InfoHub Logo

1992 jylǵy 4 maýsymda Qazaqstannyń jańa memlekettik rámizderi alǵash ret bekitildi. Sondyqtan bul kún el tarıhynda jańa Memlekettik rámizder kúni retinde máńgi este saqtalady.
Memlekettik rámizder – memlekettiń táýelsizdigin bildiretin sımvolıkalyq belgiler. Memlekettik rámizder- Kók baıraq, Eltańba jáne Ánuran.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik rámizderi týraly» Konstıtýsıalyq Zań 2007 jyly 4 maýsymda qabyldandy. Osy Zańǵa sáıkes, jyl saıyn 4 maýsym Qazaqstanda Memlekettik rámizder kúni retinde merekelenedi.
Memlekettik rámizder táýelsizdik nyshany retinde erekshe qadirlenip, olarǵa bıik mártebe beriledi. Sondyqtan respýblıka azamattarynyń memlekettik rámizderdi qasterleý - paryz.

Qazaqstan Pespýblıkasynyń memlekettik Eltańbasy
Eltańbanyń avtorlary – belgili sáýletshiler Jandarbek Málibekov pen Shot-Aman Ýálıhanov. Rámizdik turǵydan memlekettik eltańbasynyń negizi - shańyraq. Ol - eltańbanyń júregi.
Shańyraq - memlekettiń túp-negizi - otbasynyń beınesi. Shańyraq - Kún sheńberi. Shańyraq - kıiz úıdiń kúmbezi kóshpeli túrkiler úshin úıdiń, oshaqtyń, otbasynyń beınesi.
Tulpar - dala dúldili, er azamattyń sáıgúligi, jeldeı esken júırik aty, jeńiske degen jasymas jigerdiń, qajymas qaırattyń, muqalmas qajyrdyń, táýelsizdikke, bostandyqqa umtylǵan qulshynystyń beınesi.
Qanatty tulpar - qazaq poezıasyndaǵy keń taraǵan beıne. Ol ushqyr armannyń, samǵaǵan tańǵajaıyp jasampazdyq qıaldyń, talmas talaptyń, asyl murattyń, jaqsylyqqa qushtarlyqtyń keıpi. Qanatty tulpar ýaqyt pen keńistikti biriktiredi.
Ol ólmes ómirdiń beınesi. Bir shańyraqtyń astynda tatý-tátti ómir súretin Qazaqstan halqynyń ósip-órkendeýin, rýhanı baılyǵyn, san syrly, alýan qyrly bet-beınesin pash etedi. Bes buryshty juldyz eltańbanyń táji ispetti. Árbir adamnyń jol nusqaıtyn jaryq juldyzy bar.

 

Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik Týy
Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik Týy – Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik negizgi rámizderdiń biri. Týdyń avtory – Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri Sháken Nıazbekov.
Memlekettik tý - kógildir tústi tik buryshty kezdeme. Onyń ortasynda araıly kún, kúnniń astynda qalyqtaǵan qyran beınelengen. Aǵash sabyna bekitilgen tusta ulttyq oıýlarmen kestelengen tik jolaq órnektelgen. Kún, araı, qyran jáne oıý-órnek - altyn tústi. Týdyń eni uzyndyǵynyń jartysyna teń. Biryńǵaı kók tús tóbedegi bultsyz ashyq aspannyń bıik kúmbezin elestetedi jáne Qazaqstan halqynyń birlik, yntymaq jolyna adaldyǵyn ańǵartady.
Bultsyz kók aspan barlyq halyqtarda árqashan da beıbitshiliktiń, tynyshtyq pen jaqsylyqtyń nyshany bolǵan.
Geraldıka (gerbtaný) tilinde — kók tús jáne onyń túrli reńki adaldyq, senimdilik, úmit sıaqty adamgershilik qasıetterge saı keledi. Ejelgi túrki tilinde «kók» sózi aspan degen uǵymdy bildiredi. Kók tús túrki halyqtary úshin qasıetti uǵym.
Nurǵa malynǵan altyn kún tynyshtyq pen baılyqty beıneleıdi. Kún - qozǵalys, damý, ósip-órkendeýdiń jáne ómirdiń belgisi. Kún - ýaqyt, zamana beınesi. Qanatyn jaıǵan qyran qus - bar nárseniń bastaýyndaı, bılik, aıbyndylyq beınesi.
Ulan-baıtaq keńistikte qalyqtaǵan qyran Qazaqstannyń erkindik súıgish asqaq rýhyn, qazaq halqynyń jan-dúnıesiniń keńdigin pash etedi.

 

Altyn kún aspany,
Altyn dán dalasy,
Erliktiń dastany,
Elime qarashy!
Ejelden er degen,
Dańqymyz shyqty ǵoı.
Namysyn bermegen,
Qazaǵym myqty ǵoı!

Qaıyrmasy:

Meniń elim, meniń elim,
Gúliń bolyp egilemin,
Jyryń bolyp tógilemin, elim!
Týǵan jerim meniń – Qazaqstanym!

Urpaqqa jol ashqan,
Keń baıtaq jerim bar.
Birligi jarasqan,
Táýelsiz elim bar.
Qarsy alǵan ýaqytty,
Máńgilik dosyndaı,
Bizdiń el baqytty,
Bizdiń el osyndaı!

Qaıyrmasy:

Meniń elim, meniń elim,
Gúliń bolyp egilemin,
Jyryń bolyp tógilemin, elim!
Týǵan jerim meniń – Qazaqstanym!

Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik Ánurany
Ánurannyń sózin Qazaqstan Respýblıkasynyń ár azamaty jatqa bilýi tıis.
Buryn «Meniń Qazaqstanym» áni retinde tanymal bolǵan Qazaqstannyń ánurany prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń bastamasy boıynsha, 2006 jyly 6 qańtarda elimizdiń parlamentinde bekitildi. Birinshi ret ol 2006 jyly 11 qańtarda memleket basshysynyń saltanatty ulyqtaý rásiminde oryndaldy.
Ánin jazǵan – kompozıtor Shámshi Qaldaıaqov, sózin jazǵandar – Nursultan Nazarbaev pen Jumeken Nájimedenov.

---