InfoHub Logo

El ishi oıyn-toıdan, qyzyqty bas qosýdan qur alaqan bolmaıtyn ádeti. Erýlik, sybaǵa, soǵym basy, qymyzmuryndyq, shashyratqy, sirgejıar, ýyzqaǵanaq, uıqy ashar, bastańǵy, sirne, ulystyń uly kúni, asar, shildehana, besikke salar, tusaý keser, súndet toıy, toqym qaǵar, qyz uzatý, kelin túsirý, as berý, mine, munyń bári de — adam ómiri, tek qana adamnyń meıir shýaǵyna bólený arqyly baqytty bolatynyn bilgen eldiń ómir salty. Osyndaı bas qosýlardyń birinde Dına ózi qatarly Balym atty bir qyzben tanysady. Tabıǵattyń jomarttyǵynda shek bar ma, Balymnyń aqylyna kórki saı, aıaýly arý bolsa kerek. Ásirese syzyltyp aıtqan ánderi, sylqyldatyp tartqan kúıleri Dınaǵa erekshe áser etedi. «Iapyraı, bir adamnyń boıyna osynsha qasıet bite beredi eken-aý!» dep qaıran qalady.

Osy bir, jalǵyz sát qana bas qosyp, dámdes bolǵan Balym qyz kópke deıin Dınanyń esinen ketpeı júredi. Qyz balanyń órisi alystan buıyrǵan soń ba, joq álde jyl qusyndaı shashyraı kóship-qonyp júrgen el bolǵan soń ba, áıteýir, Balym qyzǵa Dına qaıtyp kezdese almaı júredi.

Ýaqyt syrǵyp ótip jatady. Bul kezde tolyqsyp boı jetken Balym qyz bir tórege turmysqa shyǵady. Balym bolashaq kúıeýine qulyqsyzdaý bolǵan eken, biraq tóre tórelik mysymen, malynyń kúshimen alsa kerek.

«Jibekti túte almaǵan jún etedi, arýdy kúte almaǵan kúń etedi» degendeı, tóre Balymǵa jaısyz bolady. Balymdy bulttyń kóleńkesinen qyzǵanyp, basynan taıaq aıyrmaıdy. Ásirese án aıtyp, kúı tartýyna tyıym salady. Ónerdi ómirine serik etip ósken Balymdy mundaı jaǵdaı qusalyqqa uryndyrady.

Bir kúni kúıeýi úıde joqta Balym kórshiden dombyra aldyryp, kúı tartady. Kópten ańsaǵan syrlasyna ishtegi sherin aqtarǵandaı, dombyrany berile tartyp otyrady. Qas qylǵandaı, osy jaǵdaıdyń ústine kúıeýi kirip keledi. Mundaıǵa tózetin tóre me, shańyraǵymdy jynnyń uıasyna aınaldyrdyń dep, Balymdy ońdyrmaı sabaıdy. Osy oqıǵadan keıin býlyǵyp jylaýdan boldy ma, joq álde, tóreniń sholtańdaǵan qamshysy tıdime, áıteýir Balymnyń eki kózine birdeı aq túsedi. Jalǵannyń shyraǵyndaı janarynan aıyrylyp, aıaq jolyn taýyp júrý muń bolady.

Balymdy arý kezinde qadirleı almaǵan tóre, endi kózine aq túsip, kiriptar bolǵanda tipten kereksiz etedi. Aqyry, kúnderdiń bir kúninde, totydaı tarantyp alyp kelgen Balymdy toqymdaı súıretip, tórkinine aparyp tastaıdy. Osydan keıin Balym ómir boıy taǵdyryna nalyp, Táńirige muńyn shaǵyp ótedi. Kókireginen nebir zarly ánder aqtarylyp, tóńiregine «Soqyr qyzdyń áni» dep taralyp jatady.

Bul ónerdiń saryny, án men kúıge qulaǵy túrik júretin Dınaǵa da jetip jatady. Biraq «Soqyr qyzdyń» bir kezdegi, aýyl-aımaqty aýzyna qaratqan Balym ekenin bilmeıdi. «Iapyr-aı, áni qandaı muńdy edi, sazy qandaı esti edi» dep, tań qalyp júredi.

Bir kúni aýyl-aımaqtyń ádettegideı bas qosýynda Dına syrttaı yntyǵyp júrgen «Soqyr qyzdyń» ózin kóredi. Mundaıda syrttaı músirkep qoıa salatyn Dına ma, baqytsyz beıbaqtyń kóńilin aýlaý úshin janyna baryp, qolyn alyp, kúıin tartyp, syrlasady. Áńgime ústinde «Soqyr qyzdyń» baıaǵy Balym qyz ekenin biledi. Munan soń Dına tipten tebirenip, óz basyna túsken náýbetteı kúızeledi.

Árıne, qansha tebirenip, kúızelgenmen kúırektikke salyný Dınanyń tabıǵatynda joq. Sol jerde esin jıyp, boıyn bekitip, zamandas qurbysy Balymǵa til qatady: «Balym, shúkirlik etkeniń jón, ata-anańnyń álpeshtegen bulbuly bolyp ósip ediń, endi, mine halqyńnyń ardaqtaǵan bulbuly bolyp júrsiń», — deıdi. Jaı ǵana sózben jubatyp qoımaıdy, keıin Balymǵa arnap «Bulbul» atty kúı shyǵarady.

---