B. Baımahanov. Qumdaǵy qupıa
Synyby: 3
Ádebıettik oqý
Taqyryby: B. Baımahanov. Qumdaǵy qupıa
Maqsaty:
1. Bilimdilik: Oqýshylarǵa áńgimeniń negizgi mazmun, mánin ashý arqyly jańa aqparat berý, bilim berý.
2. Damytýshylyq: Áńgimedegi basty keıipkerlerdi anyqtaý, rolge bólip oqý daǵdylaryn damytyp, jetildirý.
3. Tárbıelik: Oqýshylardy qamqorlyqqa, meıirimdilikke, qorshaǵan ortasyna jylýlyǵyn, mahabbatyn kórsete bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń tıpi: jańa materıaldy meńgertý
Ádis - tásilderi: túsindirý, áńgimelesý, sahnalaý.
Prınsıpteri: túsiniktilik, júıelilik pen birizdilik, sanalylyq pen belsendilik.
Sabaq barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi. 2 mın
● Oqýshylarmen amandasý;
● Synypty túgendeý.
Psıhologıalyq daıyndyq. 3 mın.
Oqýshylardy sabaqqa psıhologıalyq túrde daıyndaý maqsatynda mynadaı óleń shmaqtaryn bárimiz birge oqımyz.
Dostyq barda – birlik bar,
Birlik barda – tirlik bar.
Dostyń dossyz kúni joq,
Onsyz ómir quny joq.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý. Ótken taqyrypty pysyqtaý. 7 mın.
Úıge qandaı tapsyrma berildi? Qys týraly taqpaq jattaýǵa jáne áńgime jazýǵa berildi.
3. Jańa bilimdi meńgertý. 15 mın
Búgingi ótetin taqyrybymyz – B. Baımahanov aǵamyzdyń «Qumdaǵy qupıa» áńgimesi. Áńgime Temirdiń anasynyń eńbegi, Temirdiń boztorǵaıǵa degen qamqorlyǵy, anasy men balasynyń meıirimdiligi týraly aıtylǵan.
Basty keıipker: Temir, Temirdiń anasy, boztorǵaı
Qumdaǵy qupıa
Bıylǵy kóktem salqyn, jańbyrly boldy. Temirdiń anasy ekspedısıaǵa jyldaǵysynan keshigińkirep attandy.
Bul jer Temirge burynnan tanys. Byltyr anasymen kelgen. Jalpaq sary tóbeniń basynda sákili úsh aǵash tur. Sákilerdi osy óńirdi zerttegen geologtar jasapty. Kóz ushynda malshylar qystaýy. Kóktem shyǵa kóship ketedi. Qystaýdyń qasynda qudyq bar. Ekspedısıa sýdy sonan alady. Ol qudyqty da qazǵan – geologtar. Sony aıtqanda Temir:
- Apa, geologtar jaqsy ma, botanıkter jaqsy ma? – dep suraǵan.
- Ekeýi de jaqsy, - degen anasy, - geologtar jer astyndaǵy ken - baılyqty izdep tabady. Al botanıkter jer betindegi ósimdikterdi zertteıdi. Ósimdik bolmasa, mal da, ań da, jan - janýarlar da tirshilik ete almaıdy. Botanıkter sol ósimdikterdi qalaı jaqsy ósirýge bolatynyn zertteıdi.
Ósimdikterdiń malǵa qajet ekenin Temir biledi. Tipti tasbaqanyń da shópke jaıylatynyn osy jerde kórdi.
... Bıyl da Temir bir qyzyq oqıǵaǵa tap boldy. Erte turyp, anasymen baqylaý alańyna bara jatqan. Aldaryndaǵy butanyń túbinen bir boztorǵaı ushyp shyqty da, uzap ketpeı, qalyqtap turya aldy.
- Osy mańda uıasy bolý kerek, - dedi anasy. Butanyń túbin ashyp qarap edi, shynynda da uıa bar eken. Seleýdiń úlpildek shashaǵynan ádemilep órilip jasalypty. İshinde teńbil - teńbil úsh jumyrtqa jatyr. Uıasyna tóngen qaýipti sezgen boztorǵaı shyryldap, aýyq - aýyq shúıligip - shúıligip ketedi.
Qumda tańerteń kún salqyn bolady. Kún jańa shyǵyp kele jatqan, aýa salqyn. Sondyqtan Temir anasyna:
- Uıaǵa maqta tósep, jylylap qoısaq qaıtedi?
- Onda baryp maqta ákel, men baqylaý alańyna bara bereıin, óziń kelersiń, - dedi sheshesi.
Mine, ǵajap! Maqta alyp kelse, uıa da joq, jumyrtqa da joq. Álginde shyryldap, shyj - byjy shyǵyp júrgen boztorǵaı da kórinbeıdi.
Onyń syryn Temir keıin bildi. Tóngen qaýipti sezgen boztorǵaı uıasyn basqa jerge kóshirip áketipti.
