كۇدىكتىڭ ورتاسىندا،
اتا - انانىڭ جۇرەگى تالادى ەكەن.
جۇرگىزۋشى№1: مىنە، وسىنداي جىر جولدارىن ارناپ، قالام ۇستاعان اعالارىمىزدىڭ ۇرپاعىنا قانداي تاربيە بەرگەنى جايلى توقتالا كەتسەك.
№4 ماقال – ماتەلدەر سايىسى
جۇرگىزۋشى№2: «اكەگە قاراپ ۇل وسەدى، شەشەگە قاراپ قىز وسەدى» دەيمىز، «اتا - انا اقىلى – قازۋلى قارا جولمەن تەڭ» دەگەن دە حالىقتا ۇلى ءسوز بار. «اتاسىنان اقىل السا، تەنتەك ۇل دا جوندەلەر»دەگەندەي،
جۇرگىزۋشى№1: اباي قارا سوزدەرىندە: «جاس بالا انادان تۋعاندا ەكى ءتۇرلى مىنەزبەن تۋادى، بىرەۋى – ىشسەم، جەسەم، ۇيىقتاسام دەپ تۇرادى. بۇلار ءتاننىڭ قۇمارى. بىرەۋ بىلسەم، كوزى كورگەن، قۇلاعى ەستىگەننىڭ ءبارىن سۇراپ تىنىشتىق كورمەيدى، بۇل – جان قۇمارى، بىلسەم ەكەن، كورسەم، ۇيرەنسەم ەكەن دەگەن». بۇل قارا سوزدە قارالعان بالا تاربيەسىنىڭ باستاۋى – وتباسى، بالا بولاشاعىنىڭ نەگىزىن سالۋشى – اتا - اناسى. ولاي بولسا، «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەرسىڭ» دەگەن ۇلى ءسوزدى ۇستانايىق، اعايىن! وتباسى ونەگەسى – وتان ونەگەسى.
كەلەسى كەزدەسكەنشە! نازارلارىڭىزعا راحمەت!
شاڭىراق سايىسى
ماقساتى: بالانىڭ تال بەسىگى وتباسى ەكەندىگىن ۇعىندىرىپ، وتباسى قۇندىلىقتارىن قۇرمەتتەپ، دارىپتەۋگە، ءوزىنىڭ اينالاسىنداعىلارعا قۇرمەتپەن سىيلاستىقپەن قاراۋ قاسيەتتەرىن جەتىلدىرۋ، زامان تالابىنا ساي وتان سۇيگىش ازامات تاربيەلەۋ؛
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار، ۇلاعاتتى سوزدەر، DVD؛ شارلار، گۇلدەر.
ءادىسى: وي قوزعاۋ، پىكىرتالاس، سايىس.
ساباقتىڭ بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. قوناقتارمەن تانىستىرۋ
1. جاقايەۆا روزا قىزى ايدانامەن
2. تارعىنوۆا ەلەۋسىز ۇلى الماسپەن
3. جاقايەۆا ءاليا قىزى اياۋلىمەن
4. يزەتوۆ راشيد ۇلى الينۇرمەن
ن: «انا سايا بولار باعىڭ بولسا، اكە - اسقار تاۋىڭ» دەيدى قازاقتا.
«جاقسىدان جامان تۋادى، ءبىر اياق اسقا العىسىز،
جاماننان جاقسى تۋادى، ادام ايتسا نانعىسىز» دەيدى دانا حالقىمىز، بۇگىنگى اشىق تاربيە ساعاتىمىزدا وتباسى تۋرالى وي قوزعالادى.
تەرمە ورىندايتىن امانجولوۆا ا. ق.
