Boranquldyń sharýashylyǵy
Taqyryby: Boranquldyń sharýashylyǵy
Zertteýdiń maqsaty:
Boranqul aýylynyń áleýmettik – ekonomıkalyq geografıasyna sıpattama berý, sharýashylyq túrlerin anyqtaı otyryp, aýyl sharýashylyǵyna, ónerkásibine jeke toqtalý, onyń aýyl ekonomıkasyna tıgizer áserin anyqtaý.
Zertteýdiń mindetteri:
Aýyl sharýashylyǵy;
Mal sharýashylyǵy;
Ónerkásibi;
Zertteýdiń nátıjeleri:
Aýyldyń ekonomıkasyna úlesin qosyp otyrǵan aýyl sharýashylyǵy, onyń ishinde mal sharýashylyǵy jáne ónerkásibine toqtalady.
Sheshim:
Boranquldyń aýyl sharýashylyǵyn, ónerkásibin zertteı otyryp, aýyl halqynyń turmys – tirshiliginiń jaqsarýyna, aýyl ekonomıkasynyń damýyna, ólketaný kýrstary boıynsha jumysty qoldaný týraly sheshim.
Boranqul — Mańǵystaý oblysynyń Beıneý aýdanyndaǵy aýyl, Boranqul aýyldyq okrýginiń ortalyǵy, temir jol stansıasy.
Geografıalyq ornalasýy: aýdan ortalyǵy — Beıneý kentinen soltústik - batysqa qaraı 108 km jerde, Kaspıı mańy oıpatyndaǵy Qaraqumnyń ońtústik - shyǵysynda shóldi beldemde ornalasqan. (Qosymsha 1)
Halqy:
5700 adam (1997);
4913 adam (2406 er jáne 2507 áıel adam) (1999);
6310 adam (3116 er jáne 3194 áıel adam) (2009);
7335 adam (2016).
Boranqul selolyq okrýgi boıynsha 2016 jyly 197 sábı dúnıege kelip, turǵyndar sany 7335 jetti. 40 jas otaý shańyraq kóterip, otbasy sany 1280 - di qurady. Mektep jasyndaǵy balalar sany – 1824, mektepke deıingi balalar sany – 1038, balabaqshadaǵy bala sany – 301, zeınetkerler sany – m424, onyń ishinde 1 – eýi Uly Otan soǵysy ardageri, oǵan teńestirilgenderi – 2, aýǵan soǵysynyń ardagerleri – 4, tylda eńbek etkenderi – 10, múgedekter sany – 142 adam.
Tarıhy. İrgesi 1948 jyly osy mańda munaı kenin izdeýge baılanysty qalanǵan. Alǵashynda “Opornyı” dep atalǵan. Burynǵy “Qaraqum” qoı keńshary negizinde óndiristik sharýashylyqtar men sharýa qojalyqtary qurylǵan.
Infraqurylymy: aýylda turmys qajetin óteý mekemesi, úsh orta mektep, aýrýhana bar. Boranqul arqyly Orta Azıa — Orynbor gaz qubyry, Ózen — Samara munaı qubyry jáne Qońyrat — Qulsary sý qubyrlary ótedi.
Aýyl sharýashylyǵy: seloda 27 sharýa qojalyqtary bar. Selo aýmaǵyndaǵy sharýa qojalyqtary men jeke úı sharýashylyqtarynda 898 bas sıyr, 17454 bas qoı, eshki, 421 bas jylqy, 1918 bas túıe bar.