Temir bul sapardan tabıǵat kitabynyń taǵy bir qyzyqty betin oqyp qaıtqandaı boldy.
Aldymen áńgimeni men oqyp beremin, muqıat tyńdap otyryńdar. Oqýshylarǵa tizbektep oqytý.
Dáptermen jumys
Dápterimizdi ashamyz. Búgingi kúndi, synyp jumysyn, avtory men taqyrybyn jazamyz.
64 - bettegi maqaldy jazyp alamyz.
Synyp jumysy
B. Baımahanov. Qumdaǵy qupıa
Maqal
Jaqsydan úıren,
Jamannan jıren.
Sergitý sáti. 2 mın
Barlyǵymyz sharshap qalǵan shyǵarmyz, ornymyzdan turyp, jattyǵý jasatý bolady.
Ornymyzdan turaıyq,
Qoldy belge qoıaıyq.
Burylamyz ońǵa bir,
Burylamyz solǵa bir.
1, 2, 3 (murnymen dem alyp)
Denimizdi alaıyq!
4. Jańa bilimdi bekitý. 5 mın.
Sahnalaý. Rolge bólinip áńgimeniń mazmunyn oqýshylarǵa kómektesý.
Avtor, Temir, Temirdiń anasy keıipkerlerin somdap, rolge bólinip, áńgimeni sahnalaımyz.
● Tabıǵatty, jer qoınaýyn zertteıtin mamandyqty ata.
● Temir qandaı oqıǵanyń kýási boldy?
● Olardyń boztorǵaıǵa qamqorlyq jasamaq bolǵany durys pa?
● Qus uıasy neden jasalǵan eken?
● Boztorǵaıdyń uıasy men jumyrtqasynyń basqa qustardan qandaı aıyrmashylyǵy bar?
Baǵalaý. 3 mın.
Oqýshylardyń sabaqqa qatysqanyna baılanysty tıisti baǵalaryn alady. Aıtyp ótý.
5. Úıge tapsyrma. 3 mın
Úıge 62 bettegi áńgimeni oqyp, mazmundaýǵa, boztorǵaıdyń tirshiligi týraly jazýǵa beriledi.. Kúndeligimizdi ashyp, jazyp alamyz.
6. Sabaqty qorytý. 5 mın.
Sonymen, búgin qandaı taqyryp, óttik? Esimizge burynǵy ótken taqyryptar esimizge tústi me?
Jaqsy. Endeshe, osymen sabaq aıaqtaldy.
Ádebıettik oqý
Taqyryby: B. Baımahanov. Qumdaǵy qupıa
Maqsaty:
1. Bilimdilik: Oqýshylarǵa áńgimeniń negizgi mazmun, mánin ashý arqyly jańa aqparat berý, bilim berý.
2. Damytýshylyq: Áńgimedegi basty keıipkerlerdi anyqtaý, rolge bólip oqý daǵdylaryn damytyp, jetildirý.
3. Tárbıelik: Oqýshylardy qamqorlyqqa, meıirimdilikke, qorshaǵan ortasyna jylýlyǵyn, mahabbatyn kórsete bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń tıpi: jańa materıaldy meńgertý
Ádis - tásilderi: túsindirý, áńgimelesý, sahnalaý.
Prınsıpteri: túsiniktilik, júıelilik pen birizdilik, sanalylyq pen belsendilik.
Sabaq barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi. 2 mın
● Oqýshylarmen amandasý;
● Synypty túgendeý.
Psıhologıalyq daıyndyq. 3 mın.
Oqýshylardy sabaqqa psıhologıalyq túrde daıyndaý maqsatynda mynadaı óleń shmaqtaryn bárimiz birge oqımyz.
Dostyq barda – birlik bar,
Birlik barda – tirlik bar.
Dostyń dossyz kúni joq,
Onsyz ómir quny joq.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý. Ótken taqyrypty pysyqtaý. 7 mın.
Úıge qandaı tapsyrma berildi? Qys týraly taqpaq jattaýǵa jáne áńgime jazýǵa berildi.
3. Jańa bilimdi meńgertý. 15 mın
Búgingi ótetin taqyrybymyz – B. Baımahanov aǵamyzdyń «Qumdaǵy qupıa» áńgimesi. Áńgime Temirdiń anasynyń eńbegi, Temirdiń boztorǵaıǵa degen qamqorlyǵy, anasy men balasynyń meıirimdiligi týraly aıtylǵan.
Basty keıipker: Temir, Temirdiń anasy, boztorǵaı
Qumdaǵy qupıa
Bıylǵy kóktem salqyn, jańbyrly boldy. Temirdiń anasy ekspedısıaǵa jyldaǵysynan keshigińkirep attandy.
