InfoHub Logo

«Myń bir maqal, júz bir jumbaq» saıysy
Taqyryby: Til qudireti
Maqsaty: Ata - babadan qalǵan óshpes mura, kólemi jaǵynan shaǵyn bolǵanymen mazmuny tereń qymbat qazyna maqal - mátelderdi oqýshylarǵa úıretip uǵyndyrý;
Oı belsendiligin sózdik qoryn molaıtý;
Otbasy dástúrin saqtaýǵa, ata - analaryn, qarttardy syılaýǵa, qurmetteýge tárbıeleý.
Jospar:
- Oıyndy ashý
- Oıynshylardy tanystyrý
- Qazylarmen tanystyrý
- Oıyn tártibin túsindirý
- Maqalshylar saıysy
- Jumbaqshylar saıysy
- Maqalshy men jumbaqshy saıysy
- Án shashý
- Qorytyndy
Barysy:
Muǵalim: Kúz mezgili sánimiz,
Baldáýren bizdiń ánimiz.
Biz bastadyq saıysty,
Qosh kelipsiz bárińiz.
Qurmetti ustazdar, oqýshylar «Myń bir maqal, júz bir jumbaq» saıysyn bastaýǵa ruqsat etińizder. Ortaǵa búgingi qatysýshylarymyzdy shaqyramyz.
----------------------------------------------------
Muǵalim: Qazylar ornyqtyrar ádildikti,
Qaı toptyń jaýaptary kádik shyqty.
«1001 maqal, 101 jumbaq» saıysynda,
Jeńiske jeter deımiz naǵyz myqty.
Oıyndy bastamas buryn sizderdi osy saıysqa ádil baǵa beretin, ár aınalymnyń esebin shyǵaryp, qorytyndysyn aıtatyn qazylarmen tanystyryp óteıik.
-------------------------------------------------------
İ tanystyrý.
1 - aınalym: Maqal aıtý. «Maqalshylar saıysy» (Saıysqa qatysatyn oqýshylar shaqyrylady, 5 oqýshy qatysady, birinshi aınalymda bir oqýshy shyǵady).
1 - aınalym 3 tapsyrmadan turady.
1 - tapsyrma: Ár maqalshy ózderi daıyndap kelgen maqaldaryn aıtady.

2 - tapsyrma: Maqaldyń alǵashqy joly oqylady, al oıynshy jalǵastyrady. (Jalǵastyra almasa qarsylasy jalǵastyrady)
1. Ananyń kóńili balada,
Balanyń kóńili dalada.
2. Ananyń súti - bal,
Balanyń tili - bal.
3. Uldyń uıaty ákege,
Qyzdyń uıaty sheshege.
4. Anańdy Mekkege úsh ret arqalap aparsań da,
Qaryzynan qutyla almaısyń.
5. Kóp jasaǵan bilmeıdi,
Kópti kórgen biledi.
6. Ádepti bala – arly bala,
Ádepsiz bala sorly bala.
7. Qart kisini qadirle,
Ózińde qart bolarsyń.
8. Týǵan jerdiń qadirin,
Shette júrseń bilersiń.
9. Qyna tasqa bitedi,
Bilim basqa bitedi.
10. Sózdiń kórki – maqal,
Júzdiń kórki – saqal.
11. Bilimsiz ómir...
12. Otansyz adam -...
13. Týǵan jerdeı jer bolmas...
14. Otan úshin otqa tús -...
15. Ne ekseń sony -...
16. Oqý bilim bulaǵy -...
17. Jaqsyǵa sóz ilesedi,...
18. Týǵan jerdiń qadirin,...
19. Bal tamǵan tilden,...
20. Jyly - jyly sóıleseń,..

Muǵalim: birinshi aınalym aıaqtaldy, ádil - qazylar sheshimin shyǵaryp jatyr, al biz bı tamashalaıyq.

2 - aınalym: «Jumbaqshylar saıysy». Endeshe ortaǵa búgingi saıystyń 2 - aınalymyna qatysatyn jumbaqshylarymyzdy shaqyramyz (1 oqýshy shyǵady).
Muǵalim: Bul saıys 2 tapsyrmadan turady.
1 - tapsyrma: júrgizýshi jumbaq aıtady, oıynshy sheshýin tabady, úsh tilde aıtady.
1. Aq sandyǵym ashyldy,
İshinen jibek shashyldy. (kún)

2. Alasa ǵana boıy bar,
Toǵyz qabat tony bar. (Pıaz)

3. Aıaǵy joq júredi,
Aýzy joq sóıleıdi. (hat)

4. Birde oraqpyn,
Birde doppyn,
Birde barmyn, birde joqpyn. (aı)

5. Bir úıge kózsiz bop basyńdy suǵasyń,
Bul úıden kóregen bolyp shyǵasyń. (Mektep)

6. Betin adam ashady,
Bilim nuryn shashady. (Kitap)

7. Tiken - tiken tik piste,
Qysy - jazy bir túste. (shyrsha)

8. Kóshe boılap aıańdaıdy,
Adam tasyp aıaldaıdy. (Avtobýs)

9. Túsi qyzyl, quıryǵy uzyn,
Ózi qý, júrgen jeri ý - shý. (túlki)

10. Taqyldatyp tańdaıdy,
Ýaqyttan bir qalmaıdy. (saǵat)

11. Tıiskendi túıregen,
Kıimi bar ıneden. (kirpi)

12. Jolbarysqa uqsaıdy,
Tyshqandy ǵana ustaıdy. (mysyq)

Muǵalim: 2 - tapsyrma eki oıynshy qalady. Ózderiniń daıyndap kelgen jumbaqtaryn bir - birine aıtyp sheshýin tabady.
Aǵylshynsha óleń.
2 - aınalym jeńimpazdary anyqtalyp 3 - aınalymǵa qatysady.
Muǵalim: «Maqalshy men jumbaqshy saıysy». 3 - aınalymǵa 2 aınalymnyń jeńimpazdary shyǵady. Júrgizýshi jumbaqshyǵa jumbaq aıtady. Jumbaqshy sheshýin tabady, úsh tilde aıtady. Al maqalshy jumbaqtyń sheshýine baılanysty maqal aıtady.

1. Balasymyn dalanyń,
Týǵannan daqsyz qaramyn.
Qys kelse jurtty jylatyp,
Úıdi úıge baramyn. Kómir

Eńbeksiz ómir – sóngen kómir.

2. Sózi dana úni joq,
Sóılemeıdi tili joq.
Qolyna alsań – sheshen,
Aqyly asqan kósem. (Kitap)

Kitap – bilim bulaǵy,
Bilim – ómir shyraǵy.

3. Tóńkerilmeıtin kúbi,
Kóterilmeıtin kúbi,
Shúpildep – aq tursa da,
Kórinedi kúbi. (Qudyq)

Oqý ınemen qudyq qazǵandaı.
Muǵalim: - Al endi qurmetti kórermender ádilqazy alqasy ózderiniń ádil sheshimin shyǵarǵansha biz keremet án tyńdaıyq.

Ádilqazylarǵa sóz bereıik
- Atalar sózimenen ósip óngen,
Babalar bulaǵynan nár alǵan.
Danalar ósıetinen tárbıe alǵan
Ulylar tárbıesine taǵzym etken
Urpaǵymyz halyqtyń ǵıbrat etken – dep sózimdi aıaqtap ýaqyttaryn bólip búgingi saıysqa qatysýǵa kelgen qonaqtarymyzǵa úlken rahmetimizdi aıtamyz. Búgingi bastamamyz ári qaraı jalǵasyn taba bersin. Rahmet.