Eleýli ister el ıgiliginde
Boranquldyń taǵy bir ereksheligin aıtsaq, táýelsizdik alǵan alǵashqy jyldarda jumyssyzdyq jaılaǵan talaı aýyldar sekildi irgesi setinemedi. Turǵyndary eshqaıda qonys aýdarmady. Halyq tabıǵı ósimmen kóbeıdi, qutty, berekeli aýyl ósip órkendeı tústi. Aıta ketsek bul aýylda toqsanynshy jyldardyń basynda bes myńdaı turǵyn bolsa, qazirgi kúnde halyq sany segiz myńǵa jýyqtaǵan. Burynnan temirjoly arqyly aýyldan birneshe poıyzdar ótetin bolsa, keıinnen «Atyraý - Aqtaý» tas joly tartylyp, barys - kelistiń múmkindigi molaıa tústi. El táýelsizdigi jarıalanǵan toqsanynshy jyldardyń basynda Boranqulda «QazaqTúrikMunaı» JSHS quryldy, «Bekbolat» kenornynan Beıneýdiń tuńǵysh munaıy paıdalanýǵa berildi. Jańa ǵasyr bastalar tusta Saztóbe - Elemes - Boranqul munaı qubyry, «Qazaqtúrikmunaı» kásipornynyń munaı ázirleý qondyrǵysy iske qosyldy. «Tolqynneftegaz» AQ ózi óndirgen alǵashqy munaıyn sata bastady. Óndiris órkendeı túsip, «Tolqynneftegaz», «Kazpolmunaı», «KASKo» jaýapkershiligi shekteýli seriktestikteri de osynda quryldy. Aýdannyń óz aýmaǵynda shyǵatyn gazdy paıdalaný nátıjesinde aýdan tarıhynda tuńǵysh ret energetıkalyq táýelsizdikke qol jetkizý barysyndaǵy ıgilikter de osy Boranqul aýylynan bastaý alǵan edi.
Táýligine 22 mlrd. tekshe metr gaz aıdaıtyn «Opornyı» kompresorlyq stansıasynyń №4 sehy paıdalanýǵa berilgen sátke de kýá bolyp, Boranqulda júzege asqan talaı ıgilikti isterdi jazyp, gazetke jarıalaǵany da kúni keshe sıaqty edi.
Jaryǵy janyp, jylýy júrip turǵan aýylda jarasymdy tirlik jalǵasa tústi. Tek óndiris salasy ǵana emes, aýylda áleýmettik ıgilikter de júzege asyp, jańa emhana, «Boranqul» orta mektebi, selolyq klýb, Boranqul balabaqshasy jańadan salynyp, paıdalanýǵa berildi. «Bir tereze» qaǵıdasy boıynsha qyzmet kórsetetin ortalyq ashyldy. Kásipkerlik damı tústi, qaladaǵy meıramhanalardan bir kem emes «Úsh aǵaıyn» sekildi toıhana, kafe, basqa da qyzmet kórsetetin oryndar, «Boranqulgaz» seriktestiginiń gaz quıý stansıasy sıaqty kásipkerlik nysandardyń qurylystary birinen soń biri boı túzedi. Sonyń biri «Kerýen saraı» kempıngi.
Aýyl kóshelerin abattandyrý maqsatynda da birqatar jumystar júrgizilip, jaıaý júrginshi joldary salyndy. Aýylda qazirgi kúnde úsh orta mektep, úsh balabaqsha bar. Bıyl 20 sharýa qojalyǵynyń basyn quraıtyn «Qaraqum» kooperatıvi quryldy. Sonymen birge «Oıl Konstrakshn Kompanıa» seriktestigi aýyl ishilik gaz qubyrlaryn kúrdeli jóndeýden ótkizý jumystaryn bastap ketken.
Edildiń sýy esiginiń aldyna barady
Aýyl turǵyndary osyǵan deıin aýyz sýdy aýlasyndaǵy qudyqqa quıdyryp, tasyp iship otyrsa, endi Edildiń sýy ár úıdiń esiginiń aldyna baratyn bolady. Mundaı bolady dep kim oılaǵan, Boranqulda sý tazartý stansıasynyń qurylysy bastaldy. Sý tazartý stansıasynyń qurylysy úshin respýblıkalyq búdjetten 1 mlrd. 250 mln. teńge bólingen. Bıyl sý saqtaıtyn eki myń tonnalyq rezervýardyń ekeýin, myń tonnalyq bireýin jáne eki sý aıdaıtyn qurylǵy qurylystaryn salý kózdelip, bólingen qarjynyń 200 mln. teńgesin ıgerý qarastyrylypty. Al, kelesi jyly aýyldaǵy úılerge sý baratyn qubyrlardy tartý josparlanýda. Bul úlken ıgilikti isti júzege asyratyn «Sheber qurylys» JSHS. Jumysqa jergilikti turǵyndar da kirisip jatyr.
