Bastaýysh synyp oqýshylaryna psıhologıalyq qyzmet kórsetý
Taqyryby: Bastaýysh synyp oqýshylaryna psıhologıalyq qyzmet kórsetý
Búgingi kúni balanyń mektepke daıyndyǵyn anyqtaýda onyń psıhologıalyq jáne fızıologıalyq damýy basty nazarda bolyp otyr.
Psıhologıalyq daıyndyqtyń qurylymy mynandaı bólikterge bólinedi:
A. Jeke daıyndyq. Balanyń jańa qoǵamdyq ortaǵa daıyndyǵynyń qalyptasýy birneshe quqyqtar men mindetterdi qamtıtyn mektep erejesinen turady. Mektepte oqýǵa daıyn oqýshy – mektepke qajetti oqý quraldaryn túgeldep ǵana qoımaı, sondaı - aq jańa bilim alý múmkindigi men tanym qabileti jetkilikti dárejede damyǵan bala bolyp tabylady.
Bolashaq mektep oqýshysy qyzyǵýshylyǵynyń qalyptasýy júıesine qaraı óziniń minez - qulqyn, tanymdyq is - áreketin basqara alýy kerek. Sonda ǵana onyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵy paıda bolady.
Sonymen qatar, jeke daıyndyq balanyń emosıalyq jaı - kúıiniń damý deńgeıin de kórsetedi. Mektepke barar aldynda balanyń kóńil kúıiniń kóterińki bolǵany jón.
Á. Zıatkerlik daıyndyq. Daıyndyqtyń bul túri balanyń naqty bilimi men oı - órisiniń aýqymyn kórsetedi. Balanyń tanysyp otyrǵan materıalyna degen kózqarasy men materıaldy jekeleı ári josparly túrde qabyldaý júıesiniń qalyptasýy mańyzdy. Sondaı - aq, jalpy oılaý formasy men negizgi logıkalyq operasıalardy atqaryp, este saqtaı alýy da mindetti.
Zıatkerlik daıyndyq negizinen balanyń boıyndaǵy oqý is - áreketiniń bastapqy negizinen balanyń boıyndaǵy oqý is - áreketiniń bastapqy paıymdaryn qalyptastyrýdy kózdeıdi. Osy daıyndyq túri jalpy alǵanda tómendegilerdi qamtıdy:
• Saralap qabyldaý;
• Analıtıkalyq oılaý;
• Naqtylyqqa talpynys;
• Logıkalyq este saqtaý;
• Bilýge qushtarlyq;
• Sóıleý tilin ıgerý;
• Qoldyń qozǵalysy men kórý qozǵalys úılesimdiligi.
B. Áleýmettik - psıhologıalyq daıyndyq. Daıyndyqtyń bul komponenti balada basqa balalarmen, muǵalimmen qarym - qatynas jasaı alatyn sapalardy qalyptastyrýdy kózdeıdi. Bala top bolyp birge jasap jatqan jumys ústinen túsedi. Osy kezde balada ózin ortaǵa beıimdeý qabileti óte qajet bolady. Ol úshin balalarmen aralasyp ketýge, olarmen birge áreket etýge, olardyń qyzyǵýshylyǵyna ortaqtasýyna, oqý prosesindegi túrli jaǵdaılarǵa ıkemdelýine yqpal etý kerek.
Mektepke kelý kezeńi:
• minez - qulyqtyń jańa sapalyq deńgeıge kóterilýi;
• áreketke ishteı taldaý jasaý;
• naqtylyqqa jańa tanymdyq qatynasynyń damýy;
• qarym - qatynastyń jańa sapaly kezeńine ótý bolyp tabylady.
V. Fızıologıalyq daıyndyq. Bul daıyndyq bala aǵzasynyń qyzmeti men densaýlyq jaǵdaıynyń damý deńgeıimen anyqtalady. Balanyń mektepke daıyndyǵyn dárigerler arnaıy ólshemdermen belgileıdi. Balanyń mektepke oqýǵa psıhologıalyq jáne fızıologıalyq daıyndyǵyn anyqtaý kezinde densaýlyq jaǵdaıy basty nazarda bolýy shart, óıtkeni bilimdi ıgerýge, oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵy basym bolǵanymen, densaýlyǵy sáıkes kelmeýi múmkin. Ondaı balalar jaı, qatardaǵy mektepterde oqyǵany jón.
Balanyń júıke júıesiniń damýynda fýnksıonaldyq jáne organıkalyq túrli aýytqýlar bolýy múmkin. Ony arnaıy dárigerler anyqtaıdy.
Oqý jylynyń basyndaǵy oqý - tárbıe prosesinde balaǵa erekshe salmaq túsedi. Júıeli oqý jumysy, kólemdi aqparat, oryndyqta uzaq otyrý, kúndelikti kún tártibiniń ózgerýi, mektep ujymynyń ortasy kishkentaı mektep oqýshysyn aqyl - oıy jaǵynan da, fızıologıalyq jaǵynan da sharshatady.
Ár balanyń damýy túrlishe bolatynyn esten shyǵarmaý kerek. Olardyń jasy bıologıalyq damýmen sáıkes kele bermeıdi. Bir bala 6 jasta óziniń dene damýy jaǵynan júıeli oqýǵa daıyn, ekinshi balaǵa 7 jasta bolsa da, oǵan mektep baǵdarlamasy aýyr tıedi.
