Balalar densaýlyǵy-ult bolashaǵy
Atyraý oblysy, Isataı aýdany,
Zıneden selosy, Iý.Gagarın atyndaǵy orta mektebiniń
bastaýysh synyp muǵalimi
Aqtaeva Janna Turlanqyzy
Taqyryby: «Balalar densaýlyǵy – ult bolashaǵy» Prezıdenttik olımpıada
Maqsaty: 1-jeltoqsan – tuńǵysh prezıdent kúnine oraı respýblıkalyq Prezıdenttik olımpıada jóninde túsinik bere otyryp, mektepishilik Prezıdenttik olımpıada ótkizý. Oqýshylardy bilim alýdyń qanshalyqty mańyzdy ekenin túsindire otyryp, oqýǵa, bilim alýǵa qushtarlyqtaryn arttyrý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, 2-4 synypqa arnalǵan test jınaǵy
Túri: Prezıdenttik olımpıada
Ádisi: suraq-jaýap
Júrý barysy:
Kirispe sóz: Qazaqstan Respýblıkasy 1991 jyly 16 jeltoqsanda óz táýelsizdigin alǵaly beri kúnnen-kúnge kórkeıip keledi. Elimizdiń gúldenýi tuńǵysh Prezıdentimiz Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń eńbegi dep masattana, maqtana aıta alamyz.
N.Á.Nazarbaev: “Bilim men ǵylymdy óz dárejesinde meńgergen elder ǵana álemdik damýdyń aldynda bolady. Endeshe biz halyqqa bilim berý jáne ǵylymdy damytý, olardy reformalaý isin qarqyndy jolǵa qoıýymyz kerek” degen eken. Elbasymyz jastarǵa senim bildirip bilim alýlary úshin memlekettik granttar uıymdastyryp, bilimdi jastarǵa bilim alýǵa barlyq jaǵadaı jasaýdy. Respýblıkada «Daryn» ǵylymı-praktıkalyq ortalyqpen birlese otyryp, bilimdi oqýshylar men jastarǵa arnap oıyn-konkýrstar ótkizýde. Prezıdenttik olımpıadany uıymdastyrý barysynda mynadaı maqsattar kózdeıdi.
• Áleýmettik-ekonomıkalyq ózgerister jaǵdaıynda óz shyǵarmashylyq áleýetin iske asyrýǵa qabiletti daryndy balalar sanyn arttyrý.
• Daryndy balalarmen jumys baǵyttaryn buqaralyq aqparattar quraldary arqyly keńinen taratý júıesin jetildirý.
• Daryndy balalardy áleýmettik-quqyqtyq jaǵynan qorǵaý jáne psıhologıalyq-pedagogıkalyq súıemeldeýdi qamtamasyz etý.
• Daryndy balalar men talantty jastarǵa bilim berý keńistiginde halyqaralyq yntymaqtastyqty damytý.
• Daryndylyqty damytý máselesi boıynsha pedagogıkalyq jáne basshy qyzmetkerlerdiń kásibı biliktiligin arttyrý úshin jaǵdaı týǵyzý.
Qazirgi tańda mektep oqýshylaryna arnap Respýblıkada «Daryn» ǵylymı-praktıkalyq ortalyqtyń uıymdastyrýymen «Altyn jabaǵy» oıyn-jarysy, «Brıtan búldogy» oıyn konkýrsy, «Orys qonjyǵy» atty halyqaralyq oıyn-konkýrsy, «Aq bota» ıntellektýaldyq marafony jáne «Kengýrý – matematıka barlyǵy úshin» atty Halyqaralyq matematıkalyq oıyndary ótkizilýde.
1-jeltoqsan – Tuńǵysh Prezıdent kúnine oraı bastaýysh synyp oqýshylarynyń arasynda Prezıdenttik olımpıada ótkeli otyr. Qurmetti saıysqa qatysýshy oqýshylar, ustazdar, jáne qonaqtar! «Balalar densaýlyǵy – ult bolashaǵy» atty Prezıdenttik olımpıadaǵa kosh keldińizder! Olımpıada ótkizý barysynda ádil-qazyny saılap alaıyq.
