InfoHub Logo

Tús kezi. Boıshań kelgen, som deneli, taqyr basty, badyraq kóz Voldyrev deıtin alpaýyt paltosyn sheship, mańdaıynyń terin jibek oramalymen súrtti de, mekemege ımene, batylsyzdaý kirdi. Ondaǵylardyń bári de syrǵytyp qaǵaz jazyp jatyr eken.

— Bir jumystyń jaıyn kimnen bilýime bolar eken? - dedi ol podnostaǵy staqandardy kóterip tór jaqtan kele jatqan shveısarǵa. - Osynda bir istiń jaıyn bilip, jýrnaldan qaýlynyń kóshirmesin alýym kerek edi.

— Bylaı qaraı. Sonaý, terezeniń aldynda otyrǵan adamǵa baryńyz! - Shveısar qolyndaǵy podnosymen tereze jaqty nusqady.

Voldyrev tamaǵyn bir kenep alyp, terezege qaraı bettedi. Ol jerde, boıaý súzek aýrýynyń belgisi sıaqtanyp teńbildengen jasyl ústeldiń janynda, basynda tórt tulym shashy bar, solpıǵan uzyn murynyn bezeý basqan, ústinde kónetoz mýndıri bar bir jas jigit otyr eken. Soraıǵan tumsyǵyn qaǵazǵa tireı úńilip jazyp otyr. Oń jaq tanaýyn mańaılap bir qara shybyn aınalshyqtap ketpeı júr, sony qýǵysy kelip álsin-áli astyńǵy erinin bir jaǵyna qaraı qısaıta shyǵaryp tanaýyna úrip qoıady, munysy oǵan asa bir shuǵyl jumyspen otyrǵan túr beredi.

— Osynda... sizden bir jumystyń anyǵyn bilýime bolar ma eken? - dedi Voldyrev qasyna baryp, - Men Voldyrevpin... Sonymen qatar, jýrnaldan ekinshi naýryzdaǵy qaýlynyń kóshirmesin de alýym kerek edi.

Chınovnık qalamyn sıaǵa batyryp aldy da, kop malynyp ketken joq pa degendeı, qalamynyń ushyna qarady. Sıa tamyp ketpeıtinine kózi jetken soń qaıta syrǵytyp jaza jóneldi. Ernin taǵy da shyǵara túsip edi, biraq endi úrleýdiń keregi bolmaı qaldy, óıtkeni shybyn onyń qulaǵyna baryp qonǵan bolatyn.

— Osynda bir istiń anyǵyn bilýime bolar ma eken? - dedi taǵy da Voldyrev bir mınýttan keıin. - Men Voldyrev bolam, jer ıesi...

— Ivan Alekseevıch! - dedi chınovnık beıne aldynda Voldyrev turmaǵandaı, bet aldy daýystaı sóılep, - Ialykov kópes kelse aıta salshy, aryzynyń kóshirmesin polısıaǵa kýálandyrsyn! Myń mártebe aıtqanmyn ózine!

— Men knágıná Gýgýlınanyń muragerlerimen daýym týraly kelip edim, - dedi Voldyrev mińgirlep. - Ózińizge belgili jumys qoı. Meniń sózime qulaq salýyńyzdy qatty ótiner edim.

Voldyrevke áli de nazar aýdarmaı otyrǵan chınovnık, endi ernine qonǵan shybyndy ustap alyp, bar zeıinin soǵan aýdaryp, olaı-bulaı aýdara tekserip qarady da, laqtyryp tastady. Alpaýyt jótelip, tor kóz oramalyn alyp, ádeıi qatty sińbirdi. Biraq onyń da áseri tımedi. Aıtqan sózine eshkim qulaq aspady. Taǵy da eki mınýttaı ýaqyt ótti. Voldyrev qaltasynan bir somdyq saryqulaq alyp, chınovnıktiń aldynda ashýly jatqan kitabynyń ústine qoıa saldy. Chınovnık mańdaıyn bir tyrjıtty da, oıly pishinmen kitapty ózine tartyp, jaýyp qoıdy.