Mektep tabaldyryǵyn attaǵan kúnnen bastap bala oqýshyǵa aınalady. Onyń ómirinde oıyn áli mańyzdy rol atqarady.
Búgingi kúni balanyń mektepke daıyndyǵyn anyqtaýda onyń psıhologıalyq jáne fızıologıalyq damýy basty nazarda bolyp otyr.
Psıhologıalyq daıyndyqtyń qurylymy mynandaı bólikterge bólinedi:
A. Jeke daıyndyq. Balanyń jańa qoǵamdyq ortaǵa daıyndyǵynyń qalyptasýy birneshe quqyqtar men mindetterdi qamtıtyn mektep erejesinen turady. Mektepte oqýǵa daıyn oqýshy – mektepke qajetti oqý quraldaryn túgeldep ǵana qoımaı, sondaı - aq jańa bilim alý múmkindigi men tanym qabileti jetkilikti dárejede damyǵan bala bolyp tabylady.
Bolashaq mektep oqýshysy qyzyǵýshylyǵynyń qalyptasýy júıesine qaraı óziniń minez - qulqyn, tanymdyq is - áreketin basqara alýy kerek. Sonda ǵana onyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵy paıda bolady.
Sonymen qatar, jeke daıyndyq balanyń emosıalyq jaı - kúıiniń damý deńgeıin de kórsetedi. Mektepke barar aldynda balanyń kóńil kúıiniń kóterińki bolǵany jón.
Á. Zıatkerlik daıyndyq. Daıyndyqtyń bul túri balanyń naqty bilimi men oı - órisiniń aýqymyn kórsetedi. Balanyń tanysyp otyrǵan materıalyna degen kózqarasy men materıaldy jekeleı ári josparly túrde qabyldaý júıesiniń qalyptasýy mańyzdy. Sondaı - aq, jalpy oılaý formasy men negizgi logıkalyq operasıalardy atqaryp, este saqtaı alýy da mindetti.
Zıatkerlik daıyndyq negizinen balanyń boıyndaǵy oqý is - áreketiniń bastapqy negizinen balanyń boıyndaǵy oqý is - áreketiniń bastapqy paıymdaryn qalyptastyrýdy kózdeıdi. Osy daıyndyq túri jalpy alǵanda tómendegilerdi qamtıdy:
• Saralap qabyldaý;
• Analıtıkalyq oılaý;
• Naqtylyqqa talpynys;
• Logıkalyq este saqtaý;
• Bilýge qushtarlyq;
• Sóıleý tilin ıgerý;
• Qoldyń qozǵalysy men kórý qozǵalys úılesimdiligi.
B. Áleýmettik - psıhologıalyq daıyndyq. Daıyndyqtyń bul komponenti balada basqa balalarmen, muǵalimmen qarym - qatynas jasaı alatyn sapalardy qalyptastyrýdy kózdeıdi. Bala top bolyp birge jasap jatqan jumys ústinen túsedi. Osy kezde balada ózin ortaǵa beıimdeý qabileti óte qajet bolady. Ol úshin balalarmen aralasyp ketýge, olarmen birge áreket etýge, olardyń qyzyǵýshylyǵyna ortaqtasýyna, oqý prosesindegi túrli jaǵdaılarǵa ıkemdelýine yqpal etý kerek.
Mektepke kelý kezeńi:
• minez - qulyqtyń jańa sapalyq deńgeıge kóterilýi;
• áreketke ishteı taldaý jasaý;
• naqtylyqqa jańa tanymdyq qatynasynyń damýy;
• qarym - qatynastyń jańa sapaly kezeńine ótý bolyp tabylady.
V. Fızıologıalyq daıyndyq. Bul daıyndyq bala aǵzasynyń qyzmeti men densaýlyq jaǵdaıynyń damý deńgeıimen anyqtalady. Balanyń mektepke daıyndyǵyn dárigerler arnaıy ólshemdermen belgileıdi. Balanyń mektepke oqýǵa psıhologıalyq jáne fızıologıalyq daıyndyǵyn anyqtaý kezinde densaýlyq jaǵdaıy basty nazarda bolýy shart, óıtkeni bilimdi ıgerýge, oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵy basym bolǵanymen, densaýlyǵy sáıkes kelmeýi múmkin. Ondaı balalar jaı, qatardaǵy mektepterde oqyǵany jón.
Balanyń júıke júıesiniń damýynda fýnksıonaldyq jáne organıkalyq túrli aýytqýlar bolýy múmkin. Ony arnaıy dárigerler anyqtaıdy.
Oqý jylynyń basyndaǵy oqý - tárbıe prosesinde balaǵa erekshe salmaq túsedi. Júıeli oqý jumysy, kólemdi aqparat, oryndyqta uzaq otyrý, kúndelikti kún tártibiniń ózgerýi, mektep ujymynyń ortasy kishkentaı mektep oqýshysyn aqyl - oıy jaǵynan da, fızıologıalyq jaǵynan da sharshatady.
Ár balanyń damýy túrlishe bolatynyn esten shyǵarmaý kerek. Olardyń jasy bıologıalyq damýmen sáıkes kele bermeıdi. Bir bala 6 jasta óziniń dene damýy jaǵynan júıeli oqýǵa daıyn, ekinshi balaǵa 7 jasta bolsa da, oǵan mektep baǵdarlamasy aýyr tıedi.
Mektep tabaldyryǵyn attaǵan kúnnen bastap bala oqýshyǵa aınalady. Onyń ómirinde oıyn áli mańyzdy rol atqarady.
You Might Also Like