جۇرگىزۋشى№1: وزدەرىڭىز كورىپ وتىرعانداي بۇگىن بىزدە قوناقتا ۇلكەن اجەمىز نەمەرەمىزبەن كەلىپتى. الماس مەكتەپتەگى كۇمىس كومەي انشىلەردىڭ ءبىرى. «بال داۋرەن»، «ءانشى بالاپان» سىندى بايقاۋلارعا قاتىسىپ، ءوز بەتىنشە ونەرىن شىڭداپ جۇرگەن جەتكىنشەكتىڭ ءبىرى. «ءبىر بالا بار – اتاعا جەتە تۋادى، ءبىر بالا بار – اتادان وتە تۋادى، ءبىر بالا بار – كەرى كەتە تۋادى» دەگەن تۇجىرىمعا بالانىڭ قانداي بولماعىنا نەگىز قالايتىن دا اكەنىڭ جانە شەشەنىڭ، ياعني وتباسىنىڭ اسەرى كوپ. ءوزىڭىز دە ءان سالاسىز، سول تالانتىڭىز، ونەرىڭىزدى نەمەرەڭىزگە قالاي دارىتا الدىڭىز؟ سول تۋرالى بىلگىمىز كەلىپ وتىر.
ءان: الماس پەن اجەسىنىڭ ورىنداۋىندا
جۇرگىزۋشى №2: راحمەت ونەرىڭ ۇستەم بولسىن، اپاڭنىڭ سەنىمىن اقتاپ، ۇلكەن ونەر يەسى بولۋىڭا تىلەكشىمىز! قوشەمەتپەن قول سوعا وتىرىپ، كەلەسى قوناعىمىزدى قارسى الايىق.
ادەپتىلىك ار - ۇيات، ادالدىقتىڭ بەلگىسى.
تۇرپايى مىنەز تاعى جات، ناداندىقتىڭ بەلگىسى، - دەپ ۇنەمى بالامىزدى جاقسى ادەتتەرگە باۋلىپ وتىرامىز. جامان مەن جاقسىنى ايىرىپ ءوسسىن دەپ، اقىل كەڭەستەر ايتىپ وتىرامىز.
جۇرگىزۋشى№1: قاي اتا - انا بولماسىن، بالاسىنا تەك جاقسىنى ءبىلىپ وسۋگە تاربيەلەيدى. سول سياقتى مىنە، كەلەسى قوناعىمىز ءوزى تاماق ازىرلەۋدىڭ سان ءتۇرىن مەڭگەرە وتىرىپ، ءوسىپ كەلە جاتقان قىزدارىنا دا سونى جەتكىزە وتىرادى ەكەن. ءسىزدى تىڭداساق ەندى.
ايدانا اناسىمەن ازىرلەي وتىرىپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
№1 قورجىننان پروبلەمالىق سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
جۇرگىزۋشى№1: «اكە كورگەن وق جونار، شەشە كورگەن تون پىشەر» دەگەن ۇلى ءسوز بار. حالىق دانالىعى ەش ۋاقىتتا قالت ايتپاسا كەرەك. سونداي ۇلگى ونەگەنى بويىنا دارىتىپ، اجەسى مەن اناسىنان قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىنە دەگەن قىزىعۋشىلىق تانىتىپ جۇرگەن 5 - سىنىپ وقۋشىسى اياۋلى مەن اناسىن قارسى الايىق.
اياۋلى مەن اناسى قولونەر شەبەرلىگىن كورسەتەدى.
جۇرگىزۋشى№2: ءار شاڭىراقتا اكەنىڭ ورنى ەرەكشە. اكە وتباسىنىڭ اسىراۋشىسى، وتباسى مۇشەلەرىنىڭ تىرەگى، قامقورشىسى. اكەنىڭ مىنەز - قۇلقى، وزگەلەرمەن قارىم - قاتىناسى، ونەرى مەن ءبىلىمى بالانىڭ كوز الدىندا ۇلگى – ونەگە الاتىن، وعان قاراپ وسەتىن نىساناسى. وتباسىنىڭ بەرەكە، ىنتىماعى ءۇشىن، وتاعاسىنىڭ ءادىل، ۇستامدى بولۋى وراسان ماڭىزعا يە، تاربيەلىك ءرولى دە زور.
جۇرگىزۋشى№1: كەلەسى كورىنىستى تاماشالاي وتىرىپ، ءوز ويلارىڭىزدى بىلدىرسەڭىزدەر.
