Alpamys batyr jyryndaǵy keıipkerler (kúndelikti sabaq jospary toptamasy)
Kúndelikti sabaq jospary, qazaq ádebıeti 6 synyp
Taqyryptar:
6 - sabaq. «Alpamys batyr» jyry.
7 - sabaq. «Alpamys batyr» jyryndaǵy keıipkerler
8 - sabaq. Ádebıet teorıasy.
9 - sabaq. «Kúltegin» jyry
10 - sabaq. Til ustartý.
7. Sabaqtyń ótiletin merzimi:
Sabaqtyń taqyryby: «Alpamys batyr» jyryndaǵy keıipkerler
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: jyrdyń mazmuny men ıdeıasyn ıgerte otyryp, "Alpamys batyr" jyryndaǵy Alpamys beınesin synı turǵyda taldaý arqyly jan - jaqty ashý, meńgertý. Ol beıneniń halyqtyń alyp qýatynyń, qajymas qaıratynyń, sarqylmas kúshiniń kórki ekendigin dáleldeý.
á) damytýshylyq: toppen jumys negizinde Alpamys beınesine tán qasıetterdi saralaı taldata otyryp, oqýshylardyń syn turǵysynan oılaýyn damytý, olardyń kórkem sóıleý men kórkem jazý shyǵarmashylyǵyn arttyrý.
b) tárbıelik: oqýshylardy adamgershilikke, batyrlyqqa tán qasıetterge baýlý. Óz Otanyn, týǵan elin súıip, qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: taldaý
Sabaqta qoldanylatyn strategıalar:
1) "Syn turǵysynan oılaý" baǵdarlamasy boıynsha
a) Oı qozǵaý
á) Toptastyrý
b) Qarama - qarsy elementter
2) "Oqýshylardyń kórkem sóıleý men jazý shyǵarmashylyǵyn damytý" baǵdarlamasy
boıynsha
a) Ǵylymı taldaý
3) Týmaly beıne
b) Túıindi sózder
v) Dybystar sóıleıdi
Sabaqtyń jabdyqtalýy, kórnekiligi: "Alpamys batyr" beınesi salynǵan plakat, naqyl sózder jazylǵan plakattar, magnıtofon, kaseta, sybyzǵy, aq qaǵazdar, markerler.
Pán aralyq baılanys: tarıh, áýez óneri, beıneleý óneri.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
a) Sálemdesý.
e) Kezekshi málimdemesi.
b) Jýrnal boıynsha túgeldeý.
2. Úı tapsyrmasyn suraý.
a)"Alpamys batyr" jyrynyń jalpy mazmuny jaıly suraý.
á) Suraq qoıý arqyly oqýshylardyń bilimin tekserý.
3) Jańa sabaqty túsindirý.
Alpamys batyr. Qazaq eli óz armanyndaǵy erdiń, batyrdyń obrazyn bir Alpamysqa biriktire somdaǵan. Alpamystyń bar kúsh - qýaty Otanyna arnalady. Alpamystyń áke - sheshesi ony sonsha tilep baryp, ańsap kóredi. Alpamys erekshe kúshti bolyp ósedi. Onyń birinshi erligi kempir aıtqan «Alsaıshy Gúlbarshyndy, qý júgermek» degen sózinen soń, qalyńdyǵyn izdep shyqqanda kórinedi. Gúlbarshyndy almaq bolyp, Sarybaı aýylyn qamap jatqan qalmaqty shabady. Demek, Alpamys — súıgeni úshin esh nárseden shoshymas, ǵashyqtyq úshin basyn tikken jan. Gúlbarshyndy alyp eline kelse, óz jurtyn taıshyq han shaýyp, mal - múlkin alyp ketipti. Taıshyq ta Alpamystyń kelerinde tús kórip, sezip sasady. Budan Alpamys ataǵy alys ketken batyr ekeni bilinedi. «Batyr ańǵal» degendeı jolda Taıshyq jibergen mystan kempir sózine aldanyp araq iship, qapyda jaý qolyna túsedi. Osy kezde Alpamystyń aıryqsha qasıetteri kórinedi.