Ádil-qazylar: tárbıe isiniń meńgerýshisi: Satqalıeva A., mektep tálimgeri: Aıynǵazıeva A.
Olımpıadanyń shartymen tanystyryp óteıin: ár synypqa arnalǵan test suraqtary bar. Test suraqtaryna oılanýǵa 10 mınýt ýaqyt beriledi. 10 mınýt ótken soń paraqshalar jınap alynady da bir-birlep kirip aýyzsha jaýap beresińder. Suraqtar matematıka men dúnıetaný pánderinen alynǵan. Saıyskerlerge «iske sát» deı otyryp, saıysymyzdy bastaımyz.
2-synypqa arnalǵan test suraqtary
Dúnıetaný páninen
1. Japyraq qaıda bekıdi?
A) Sabaqqa V) butaqqa S) jemiske D) sabaq pen butaqqa
2. Japyraqqa jasyl tús beretin zat:
A) qarashirik V) ósimdik qaldyqtar
S) hlorofıl E) krahmal men qant
3. QR-nyń astanasy qaı jerde ornalasqan?
A) Alataý bókterinde
V) Esildiń sol jaǵalaýynda, Saryarqanyń ońtústiginde
S) Ertistiń sol jaǵalaýynda
D) Esildiń oń jaǵalaýynda, Saryarqanyń soltústiginde
4. Adamnyń ómirine qajetti zattardy tap:
A) otyn, kómir V) gaz, jylý
S) qorek, aýa, sý, jylý, jaryq D) teńiz
5. “Qyzyl kitapta” ne jazylady?
A) joıylyp bara jatqan janýarlar
V) joıylyp bara jatqan ósimdikter
S) joıylý qaýipinde turǵan ósimdikter men janýarlar
D) erekshe qasıeti bar ósimdikter men janýarlar
Matematıka páninen
1. Eki júz úsh sanyn tap:
A) 253 V) 203 S) 230 D) 273
2. Belgisiz sandy tap: ?-27=13
A) 30 V) 40 S) 50 D) 10
3. Durys órnekti tap: 8 sanynan 4 jáne 3 sandarynyń qosyndysyn azaıt.
A) 8-4+3 V) 8-(4+3) S) (8-4)+3 D) 8+4-3
4. Teńdik týra bolatyndaı amal tańbasyn qoı. (50*40)-20=70
A) + V) - S) +,- D) durys jaýap joq
5. Qabyrǵasy 3 sm bolatyn sharshynyń perımetrin tap
A) 6 sm V) 12 sm S) 9 sm D) 10 sm.
3-synypqa arnalǵan test suraqtary
Dúnıetaný páninen
1. Tabıǵat degenimiz:
A) adam qolymen jasalǵan zattar V) adamda qorshaǵan orta
S) álem D) jer
2. Adamnyń bas súıegi qaıda bekıdi:
A) qabyrǵaǵa V) tós súıegine
S) omyrtqa jotasyna D) ústińgi jaq súıegine
3. Burǵylaǵanda úlken qysymmen atqylaıtyn jer asty sýy:
A) qudyq V) artızıan qudyǵy
S) bulaq D) qazanshuńqyrlar
4. Kókjıek tustaryn qaı kezde kóleńkege qarap anyqtaýǵa bolady?
A) taltúste V) keshqurym
S) túste D) tańerteń
5. Durys jaýapty tap:
A) Deneniń qalapty temperatýrasy 36-37°
V) Maldyń alǵashqy súti – qaımaq
S) Deneniń qalypty temperatýrasy – 37-39°
D) Shubatty bıeniń sútinen ázirleıdi.
Matematıka páninen
1. Eger eń úlken eki tańbaly sannan eki segizdikpen jazylǵan sandy shegersek, shyqqan sanǵa eń kishi eki tańbaly sandy qossaq sonda bizdiń synyptaǵy qyzdardyń sany shyǵady?
