InfoHub Logo

Men baqytty kórsem deýshi edi. Bizdiń qaqpanyń aldyndaǵy úlken qara jolmen kúnde bir qaıyrshy shal ótetin edi. Shal uzyn asasyn joǵary kóterip alyp: — E, azamattar, baqytty bolyńdar! — deıtin edi.

Meniń baqytty kórgim keldi. Kún batýshy edi shal qara kóleńkede úırenshikti jolymenen kúnde bir qalypta ketip bara jatatyn edi. Men biraz qarap turar edim de, qarańdap ketti bara jatqan syry belgili, jumbaq qaıyrshynyń aýzynan shyqqan «baqyt» degen sózben keńinen eleń salatyn qarańǵylyqtan bir túrli seskener edim. Sodan soń jyldam basyp úıge keletin edim. Esikke jaqyndaǵanda shyqqan qaıyrshynyń qara kúńgirt daýsyn estip, úıge júgirip kirip, ózimnen-ózim «baqyt» deıtin edim. Tósekke jatqanda uzyn shal kóz aldynan ketpeı, daýsy qulaǵymda turatyn edi. Men jumbaq «baqytty» kórsem deıin edim.

I

— Bizdiń úı Túrkistan qalasynyn ońtústik jaq shetinde bolatyn edi. Bizben birge Jaqsybaıdyń úıi turatyn. Kún eńkeıip qaqpanyń tasasyna túsipti edi. Qaqpa kóleńkesi uzaryp, buryshtary Jaqsybaı úıiniń irgesine deıin barýshy edi. Osy ýaqytqa deıin Jaqsybaıdyń kún shýaqta jamaý jamap otyrýshy edi.

Barlybaı, kózi qaraýytyp:

— Apa, qarnym ashty ǵoı —deıtin edi.

— E, baqytsyz, baqytyń joq qoı, ony nege maǵan aıtasyń? — deýshi edi Kýntúlim.

Osy ýaqytta túrilgen baltyry balshyq bolyp Jaqsybaı kelýshi edi. Jaqsybaı qalada qysh quıyp, kúndelikti jumys isteıtin. Jaqsybaıdyń qolynda shúberekke túńilgen bir nárseler kórinse Kýntúlim Barlybaıyna:

— Baqytyń bar eken, qaraǵym — dep kúlimsireıtin edi. Biraq bul kúlip ýaqytyna kúlip bolǵan soń, bar qýanysh betine ǵana jıylyp, júreginde barlyq baqytsyzdyqtyń zili jatqandaı bolýshy edi. Kýntúlim ornynan turýshy edi.

— Shyraq, Jaqsybaı keledi bizdiń úıge kelmeısiń be? — deıtin edi.

Kýntúlimniń baqytty túrde shyqqan daýsy meni júgirip áketip, onyń baqytty betin kórgim keletin de turatyn edi. Jaqsybaı úı ishimen qýanyshty túrde qarsy alatyn; Meniń oıymsha baqyt tek Jaqsybaıdyń úıinde, onda da ylǵı keshke ǵana qonaq bolyp ketetin sıaqty edi.

Men baqyt degen nan ba eken deýshi edim.

II

Men sonan beri talaı baqytty adamdy kórdim. Talaı baqytpen qazir ózim baqyttyń qushaǵyndamyn.

Men kórýge qumar bolǵan baqyt — Qazir meni de, meniń joldastarymdy da kóterip, sharshatpaı alǵa qaraı alyp bara jatqan sıaqty.

Baqyt ómirmen qatar kelmegen eken, ómirmen aralasyp, ómir bolyp keledi eken. Baqyt qolyńdy almaıdy eken, júregińnen alady eken. Júregiń baqytqa shomylyp, sen ómirge ózimsinip, kisimsindiń. Men baqytty kórdim. Biraq Kýntúlimniń baqyty maǵan bir túrli «ózgeshe baqyt» bolyp, jatatyn tósegińdi, júretin jerin, isteıtin jumysyń, qushaqtaıtyn jaryń, ómir súrgen. Baqyt emes, kún batarda Jaqsybaıdyń nanymen birge, qonaq bop ketýge kelgen baqyt boldy.

Meniń Kýntúlimniń burynǵy baqytyn qolyma ustap, salmaqtap kórgim keldi.

Byltyr oqýdan qaıtyp, Kýntúlimniń kúlimsiremeı, qýanbaı júrgen bir mınýtten kórgenim joq. Buryn Jaqsybaı nan ákelgende kúlimsireıtin bolǵandyqtan ba, Kýntúlim baqytynyń kúlimsireýi, qýanysh bolatyndaı bolyp kórindi. Biraq Kýntúlim óziniń eń bir baqyttylyǵyn kúlmeı, mańyzdy túrde otyryp aıtty. Biz de shyn kóńilińizben Kýntúlim baqytty eken desti.

Bir kúni keshke jumysynan qaıtyp, úı ishiniń bári túgel otyrǵanda:

— Jeńeshe, baqytyńdy, qýanyshyńdy aıtyp bersin — dedim.