Zyndanda jatqan Alpamysqa Qarakózaıymdaı Taıshyqtyń qyzy ǵashyq bolady. Qoıshy Keıqýattyń syrnaı tartar óneri arqyly, Qarakózaıymnyń kómegimen, syrnaı tartar óneri arqyly bostandyqqa shyǵady.
Týǵan eline kelgen Alpamys qorlyqta júrgen ata - anasyn, qaryndasyn kórip egiledi. Osydan onyń adamdyq qasıeti, Názik júregi kórinedi.
Jary. Tulpary. Alpamysty shyn súıetin, atastyrǵan ata saltyn qadirleıtin jan — Gúlbarshyn. Ol Qaramandaı batyr kelip áketem degende kónbeıdi. Ultandaı qul alam degende barmaıdy. óıtkeni ol — adamdyqtyń sımvoly. Bar ómirin jaryna arnaǵan adal joldas ekenin tanytady.
Shubar jaı at emes, ol mystannyń aram ekenin bilip mingizbeıdi. Taıshyq han qansha qınasa da, Baıshubar eshkimdi janyna jolatpaıdy. Baıshubar — Alpamystaı erge laıyq at.
Qaraman — Alpamystyń maıdanda jolyqtyrǵan, jaýdy erlikpen jeńip, dostyǵyn moıyndatqan batyr. Qaraman erlikti ǵana baǵalaıtyn, Alpamys úshin musylman dinine kirgen, sol jolda balasy men tulpary qurbandyqqa shalyp, dostyqqa adaldyǵyn tanytqan er ekenin kórsetedi.
Jyrdaǵy Keıqýat qarapaıym qoıshy bola tura Alpamystyń er ekenin tanyp, kómektesip keıin han ornyna han bolady.
Qarakózaıym — Alpamysqa ǵashyq bolǵan, Taıshyq hannyń jaýlyqtan mahabbatty bıik qoıǵan, sol jolda bárin qurban etken sulý qyz.
Ultan — buǵan deıingi jyrlarda kezdespegen erekshe beıne. Ol — bar zulymdyǵyn jaýǵa emes, óz týǵanyna jumsaǵan, asyrap alǵan ákesi Baıbórige Alpamys joqta túıe baqtyryp, Qultaıdy qoıǵa jumsap, Alpamystyń balasy Jádigerdi aıaq - qolyn kisendep qozy baqtyryp, Analyqty kúń etip, Gúlbarshyndy almaqshy bolǵan jat baýyr jan. Ol — ishten shyqqan jaý.
Mystan — jaman qasıetterdi boıyna aljyǵan, el jıirkener beıne. «Qabaǵy tyrysqan, kóringenmen urysqan, tizesine shekpeni jetpegen, basynan jamanshylyq ketpegen, bir shırek boıy bar, adam tappas oıy bar»— dep jyrlaýshy ony jek kóre, unatpaı sýretteıdi.
Zalym mystan Alpamysty kúshpen emes, aıarlyqpen tátti sóılep, aldap qolǵa túsiredi. Biraq báribir sońynda ıt ólimmen óledi.
Qyzyǵýshylyqty oıatý:— "Oı qozǵaý" strategıasy.
Erdiń baǵyn ashpasa, Er muratqa jeter me?! Eriniń saǵyn syndyrsa,
El muratqa jeter me?! - dep Áıteke bı aıtqandaı, elin, jerin jaýdan qorǵap, eline bostandyq. birlik syılaǵan batyrlardyń biri - Alpamys.
"Toptastyrý" strategıasy boıynsha Alpamys batyrǵa sıpattama berý.