Zertteýdiń maqsaty:
Boranqul aýylynyń áleýmettik – ekonomıkalyq geografıasyna sıpattama berý, sharýashylyq túrlerin anyqtaı otyryp, aýyl sharýashylyǵyna, ónerkásibine jeke toqtalý, onyń aýyl ekonomıkasyna tıgizer áserin anyqtaý.
Zertteýdiń mindetteri:
Aýyl sharýashylyǵy;
Mal sharýashylyǵy;
Ónerkásibi;
Zertteýdiń nátıjeleri:
Aýyldyń ekonomıkasyna úlesin qosyp otyrǵan aýyl sharýashylyǵy, onyń ishinde mal sharýashylyǵy jáne ónerkásibine toqtalady.
Sheshim:
Boranquldyń aýyl sharýashylyǵyn, ónerkásibin zertteı otyryp, aýyl halqynyń turmys – tirshiliginiń jaqsarýyna, aýyl ekonomıkasynyń damýyna, ólketaný kýrstary boıynsha jumysty qoldaný týraly sheshim.
Boranqul — Mańǵystaý oblysynyń Beıneý aýdanyndaǵy aýyl, Boranqul aýyldyq okrýginiń ortalyǵy, temir jol stansıasy.
Geografıalyq ornalasýy: aýdan ortalyǵy — Beıneý kentinen soltústik - batysqa qaraı 108 km jerde, Kaspıı mańy oıpatyndaǵy Qaraqumnyń ońtústik - shyǵysynda shóldi beldemde ornalasqan. (Qosymsha 1)
Halqy:
5700 adam (1997);
4913 adam (2406 er jáne 2507 áıel adam) (1999);
6310 adam (3116 er jáne 3194 áıel adam) (2009);
7335 adam (2016).
Boranqul selolyq okrýgi boıynsha 2016 jyly 197 sábı dúnıege kelip, turǵyndar sany 7335 jetti. 40 jas otaý shańyraq kóterip, otbasy sany 1280 - di qurady. Mektep jasyndaǵy balalar sany – 1824, mektepke deıingi balalar sany – 1038, balabaqshadaǵy bala sany – 301, zeınetkerler sany – m424, onyń ishinde 1 – eýi Uly Otan soǵysy ardageri, oǵan teńestirilgenderi – 2, aýǵan soǵysynyń ardagerleri – 4, tylda eńbek etkenderi – 10, múgedekter sany – 142 adam.
Tarıhy. İrgesi 1948 jyly osy mańda munaı kenin izdeýge baılanysty qalanǵan. Alǵashynda “Opornyı” dep atalǵan. Burynǵy “Qaraqum” qoı keńshary negizinde óndiristik sharýashylyqtar men sharýa qojalyqtary qurylǵan.
Infraqurylymy: aýylda turmys qajetin óteý mekemesi, úsh orta mektep, aýrýhana bar. Boranqul arqyly Orta Azıa — Orynbor gaz qubyry, Ózen — Samara munaı qubyry jáne Qońyrat — Qulsary sý qubyrlary ótedi.
Aýyl sharýashylyǵy: seloda 27 sharýa qojalyqtary bar. Selo aýmaǵyndaǵy sharýa qojalyqtary men jeke úı sharýashylyqtarynda 898 bas sıyr, 17454 bas qoı, eshki, 421 bas jylqy, 1918 bas túıe bar.
