InfoHub Logo

“ۇيىرمەنىڭ ۇيرەتەرى كوپ”
ۇيىرمەنىڭ ماقساتى: كومپيۋتەردى پايدالانىپ ءتۇرلى ەسەپتەردى شىعارۋ كەزەڭدەرىن ۇيرەتۋ ارقىلى ءوز بەتىمەن ىزدەنۋشىلىككە، پروگرامما قۇرا بىلۋگە دايىنداۋ. سونىمەن قاتار وقۋشىلار ءار اسۋلاردىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ ارقىلى، ناتيجە شىعارا وتىرىپ كورسەتكىشتەرگە جەتىپ، اسىپ ءتۇسۋى قاجەت.
سەندەر مەنىڭ بايلىعىم – وقۋشىلارىم،
ءۇمىت ەتكەن ماقساتىم، بار ارمانىم.
مەن جەتپەگەن شىڭدارعا سەندەر جەتسەڭ،
ورىندالار ومىردە بار ارمانىم.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: 1. اسۋ – “ەسكە سالساق”
2. اسۋ – “كىم جىلدام”
3. اسۋ – “اداسقان سوزدىكتەر ”
4. اسۋ – “مەن بىلەم”
5. اسۋ – “كىم پروگرامميست”
6. اسۋ – “قۇراستىرا بىلۋدە ونەر”

ءى - توپ: «الگوريتم» توبى
ۇرانى: جارىس دەسە جانامىز
بۇگىنگى كۇن جارىستا العىرلىقپەن الامىز.
سالەمى: كلاستاس ەرىگىپ جۇرمە بوس،
قول ۇستاس، بىرىگىپ تىزە قوس.
جەڭىسپەن مارەگە بارايىق،
جەڭىستىڭ ۇرانىن سالايىق.

ءىى - توپ: «پاسكال» توبى
ۇرانى: قانداي سىناق بولسا - داعى بەرىسپە،
ءارقاشاندا ۇمىتكەرمىز جەڭىسكە.
سالەمى: ءبىز دايىنبىز بۇل سايىسقا دوستارىم
كورسەتەمىز بىزدە قانداي كۇش بارىن
العا قويعان ماقساتىمىز ءبىر ەكەن،
ءساتتى بولسىن ساپارىمىز ءاردايىم!

1. اسۋ – “ەسكە سالساق” دەپ اتالادى. بۇندا وتىلگەن ۇيىرمەدەگى جۇمىستاردى ەسكە سالا وتىرىپ، ورىندايتىن تاپسىرمالار بەرىلەدى
الگوريتم سۇراقتارى
1. الگوريتم دەگەنىمىز؟
2. الگوريتم جازىلۋ جولى؟
3. بلوك - سحەما دەگەنىمىز؟

الگوريتمىن قۇرۋ
1. “ساباققا دايىندالۋ” الگوريتمىن قۇرۋ (الگوريتم توبىنا)
2. “شاي قايناتۋ “ الگوريتمىن قۇرۋ (پاسكال توبىنا)
الگوريتمدىك ەسەپتەر
1. ا) y=(5x2 – 4)(x2 + 7)
2. b) y=(4x + 2) 2 + x3
2. اسۋ – “كىم جىلدام” بۇندا بەرىلگەن ماتەماتيكالىق ورنەكتى پاسكال پروگراممالاۋ تىلىنە اۋدارادى. قاي توپ بۇل اسۋدان وتەتىنىن بايقايمىز.

ءبىلىمنىڭ ۇشقىرلىعىن تانىپ سەن،
اسىپ – تاسىپ، اسىقپا، قالىسپا سەن.
ۋاقىت دەگەن زىمىراپ، زۋلاپ جاتىر،
شاپشاڭدىق بۇل سايىستا كەرەك ەكەن.
بۇندا ورنەكتى ەسەپتەۋ ارقىلى ناتيجەگە ۇمتىلۋى قاجەت

بەرىلگەن ورنەكتى ەسەپتەڭدەر؟
1. 14 mod 5 =
2. 54 mod 4 =
3. 10 div 3*5 =
4. 8+4 div 10 =
5. 11 div2*5 mod 2 =
6. 16 mod 4+18 div 9 =
7. 16 div 2*5 mod 2 =
3. اسۋ –“اداسقان سوزدىكتەر” دەپ اتالعان اسۋدىڭ شارتىندا تەز ءارى جىلدام،
كىم قانشا سوزدىكتەر جينايتىنىن بايقاۋ قاجەت.