Bul jer Temirge burynnan tanys. Byltyr anasymen kelgen. Jalpaq sary tóbeniń basynda sákili úsh aǵash tur. Sákilerdi osy óńirdi zerttegen geologtar jasapty. Kóz ushynda malshylar qystaýy. Kóktem shyǵa kóship ketedi. Qystaýdyń qasynda qudyq bar. Ekspedısıa sýdy sonan alady. Ol qudyqty da qazǵan – geologtar. Sony aıtqanda Temir:
- Apa, geologtar jaqsy ma, botanıkter jaqsy ma? – dep suraǵan.
- Ekeýi de jaqsy, - degen anasy, - geologtar jer astyndaǵy ken - baılyqty izdep tabady. Al botanıkter jer betindegi ósimdikterdi zertteıdi. Ósimdik bolmasa, mal da, ań da, jan - janýarlar da tirshilik ete almaıdy. Botanıkter sol ósimdikterdi qalaı jaqsy ósirýge bolatynyn zertteıdi.
Ósimdikterdiń malǵa qajet ekenin Temir biledi. Tipti tasbaqanyń da shópke jaıylatynyn osy jerde kórdi.
... Bıyl da Temir bir qyzyq oqıǵaǵa tap boldy. Erte turyp, anasymen baqylaý alańyna bara jatqan. Aldaryndaǵy butanyń túbinen bir boztorǵaı ushyp shyqty da, uzap ketpeı, qalyqtap turya aldy.
- Osy mańda uıasy bolý kerek, - dedi anasy. Butanyń túbin ashyp qarap edi, shynynda da uıa bar eken. Seleýdiń úlpildek shashaǵynan ádemilep órilip jasalypty. İshinde teńbil - teńbil úsh jumyrtqa jatyr. Uıasyna tóngen qaýipti sezgen boztorǵaı shyryldap, aýyq - aýyq shúıligip - shúıligip ketedi.
Qumda tańerteń kún salqyn bolady. Kún jańa shyǵyp kele jatqan, aýa salqyn. Sondyqtan Temir anasyna:
- Uıaǵa maqta tósep, jylylap qoısaq qaıtedi?
- Onda baryp maqta ákel, men baqylaý alańyna bara bereıin, óziń kelersiń, - dedi sheshesi.
Mine, ǵajap! Maqta alyp kelse, uıa da joq, jumyrtqa da joq. Álginde shyryldap, shyj - byjy shyǵyp júrgen boztorǵaı da kórinbeıdi.
Onyń syryn Temir keıin bildi. Tóngen qaýipti sezgen boztorǵaı uıasyn basqa jerge kóshirip áketipti.
Temir bul sapardan tabıǵat kitabynyń taǵy bir qyzyqty betin oqyp qaıtqandaı boldy.
Aldymen áńgimeni men oqyp beremin, muqıat tyńdap otyryńdar. Oqýshylarǵa tizbektep oqytý.
Dáptermen jumys
Dápterimizdi ashamyz. Búgingi kúndi, synyp jumysyn, avtory men taqyrybyn jazamyz.
64 - bettegi maqaldy jazyp alamyz.
Synyp jumysy
B. Baımahanov. Qumdaǵy qupıa
Maqal
Jaqsydan úıren,
Jamannan jıren.
Sergitý sáti. 2 mın
Barlyǵymyz sharshap qalǵan shyǵarmyz, ornymyzdan turyp, jattyǵý jasatý bolady.
Ornymyzdan turaıyq,
Qoldy belge qoıaıyq.
Burylamyz ońǵa bir,
Burylamyz solǵa bir.
1, 2, 3 (murnymen dem alyp)
Denimizdi alaıyq!
4. Jańa bilimdi bekitý. 5 mın.
Sahnalaý. Rolge bólinip áńgimeniń mazmunyn oqýshylarǵa kómektesý.
Avtor, Temir, Temirdiń anasy keıipkerlerin somdap, rolge bólinip, áńgimeni sahnalaımyz.
● Tabıǵatty, jer qoınaýyn zertteıtin mamandyqty ata.
● Temir qandaı oqıǵanyń kýási boldy?
● Olardyń boztorǵaıǵa qamqorlyq jasamaq bolǵany durys pa?
● Qus uıasy neden jasalǵan eken?
● Boztorǵaıdyń uıasy men jumyrtqasynyń basqa qustardan qandaı aıyrmashylyǵy bar?
Baǵalaý. 3 mın.
Oqýshylardyń sabaqqa qatysqanyna baılanysty tıisti baǵalaryn alady. Aıtyp ótý.
5. Úıge tapsyrma. 3 mın
Úıge 62 bettegi áńgimeni oqyp, mazmundaýǵa, boztorǵaıdyń tirshiligi týraly jazýǵa beriledi.. Kúndeligimizdi ashyp, jazyp alamyz.
6. Sabaqty qorytý. 5 mın.
Sonymen, búgin qandaı taqyryp, óttik? Esimizge burynǵy ótken taqyryptar esimizge tústi me?
Jaqsy. Endeshe, osymen sabaq aıaqtaldy.
You Might Also Like