Alpamys
↓
Batyr
Názik júrekti jan
Arly
Ónerli
Aılaly
Ańǵal
II. Maǵynany tanytý
Synyp 5 topqa bólinedi. Ár topqa Alpamys beınesin taldatý tapsyrmalary beriledi.
1) "Ǵylymı taldaý" strategıasy
I top - Alpamystyń batyrlyǵy
II top - Arly batyr
III top - Ańǵaldyq - batyrǵa tán qasıettiń biri
IV top - Aılaly, ónerli jan
V top - Názik júrekti jan
Ár top Alpamysqa tán osy qasıetterdi pikirlese otyryp, ǵylymı turǵyda taldap shyǵady.
2) "Týmaly beıne" strategıasy IV toptyń oqýshylary Alpamystyń ónerli
ekendigin "Týmaly beıne" strategıasy arqyly "Kúıdiń qudireti " atty kórinispen dáleldep
shyǵady.
3) "Túıindi sózder" strategıasy
Ǵylymı taldaýdan keıin ár top oqýshylarynan óz tańdaýlaryndaǵy eń túıindi sózderdi ataýlaryn talap etemin. Mysaly:
I top - batyrlyq
II top - arlylyq III top - ańǵaldyq
IV top - ónerpazdyq V top - meıirimdilik
Aldymen búl sózderdi "Toptastyrý" ádisi boıynsha sıpattap jazady. Keıinnen sıpattamadaǵy sózderdi baılanystyra otyryp, (bir - ekeýin qoldansa da bolady), sol sózderdiń oı tujyrymyn jazady. Mysaly:
Batyrlyq
↓
Er adamǵa tán qasıet
Erjúrektilik
Otanshyldyq
Namysshyldyq
Meıirimdilik
Batyrlyk - erjúrektilikten týǵan er adamǵa tán qasıet.
4) "Qarama - qarsy elementter" strategıasy
Taqtada "Alpamys - dosqa berik, jaýǵa - meıirimsiz batyr" jazýyna nazar aýdaraıyq.
Jyrdaǵy Alpamys beınesi ondaǵy keıipkerler isterinen órbip otyrady. Sondyqtan sol
keıipkerlerdi Qarama - qarsy elementter" strategıasy arqyly beıneleıik.
Dos Jaý
Gúlbarshyn Mystan kempir
Qarakózaıym. Taımas
Keıqýat Taıshyqhan
Qaraman Ultan
Baıshubar
Jaqsylyq Jamandyq
Qaıyrymdy Qaıyrymsyz
Shynshyl Aldampaz
III. Oı - tolǵanys "Dybystar sóıleıdi" strategıasy
A — aılaly
L – lapyldaǵan
P — patrıot
A – arly
M — mahabbatqa berik
Y – yntaly
S – sanaly
Mine, osy sózderden - aq Alpamystyń qandaı batyr ekendigi kórinip tur, beınesi ashylyp túr. Olaı bolsa, batyrlyqqa tán osy qasıetter bizdiń, ıaǵnı Qazaqstan urpaqtarynyń boıynan tabyla berse eken degen tilek týady. Elimiz táýelsizdik alǵaly beri jyldan - jylǵa gúldenip keledi. Osy beıbitshilik ómirdi bizge ápergen elimizdiń alyp batyrlary emes pe? Kán e, sol batyrlardy atap jibereıikshi. İÚ. Sabaqtyń qorytyndysy:
Aqsuńqar ushar jem úshin, Toqtaı almaı baramyn,
Týady erler el úshin. Aǵaıyn - týǵan el úshin, - demekshi, elimizdi, jerimizdi
qorǵaǵan batyrlar árqashan óz Otany úshin qandaı qıynshylyq bolsa da jaýǵa karsy túra alady. Biz de sol batyrlar sıaqty óz Otanymyzdy qorǵaıyq, gúldendireıik!
Ú. Úıge tapsyrma
"Týady erler el úshin" taqyrybyna oı - tolǵaý jazý. Úİ. Oqýshylar bilimin baǵalaý.