A) 20 qyz V) 21 qyz S) 11 qyz D) 10 qyz
2. Qate eseptelgen órnekti tap:
A) 36+240-(420-153)=9 V) 22-12-(21+49-65)=5
S) 256-204=52 D) 49:7+(19+6): 5-3*4 =1
3. 24 sany oılaǵan sannan eki ese artyq, oılaǵan sandy tap.
A) 10 V) 12 S) 48 D) 22
4. Shyryldaýyq shegirtke ala jazdaı án salyp, bir táýliktiń jartysynda uıyqtady, úshten birinde án saldy, altydan birinde bı bıledi. Qalǵan ýaqytynda qysqa daıyndyq jasaımyn dedi. Qysqa daıyndyqqa qansha ýaqyt qaldy.
A) 3 saǵat V) 12 saǵat S) 1 saǵat D) ýaqyt qalǵan joq
5. Vasányń jasy Petádan 1 jyl 1 kún úlken, Vasá 2002 jyldyń 1 qańtarynda týylsa, Petá qashan týylǵan?
A) 2003 jyldyń 2 qańtarynda V) 2001 jyldyń 2 qańtarynda
S) 2000 jyldyń 31 jeltoqsanynda D) 2002 jyldyń 31 jeltoqsanynda
4-synypqa arnalǵan test suraqtary
Dúnıetaný páninen
1. Adamnyń qol súıegi:
A) asyqty jilik V) shybyq súıegi S) tós súıegi D) kári jilik
2. Qandaı ósimdiktiń sabaǵy jumsaq jáne shyryndy?
A) kaktýs V) butalar S) shópter D) aǵashtar
3. “Qyzyl kitapqa” engen janýardy tap:
A) tıin, sýyr V) aıý, qarǵa S) qarsaq, qarlyǵash
D) qoqıqaz, qyzyl túlki
4. Bir sabaqty kóp jyldyq ósimdik
A) aǵashtar V) shópter S) gúlder D) taldar
5. Ózen neden quralady?
A) bulaqtardyń qosylýynan V) jer asty sýynan
S) jaýyn-shashynyń mol jaýýynan
D) jylǵalardyń bir-birimen qosylýynan
Matematıka páninen
1. Djonnyń tárelkesinde uzyndyǵy 15 sm-den 400 kespe bar. Eger kespeni jalǵastyra uzartsaq, uzyndyǵy qansha bolady?
A) 6 km V) 60 m S) 600 sm D) 6000 mm E) 60000sm
2. 4h4+4+4+4+4+4+4=?
A) 32 V) 40 S) 48 D) 56 E) 100
3. Petr bir sıfr jazyp, oń jaǵynan taǵy bir sıfr jazdy. Tabylǵan sanǵa 19 qossa, ol 72-ge teń boldy. Petrdiń alǵashqy sany nege teń bolǵany?
A) 2 V) 5 S) 6 D) 7 E)9
4. Roman, Fabıan, Lıza, Djenıfer jáne Adrıan biriniń sońynan biri tur. Roman Lızadan keıin, Fabıan Romannyń aldynda, Djenıferden keıin tur. Djenıfer Lızanań aldynda , biraq birinshi emes. Arıannyń ornyn tabyńyz.
A) birinshi V) ekinshi S) úshinshi D) tórtinshi E) besinshi
5. Amaldardy oryndap durys mánin tap: 49-(28+14):7+11*(15-8)-12
A) 33 V) 16 S) 108 D) 105 E) 110
Qorytyndy: Saıyskerlerdiń upaı sanyna baılanysty qorytyndysy shyǵarylyp, oryndar taǵaıyndaý, marapattaý.
«Balalar densaýlyǵy – ult bolashaǵy» atty Prezıdenttik olımpıadaǵa qatysyp, óz bilimderin synaǵan oqýshylarǵa kóp-kóp raqmet aıtamyz. Ult qamyn oılaıtyn bilimdi oqýshylarymyz kóp bolsyn dep óz sózimdi aıaqtaımyn. Nazarlaryńyzǵa raqmet!