Eleýli ister el ıgiliginde
Boranquldyń taǵy bir ereksheligin aıtsaq, táýelsizdik alǵan alǵashqy jyldarda jumyssyzdyq jaılaǵan talaı aýyldar sekildi irgesi setinemedi. Turǵyndary eshqaıda qonys aýdarmady. Halyq tabıǵı ósimmen kóbeıdi, qutty, berekeli aýyl ósip órkendeı tústi. Aıta ketsek bul aýylda toqsanynshy jyldardyń basynda bes myńdaı turǵyn bolsa, qazirgi kúnde halyq sany segiz myńǵa jýyqtaǵan. Burynnan temirjoly arqyly aýyldan birneshe poıyzdar ótetin bolsa, keıinnen «Atyraý - Aqtaý» tas joly tartylyp, barys - kelistiń múmkindigi molaıa tústi. El táýelsizdigi jarıalanǵan toqsanynshy jyldardyń basynda Boranqulda «QazaqTúrikMunaı» JSHS quryldy, «Bekbolat» kenornynan Beıneýdiń tuńǵysh munaıy paıdalanýǵa berildi. Jańa ǵasyr bastalar tusta Saztóbe - Elemes - Boranqul munaı qubyry, «Qazaqtúrikmunaı» kásipornynyń munaı ázirleý qondyrǵysy iske qosyldy. «Tolqynneftegaz» AQ ózi óndirgen alǵashqy munaıyn sata bastady. Óndiris órkendeı túsip, «Tolqynneftegaz», «Kazpolmunaı», «KASKo» jaýapkershiligi shekteýli seriktestikteri de osynda quryldy. Aýdannyń óz aýmaǵynda shyǵatyn gazdy paıdalaný nátıjesinde aýdan tarıhynda tuńǵysh ret energetıkalyq táýelsizdikke qol jetkizý barysyndaǵy ıgilikter de osy Boranqul aýylynan bastaý alǵan edi.
Táýligine 22 mlrd. tekshe metr gaz aıdaıtyn «Opornyı» kompresorlyq stansıasynyń №4 sehy paıdalanýǵa berilgen sátke de kýá bolyp, Boranqulda júzege asqan talaı ıgilikti isterdi jazyp, gazetke jarıalaǵany da kúni keshe sıaqty edi.
Jaryǵy janyp, jylýy júrip turǵan aýylda jarasymdy tirlik jalǵasa tústi. Tek óndiris salasy ǵana emes, aýylda áleýmettik ıgilikter de júzege asyp, jańa emhana, «Boranqul» orta mektebi, selolyq klýb, Boranqul balabaqshasy jańadan salynyp, paıdalanýǵa berildi. «Bir tereze» qaǵıdasy boıynsha qyzmet kórsetetin ortalyq ashyldy. Kásipkerlik damı tústi, qaladaǵy meıramhanalardan bir kem emes «Úsh aǵaıyn» sekildi toıhana, kafe, basqa da qyzmet kórsetetin oryndar, «Boranqulgaz» seriktestiginiń gaz quıý stansıasy sıaqty kásipkerlik nysandardyń qurylystary birinen soń biri boı túzedi. Sonyń biri «Kerýen saraı» kempıngi.
Aýyl kóshelerin abattandyrý maqsatynda da birqatar jumystar júrgizilip, jaıaý júrginshi joldary salyndy. Aýylda qazirgi kúnde úsh orta mektep, úsh balabaqsha bar. Bıyl 20 sharýa qojalyǵynyń basyn quraıtyn «Qaraqum» kooperatıvi quryldy. Sonymen birge «Oıl Konstrakshn Kompanıa» seriktestigi aýyl ishilik gaz qubyrlaryn kúrdeli jóndeýden ótkizý jumystaryn bastap ketken.
Edildiń sýy esiginiń aldyna barady
Aýyl turǵyndary osyǵan deıin aýyz sýdy aýlasyndaǵy qudyqqa quıdyryp, tasyp iship otyrsa, endi Edildiń sýy ár úıdiń esiginiń aldyna baratyn bolady. Mundaı bolady dep kim oılaǵan, Boranqulda sý tazartý stansıasynyń qurylysy bastaldy. Sý tazartý stansıasynyń qurylysy úshin respýblıkalyq búdjetten 1 mlrd. 250 mln. teńge bólingen. Bıyl sý saqtaıtyn eki myń tonnalyq rezervýardyń ekeýin, myń tonnalyq bireýin jáne eki sý aıdaıtyn qurylǵy qurylystaryn salý kózdelip, bólingen qarjynyń 200 mln. teńgesin ıgerý qarastyrylypty. Al, kelesi jyly aýyldaǵy úılerge sý baratyn qubyrlardy tartý josparlanýda. Bul úlken ıgilikti isti júzege asyratyn «Sheber qurylys» JSHS. Jumysqa jergilikti turǵyndar da kirisip jatyr.
You Might Also Like