Tekserdim:
Taqyryptar:
6 - sabaq. «Alpamys batyr» jyry.
7 - sabaq. «Alpamys batyr» jyryndaǵy keıipkerler
8 - sabaq. Ádebıet teorıasy.
9 - sabaq. «Kúltegin» jyry
10 - sabaq. Til ustartý.
7. Sabaqtyń ótiletin merzimi:
Sabaqtyń taqyryby: «Alpamys batyr» jyryndaǵy keıipkerler
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: jyrdyń mazmuny men ıdeıasyn ıgerte otyryp, "Alpamys batyr" jyryndaǵy Alpamys beınesin synı turǵyda taldaý arqyly jan - jaqty ashý, meńgertý. Ol beıneniń halyqtyń alyp qýatynyń, qajymas qaıratynyń, sarqylmas kúshiniń kórki ekendigin dáleldeý.
á) damytýshylyq: toppen jumys negizinde Alpamys beınesine tán qasıetterdi saralaı taldata otyryp, oqýshylardyń syn turǵysynan oılaýyn damytý, olardyń kórkem sóıleý men kórkem jazý shyǵarmashylyǵyn arttyrý.
b) tárbıelik: oqýshylardy adamgershilikke, batyrlyqqa tán qasıetterge baýlý. Óz Otanyn, týǵan elin súıip, qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: taldaý
Sabaqta qoldanylatyn strategıalar:
1) "Syn turǵysynan oılaý" baǵdarlamasy boıynsha
a) Oı qozǵaý
á) Toptastyrý
b) Qarama - qarsy elementter
2) "Oqýshylardyń kórkem sóıleý men jazý shyǵarmashylyǵyn damytý" baǵdarlamasy
boıynsha
a) Ǵylymı taldaý
3) Týmaly beıne
b) Túıindi sózder
v) Dybystar sóıleıdi
Sabaqtyń jabdyqtalýy, kórnekiligi: "Alpamys batyr" beınesi salynǵan plakat, naqyl sózder jazylǵan plakattar, magnıtofon, kaseta, sybyzǵy, aq qaǵazdar, markerler.
Pán aralyq baılanys: tarıh, áýez óneri, beıneleý óneri.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
a) Sálemdesý.
e) Kezekshi málimdemesi.
b) Jýrnal boıynsha túgeldeý.
2. Úı tapsyrmasyn suraý.
a)"Alpamys batyr" jyrynyń jalpy mazmuny jaıly suraý.
á) Suraq qoıý arqyly oqýshylardyń bilimin tekserý.
3) Jańa sabaqty túsindirý.
Alpamys batyr. Qazaq eli óz armanyndaǵy erdiń, batyrdyń obrazyn bir Alpamysqa biriktire somdaǵan. Alpamystyń bar kúsh - qýaty Otanyna arnalady. Alpamystyń áke - sheshesi ony sonsha tilep baryp, ańsap kóredi. Alpamys erekshe kúshti bolyp ósedi. Onyń birinshi erligi kempir aıtqan «Alsaıshy Gúlbarshyndy, qý júgermek» degen sózinen soń, qalyńdyǵyn izdep shyqqanda kórinedi. Gúlbarshyndy almaq bolyp, Sarybaı aýylyn qamap jatqan qalmaqty shabady. Demek, Alpamys — súıgeni úshin esh nárseden shoshymas, ǵashyqtyq úshin basyn tikken jan. Gúlbarshyndy alyp eline kelse, óz jurtyn taıshyq han shaýyp, mal - múlkin alyp ketipti. Taıshyq ta Alpamystyń kelerinde tús kórip, sezip sasady. Budan Alpamys ataǵy alys ketken batyr ekeni bilinedi. «Batyr ańǵal» degendeı jolda Taıshyq jibergen mystan kempir sózine aldanyp araq iship, qapyda jaý qolyna túsedi. Osy kezde Alpamystyń aıryqsha qasıetteri kórinedi.