Zıneden selosy, Iý.Gagarın atyndaǵy orta mektebiniń
bastaýysh synyp muǵalimi
Aqtaeva Janna Turlanqyzy
Taqyryby: «Balalar densaýlyǵy – ult bolashaǵy» Prezıdenttik olımpıada
Maqsaty: 1-jeltoqsan – tuńǵysh prezıdent kúnine oraı respýblıkalyq Prezıdenttik olımpıada jóninde túsinik bere otyryp, mektepishilik Prezıdenttik olımpıada ótkizý. Oqýshylardy bilim alýdyń qanshalyqty mańyzdy ekenin túsindire otyryp, oqýǵa, bilim alýǵa qushtarlyqtaryn arttyrý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, 2-4 synypqa arnalǵan test jınaǵy
Túri: Prezıdenttik olımpıada
Ádisi: suraq-jaýap
Júrý barysy:
Kirispe sóz: Qazaqstan Respýblıkasy 1991 jyly 16 jeltoqsanda óz táýelsizdigin alǵaly beri kúnnen-kúnge kórkeıip keledi. Elimizdiń gúldenýi tuńǵysh Prezıdentimiz Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń eńbegi dep masattana, maqtana aıta alamyz.
N.Á.Nazarbaev: “Bilim men ǵylymdy óz dárejesinde meńgergen elder ǵana álemdik damýdyń aldynda bolady. Endeshe biz halyqqa bilim berý jáne ǵylymdy damytý, olardy reformalaý isin qarqyndy jolǵa qoıýymyz kerek” degen eken. Elbasymyz jastarǵa senim bildirip bilim alýlary úshin memlekettik granttar uıymdastyryp, bilimdi jastarǵa bilim alýǵa barlyq jaǵadaı jasaýdy. Respýblıkada «Daryn» ǵylymı-praktıkalyq ortalyqpen birlese otyryp, bilimdi oqýshylar men jastarǵa arnap oıyn-konkýrstar ótkizýde. Prezıdenttik olımpıadany uıymdastyrý barysynda mynadaı maqsattar kózdeıdi.
• Áleýmettik-ekonomıkalyq ózgerister jaǵdaıynda óz shyǵarmashylyq áleýetin iske asyrýǵa qabiletti daryndy balalar sanyn arttyrý.
• Daryndy balalarmen jumys baǵyttaryn buqaralyq aqparattar quraldary arqyly keńinen taratý júıesin jetildirý.
• Daryndy balalardy áleýmettik-quqyqtyq jaǵynan qorǵaý jáne psıhologıalyq-pedagogıkalyq súıemeldeýdi qamtamasyz etý.
• Daryndy balalar men talantty jastarǵa bilim berý keńistiginde halyqaralyq yntymaqtastyqty damytý.
• Daryndylyqty damytý máselesi boıynsha pedagogıkalyq jáne basshy qyzmetkerlerdiń kásibı biliktiligin arttyrý úshin jaǵdaı týǵyzý.
Qazirgi tańda mektep oqýshylaryna arnap Respýblıkada «Daryn» ǵylymı-praktıkalyq ortalyqtyń uıymdastyrýymen «Altyn jabaǵy» oıyn-jarysy, «Brıtan búldogy» oıyn konkýrsy, «Orys qonjyǵy» atty halyqaralyq oıyn-konkýrsy, «Aq bota» ıntellektýaldyq marafony jáne «Kengýrý – matematıka barlyǵy úshin» atty Halyqaralyq matematıkalyq oıyndary ótkizilýde.
1-jeltoqsan – Tuńǵysh Prezıdent kúnine oraı bastaýysh synyp oqýshylarynyń arasynda Prezıdenttik olımpıada ótkeli otyr. Qurmetti saıysqa qatysýshy oqýshylar, ustazdar, jáne qonaqtar! «Balalar densaýlyǵy – ult bolashaǵy» atty Prezıdenttik olımpıadaǵa kosh keldińizder! Olımpıada ótkizý barysynda ádil-qazyny saılap alaıyq.