4. اسۋ – “مەن بىلەم” بولىمىندە الداعى شارتتارعا قاتىسى بار شاعىن عانا تەست بەرىلەدى. ونى سول جەردە ويلانباي، تەز جاۋاپ بەرۋى قاجەت.
1. پاسكال تىلىندە اينىمالىلاردى سيپاتتاۋ ءبولىمى قاي قىزمەتشى سوزدەن باستالادى؟
ا) Var ب) Const ۆ) Label گ) Begin د) Type
2. پاسكال تىلىندە جازىلعان دۇرىس ورنەكتى كورسەتىڭىز؟
ا) Y: = 2*cos(x - 2) ب) Y = 2*cos(x2) ۆ) Y: = 2cos(x - 2) گ) Y: = 2cosx - 2 د) Y: = 2*سوsx - 2

3. پاسكال تىلىندە ناقتى ءتيپتى انىقتاۋ وپەراتورى؟
ا) Integer ب) Real ۆ) Char گ) Boolean د) Type
4. پاسكالدا بەرىلگەندەردى ەنگىزۋ وپەراتورى؟
ا) Read ب) Write ۆ) Begin گ) Var د) If، Then، Else
5. مىنا ورنەك Y=x3 پاسكال پروگرامماسىندا قالاي جازىلادى؟
ا) Y:=x*x*x؛ ب) Y:=x^3؛ ۆ) Y:=x**3؛ گ) Y:=SQR(x*x*x)؛ د) Y:=SQRT(x)؛
5. اسۋ – “ كىم پروگرامميست ” وقۋشىلار بىردەن كومپيۋتەردە PASCAL ABC پروگرامماسىندا تەرۋ كەرەك. (كىم ءبىرىنشى نەمەسە قاي توپ تەز ورىنداپ بولار ەكەن)
د ي ك ت ا ن ت
شاردىڭ راديۋسى بەرىلگەن. كولەمىن تابۋ باعدارلاماسىن جاز
1. پروگراممانىڭ اتى – Esep1
2. تۇراقتىلار بولىمىنە ءرى تەڭ 3، 14
3. اينىمالىلار ءبولىمى
4. شار راديۋسى ناقتى سان
5. شار كولەمى ناقتى سان
6. وپەراتورلار ءبولىمىن اش
7. شار ءمانىن ەنگىزۋگە ۇسىنىس
8. شار ءمانىن ەنگىزۋ (وقۋ ءۇشىن) وپەراتورى
9. شار كولەمىن ەسەپتەۋ فورمۋلاسى – V:=4*Pi*r*r*r؛
10. ناتيجەنى ەكرانعا شىعارۋ، شىعارۋ فورماتى ب - شا ناتيجەگە 8 ورىن بەرىلەدى، ال بولشەك بولىمىنە 3 ورىن بەرەمىز - Writeln(‘V=، ’ V: 8: 3)؛
11. باعدارلامانىڭ سوڭى

پروگرامماسىن ەنگىزىپ، ناتيجەسىن الۋ
Program Esep1؛
Const Pi= 3. 14؛
Var r، v: real؛
Begin
Writeln(‘r - man engiz’)؛
Readln (r)؛
V:=4*Pi*r*r*r؛
Writeln(‘V:=’، V: 8: 3)؛
End.
6. اسۋ – “قۇراستىرا ءبىلۋ” دە ونەر ۇيىرمە جۇمىسىن بەكىتۋ ماقساتىندا مىنا پروگراممالاردى قۇراستىرىپ ناتيجەسىن شىعارىپ كورسەتۋ قاجەت.

سايىسقا تۇسكەنمەنەن توپ بالالار،
ىشىنەن جۇيرىك شىققان، ورىن الار.
ەندەشە بۇگىنگى وتكەن سايىستىڭ دا،
بابى مەن باعى جانعان بالاسى بار
ولاي بولسا، ورتاعا شاقىرايىق
ەسىمىن بارشاڭىزعا تانىتايىق
ەرەكشە ءبىلىمى مەن بىلىگى ءۇشىن
العىس ايتىپ، قوشەمەت تانىتايىق.
اسۋلاردىڭ اسۋىنان وتكەن ءار بالالار جەكە - جەكە نوميناسيا تاعايىندالادى (ىزدەنىمپازدىعى، بەلسەندىلىگى، شاپشاڭدىعىمەن، ت. ب) كوزگە تۇسكەنى ءۇشىن ماراپاتتالادى.