Zyndanda jatqan Alpamysqa Qarakózaıymdaı Taıshyqtyń qyzy ǵashyq bolady. Qoıshy Keıqýattyń syrnaı tartar óneri arqyly, Qarakózaıymnyń kómegimen, syrnaı tartar óneri arqyly bostandyqqa shyǵady.
Týǵan eline kelgen Alpamys qorlyqta júrgen ata - anasyn, qaryndasyn kórip egiledi. Osydan onyń adamdyq qasıeti, Názik júregi kórinedi.
Jary. Tulpary. Alpamysty shyn súıetin, atastyrǵan ata saltyn qadirleıtin jan — Gúlbarshyn. Ol Qaramandaı batyr kelip áketem degende kónbeıdi. Ultandaı qul alam degende barmaıdy. óıtkeni ol — adamdyqtyń sımvoly. Bar ómirin jaryna arnaǵan adal joldas ekenin tanytady.
Shubar jaı at emes, ol mystannyń aram ekenin bilip mingizbeıdi. Taıshyq han qansha qınasa da, Baıshubar eshkimdi janyna jolatpaıdy. Baıshubar — Alpamystaı erge laıyq at.
Qaraman — Alpamystyń maıdanda jolyqtyrǵan, jaýdy erlikpen jeńip, dostyǵyn moıyndatqan batyr. Qaraman erlikti ǵana baǵalaıtyn, Alpamys úshin musylman dinine kirgen, sol jolda balasy men tulpary qurbandyqqa shalyp, dostyqqa adaldyǵyn tanytqan er ekenin kórsetedi.
Jyrdaǵy Keıqýat qarapaıym qoıshy bola tura Alpamystyń er ekenin tanyp, kómektesip keıin han ornyna han bolady.
Qarakózaıym — Alpamysqa ǵashyq bolǵan, Taıshyq hannyń jaýlyqtan mahabbatty bıik qoıǵan, sol jolda bárin qurban etken sulý qyz.
Ultan — buǵan deıingi jyrlarda kezdespegen erekshe beıne. Ol — bar zulymdyǵyn jaýǵa emes, óz týǵanyna jumsaǵan, asyrap alǵan ákesi Baıbórige Alpamys joqta túıe baqtyryp, Qultaıdy qoıǵa jumsap, Alpamystyń balasy Jádigerdi aıaq - qolyn kisendep qozy baqtyryp, Analyqty kúń etip, Gúlbarshyndy almaqshy bolǵan jat baýyr jan. Ol — ishten shyqqan jaý.
Mystan — jaman qasıetterdi boıyna aljyǵan, el jıirkener beıne. «Qabaǵy tyrysqan, kóringenmen urysqan, tizesine shekpeni jetpegen, basynan jamanshylyq ketpegen, bir shırek boıy bar, adam tappas oıy bar»— dep jyrlaýshy ony jek kóre, unatpaı sýretteıdi.
Zalym mystan Alpamysty kúshpen emes, aıarlyqpen tátti sóılep, aldap qolǵa túsiredi. Biraq báribir sońynda ıt ólimmen óledi.
Qyzyǵýshylyqty oıatý:— "Oı qozǵaý" strategıasy.
Erdiń baǵyn ashpasa, Er muratqa jeter me?! Eriniń saǵyn syndyrsa,
El muratqa jeter me?! - dep Áıteke bı aıtqandaı, elin, jerin jaýdan qorǵap, eline bostandyq. birlik syılaǵan batyrlardyń biri - Alpamys.
"Toptastyrý" strategıasy boıynsha Alpamys batyrǵa sıpattama berý.
Alpamys
↓
Batyr
Názik júrekti jan
Arly
Ónerli
Aılaly
Ańǵal
II. Maǵynany tanytý
Synyp 5 topqa bólinedi. Ár topqa Alpamys beınesin taldatý tapsyrmalary beriledi.