Ádil-qazylar: tárbıe isiniń meńgerýshisi: Satqalıeva A., mektep tálimgeri: Aıynǵazıeva A.
Olımpıadanyń shartymen tanystyryp óteıin: ár synypqa arnalǵan test suraqtary bar. Test suraqtaryna oılanýǵa 10 mınýt ýaqyt beriledi. 10 mınýt ótken soń paraqshalar jınap alynady da bir-birlep kirip aýyzsha jaýap beresińder. Suraqtar matematıka men dúnıetaný pánderinen alynǵan. Saıyskerlerge «iske sát» deı otyryp, saıysymyzdy bastaımyz.
2-synypqa arnalǵan test suraqtary
Dúnıetaný páninen
1. Japyraq qaıda bekıdi?
A) Sabaqqa V) butaqqa S) jemiske D) sabaq pen butaqqa
2. Japyraqqa jasyl tús beretin zat:
A) qarashirik V) ósimdik qaldyqtar
S) hlorofıl E) krahmal men qant
3. QR-nyń astanasy qaı jerde ornalasqan?
A) Alataý bókterinde
V) Esildiń sol jaǵalaýynda, Saryarqanyń ońtústiginde
S) Ertistiń sol jaǵalaýynda
D) Esildiń oń jaǵalaýynda, Saryarqanyń soltústiginde
4. Adamnyń ómirine qajetti zattardy tap:
A) otyn, kómir V) gaz, jylý
S) qorek, aýa, sý, jylý, jaryq D) teńiz
5. “Qyzyl kitapta” ne jazylady?
A) joıylyp bara jatqan janýarlar
V) joıylyp bara jatqan ósimdikter
S) joıylý qaýipinde turǵan ósimdikter men janýarlar
D) erekshe qasıeti bar ósimdikter men janýarlar
Matematıka páninen
1. Eki júz úsh sanyn tap:
A) 253 V) 203 S) 230 D) 273
2. Belgisiz sandy tap: ?-27=13
A) 30 V) 40 S) 50 D) 10
3. Durys órnekti tap: 8 sanynan 4 jáne 3 sandarynyń qosyndysyn azaıt.
A) 8-4+3 V) 8-(4+3) S) (8-4)+3 D) 8+4-3
4. Teńdik týra bolatyndaı amal tańbasyn qoı. (50*40)-20=70
A) + V) - S) +,- D) durys jaýap joq
5. Qabyrǵasy 3 sm bolatyn sharshynyń perımetrin tap
A) 6 sm V) 12 sm S) 9 sm D) 10 sm.
3-synypqa arnalǵan test suraqtary
Dúnıetaný páninen
1. Tabıǵat degenimiz:
A) adam qolymen jasalǵan zattar V) adamda qorshaǵan orta
S) álem D) jer
2. Adamnyń bas súıegi qaıda bekıdi:
A) qabyrǵaǵa V) tós súıegine
S) omyrtqa jotasyna D) ústińgi jaq súıegine
3. Burǵylaǵanda úlken qysymmen atqylaıtyn jer asty sýy:
A) qudyq V) artızıan qudyǵy
S) bulaq D) qazanshuńqyrlar
4. Kókjıek tustaryn qaı kezde kóleńkege qarap anyqtaýǵa bolady?
A) taltúste V) keshqurym
S) túste D) tańerteń
5. Durys jaýapty tap:
A) Deneniń qalapty temperatýrasy 36-37°
V) Maldyń alǵashqy súti – qaımaq
S) Deneniń qalypty temperatýrasy – 37-39°
D) Shubatty bıeniń sútinen ázirleıdi.
Matematıka páninen
1. Eger eń úlken eki tańbaly sannan eki segizdikpen jazylǵan sandy shegersek, shyqqan sanǵa eń kishi eki tańbaly sandy qossaq sonda bizdiń synyptaǵy qyzdardyń sany shyǵady?