№2كورىنىس
اكەسى جۇمىستان كەلە سالا جۇمىس دەگەنىڭ قۇرىپ كەتسىن، جاتىپ الىپ دەم العانعا نە جەتسىن، شىبىن جاننىڭ راحاتىن ىزدەۋ كەرەك، جۇمىستى اقىماقتار - اق ىستەسىن دەپ وزىنە – ءوزى ىزالانادى. وسىنى ەستىگەن 5 - سىنىپتا وقيتىن بالاسى دا «ساباق كۇننەن كۇنگە قيىنداپ بارادى. باستى اۋىرتىپ قايتەمىن، ءبارىبىر تۇسىنبەيمىن.» دەگەن ءسوزدى ءجيى ايتىپ، وقۋعا سالقىن قاراي باستايدى.
جۇرگىزۋشى№1: وسى كورىنىستى تاماشالاي وتىرىپ، اكەدەن قانداي تاربيە كۇتۋگە بولادى؟ بۇل وتباسىنداعى تاربيە قانداي بولماق؟
جۇرگىزۋشى№2: «جاقسى اكەنىڭ دانالىعى بالاعا مىڭ جىلدىق ازىق» دەيدى دانا حالقىمىز. وسى ماقالعا قانداي سيپاتتاما بەرۋگە بولادى؟
جۇرگىزۋشى№1: ايتقانى زاڭ، ءوزى ءۇيدىڭ تىرەگى، التىن قازىعى بولعان ەر ازامات نارقى نەگە ارزاندادى؟ اكە – ەر ازامات بەدەلىنىڭ قانشالىقتى ەكەنىن بايقاۋ ءۇشىن مىناداي تاپسىرما - كورىنىستى تاماشالاپ، ويىمىزدى ورتاعا سالايىق.
№3 كورىنىس
سىرقاتتانىپ جاتقان قارياعا جالعىز ۇلى كەلىپ: اكە مەن ءسىزدى ايشىلىق جەردە اتى شىققان تاۋىپكە اپارىپ ەمدەتەمىن، دەپتى. ءسويتىپ، اكەسىن ارقاسىنا سالىپ، جولعا شىعىپتى. ولار ۇزاق ءجۇرىپتى. قاس قارايعان كەزدە الدارىنان قاراۋىتقان سۇلبانى كورسەتىپ، اكەسى:
- بالام، اناۋ نە؟ – دەپ سۇراپتى.
- ول تۇيە، - دەپ جاۋاپ بەردى ۇلى.
سالدەن كەيىن اكەسى الگى قارايعان نارسەنىڭ نە ەكەنىن تاعى دا سۇراپتى. بالا اۋەلگى جاۋابىن قايتالاپتى. اكەسى وسى ساۋالىن ءۇشىنشى رەت قايتالاپ سۇراعاندا بالاسى:
- ول تۇيە. ءوزىم شارشاپ كەلە جاتقاندا نەگە سۇراي بەرەسىڭ، - دەپ رەنجىپتى. سوندا اكەسى:
- بالام، كىشكەنە كەزىڭدە مەن اۋىر تىرلىكتەن شارشاپ كەلىپ وتىرسام دا، سەنىڭ «اناۋ نە، مىناۋ نە» دەپ، كۇنىنە ءجۇز رەت سۇرايتىن سۇراعىڭا بەتى قايتپاسىن، جىگەرى جاسىماسىن دەپ، ۇنەمى جاۋاپ بەرەتىنمىن. بۇل اۋرۋدان ەمدەلەيىن دەگەن ويىم جوق ەدى، تەك بەتىڭدى قايتارمايىن دەپ، كونگەنمىن. ەندى سەنەن ءسوز ەستىگەنشە، ۇيىمە بارىپ اجالعا مويىنسۇنعانىم ارتىق، مەنى جەرگە ءتۇسىر، - دەپتى.
بالالار، سەندەر اكەلەرىڭە نە دەپ جاۋاپ بەرەر ەدىڭدەر؟
جۇرگىزۋشى№2: ارينە، وتباسىنىڭ ۇيتقىسى، بەرەكەسى، مەيىر شاپاعات كوزى – اكە. اكەنىڭ بۇل ءرولى بالا - شاعانىڭ اكەگە، اناعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى مەن قامقورلىعى مەن انا جانىن قاس قاباعىنان، جانارىنان تانىعىشتىقپەن نىعايا، بيىكتەي بەرەدى.
