InfoHub Logo

الماتى قالاسى الاتاۋ اۋدانى
№179 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ
مۋزىكا ءپانى ءمۇعالىمى: ساگىمبايەۆا بالجان چەكەتاي قىزى

مۋزىكا الەمى-ادامزات مادەنيەتىنىڭ بايلىعى ىشىندەگى مۇحيتتاي شەكسىز، عاجايىپ دۇنيە. مۋزىكا-ادامنىڭ اسقان، اسىل ويلارى، ارمان-ماقساتى، ىزگى تىلەكتەرى، قۋانىشى، قايعى-قاسىرەتى مەن ءارتۇرلى سەزىم تىزىمدەرى بەينەلەدى. مۋزىكانىڭ ادام جان دۇنيەسىنە تيگىزەتىن اسەرى وراسان، سوندىقتان ونى شىنايى ىقىلاسپەن قابىلداۋ ارقىلى عانا تۇسىنۋگە بولادى.

قانشاما عاسىرلار بويى جيناقتالعان مۋزىكالىق قازىنا ۇشى-جيىنى جوق، اسا مول مۇرا.

ونەر-حالىق تاريحىنىڭ شەجىرەسى. ونەر دە ءومىر، تىرشىلىك قۇبىلىستارى، ادامنىڭ كۇيىنىش-سۇيىنىشى، قۋانىشتى مەن قايسىسى بەينەلەنەدى. ءسوز مۋزىكا، قولونەر دە ادام ءومىرىنىڭسان عاسىرلىق تاريحىنان الۋان ءتۇرلى سىر شەرتەدى. قازاق حالقىنىڭ باسىنان وتكەن قيلى زاماندار، تىرشىلىگى مەن تاعدىرى ءسالت-داستۇرى، ءومىر سۇرگەن ورتاسى مەن ادەت-عۇرىپتارى ۇلتتىق ونەرى ارقىلى ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسىپ، تاريح ارناسىنا اينالدى. سونىڭ ىشىندە مۋزىكانىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە.

قازاق مۋزىكا ونەرىنىڭ حالىق پەن بىرگە جاسالىپ، تاريحي الەۋمەتتىك ومىرىمەن تولعانىس-تەبىرەنىستەرىن ۇزدىكسىز بايان ەتىپ كەلە جاتقان سالاسى ءان مەن وقيعالاردى، الۋان ءتۇرلى ءان – اۋەنىمەن جەتكىزە بىلگەن. سونداي-اق تىرلىكتىڭ بۇكىل تاۋقىمەتىن، اۋىرتپالىعى كوتەرە ءجۇرىپ، بەسىك بىرلەسكەن انالار دا وزدەرىنە الدىمەن ءاندى مەنىڭ ەتكەن. قىز ۇزارتۋ، ۋيلەنۋ تويلارى، حالىقتىڭ ويىن-ساۋىقتار - بارلىعى دا ان-كۇي اياسىندا وتەدى.

ولىمگە قارسى كۇرەسكە، ماڭگىلىك ءومىردى كوكسەگەن قورقىت، ۇلى عۇلاما عالىم ءال-فارابي بەيبىت، تىنىش ءومىردى اڭساپ، جەلماياسان جەلدىرتىپ، دۇنيەنى كەزگەن اسانقايعى بابالارىمىز ءۇمىت-ارماندارىن مۋزىكا تىلىمەن  جەتكىزدى. ودان بەرگى قۇرمانعازى، تاتتىمبەت، داۋلەتكەرەي، ابىل ءبىرجان سال، اقان سەرى، مۇحيت، قازانعاپ، دينا، سۇگىر جانە تاعى باسقا دارىن يەلەرى حالقىنىڭ باستان كەشكەن تاۋقىمەت-تاعدىرلارىن مۋزىكامەن سۋرەتتەپ ءوتتى.

ءسويتىپ، حالقىمىزدىڭ مۋزىكالىق رۋحاني مول مۇراسى سان عاسىر بويى باسىنان كەشكەن تۇرمىس-تىرشىلىگىن جۇپتاسا جالعاسىپ كەلەدى.

---