— Bolmashy ǵana bir anyqtama... Men tek knágıná Gýgýlına muragerleriniń qandaı dálelderi baryn ǵana... Sizdi mazalaýyma bolar ma eken?

Óz oıymen otyrǵan chınovnık ornynan turyp, birdeńe izdep shkafqa bardy. Bir mınýttan keıin ústeline qaıta oralyp, taǵy da kitabyn qolyna aldy: onyń ústinde bir somdyq qaǵaz jatyr edi.

— Sizdi bir mınýtke ǵana mazalaıyn... Bir jumystyń jaıyn anyqtaýym kerek edi, bar bolǵany sol.

Chınovnık onyń aıtqanyna qulaq qoıǵan joq; bir qaǵazdy kóshirýge kiristi.

Voldyrev betin tyrjıtyp, syrǵytyp qaǵaz jazyp jatqandardy túńile bir sholyp ótti.

"Jazyp jatyr túge! - dep ol ishinen, kúrsinip qoıyp. - Jazyp jatyr bári de, saıtan alǵyrlar!".

Ol ústelden keıin sheginip, dármensiz keıippen bólmeniń orta shenine baryp turdy. Taǵy da staqandaryn kóterip janynan ótip bara jatqan munyń ne isterin bilmeı turǵanyn túrinen ańǵarǵan shveısar jaımen ǵana:

— Qalaı? Bildińiz be? - dep surady.

— Surap em, biraq sóıleskisi kelmeıdi.

— Siz oǵan úsh som berińiz... - dep sybyrlady shveısar.

— Eki som berdim.

— Taǵy berińiz.

Voldyrev ústeldiń janyna qaıta bardy da, ashyq jatqan kitaptyń ústine kókala qaǵazdy qoıdy.

Chınovnık kitapty taǵy da ózine qaraı tartyp alyp, aktara tústi de, kenet kúlip turǵan adamdy endi ǵana kózi shalǵandaı, Voldyrevke buryldy. Murny jyltyraı qyzaryp, yrjıǵan kezinde jıyryla qaldy.

— Ah... sizdiń qandaı sharýańyz bar edi? - dep surady.

— Osyndaǵy bir jumystyń jaıyn anyqtaıyn dep em... Men Voldyrev bolam.

— Óte jaqsy! Gýgýlınanyń isi boıynsha ǵoı? Óte jaqsy! Sonymen sizge, bylaıynsha aıtqanda, ne qajet edi?

Voldyrev ótinishin aıtyp berdi.

Chınovnıkke beıne quıyn kótergendeı jan bitti. Kerekti anyqtamasyn berdi, qaýlyny dereý bireýge kóshirte bastady, ótinishpen kelip turǵan kisige oryndyq áperdi - osynyń bárin ol kózdi ashyp-jumǵansha tyndyrdy. Tipti, kún raıyn sóz qylyp, egin jaıynda surastyrdy. Voldyrev ketýge yńǵaılanǵanda, ol ony syılaǵan bop jyly júzben jymıyp, satydan tómen shyǵaryp salyp, ótinishpen kelgen kisilerdiń árdaıym aıaǵyn qushýǵa daıyn ekenin bildirgen yńǵaı kórsetti. Chınovnıktiń munysyna Voldyrevtiń ózi qysylyp, ony ishteı kóterilgen bir sezim bılep, qaltasynan bir som aldy da, chınovnıkke berdi. Chınovnık basyn ıe kúlip, bir somdyqty ilip alyp qaltasyna suǵyp jibergende, tipti, kóz ilespeı qaldy.

Alpaýyt kóshege shyqqan soń toqtap, oramalymen mańdaı terin súrtip jatyp ishinen: "Oı, jarandar - aı...", dep qoıdy.

---