A) 20 qyz V) 21 qyz S) 11 qyz D) 10 qyz
2. Qate eseptelgen órnekti tap:
A) 36+240-(420-153)=9 V) 22-12-(21+49-65)=5
S) 256-204=52 D) 49:7+(19+6): 5-3*4 =1
3. 24 sany oılaǵan sannan eki ese artyq, oılaǵan sandy tap.
A) 10 V) 12 S) 48 D) 22
4. Shyryldaýyq shegirtke ala jazdaı án salyp, bir táýliktiń jartysynda uıyqtady, úshten birinde án saldy, altydan birinde bı bıledi. Qalǵan ýaqytynda qysqa daıyndyq jasaımyn dedi. Qysqa daıyndyqqa qansha ýaqyt qaldy.
A) 3 saǵat V) 12 saǵat S) 1 saǵat D) ýaqyt qalǵan joq
5. Vasányń jasy Petádan 1 jyl 1 kún úlken, Vasá 2002 jyldyń 1 qańtarynda týylsa, Petá qashan týylǵan?
A) 2003 jyldyń 2 qańtarynda V) 2001 jyldyń 2 qańtarynda
S) 2000 jyldyń 31 jeltoqsanynda D) 2002 jyldyń 31 jeltoqsanynda
4-synypqa arnalǵan test suraqtary
Dúnıetaný páninen
1. Adamnyń qol súıegi:
A) asyqty jilik V) shybyq súıegi S) tós súıegi D) kári jilik
2. Qandaı ósimdiktiń sabaǵy jumsaq jáne shyryndy?
A) kaktýs V) butalar S) shópter D) aǵashtar
3. “Qyzyl kitapqa” engen janýardy tap:
A) tıin, sýyr V) aıý, qarǵa S) qarsaq, qarlyǵash
D) qoqıqaz, qyzyl túlki
4. Bir sabaqty kóp jyldyq ósimdik
A) aǵashtar V) shópter S) gúlder D) taldar
5. Ózen neden quralady?
A) bulaqtardyń qosylýynan V) jer asty sýynan
S) jaýyn-shashynyń mol jaýýynan
D) jylǵalardyń bir-birimen qosylýynan
Matematıka páninen
1. Djonnyń tárelkesinde uzyndyǵy 15 sm-den 400 kespe bar. Eger kespeni jalǵastyra uzartsaq, uzyndyǵy qansha bolady?
A) 6 km V) 60 m S) 600 sm D) 6000 mm E) 60000sm
2. 4h4+4+4+4+4+4+4=?
A) 32 V) 40 S) 48 D) 56 E) 100
3. Petr bir sıfr jazyp, oń jaǵynan taǵy bir sıfr jazdy. Tabylǵan sanǵa 19 qossa, ol 72-ge teń boldy. Petrdiń alǵashqy sany nege teń bolǵany?
A) 2 V) 5 S) 6 D) 7 E)9
4. Roman, Fabıan, Lıza, Djenıfer jáne Adrıan biriniń sońynan biri tur. Roman Lızadan keıin, Fabıan Romannyń aldynda, Djenıferden keıin tur. Djenıfer Lızanań aldynda , biraq birinshi emes. Arıannyń ornyn tabyńyz.
A) birinshi V) ekinshi S) úshinshi D) tórtinshi E) besinshi
5. Amaldardy oryndap durys mánin tap: 49-(28+14):7+11*(15-8)-12
A) 33 V) 16 S) 108 D) 105 E) 110
Qorytyndy: Saıyskerlerdiń upaı sanyna baılanysty qorytyndysy shyǵarylyp, oryndar taǵaıyndaý, marapattaý.
«Balalar densaýlyǵy – ult bolashaǵy» atty Prezıdenttik olımpıadaǵa qatysyp, óz bilimderin synaǵan oqýshylarǵa kóp-kóp raqmet aıtamyz. Ult qamyn oılaıtyn bilimdi oqýshylarymyz kóp bolsyn dep óz sózimdi aıaqtaımyn. Nazarlaryńyzǵa raqmet!