Basqan qadamynyń barlyǵy baqyt bolǵan soń, meniń suraýym óreskeldeý boldy ma?

— Ómirińdi aıt deısiń be? — dedi Kýntúlim, sonan soń bir otyryp:

— Ony aıtarmyz, meniń bir túsim bar edi. Álde sen oqyp erjetken soń meniń «erteńimdi burynǵydaı tyńdamaısyń ba?

Biz qolqalap otyryp aıtqyzdyq. Kýntúlim, birden bir sırek kezdesetin baqytyn basqaǵa qıǵysy kelmegendeı otyrǵandarǵa biraz qarady da, maǵan túsin aıta bastady.

— Men kombaında óteımin ǵoı. Anaý kúsh jumystan qaıtyp kelip, uıyqtap edim, tús kórdim.

Túsimde sáske tús eken-aý deımin. Men kombaında barabanshık bolyp qyrman basyp jatyrmyn, bıdaıdyń baýlaryn barabanǵa tastap jatyp, qalyń oıǵa ketsem kerek, bireý:

— Qane, salyńyz, toqtap qaldyńyz ǵoı degen!. Jalt qarasam, kádimgi ózimizdiń Ilıch Lenın. Kúlimsirep amandasty da: — Qyrmandaryń kóbeısin, baýdy bir qalypty salyńyz, mashınańyz buzylyp qalar — dedi, men tań qalyp turǵanda kombaın toqtap qaldy.

Lenın dereý jeńin sybanyp alyp, mashınany júrgizip jiberdi.

— Mashınany taza saqtańdar, motoryn súrtip, qurǵatpaı maı quıyp turyńdar, shyraǵym, myna mashınanyń qıyn ekenin úırendi, oqyp kombaınshy bol! — dedi.

Sodan soń qyzyl taqta jerde jatyr edi, ony kóterip joǵary ilip qoıdy.

— Kýntúlim, baqytty ekenińdi bilesiń be? — dedi Lenın.

— Bilem — dedim.

— Bilseń adal eńbek sińir, partıanyń jol basshylyǵymen kolhozdy nyǵaıt, jańa ómir qurýda belsene iske, basqalardy uıymdastyr — dedi Lenın.

Joldasymnyń jerde shashylyp jatqan bıdaı dánderin kórip:

— Bir túıir dán jerde qalmasyn, aýqatty bolamyn deseńder — bir dándi shashpaı, urlatpaı, aldymen astyqty úkimetke tapsyryńdar — dedi.

Men bir ýaqytta: — Kesem, senimen sóılesetin kóp sózim bar edi — dedim.

— Onda meniń partıammen sóıles, onymen sóıleskeniń menimen sóıleskeniń — dedi.

— Qalaı sóılesem? — dedim.

— Astyq josparlaryńdy oryndańdar. Partıamen sóıleskenniń, sóılese bilgeniń osy — dedi.

— Jańalyq qoı, kesem bizdiń de bıdaıymyzdy jep kórsin, biraz bıdaı bersem qaıtedi — dep oılanyp edim, ony seze qoıyp:

— Eńbegin sińirmese, eshkimge bıdaı bermeńder, bıdaı eńbekkúnge, adal eńbekke beriledi, sonsyn aýqatty bolasyńdar — dedi. Sonan soń polıtotdelge qaraı ketti.

Kýntúlim sózin bitirdi. Múmkin, Lenınniń taǵy da aıtqandary bar shyǵar, múmkin ol sózderin tup-týra óz kúıinde aıtyp bere de almaǵan shyǵar. Báribir ózine málim, qaıta erekshe baqyttyń keıbir merýertteri tek ózine-aq belgili bolyp qalsyn, dedi de: Osyndaı tús kórdim — deı saldy.

— Shyn baqytty ekensiń! — dedi bir shal.

— Mundaı baqytty ózimiz kórmeı bara jatyrmyz, seniń armanyń joq eken — dedi jańaǵy shal.

— Shyraq, ne deısiń? — dedi Kýntúlim.

— Seni, sen sıaqty jalshy kúnderdi esinen shyǵarmaı kóp oılanǵan ózimizdiń de túsimizge kire me degen taýdaı talabymyz bar — dedi bir áıel.

— Ol ne degeniń, Kýntúlimge Lenın aıtpaqshy bárimiz sony oryndap, kúnde aralasyp júrmiz. Men partıanyń múshesimin. Partıa — Lenınniń partıasy — dedi Jaqsybaı.

— Shyraq — dedi Kýntúlim — men partıamen astyq josparyn oryndaýmen sóılesem, sen nemen sóılesesiń? — dedi.

— Men erlerdi kórsetýmen, kórkem shyǵarmamen sóılesemin — dedim.

Osydan Kýntúlim baqytyna shyn túsindim.

— Baqyt ómirmen qatar kelmeıdi eken, baqyt degenimniń ózi bizdiń ómir eken! — dedi.

---