InfoHub Logo

Bıologıa 6 synyp
Taqyryby: Birjasýshaly baldyrlar
Maqsaty: Bilim alýshylarǵa tiri aǵzalar dúnıesindegi oryn alatyn tómengi satydaǵy jasýshalar tobyna jatatyn birjasýshaly baldyrlar týraly málimet berý.
Mindeti: Tallom, hlamınodomonada, hlorella termınderine tolyq anyqtama berip, olardyń mańyzyn túsindirý
Damytýshylyǵy: Bilim alýshylardyń tómengi satydaǵy ósimdikter ishindegi birjasýshaly baldyrlar týraly biletin bilimderin odan ári tolyqtyryp, damytý.
Bilimdiligi: Bilim alýshylardyń birjasýshaly baldyrlardyń kóbeıý erekshelikteri, qurylysy, mańyzy týraly bilimderin tolyqtyrý
Tárbıeligi: Bilim alýshylardy tabıǵatty súıýge, otandyq ósimdikterge qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa, ujymshyl bolýǵa baýlý.
Sabaq tıpi: jańa sabaq
Qural – jabdyqtar: Birjasýshaly baldyrlar sýretteri, elektrokórsetilimder, flıpcharttar

İ. Uıymdastyrý kezeńi: Amandasý, túgendeý
İİ. Jańa sabaq túsindirý:
Jikteý
1. Baldyrlar týraly jalpy málimet
2. Jasyl baldyrlar
3. Hlorella men hlamıdomonada baldyrlary
1. Baldyrlar teńiz, kól, ózender jáne toqtaý sýlarda, topyraqta tirshilik etedi. Olardyń birjasýshaly, shoǵyrly, kópjasýshaly túrleri bolady. Kópjasýshaly ókilderiniń denesin tallom dep ataıdy. Tallom – denesinde ulpalar bolmaıtyn jáne múshelerge bólinbeıtin ósimdi bólik. Jasshalary bir ıadroly. Sıtoplazmasynda organoıdtary men vakýolderi bolady. Baldyr jasýshasyndaǵy hloroplastardy - hromotofor dep ataıdy. Baldyrlar talshyqty ne talshyqsyz jeke jasýshalar jáne shoǵyrlar kúıinde kezdesedi. Olar ósimdi, jynysty, jynyssyz kóbeıedi
Baldyrlar túsine qaraı
Jasyl Qońyr Qyzyl
2. Birjasýshaly jasyl baldyrlar budan shamamen 1, 5 mlrd jyl buryn p. b. Bir ókili – hlamıdomonada. Ol toqtaý sýlarda meken etedi. Hlomıdomonadanyń jasýsha qabyqshasy jasýnyqtan turady. Jaqsy jetilgen eki talshyǵy, aldyńǵy jaǵynda jıyrylǵysh vakýol jáne qyzyl kózshesi bolady. Jynysty jáne jynyssyz jolmen kóbeıedi. jynyssyz kóbeıgende jasýshasy 2 - ge, 4 - ke, 16 - ǵa 32 - ge bólinedi.
Hlorella da birjasýshaly baldyrǵa jatady. Onyń hlomıdomonadadan aıyrmashylyǵy onyń tez qozǵalatyn eki talshyǵy jáne kózshesi bolmaıdy. Eki baldyrlarmen de sýda júzetin balyqtar qorektenedi.
Hlorokokk – topyraqta, aǵashtyń dińinde ósedi.
Áser etýshi faktorlar

Iİİ. Bekitý. Algologıa – botanıkanyń baldyrlardy zertteıtin bólimi. Hlorell ǵaryshqa ushyrylǵan alǵashqy ósimdik.

İV. Sabaq qorytyndysy: Baldyrlar kóbine sýda, ylǵaldy topyraqta, tasta jáne aǵash dinińde tirshilik etetin tómengi satydaǵy ósimdikter. Baldyrlar hlorofılden jáne pıgmentterden quralady.

V. Baǵalaý
Vİ. Úı tapsyrmasy