1) "Ǵylymı taldaý" strategıasy
I top - Alpamystyń batyrlyǵy
II top - Arly batyr
III top - Ańǵaldyq - batyrǵa tán qasıettiń biri
IV top - Aılaly, ónerli jan
V top - Názik júrekti jan
Ár top Alpamysqa tán osy qasıetterdi pikirlese otyryp, ǵylymı turǵyda taldap shyǵady.
2) "Týmaly beıne" strategıasy IV toptyń oqýshylary Alpamystyń ónerli
ekendigin "Týmaly beıne" strategıasy arqyly "Kúıdiń qudireti " atty kórinispen dáleldep
shyǵady.
3) "Túıindi sózder" strategıasy
Ǵylymı taldaýdan keıin ár top oqýshylarynan óz tańdaýlaryndaǵy eń túıindi sózderdi ataýlaryn talap etemin. Mysaly:
I top - batyrlyq
II top - arlylyq III top - ańǵaldyq
IV top - ónerpazdyq V top - meıirimdilik
Aldymen búl sózderdi "Toptastyrý" ádisi boıynsha sıpattap jazady. Keıinnen sıpattamadaǵy sózderdi baılanystyra otyryp, (bir - ekeýin qoldansa da bolady), sol sózderdiń oı tujyrymyn jazady. Mysaly:
Batyrlyq
↓
Er adamǵa tán qasıet
Erjúrektilik
Otanshyldyq
Namysshyldyq
Meıirimdilik
Batyrlyk - erjúrektilikten týǵan er adamǵa tán qasıet.
4) "Qarama - qarsy elementter" strategıasy
Taqtada "Alpamys - dosqa berik, jaýǵa - meıirimsiz batyr" jazýyna nazar aýdaraıyq.
Jyrdaǵy Alpamys beınesi ondaǵy keıipkerler isterinen órbip otyrady. Sondyqtan sol
keıipkerlerdi Qarama - qarsy elementter" strategıasy arqyly beıneleıik.
Dos Jaý
Gúlbarshyn Mystan kempir
Qarakózaıym. Taımas
Keıqýat Taıshyqhan
Qaraman Ultan
Baıshubar
Jaqsylyq Jamandyq
Qaıyrymdy Qaıyrymsyz
Shynshyl Aldampaz
III. Oı - tolǵanys "Dybystar sóıleıdi" strategıasy
A — aılaly
L – lapyldaǵan
P — patrıot
A – arly
M — mahabbatqa berik
Y – yntaly
S – sanaly
Mine, osy sózderden - aq Alpamystyń qandaı batyr ekendigi kórinip tur, beınesi ashylyp túr. Olaı bolsa, batyrlyqqa tán osy qasıetter bizdiń, ıaǵnı Qazaqstan urpaqtarynyń boıynan tabyla berse eken degen tilek týady. Elimiz táýelsizdik alǵaly beri jyldan - jylǵa gúldenip keledi. Osy beıbitshilik ómirdi bizge ápergen elimizdiń alyp batyrlary emes pe? Kán e, sol batyrlardy atap jibereıikshi. İÚ. Sabaqtyń qorytyndysy:
Aqsuńqar ushar jem úshin, Toqtaı almaı baramyn,
Týady erler el úshin. Aǵaıyn - týǵan el úshin, - demekshi, elimizdi, jerimizdi
qorǵaǵan batyrlar árqashan óz Otany úshin qandaı qıynshylyq bolsa da jaýǵa karsy túra alady. Biz de sol batyrlar sıaqty óz Otanymyzdy qorǵaıyq, gúldendireıik!
Ú. Úıge tapsyrma
"Týady erler el úshin" taqyrybyna oı - tolǵaý jazý. Úİ. Oqýshylar bilimin baǵalaý.
Tekserdim:
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Kúndelikti sabaq jospary, qazaq ádebıeti 6 synyp
-
Kúndelikti sabaq jospary, qazaq ádebıeti 6 synyp