جۇرگىزۋشى№1: وسىنداي وتباسىنىڭ ۇيتقىسى بولىپ وتىرعان كەلەسى قوناعى يزەتوۆ راشيد بالا تاربيەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولەتىن اكەلەردىڭ ءبىرى بۇگىن بىزدە ۇلى الينۇرمەن قوناقتا.
ۇلى الينۇرمەن بي «قارا جورعا»
جۇرگىزۋشى№2: قانە بالالار، بۇگىن مىنە، وتباسىنىڭ قورعاۋشىسى، ساقتاۋشىسى، اسىراۋشىسى اكەنىڭ بەدەلى مەن ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ ايالاپ الپەشتەپ وسىرگەن انالارىڭ تۋرالى بۇگىن ۇلكەن وي تۇيدىڭدەر دەگەن ويدامىزح. وسى ۇلكەن تاربيە باستاۋى وتباسى تۋرالى اقىن جازۋشىلارىمىز جىرلاماي قالماعان.
مۇزافار الىمبايەۆ «اتا - انانىڭ ارمانى»
قيپاقتايتىن قيت ەتسە اناڭ - اكەڭ،
قايتسەم عانا وسىنى ادام ەتەم؟
باسقالاردىڭ وسىنداي بالالارى،
تاپ وسىنداي جاڭعالاق شالا ما ەكەن؟
ويىم ەمەس وللاحي بىزدىكىنىڭ،
ەنجارلىعى ەلدە جوق الا بوتەن،
تۋا سالا تۇلپاردىڭ جالىن تارتقان،
قىرعيلارعا قىزىعىپ قاراپ وتەم.
جارىق سىيلاپ، ماڭىنا جىلۋ سىيلاپ،
بۇل دا ءبىر كۇن الاۋلاپ جانار ما ەكەن؟
ەل قاتارلى ەلەۋلى ەڭبەك ەتسە - اۋ،
بولماسا دا توپ جارعان دانا بوتەن.
مۇشە تىستەپ مىقتىلار توي جاساسا،
جەرگە قاراپ مەن سورلى قالار ما ەكەم؟
ءۇمىت پەنەن كۇدىكتىڭ ورتاسىندا،
اتا - انانىڭ جۇرەگى تالادى ەكەن.
جۇرگىزۋشى№1: مىنە، وسىنداي جىر جولدارىن ارناپ، قالام ۇستاعان اعالارىمىزدىڭ ۇرپاعىنا قانداي تاربيە بەرگەنى جايلى توقتالا كەتسەك.
№4 ماقال – ماتەلدەر سايىسى
جۇرگىزۋشى№2: «اكەگە قاراپ ۇل وسەدى، شەشەگە قاراپ قىز وسەدى» دەيمىز، «اتا - انا اقىلى – قازۋلى قارا جولمەن تەڭ» دەگەن دە حالىقتا ۇلى ءسوز بار. «اتاسىنان اقىل السا، تەنتەك ۇل دا جوندەلەر»دەگەندەي،
جۇرگىزۋشى№1: اباي قارا سوزدەرىندە: «جاس بالا انادان تۋعاندا ەكى ءتۇرلى مىنەزبەن تۋادى، بىرەۋى – ىشسەم، جەسەم، ۇيىقتاسام دەپ تۇرادى. بۇلار ءتاننىڭ قۇمارى. بىرەۋ بىلسەم، كوزى كورگەن، قۇلاعى ەستىگەننىڭ ءبارىن سۇراپ تىنىشتىق كورمەيدى، بۇل – جان قۇمارى، بىلسەم ەكەن، كورسەم، ۇيرەنسەم ەكەن دەگەن». بۇل قارا سوزدە قارالعان بالا تاربيەسىنىڭ باستاۋى – وتباسى، بالا بولاشاعىنىڭ نەگىزىن سالۋشى – اتا - اناسى. ولاي بولسا، «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەرسىڭ» دەگەن ۇلى ءسوزدى ۇستانايىق، اعايىن! وتباسى ونەگەسى – وتان ونەگەسى.
كەلەسى كەزدەسكەنشە! نازارلارىڭىزعا راحمەت!
You Might Also Like
