InfoHub Logo

بالاعا جاقسى تاربيە بەرە الۋ ءۇشىن اتا-انا جانە باسقا وتباسى مۇشەلەرىنىڭ بۇكىل تاربيەلىك قاعيدالاردى ورىنداۋىمەن قاتار، وتباسى ءومىرىنىڭ جۇيەلى، اتا-انا ارا-قاتىناسى جاقسى بولۋى شارت. ۇيدە ۇرىس-كەرىس بولۋى بالاعا كەرى اسەر ەتەدى. اسىرەسە اجىراسۋداي بالانىڭ كوڭىلىنە قاياۋ سالاتىن نارسە جوقتىڭ قاسى. بالالار اتا-اناسىن يدەال، ءمىنسىز ادام رەتىندە كورەتىنىن ۇمىتپاۋ كەرەك. سولار سياقتى بولۋعا، سولار سياقتى ارەكەت ەتۋگە تىرىسادى. ۇلكەندەردىڭ داعدىلارىن، ارەكەتتەرىن تەز قاعىپ الادى. سوندىقتان بالا دۇنيەگە كەلگەننەن باستاپ اتا-انا بارلىق جاعىنان جاقسى بولۋعا، ۇلگىلى بولۋعا ءماجبۇر. سونداي-اق اتا-انالار ەشبىر بالاسىن ءبولىپ جارماي، بارلىعىنا بىردەي قاراۋى، بىردەي مامىلە ەتۋى قاجەت. ءاربىر اتا-انا بالاسىنىڭ جاقسى جەتىلۋىن، جاقسى مىنەزدى، تاربيەلى، ەڭبەكقور، تابىستى بولۋىن قالايدى. مۇنىڭ شەشىمى جوعارىدا ايتقانىمىزداي، بالاڭىز قانداي بولۋىن قالاساڭىز، ءوزىڭىز سونداي بولىڭىز. ويتكەنى بالا ايتقانىمىزدى ەمەس، بىزدەن كورگەنىن ىستەيدى. «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەرسىڭ.» «الدىڭعى اربا قايدا جۇرسە، سوڭعى اربا سوندا جۇرەر» دەگەن ماقال-ماتەلدەر دە وسىنى كورسەتەدى. اتا-انا بالاسىنان جاعىمسىز ارەكەت كورگەندەرىندە وعان اشۋلانۋدان بۇرىن «قايسىمىز وسىلاي ىستەدىك» دەپ وزدەرىنەن سۇراۋى كەرەك. ءبىراز ويلانسا مىندەتتى تۇردە تابادى. ءوزىمىز كىتاپ وقىمايتىن بولا تۇرا «كومپيۋتەر باسىندا وتىرا بەرمەي كىتاپ وقىساڭشى» دەپ ايتۋ قانشالىقتى ءمانسىز بولسا، بالادا بولىمسىز ارەكەت كورگەندە «سەن كىنالىسىڭ» دەپ ءبىر-بىرىن ايىپتاۋ دا سونشالىقتى ءمانسىز. وتكەن ءوتتى، بولار ءىس بولدى، ەندى بۇدان بىلاي نە ىستەۋمىز كەرەك دەيتىندەر ءۇشىن ونىڭ دا جولى بار. مىنەز-قۇلىق، ىس-ارەكەتتەر وزگەرۋى مۇمكىن. ءسىز ءوزىڭىزدى دۇرىس جاعىنان وزگەرتسەڭىز، بالا دا دۇرىس جاعىنا وزگەرەدى.  الدىڭعى اربا قايدا جۇرسە، سوڭعى اربا سوندا جۇرەدى، ياعني جاقسى جاعىنا قاراي جۇرەدى. ۇيدە ۇنەمى ۇرىس-كەرىس جاعدايىندا بولساڭىز، بالالارىڭىزدىڭ بىر-بىرىنە سۇيىسپەنشىلىكپەن مامىلە ەتۋىن كۇتۋىڭىز بوس قيال بولماق. اتا-اناسىنان ءجابىر كورگەن بالا الدىمەن باۋىرلارىن، كەيىن سىرتتاعى ءالى جەتەتىندەردى جابىرلەي باستايدى. سونداي-اق ۇيدە بىر-بىرىڭە راحمەت ايتپايتىن، ءىلتيپات كورسەتپەيتىن بولساڭىز، سىرتتا «بالام كوكەگە راحمەت ايتپايسىڭ با» دەگەن ونەگەڭىز اۋادا قالادى. ايەلىن جابىرلەيتىن ادامنىڭ بالاسى دوستارىنا، باۋىرلارىنا، ىلگەرىدە جۇبايىنا ءجابىر كورسەتۋى مۇمكىن. بىر-بىرىنە وتىرىك ايتاتىن جۇبايلار ىلگەرىدە بالالارىنىڭ دا وتىرىك ايتاتىنىنا كۋا بولادى، ءتىپتى مۇعالىمىنەن دە بۇل جونىندە شاعىم ەستيدى. ەگەر اتا-اناڭىز امان بولىپ، ال ءسىز جۇمىستارىڭىزدى سىلتاۋ ەتىپ ولارعا قاراۋ بىلاي تۇرسىن، ىزدەپ، تەلەفون شالىپ حال-جاعدايىن سۇرامايتىن بولساڭىز، بالالارىڭىز دا سىزدەن كورگەنىن ىستەيدى. ولار دا ۇلكەيگەندە ءسىزدى ىزدەمەيتىن، حال-جاعدايىڭىزدى سۇرامايتىن بولادى. باسقالارمەن قارىم-قاتىناستا قانداي بولساڭىز، ماسەلەن جۇزىنە كۇلىپ، ارقاسىنان جاماندايتىن ادامدار قاتارىنان بولساڭىز، بالاڭىز دا مۇنى دۇرىس دەپ ساناپ، وسىلاي مامىلە ەتە باستايدى. كەيبىر اتا-انالار ءوز زاۋقىمەن الەك بوپ، ءوز راحاتىن ويلاپ، بالاسىن نازاردان تىس قالدىراتىنى اششى دا بولسا شىندىق. مۇنىڭ ءوزى دە بالانىڭ ىشكى دۇنيەسىن ويران ەتەتىن، ىلگەرىدە قانداي كەلەڭسىزدىكتەرگە سەبەپ بولاتىنى بەلگىسىز دۇنيە. قورىتا ايتقاندا ءوزىمىز ۇلگىلى بولايىق، ءوزىمىزدى ماجبۇرلەپ بولسا دا جاقسى مىنەزدى بولۋعا، جاقسى ىستەر ىستەۋگە ادەتتەندىرەيىك. ۇيدە ءوزارا قۇرمەت، ماحاببات ىشىندە، ادالدىقتى، كوركەم مىنەز-قۇلىقتى ءسىڭىرىپ وسكەن بالا ىلگەرىدە ەلگە پايدالى ازامات بولاتىنى، قوعامنان ويىپ ورىن الارى ءسوزسىز.     

---